|
| |
| |
| |
[Dagboek 1651]
[0]
Als men mij yet recommandeert dat mij heel wel aenstaet, mij alsdan soo in te
stellen, ofte ick het niet geerne dede, opdat het dahrnae noch in 't werck
stellende, ick des te mehrder danck daervoor hebbe.
| |
[9]
1651. - Jannuarius heeft 31 daeghen.
1/11 jannuarii woensdach twemael in de kerck geweest. Heb alsoo dit jaer
wederom aengevangen in de vrese des Heren, mit berau en leetwesen, minder
sonden, die mij van herten leet sijn, daer ick een walginge af hebbe, hoope
ick sal mij beteren, leven in 't toekomende godtsaeliger, doende den olden
mensch aff, dooden hem, dooden hem mit alle sijne begeerlijckheden, doen den
nieuwe mensche Jesum Christum wedrom aen en volgen hem in den gebede, in den
geloove en goede wercken, besitten een onergerlijcke contiëntie beyde voor
Godt en voor den menschen, leven wel mit alle de werelt, doen niemantz
ongelijck en doen aen niemantz niet, oft ick wilde dat het mijselfs
geschach, sijn cyvijl aen alle de werelt, hooren alles, weinich spreecke,
humbel, belooven niet licht yetwes oft belooft hebbende, wel en
oprechtelijck t'hauden, bedrigen niemantz, en is niemantz meer schuldich den
Heere danckbaerheit te toonen als ick, want de segenen ende genaeden des
[10] Heren sijn oovervloedich oover mij geweest dit voorleden jaer, en heb
ick alle voorspoet gehadt die een mensch soud kunnen wenschen, gesontheit,
prosperiteit en dat in alle maenden, behalven in [juli 1650] doen die
aenslach op Mad [Amsterdam] was, 'twelck heel onnosel, slecht en droevich
misluckte, eensdeels door slofficheit, die de ruyteri souden brengen,
andersdeels dat men gheen raedt woud volgen, doen alle vlijt en neersticheit
daertoe mit het voetvolck, oock dat die van Utrecht niet vroech genoech
kosten komen; oock mosten se sich moede gaen, en die van Den Haghe en
Rotterdam wierden alleen om die ses gevangenen niet mitgeschickt; dese en
andere slofficheit hebben ons dat groot werck soo bedroeflijck laeten
versuymen, daerdoor de kercke Godes sal lijden, S.H. huys, 't lant, de
geallieerden en alle eerlijcke luyden. Ten tweden is S.H. droevich
ooverlijden daerop gevolcht, waerdoor al dat werck dat desen somer was
gedaen, voor niet is en meer quaedt als goedt sal doen voor 't lant en alle
eerlijcke luyden, en [11] sal niemantz daervan profiteren als die daer minst
toe gedaen en gecontribueert hebben, 'twelck te beklagen is, en verliest
niemantz meer als ick daerdoor, want mijnen besten vrient is wech, en heb
ick om sijnentwille veul vrunden verloren en mijn veul vianden gemaeckt, en
nu is mijn vrundt wech, en mijn vianden holde ick en kriger noch alle daeghe
meerder in Hollant, doch de Heere heeft sijn genaede niet gantz mij
ontrocken, want tzedert S.H. ooverlijden soo hebben mij de Edelmogende
Heeren Staeten van Stadt en Lande tot gouverneur gekosen en die van de
lantschap Drente, dat tien jaer van mij was geweest, die het uyt eigener
genegentheit ende affectie hebben gedaen sonder mijn toedoen als pro forma,
om Haer Edelmogende niet voor het hooft te stooten, uyt welcke electie H.H.
