Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Nederduitsch taalkundig woordenboek. E-H. I-L (1802-1803)

Informatie terzijde

Titelpagina van Nederduitsch taalkundig woordenboek. E-H. I-L
Afbeelding van Nederduitsch taalkundig woordenboek. E-H. I-LToon afbeelding van titelpagina van Nederduitsch taalkundig woordenboek. E-H. I-L

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (4.22 MB)

Scans (454.45 MB)

ebook (5.62 MB)

XML (2.73 MB)

tekstbestand






Genre

sec - taalkunde

Subgenre

woordenboek / lexicon


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Nederduitsch taalkundig woordenboek. E-H. I-L

(1802-1803)–P. Weiland–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

[Krijg]

KRIJG, z.n., m., des krijgs, of van den krijg; meerv. krijgen. Eigenlijk een kreet, een geschreeuw, hetzelfde als het verouderde krije, dat bij Kil. nog voorkomt, het oude hoogd. chreij, chri, het fr. cri. Van hier zijn krijschen, schreijen. In den zin van geschreeuw vindt men het nog bij Melis Stoke: mar si leiden haren crych. Thands gebruikt men het voor twist, strijd, hevige oneenigheid: van waer komen krijgen envechterijen onder u? Bybelv. Wij willen daarover geenen krijg aanregten. Meest, echter, voor eenen openbaren oorlog: door den krijg in Italie. Hooft. Mannen van den krijg. Hoogvl. Eenen krijg voeren. Fig.: begeerlijkheden, die krijg

[pagina 609]
[p. 609]

voeren tegen de ziele. Bybelv. Den krijg volgen. Hij kan den krijg niet volgen, hij kan niet mede doen. In den krijg gaan, dienst nemen. Van hier krijgsch: krijgsche moortrumoeren, bij Camph., en krijgslijk bij Hooft.

De oorlog, de krijg heeft, in meer talen, den naam van het geschreeuw; immers, de oudste volkeren vingen denzelven, gewonelijk, met eenen wapenkreet aan. Zoo heet het gr. ϰραυγη, dat met krijg na verwant is, zoowel krijg, als een geschreeuw. Voords βοη, en, misschien, ook het lat. bellum, van het geluid gevormd; daar wij nog bellen kennen.

Inmiddels zijn van dit woord vele zamengestelde naamwoorden: krijgsbedrijf, krijgsbende, krijgsbode, krijgsdaad, krijgsdeugden, krijgsgebruik, krijgsgevangen, krijgsgereedschap, krijgsgeweer, krijgsgezel, krijgsgezind, krijgsgod, krijgsgodin, krijgshaftig, krijgshaftigheid, krijgshandel, krijgsheer, (krijgsheir) krijgsheld, krijgsheldin, krijgshoofd, krijgskans, krijgsknecht; krijgskunst, krijgsleger, krijgslieden, krijgslist, krijgsloon, krijgslot, krijgsmagt, krijgsman, krijgsmantel, krijgsorde; krijgsoverste, krijgsraad, krijgsregt, krijgsrusting; krijgstogt, krijgstrompet, krijgstucht, krijgsverbond, krijgsvolk, krijgswapen, krijgswet, krijgswoord, krijgzuchtig, en nog meer dergelijke.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken