De Afscheiding van 1834 in Groningerland. Deel 3. De classis Groningen van de Afgescheiden kerken
(1978)–Jan Wesseling–
Auteursrechtelijk beschermdbron
Jan Wesseling, De Afscheiding van 1834 in Groningerland. Deel 3. De classis Groningen van de Afgescheiden kerken. Uitgeverij De Vuurbaak, Groningen 1978
codering
DBNL-TEI 1
Wijze van coderen: standaard
logboek
-
verantwoording
gebruikt exemplaar
particuliere collectie
algemene opmerkingen
Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van De Afscheiding van 1834 in Groningerland. Deel 3. De classis Groningen van de Afgescheiden kerken van Jan Wesseling uit 1978.
redactionele ingrepen
De eindnoten zijn in deze digitale editie direct bij de bijbehorende nootverwijzingen geplaatst. De volgende pagina’s zijn hierdoor komen te vervallen: 29, 30, 52, 53, 54, 86, 110, 111, 170, 171, 172, 173, 212, 239, 251, 252, 263, 284, 285, 302, 310.
p. 10: de kop ‘Overzichtskaart’ is tussen vierkante haken toegevoegd.
p. 122: in het origineel is een gedeelte van de tekst onleesbaar. De redactie heeft de tekst tussen vierkante haken aangevuld.
p. 205: de → te: ‘Het dorp te Leek.’.
Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (voorplat, binnenkant voorplat, 6, 332, binnenkant achterplat, achterplat) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.
[ voorkant stofomslag]
DE AFSCHEIDING VAN 1834 IN GRONINGERLAND
DEEL III
DR. J. WESSELING
Dr J. Wesseling
De Afscheiding van 1834 in Groningerland
Deel I: De classis Middelstum
ISBN 90 6015 128 3
244 blz. geb., prijs ƒ 36,00 (1978)
‘Voor liefhebbers van de vaderlandse kerkgeschiedenis is een prachtig boek verschenen over de geschiedenis van de afscheiding in Groningen. De schrijver is gedoken in archivalia van de verschillende kerken, van de rechtbanken en de gewestelijke overheid. Zodoende heeft hij ons een boek kunnen geven, waardoor de geschiedenis van de afscheiding voor ons gaat leven, zodat we ook de motieven van de afgescheidenen weer helder voor ons zien en tegelijk de vervolging en de verdrukking vanwege de overheid, ook door de kerkelijke autoriteiten, weer getekend zien.’
Gereformeerd Weekblad
‘Geboeid hebben we dit boek gelezen. Het brengt ons dicht bij onze voorouders die de Afscheiding doorstreden en doorleden hebben.... Een waardevol en belangrijk boek.’
Petah-ja
‘Dr Wesseling vertelt op boeiende wijze van de zorgen en van de trouw van de leden der afgescheiden kerken. Er staan in dit boek veel historische bijzonderheden, die men elders niet op deze wijze aantreft.’
Friesch Dagblad
‘Slechts weinig was tot nu toe bekend over het wel en wee van de Ulrumse “moedergemeente” na de jaren van De Cock. Die lacune wordt nu aangevuld door een belangwekkend relaas. Het werk laat zich gemakkelijk lezen.’
Nederlands Dagblad
UITGEVERIJ DE VUURBAAK BV GRONINGEN
[pagina 1]
De Afscheiding van 1834 in Groningerland
[pagina 3]
Dr J. Wesseling
De Afscheiding van 1834 in Groningerland
Deel III
De classis Groningen van de Afgescheiden kerken
Uitgeverij De Vuurbaak bv - Groningen
[pagina 4]
De totstandkoming van deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door steun van het ‘Anjerfonds Groningen’ en het ‘H.S. Kammingafonds’.
Copyright © 1978 Uitgeverij De Vuurbaak bv,
Groningen, The Netherlands.
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the prior written permission of the publisher.