heeft oorsaeck genomen, is heel qualijck op mij tevreden, spreeckt quaelijck
van mij, wil mij niet schrieven, doch tegens reden, want had sie mij voor
tien jaer aldaer laeten stadtholder worden, het en soude nu niet nodich
geweest sijn om dese electie [12] te doen, doch het schient die vrauw mach
mij niet | |
| |
lijden, soeckt mij alletijt te onderdrucken, doch
tegens reden, want ick haer alletijt heb gedient, geërt, opgewacht,
gerespecteert, meer als yemantz gedaen heeft, en dat sal ick daervoor
hebben, dat se andere wil voor mij trecken en mij onderdrucken, en moet ick
patiëntie hebben, verwachten wat ick noch van de provintiën sal opteneren,
doch Heere, alles wat u godtlijcke majesteit belieft en ordeelt dat mij tot
salicheit streckt, want al hadde ick de geheele werelt gewonnen en dat ick
alle wellusten en grootzheit der werelt besaete, want soude het mij helpen,
als ick aen mijner siele schaede leede. Daerom bid ick u godtlijcke
majesteit, staet mij doch bij mit uwen heiligen geest, dat ick dit jaer 1651
heilich, rechtveerdich, ontstraffelijck mach wandelen, matich, sober tot
mijner saelicheit, anderen tot een exempel. Stercke mij daerin, heere Jesu
Christi, en geeft, Heer, wat ghij gebiedt, en gebiedt, Heer, wat ghij wilt,
ende ghij sult niet tevergeefs geboden hebben; aemen, aemen, het sie alsoo,
heere Jesu Christi.
| |
[13]
De heer Bourum bij mij geweest wegens den brief aen de heer André; gelesen,
geschreven naer Den Haghe.
2/12 jannuarii donderdach heb ick mijne peerden gereden, mit Hauwerda en
eenige officieren gegeten, des naedemiddachs gespeult tot 's avontz te elf
uir. - Walta sprack mij van het schrieverschap. - Glinstra liet mij de
brieven sien die uyt De Haghe gekomen waeren, en seyd dat dien klerck van
Walta geltz genoech had. - Bourum presenteerde mij sijn dienst wegen sijn
nieuw aengenomen burgemeesterschap. Hij wil een goedt predicant helpen
maecken en sijn dominus Ropertus ingedachtich.
3/13 vrijdach in de kerck geweest; Marcelis Govertz quam mij bedancken wegen
Ten Voorde van Harlingen, die burgemeester was geworden en dat hij
baumeester was geworden. Hij wil mij adverteren, als hij yetwes hoort dat
men van mij seit. - Ick had de heeren van den Hoove te eeten, waeren
vrolijck en bleven tot seuven uir. - Ick mit vrauw Haeren en Jongstal.
4/14 saeterdach. Ick sliep lang, schreef, sach dockter Veno en den
sieckentrooster. - Ick adt mit Welefelt en Hemmema. - Speulde mit André,
Nijs, Hauwerda tot elf uir, en aeten hier. - Ick schreef aen die van Dockum
wegens haer vroetzschap aengaende den secretaris Veltrier.
5/15 jannuarii sondach heel kaut. Tweemahl in de kerck geweest. - Mit
officieren gegeten. - Des naedemiddachs gelesen in sacris, geschreven;
Beringans brieven in ordre gebrocht. - Mit Maré gegeten.
6/16 maendach gelesen, geschreven, niemantz gesien. Mit Hemmema, Welevelt,
Walrich gegeten. - Ick ginck te vier uir bij Nijs, speulde daer; aeten ende
bleven tot dingsdach te half seuven.
7/17 dingsdach laet opgestaen; te Cornjum geweest, mit Welefelt gegeten en
gespeelt avontz, 's middachs.
8/18 woensdach naer Den Haghe geschreven heel vroech. - In de kerck geweest.
- Mit officiren gegeten. - De griffier [Epeus van Glinstra] bij mij geweest
wegens Bouritius, seit dat Hillema en Bouritius beyde gekosen wahren tot
raetzheeren vanweghen de steden. - Bourum sprack mij, hoe de heeren
Haringsma, Scheltinga en Glinstra soo hardt gingen tegens de regering van de
stadt en alles favoriseerden wat sich tegens de magistraet stelde. - Ick
lass, adt mit Maré, ginck te bedde.
| |
| |
9/19 donderdach mijne peerden gereden. - Mit Alua, Haeren, Welefelt gegeten.
- Ick heb Glinstra gesien, die seit dat in Noort-Hollant de gemeinte heel
ontstelt iss tegens S.H. en noch tegens mij.
| |
[15]
Gelesen, mit Veuglin de Duitsche brieven gelesen. Mit Maré gegeten.
