Logo DBNL
Belgisch museum voor de Nederduitsche tael- en letterkunde en de geschiedenis des vaderlands. Deel 8 (1844)

Belgisch museum voor de Nederduitsche tael- en letterkunde en de geschiedenis des vaderlands. Deel 8

(1844)–J.F. Willems, [tijdschrift] Belgisch Museum–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Fragmenten van eene oude verzameling van zedelyke gedichten.

 
............
 
+Want bedi1, dies niet ne dade,
 
Die so moeste sonder ghenade
 
Die doot smaken na dit sterven,
 
Ende werden beroeft van der erven
5
Die God met sinen bloede cochte,
 
Hen ware2 dat hi ghenade sochte
 
An Jhesus Kerste, an onsen Here,
 
Met berouwenessen zeere,
 
Ende betert eer hi henen sciede.
10
Hier omme souden dan die liede
 
Altoes in penitentien leven,
 
So souden si, soot es bescreven,
 
Comen ter bliscap daer boven,
 
Daer die ingle Gode loven.
15
Daer moet ons bringhen demelsce Vader!
 
Amen segghet alle gader.

CLXI3.
Een berespen up dleven van der weerelt.

 
Ach mensche, hoe bestu dus verdort,
 
Ende verdonkert in dinen doene?
 
Leeke, clerke, in dorpe, in poort,
 
Ende oec ghi van religioene,
5
Men vinter lettel in den doene
 
Also si sculdich waren te sine;
 
Lettel leefter na die sermoene;
 
Dats nu ter weerelt wel anscine1.
 
 
 
Hoverdie es nu up heven
10
In dese weerelt, groot ende smal;
 
Cleeder, ghewerke, ghetughe gheven
 
Dat wi zijn ontweghet2 al.
 
Lettel yemen ontsiet den val,
 
Die Lucifer viel van hoghen:
15
Om een ghepens, daer hi in qual,
 
Bleef hi swaerlijc bedroghen.
 
 
 
An die ghewaden mach men bekinnen
 
Een deel des menschen maniere,
 
Ende welc hi es int herte binnen,
20
Si3 hoverdich, si goedertiere.
 
Abijt van wonderliker maniere
 
Dan es niet dan overmoet.
 
Ghierichede ende worde fiere
 
Die doen ons leven jeghen spoet.
 
 
25
Aldus souden wi sijn ghehoent
 
Wil wi ons soe ter weerelt gheven;
 
Want wat solace so4 ons toent,
 
Stappans moeten wijt begheven.
 
Wine hebben niet an ons leven,
30
Ure no wile, no gheen termine;
 
Met rechte soude ons therte beven
 
Jeghen die toecommende pine!
 
 
 
+Wi sijn hier van onsen God
 
In desen wech aldus gheset,
35
Om te houdene sijn ghebod,
 
Ende van allen sonden ombesmet
 
Moeten wi ons houden, na sine wet,
 
Up dat wi sullen besitten dleven,
 
Daer de ghene af hebben te bet1
40
Die alle boesheit dor2 Gode begheven.
 
 
 
Werde menschen, ute vercoren,
 
Laet ons pensen, in onsen sinne,
 
Om die bliscap daer wi behoren,
 
Ende om die vaderlike minne,
45
Die ons God heeft ghetoeght van beghinne!
 
Laet ons verbliden in den Heere,
 
Daer alle ontfarmicheit es inne:
 
So moghen wi leven met groter eere.
 
 
 
God heeft harde vele vor ons ghedaen,
50
Dies wi hem danken harde cleene;
 
Dor ons heeft hi de doet ontfaen,
 
Om ons te lossen uten weene.
 
Hadden wi therte niet harder dan steene
 
Wi souden hier omme pensen yet.
55
Ic bidde Gode van Nazareene
 
Dat hi onsen noot versiet!
 
 
 
Laet ons hoverde ende overmoet
 
Ute onser herten legghen neder:
 
So moghen wi caritate ende omoet
60
In ons vaste nemen weder.
 
Met rechte souden wi sijn ghereder
 
Omoedichede an te vane;
 
Want God, onse beleder,
 
Van omoeden draeght de vane.
 
 
65
Sech, mensche, wie waenstu wesen?
 
Waer up ghelastu3 u dus bout4?
 
Dijn moet es harde hoghe gheresen,
 
Ende dine ghewerke sijn harde stout;
 
Du moets betalen dine scout,
70
Wildijt merken in corten stonden;
 
Hier te sine es ons cleen smout1,
 
Up dat2 wi sterven in hooftsonden.
 
 
 
Ghi rike, die edel willet sijn,
 
Van worden hoghe, van moede stout,
75
Penst wel, in die herte dijn,
 
Of ghi wel betaelt u scout,
 
Ende niemen sinen arbeid onthout,
 
Ende of ghi wel hout Gods ghebode,
 
Ende uwen even kerstijn met ghewout3
80
Ghetrouwelijc bi staet, in allen node,
 
 
 
Ende of ghi voort, in allen steden,
 
Milde ende omoedich sijt,
 
+Sonder eeneghe hoverdichede,
 
Of up yemen te draghen nijt,
85
Ende in alle duegden u verblijt,
 
Ende Gode mint boven al?
 