Druk: Dijkstra Niemeyer bv - Groningen
Omslag:
De eerste afgescheiden kerk en pastorie te Ulrum
naar een schilderij van J. Rispens
in bezit van mevrouw G. Kruiger-Oosterheerd
ISBN 90 6015 3804
[pagina 7]
Inhoud
| Woord vooraf | 9 | |
| i | Inleiding | 11 |
| ii | Adorp - Wetsinge - Sauwerd | 31 |
| iii | Ten Boer | 55 |
| iv | Ezinge - Oldehove | 87 |
| v | Groningen (stad) | 112 |
| a Voorgeschiedenis | 112 | |
| b De eerste Afgescheidenen in Groningen | 122 | |
| c De eerste jaren van de Gemeente tot de komst van ds Hendrik de Cock, mei 1837 | 137 | |
| d De periode van ds Hendrik de Cock, mei 1837-14 november 1842 | 142 | |
| e Ds H.J. Budding te Groningen, 1844-'48 | 159 | |
| f Ds N.H. Dosker te Groningen, 1850-'52 | 167 | |
| vi | Grootegast | 174 |
| vii | Leek | 200 |
| viii | Marum | 213 |
| ix | Niezijl - Kommerzijl | 223 |
| x | Nuis, 1836-1848 | 229 |
| xi | Stroobos | 234 |
| xii | Thesinge | 240 |
| xiii | Zevenhuizen | 253 |
| xiv | Zuidhorn - Enumatil | 264 |
| xv | Oefenaars | 286 |
| xvi | Kruisgezinden in Groningen | 303 |
| xvii | Verband tussen Afscheiding en sociale woelingen in Groningerland, ± 1834? | 311 |
| Register van Persoonsnamen | 319 |
[ achterkant stofomslag]
Dr J. Wesseling
De Afscheiding van 1834 in Groningerland
Deel II: De classes Appingedam en Pekela
ISBN 90 6015 227 1
312 blz., geb., prijs ƒ 51,50 (1978)
‘Destijds hebben we reeds met genoegen gewezen op het eerste deel en dat willen we ook doen nu het tweede deel verschenen is, dat de classes Appingedam en Pekela van de afgescheiden kerken beschrijft uit de bronnen, de archieven van de kerken en de rijksarchieven en dergelijke....
Wanneer we dit boek lezen, leren we de drijfveren kennen van de afgescheidenen, de vervolging vanwege de overheid, de moeilijkheden die door de hervormde kerkbesturen in de weg gelegd werden, het doorzettingsvermogen van zovelen die er zelfs gevangenisstraf voor over hadden.
Voor liefhebbers van de kerkgeschiedenis is dit een bijzonder boeiend boek, levendig beschreven, zodat de mensen die getekend worden vlak bij ons komen.’
Gereformeerd Weekblad
‘Wie ook vandaag oog hebben voor de geschiedenis van de kerk in de vorige eeuw zullen deze boeken met genoegen lezen. Daar behoeft men geen Groninger voor te zijn!’
Gereformeerd Kerkblad van Zuid-Holland, Zeeland, Noord-Brabant en Limburg
‘Voor het veelomvattende en nauwkeurige onderzoek van Dr Wesseling hebben we veel respect. Voor de kennis van de gang van zaken rondom en na de Afscheiding in de hier besproken gemeenten van Groningerland is dit boek van grote betekenis.’
Nederlands Dagblad
UITGEVERIJ DE VUURBAAK BV GRONINGEN
Met de verschijning van dit derde deel is de trilogie over de Afscheiding van 1834 in Groningerland voltooid.
Dit boek belicht de geboortegeschiedenis en de eerste jaren van kerkelijk leven in de gemeenten van de afgescheiden classis Groningen. Deze classis werd gevormd door de gemeenten in het Westerkwartier, in Groningen (stad), Adorp-Wetsinge-Sauwerd, Thesinge en Ten Boer.
Op grond van veelomvattend bronnenonderzoek heeft de auteur de geschiedenis van de afzonderlijke gemeenten indringend beschreven.
Bovendien heeft hij hoofdstukken gewijd aan de reacties op het ‘separatisme’ in de hervormde classis Groningen, aan de in die tijd veelvuldig optredende ‘oefenaars’ en aan de eventuele samenhang tussen de sociale woelingen in Groningerland omstreeks 1834 en de Afscheiding.
Een uitvoerig register van persoonsnamen besluit dit boek.
Menig Groningse familie zal in deze studie zijn voorgeslacht herkennen.
Het werk heeft echter ongetwijfeld meer dan regionale betekenis.
UITGEVERIJ DE VUURBAAK BV GRONINGEN
ISBN 90 6015 380 4