10/20 vrijdach in de kerck geweest, mit enighe volmachten gegeten, Walteri,
Haersma, Bouritius, Peeckema, Herman Herckens, die alle lustich en vrolijck
waeren en toonden sich heel genegen tegens mij en tegens mijne erven,
wenschende dicwils en verscheiden mahlen dat ick mochte trauwen, sullende
dienselfden mij laeten succederen, en bleven tot acht uiren. - Ick adt noch
mit Hemmema.
11/21 saeterdach alle die brieven geteyckent nae Duytzlant, Dietz ende
Copenbrug. - Ick ginck naer Sixbirum, viel in 't waeter, doch godtloff
sonder perijckel en ongeluck. - Adt mit officiren, speulden.
12/22 sondach twemahl in de kerck geweest. - Inthema gesien, die mij seyde
hoe het Vrie [van Sluis] soo leech wass van volck, dat de Françoisen dahr
wel wat souden uytrichten; in Isabella laegen mahr 30 man, in de andere
forten 8 - 10 man, en mit en getie kunnen sie te scheep dahr komen. - De
heer Schuirmans gesien, die seit dat de Hollanders soo quaet sijn en niet
bekennen willen 'tgene Keiser en Stellingwerf hier gesecht hebben wegens de
Unie, maecken mij heel swart en haetich bij de gemeinte; wil mij die
boeckens stuiren en laeten mij weten wat se all seggen. - Ick ginck bij vrau
Jongstal praeten. - Ick adt mit Maré en ginck te bed.
13/23 januarii maendach heb ick om vijf uir begost mijne reeckeningen te
doorsien en had te elf uir gedaen en bevonde minder uytgegeven als
ontfangen... gulden, 'twelck mij noch noit gebeurt iss.
| |
[16]
Ick adt alleen mit Maré. - Sach Bourum, die oover de booden klaechde, wass
bekommert dat men ghen brieven kreech. - Ick sach Ockinga de raetzheer, die
mij bedanckte dat ick Siersma had burgemeester gemaeckt. - Itskema klaechde
geweldich, dat Dauwe Alua hem tegens wass en alle werelt tegens hem
oprockende. - Ick lass en sach mijn reeckening nae. - Ick adt mit Maré.
14/24 jannuarii dingsdach heb ick mijne peerden gereden. - Ick adt mit eenige
officiren. - Ick wandelde nae den eeten mit Welefelt. - Ick lass en schreef.
- Ick sach de heer Saeckema, die mij lang sprack van veulerhande dingen,
sommige pyquante, gelijcke se alletijt doen van malckanderen. - Ick sach L,
die mij rapport dede van haer wedervaeren, en hielt mij wel en adieu. - Ick
adt mit Maré, die mij seyde dat Ockinga oock op ons huys had gesproocken en
gesecht wij hadden veul profijt en advantage ghehadt, en iss dat volck
altijt jalours; als men se wat geeft, is het wel voor die tijt, maer daernae
weder vergeten.
15/25 jannuarii woensdach is het bededach geweest, en heb ick den heelen dach
niet gegeten tot acht uiren. - Ick kreeg veul brieven uyt Den Haghe van de
publijcke saecken, die mij seyden hoe H.H. quaet wass, en soude ick Lessal
noit hebben, hetwelcke niet kan gebeteren, moet patiëntie hebben en sien,
wat de Heere mij wieders verlenen wil. Alletijt, ick moet een endt dahraff
weten. - Ick lass den heelen | |
| |
naedemiddach in brieven en de
bibel. - De heer Viersen seyde mij van de ordre van de naem van soete Jesus.
- Ick adt mit Maré en ginck te bed.
16/26 jannuarii donderdach stond ick om vijff uir op, lass in de
voorbereydung, schreeff een brief ahn H.H. op mijn ontschult. - Ick sach
Bourum, die ick eenige brieven gaff. - Ick reedt mijne peerden. - Adt mit
Hauwerda en eenige officiren, die mij seyde hoe Eising ahn graff Mauritz soo
breet en avantageux had geantwoordt en dat buyten last van de heeren van de
Stadt en Omlanden. - Ick speulde den heelen naerdemiddach. - Walteri brieff,
schreeff wat de andere, behalven dat sie meinden het 9 en 16 articul van de
Unie te veranderen, hetwelck mij am meesten sal raecken, wandt sie sijn op
mij gebeten. - Mit de heeren gegeten en te tien uiren te bed gegaen.