Wie anders doet, seker sijt,
 
Edelheit is in hem harde smal.
 
 
 
Want niemen en mach edel wesen,
90
Hoe rike hi es van erdschen goede,
 
Noch van hoe hoghen state gheresen,
 
Noch van hoe stouten bloede,
 
Hine ware verciert met werken goede:
 
Die goede ghewerke dats dedelheit,
95
Ende niet te levene na overmoede,
 
Noch na dese werlijcheit.
 
 
 
Lacen, met rechte moghen wi claghen
 
Dat edelheit es so smal!
 
Ic duchte dat in corten daghen
100
God die quaetheit plaghen sal,
 
Soo grotelike, dat wi al
 
Van vare1 sullen moghen beven.
 
O Heere, die maecte berch ende dal,
 
Te duegden wilt ons gracie gheven,
 
 
105
Ende te beterne onse misdaet,
 
Ende voort te levene in omoeden,
 
Sonder hoverde, nijt of baraet2!
 
So moghen wi leven metten vroeden.
 
Met rechte souden wi ons spoeden
110
Ter duecht te keerne ghenendelike3,
 
Ende altoes hebben in onsen moeden
 
De minne Gods van hemelrike.
 
 
 
Want willen wi naer der weerelt leven
 
Sone sijn wi niet dan onnutte knechte,
115
Ende wi Gods ghebode als begheven,
 
Die fondament sijn van allen rechte,
 
So sceeden wi ons van den sechte4,
 
Ende van der vruegden sonder ghenoot5,
 
Ende nemen over6 pays ghevechte,
120
Ende gaen van den levene in de doot,
 
 
 
Van den welken ons verde7 God,
 
Die ons van nieute heeft ghemaect.
 
Nu laet ons so houden sijn ghebod
 
Dat wi niet werden ghesaect8
125
Daer die droefheit altoos smaect9,
 
Maer dat wi ter blidscap comen al gader,
 
Daer gheen ende an en naect;
128
Dies jonne ons God, de hemelsche vader!

CLXII.
Van stervene ende hoe elc mensce mach segghen: ic ga sterven.

 
Elc merke hemselven wel, over al,
 
Wat hi es ende wesen sal,
 
+Besie dat hi hemselven niet en hoent:
 
So wat hi doet het wert gheloent.
5
Hets hier vermaent so menich werven,
 
Wie hi si die moet sterven.
 
Wille dan hemselven elc wel merken
 
Hoe God duersiet alle ghewerken,
 
Worden, ghepensen, wille ende moet,
10
Dat al ten vonnesse comen moet.
 
Maer al te voren comt ghevaren
 
Die doot, die niemen can sparen,
 
Out, jonc, aremen, no riken,
 
Edel, onedel, niemant wil soe wiken1:
15
Al hebben wi van haer cleenen vaer,
 
Sie volghet ons nochtan harde naer,
 
Ende comt ons toe, eer wijt weten.
 
Si sijn dul die haers vergeten.
 
Bereede hem elc te stervene heden!
20
Soo wi meer tijts hebben leden
 
So ons naerre2 es die doot fel.
 
Elc dan van ons versie hem wel
 
Dat hi niet te langhe beide.
 
Ghedinct dat ic te voren seide:
25
Comt u de doot an onversien
 
Ghi sijt in aventuren van dien
 
Van droufheden te gane inerven;
 
Hier omme leeft also ghi wilt sterven,
 
Want jeghen de doot helpt geen stellen;
30
Hets gheseit so3 salt al ter erden vellen.
 
Leest voort also hier na staet;
 
Ghi vint dat ic u niet rade quaet.
 
 
 
Ic ga sterven: comt alle voort,
 
Ghi die ter weerelt levene behort,
35
Hout, jonc, cranke, ende sterke,
 
Wi sijn ter dood ghejugiert, elc merke.
 
Wel mach ic segghen wi moeten verwerven
 
Elc van ons lieden: ic ga sterven.
 
 
 
Ic ga sterven: ghejugiert ter dood
40
Es al die weerelt, cleene ende groot.
 
Dit vonnesse ne mach wederstaen
 
Heere no meester, no jeghen gaen,
 
Hoe groot hi si, no oec ontkerven,
 
No wederoupen: elc moet sterven.
 
 
45
Ic ga sterven: twi1 ghevic hem
 
Mine minne, ende ghetrouwe hem
 
Die nu te deser weerelt lieghet,
 
Ende met ydelre minne bedrieghet?
 
Dit mach mi rouwen menich werven,
 
Want ic siet wel, ic moet sterven.
 
 
 
Ic ga sterven, in2 cant gheweeren;
52
Asschen ben ic ende asschen moetic keeren.

De bovenstaende regels worden gelezen op een vel perkament, berustende ter stadsarchieven van Audenaerde, waervan my, door bemiddeling van mynen geleerden vriend jonkheer Ph. Blommaert, een afschrift is medegedeeld, hem bezorgd door den heer J. Ketel, honorair-archivarius dier stad. Het schrift is van omtrent het jaer 1400.

 

J.F. WILLEMS.


Vorige Volgende