Vaderlandsche historie. Deel 6

XXIX. Zyne Afbeelding.

Zodanig een lot hadt Antoni Perenot, Kardinaal van Granvelle en Aartsbisschop van Mechelen; wiens Grootvader, naar men zeide, een Smid te Nozerois, in Bourgondie, geweest was. Zyn Vader, Nikolaas, werdt, van Klerk, Prokureur in 't Parlement van Dole, en eerlang Geheimschryver van Vrouwe Margareet van Savoye, Landvoogdesse der Nederlanden. Wy hebben hem, in 't voorig gedeelte deezer Historie, als Raad van Keizer Karel den V, in verscheiden' gewigtige zaaken, zien gebruiken. Aanzienlyke schatten, in 's Keizers dienst, hebbende verzameld, kogt hy de Heerlykheid van Granvelle in 't Graafschap Bourgondie, of 't

[p. 91]

Franche Comté, naar welke, hy zig sedert noemen liet. Hy wist zynen Zoon, Anthoni, al vroeg, tot Bisschop van Atrecht, te doen verkiezen^(w), en verwierf hem de gunst des Keizers, die hem Filips, op zyn vertrek uit de Nederlanden, ernstelyk aanbeval. Zyne schranderheid in Staatszaaken, bedreevenheid in taalen, vaardigheid in 't raadgeeven, schoon hy dit meer schriftelyk dan mondeling plagt te doen, wordt van veelen hemelhoog geroemd^(x). Doch de meeste Nederlanders hielden hem voor gierig en staatzugtig. Zelfs ging hem na, dat hy den Koning aangezet hadt, om zig, door den Paus te doen ontslaan van den eed, op 't handhaaven van 's volks voorregten, by 't aanvaarden der Regeeringe, gedaan^(y). Zeker genoeg is 't, dat hy 's Konings oogmerk, om een onbepaald gebied te voeren over de Nederlanden, uit al zyn vermogen, bevorderd heeft^(z), ten welken einde, hy de Edelen en Raaden, die 't niet met hem eens waren, buiten bewind zogt te houden. Hevig dreef hy de vervolging om den Godsdienst, waarom hy by de Hervormden zeer in den haat raakte, rekenende sommigen hem waardig, gehangen of gesteenigd te worden^(a). Kortom, hy besteedde zyne bekwaamheden alleen, om 't gezag zyns Meesters hier in top te vyzelen; wiens gunst hy

(w) Meteren I. Boek, f 30 vers.

(x) Strada Dec. I. Libr. II. p. 77 & seqq.

(y) Burgund. Libr. I. p. 59. Verantw. van Willem I. by Bor Auth. Stukk. I. Deel, bl. 5, 6.

(z) Bentivoglio Nederl. Hist. bl. 19, 20.

(a) Burgund. Libr. I. p. 52.

[p. 92]

hierom, tot het einde zyns leevens, behieldt. Doch alzo 't Volk en de Grooten niet dan nadeel hadden van deeze zyne bekwaamheden; werden zyne gebreken ligter opgemerkt, vinniger veroordeeld en schamperer ten toon gesteld.