17/27 vrijdach Bourum gesien. In de kerck geweest. Mit officiren gegeten. -
Ick schreeff den heelen naedemiddach naer Den Haghe en lass in de
voorbereidung van het avontmahl. - Ick adt mit Maré en ginck te bed.
18/28 stond ick saterdach laet op, hebbende 's nachts gelesen. Ick schreeff
wedrom veul brieven, die sondach wech sullen gaen. - Ick adt gantz alleen. -
Ick ginck in de kerck in de voorbereidungspredicatie. Ick lass en schreeff,
kreech een hoopen brieven uyt Den Haghe, propositie van Hollant, een goeden
brieff uyt Vranckrijck van mijn saecken, dat het dahr passelijck wel mit
staet. Soo gaff men mij oock hoop, off H.H. nu wat beter gesint wass en niet
mehr soo hevich quaet ende gealtereert als voor desen, en gaff men mij hoop,
dat se mij op mijnen brieff soud antwoorden, 'twelck moet verwachten en wat
wieders daeraf kompt, Lessal.
| |
[18]
Ick adt mit Maré, lass en song en ginck te bedde.
19/29 sondach in de kerck geweest, dess Heeren heilige avontmahl wedrom
genoten, dahr Godt voor gedanckt sie, alsoock dat ick mij, tzedert het
laestemahl heb ontfangen, niet heb verontheilliget in vleeselijcke lusten;
ick hoop de Heer sal mij sijn seghen geven, dat ick dahr lang in mach
continueren, leven heilich, matich, rechtveerdich en besitten een
onergerlijcke contiëntie voor Godt en voor de menschen; wie kunnen de
menschen bedrigen, maer Goode niet, die alles siet en hoort, weet wat de
mensche doet; daerom laet ick de Heere mijn belofte betaelen en looven den
Heere mit dancksegginghe en onderholden mijn eedt, die ick vandaghe wedrom
op 't nieuw heb gedaen; soo sal ick den rechten wech ghaen en den enghen
wech holden. Laet ick niet doen als den hondt, als den swijn, als den slang,
mahr leven voorsichtich als de wijse maechden en niet als de vijf dwaese.
Gheeft, heer, wat ghij gebiedt, en gebiedt wat ghij wilt, en ghij sult niet
tevergeefs geboden hebben. Ick bid u goddelijcke majesteit om de biestandt
uwes heiligen geest, want van mijnselfs en kan ick niet goetz doen oft
dencken, sijnde in sonden ontfangen ende gebooren. Verhoort mij om uwess
soons Jesu Christi wille, amen, amen. - Dess naedemiddachs wedrom in de
kerck geweest; gelesen.
| |
[19]
Ick heb gelesen en geschreven naer Den Haghe en kreech veul brieven, oock een
van Beringan, die goet wass. - Ick adt mit Maré.
20/30 jannuarii maendach geschreven, gelesen. - Mit Hemmema, Welefelt,
Mauryck gegeten. - Gewandelt, geschreven. - Ick ginck bij vrau Jongstal
praeten en eeten.
| |
| |
21/31 dingsdach mijne peerden gereden. - Mit Hemmema, Haeren, Welefelt,
Mauryck, Kingema gegeten, in mijn hoff gewandelt. - Mijn peerden sien eeten.
- De griffier [Epeus van Glinstra] versocht mij om tegens maendach op de
Cantzeleri te komen, Nicolai en Viersen revijs aff te helpen doen. -
Gespeult en mit de officiers gegeten.
22 januarius/1 februarius woensdach in de kerck geweest; dahruyt komende,
gingen wie nae het Veen mit de kaude keucken, wahren vrolijck in de heer
Krackx huys en droncken sterck. - Ick kreech veul brieven uyt Den Haghe. -
Adt mit de heeren die mit wahren geweest.
23 jannuarius/2 februarius donderdach sach ick mijn peerden rijden, en voeren
mit juffrauwen naer Bergum, wahren vrolijck tot vijf uir; die jufferauwen en
jongmans quaemen in mijn huys, aten pannekoecken, waefels, dantsten en
wahren vrolijck tot vrijdach te vijf uir.
