Nederduitsch taalkundig woordenboek. P-R. S

[Spits]

SPITS, bijv. n. en bijw. spitser, spitst. Scherp gepunt: een spits hout. Het is geen spitse, maar een stompe, toren. Breek hunne spitse pijlen af. L.D.S.P. Bij Kil. ook geschikt, om te bijten, of te steken, scherp getand, of van eenen angel voorzien. Voorts scherpzinnig: Euklides spits vernuft. Vond.; en spijtig, even als het hoogd. spitzig: een spits vrouwmensch. Halma. Onmanierlicke en spitse woirden te spreken. v. Hass. Dat ghij zo spits en koen mijn, die u smeecht, of slaet. Vlaerd. redenr. Als bijw.: het loopt spits toe. Als z.n. is het spits de punt: te

[p. 576]

vliegen op het spits in d'Ottomansche maen. Vond. Prins Maurits beet door 't spits van 't Arragonsch geweld. D. Deck. Het spits afbijten (niet het spit afbijten) is, het grootste gevaar van eenige onderneming op zich nemen: Om 't spits af te bijten. Hooft. Het spits bieden is, de punt bieden, tegenstand bieden: men biede het spits. Vond. Van hier het vrouwelijk z.n. spits, spitsachtig, spitsen, spitsheid, spitsig. Zamenstell.: spitsbaard, spitsboef, spitsboor, spitskop, Kil. spitsmuis, spitsneus, spitsregt, scherp regt Kil., spitsroede, spitsvindig, spitszinnig.

Spits, Kil. ook spitsch, hoogd. spitz, is naauw verwant aan spit, enz.