24 jannuarius/3 februarius vrijdach in de kerck geweest. - Ick sach de heer
Walta. - Ick adt mit de officiren. - Ick sliep naedemiddach, kreech veul
brieven uyt Den Haghe, lass die en resolutiën en propositiën.
| |
[20]
Ick adt mit Maré.
25 jannuarius/4 februarius saterdach. Ick reedt mijn peerden. - Sach de heer
Haubois wegens Fontaine. - Ick sach twe van Boolswert, klaechden oover den
kerckenraet. - Ick adt mit Hemmema. - Ick lass den staet van oorloch heel
uyt.
26 jannuarius/5 februarius sondach. Ick wass twemahl in de kerck; ick adt mit
officiren. - Schreeff naer Den Haghe. - Ick sach Jan Alua, liet mij eenige
brieven sien, uyt Den Haghe gekomen. - Ick adt gantz alleen. Bourum klaecht
oover het Hof en oover de schippers. - Ick schreeff tot twaelf uir.
27/6 maendach twemahl op de Cantzeleri geweest; ick schreeff nae den middach.
- Ick wass oock op 't Lantzhuys ofte Collegie. - Ick lass en schreeff. - Adt
alleen.
28 jannuarius/7 februarius dingsdach wedrom op de Cantzeleri geweest en het
revijs affgedaen, in feiten gewesen. - Mit Hemmema, Haeren, Herema gegeten.
- De heer Jan Alua liet mij dien brief sien die de heeren gedeputeerden ahn
de heeren gecommitteerden schreven die in Den Haech sijn. - Op de Cantzeleri
wesende, begosten wij een nieu revijs. - Ick teyckende mijn reeckening en
quam mahr 45 gulden te kort. Wydefelt heeft noch ducaten.
| |
[21]
Ick ginck bij vrau Jongstal, wass niet tehuys. - Ick adt alleen.
29 jannuarius/8 februarius woensdach ben ick niet in de kerck geweest, maer
als gisteren wedrom op de Cantzeleri geweest; doe wie het revijs gisteren
affdeden, soo seyden de heeren Haringsma en Saeckema dat het proces wass
affgedaen op rapport van commissariën, die het wat ijverich en eensiedich
rapporteren, en dan gaet het dicwils hier aff gelijck men hierin siet, en
blaemeerden alsoo het Hoff selfs. - De heeren Herckens en Ytsma wahren bij
mij, klaechden oover de heeren van den Hoove, dat se sich moyden in
politiesaecken en de schippers soo een heeffige apostil gegeven tegens de
magistraet, begeerden dahroover ahn de heeren gedeputeerden te klaeghen. -
Ick adt mit Alua, Walta. - Wedrom op de Cantzeleri geweest. - Mijne
pampieren wat in ordre geleit. - Gelesen. Alleen gegeten.
| |
| |
30 jannuarius/9 februarius donderdach mijne peerden gereden. - Dess
naedemiddachs mit mijn slee gewandelt naer Auckerck; Haeren viel in. Ick
kreech veul brieven, lass die, uyt Den Haghe en Duitzlant. - Adt alleen en
bleeff tot twaelf uir op.
31 jannuarius/10 februarius vrijdach in de kerck geweest, dahrnaer op het
Collegie, dahr wie hebben begost te examineren [22] de voorstellen van
Hollant en Zelant, om de consideratiën dahrvan te geven en te seinden in Den
Haghe. - Ick adt gantz alleen. - Ginck naer den eeten wedrom op het
Collegie, en besoigneerden wie wedrom op het nieuwe tot acht uir. - Ick adt
mit Maré en lass sehr laet. - Heb desen maent alsoo wedrom doorgebracht door
Godes groote segen en genaede. De heeren van 't Hoff Saeckema en Ockinga
quaemen op het Collegie, en wiert gerecommandeert die saeck van de schippers
soo hart niet te drieven, omdat het politie wass en niet voor het Hoff
justiciabel, mahr de magistraet aenginck en dat se de confinatie gelieffden
af te doen en het de heeren van den Hove voor te draghen. - Ockinga en
Saeckema wouden eerst niet wel; op 't lest begeerde ick dat men het Collegie
die ehr woud doen en brengen antwoordt, opdat men wost waernaer sich te
reguleren; doen gingen se heenen en nahmen het ahn te doen. - Quaemen oover
een groot halfuir wedrom en seyden de heeren van het Hoff verstonden, dat
het de justitiesaeck aenginck, en sie mosten alle werelt recht doen; de
magistraet had sich gesubmitteert; wouden de heeren gedeputeerden de
justitie tegenstaen, dat kosten se wel doen, sie souden het aensien moeten,
dahr wedrom op gerepliceert sijnde de heeren gedeputeerden souden de
justitie [23] in 't minste niet krencken, mahr mosten recht doen en
meinteneren een ieder bij sijn privilegiën en recht, dat sie dahrtoe wahren
gestelt van de Edelmogende Staeten van het landt en versochten nochmahls om
alle onheilen voor te komen, 't vorige voorstel, sie kosten het niet doen,
wierdt geantwoordt, mahr wilde de magistraet yetwes ahn het Hoff ingeven,
soude de saeck wel gevonden worden. - Dahrnae wierden Saeckema en Ockinga
hevich oover het werck van de winckeliers. - Heb desen maent door Godess
segen wel doorgebracht in goede gesontheit, rust, vrede, heb het heilige
avontmahl gehauden, dahr de Heere voor sij gedanckt en gepresen, en heb mij
tuschen het voorleden en dit rein geholden ahn het vleesch en weinich
gedroncken tegens mijn wil. Ick hoop de Heere sal mij dese twe maenden oock
bewahren, dat ick mijn lichaem, 'twelck tempelen dess heiligen geest sijn,
suiver ende heilich mach bewahren in wahre heilicheit en oprechticheit alle
de daeghen mijnes levens, om alsoo mijn eedt te holden en betaelen den here
mijne beloften, 'twelck een recht middel iss om eewich beholden en saelich
te worden door oprecht gelove en goede wercken. Ick hebbe veul brieven uyt
Den Haghe gekregen van de gecommitteren en stae ick noch niet wel mit die
van Hollant, en hoe het andere provintiën meinen en weet ick niet. Ick moet
de tijt mit gedult, patiëntie affwachten; ick heb een brief van H.H.
gekregen, de eerste naedat ick Gronningen en Omlanden heb gekregen, en
naedat ick drie [24] brieven had geschreven, daer moet van verwachten wat
dahrop volgen wil. Ick kreech passelijcke brieven uyt Vranckrijck, en wil
monsieur De Beringan hebben dat ick yemantz sal schicken, hetwelck doen sal,
dahr u godlijcke majesteit sijn segen toe wil geven, dat ick een vrau mach
krigen in dese landen oft dahrvandahn, opdat ick voor mijne ondersaeten mach
sorgen, oock voor mijne digniteiten en chargen. Ick hoope ghij sult mij
segenen mit | |
| |
uwen heiligen geest, opdat ick mach saelich worden,
en segenen mij mit wijsheit, verstant, voorsichticheit, gedult, memoire en
alles wat ick hebben moet om mijn chargen wel te bedienen, gesontheit. Ick
bidt u godlijcke majesteit dahrom om uwes soons Jesu Christi wille; amen,
amen.
| |
[27]
Februarius 28 daghen.
1/11 februarii saterdach heb ick de heer Nijs gesproocken, die het Hoff gheen
ongelijck kost geven en stelde de magistraet mehr in 't ongelijck, hebbende
haer mit verscheiden sachte middelen te soecken induceren, en wass
Simonidess oock van dat advijs geweest, doch de magistraet woude sich niet
geseggen laeten, en doen iss de sententie gevolcht; klaechde oover de
losheit, ongebondenheit van Saeckema, Haringsma, die dicwils buyten ordre
gingen, vol passiën en vergaeten haer gebedt haestelijck; ick riedt hem, dat
het Hoff moderaet woud gaen, omdat het polytijck iss en de politie aenginck.
- Ick te tien uiren op het Collegie, en bleeven bijeen tot half twe, om die
besoigne heel aff te doen, gelijck geschach. De heeren gedeputeerden aeten
bij mij en wahren vrolijck, speulden dahrnae tot half twaelf, Hauwerda mede.
- Haubois ginck naer Sneeck mit sijn swaeger Teppema, dronck eens om; vrees
dat hij in 't waeter iss gevallen. Teppema seyde dat sijn broeder wel soud
wesen en ons niet tegengaen. - Glinstra meint dat Jan Alua en hij souden
continueren gedeputeerde te blieven, dat Tjalling Eisinga het niet soude
begeren, dat die soud contentement krigen en die ampten verdeelt worden
anders als die nu [28] sijn, om alle werelt contentement te geven, en vond
goet dat men daer nu aff sprack, als die van Westrego bijeenkomen, omdat
haer acte uyt iss het toekomende jaer 52, en wahren wie goede vrunden. - De
heeren scheiden eerst om half twaelf.
2/12 februarii sondach. Ick ben in de kerck geweest, kreech een brief van
H.H., den eersten noch zedert ick hier ben, wass passelijck cyvijl en
beleeft. Ick kreech oock één van Armaveille, die schrieft dat Wiedefelt sich
op de reis soude begeven. - Mit officiren gegeten. - In de kerck geweest. -
Ick maeckte mit Glinstra den brieff ahn de heeren gecommitteerden naer Den
Haghe. - Ick schreef desen heelen naedemiddach en sach niemantz. - Adt mit
Maré. - Schreeff tot elf uir.
3/13 februarii maendach heb ick op de Cantzeleri geweest en het revijs van de
heer Viersen affgedaen, gepersisteert. - Ick adt mit Mamminga van Groningen,
ginck in den hof wandelen. - Leyde die brieven van Beringan bijeen, die men
dienstich vindt tot de saeck. - Ick ginck bij vrau Jongstal praeten, adt
dahr en bleeff tot half elven.
4/14 februarii dingsdach heb ick mijne peerden gereden, mit enige edelluyden
en officiren gegeten en gepraet tot vijf uiren.
| |
[29]
Dahrnae naer Den Haech geschreven. - Mit Maré gegeten. Mij laeten 't haeir
affsnijden.
5/15 woensdach. Bourum seit dat in Den Haghe hebben sie een pasquil aen de
deur van mijn huys laeten plecken, waerinne sie seggen dat de heeren
gecommitteerden niet durven doen dan 'tgene mij wel gevalt, dat heel graef
Wilhelms sijn en manckeert niet dahrahn als dat se mijne liveray niet
ahnhebben. Soo kan ick mit stil sijn, afwesen niet voldoen, en kunnen se mij
niet in ruste laeten. - In de kerck geweest. Saeckema, | |
| |
Haringsma gaen lustich of tegens mij en soecken moite en nieuwe
verwerringe en onlusten aen te richten, 'twelck ick hoop haer niet gelucken
sal; den advocaeten, haere vrunden soucken het oock, sullen voorgaen,
leveren 1000 man. - De heeren van de magistraet aeten bij mij en waeren
vrolijck tot acht uiren. - Ick adt mit Hemmema.
6/16 februarii donderdach. Den oorloch iss wel aengevangen voor allommen,
predicantssoonen, lieutenantssoonen en een deel calissen, die sich door
sinistre practijcken hebben verrijckt, die hebben nu het gesach, sullen de
suvereiniteit aen sich trecken en onderdrucken de ehrlijcke luyden in de
steden en oock van qualiteit, die gemeriteert hebben aen 't lant of haere
voorsaeten goet en bloet bij opgeset; het iss te beklaegen, doch men moet
patiëntie hebben, het iss Godess wil toe deser tijt. - Ick heb mijne peerden
gereden. - Mit Alua, Eisinga, Herema gegeten. - Ick heb mit Veglin
Wiedefeltz instructie naegesien en gecorrigeert.
| |
[30]
Niemantz gesien, gelesen. - Mit Maré gegeten, vroech te bed gegaen.
7/17 februarii vrijdach de heer Jan Alua gesproocken, woud liever
gedeputeerde wesen als staet-generael, had gehoort dat Grovestein wel woud
gedeputeerde wesen. - In de kerck geweest. Op 't Collegie. - Gantz alleen
gegeten. - Ick heb mijn saecken van de instructie voor Wiedefelt
vastgestelt, en sal Veugling die uytschrieven. - Gelesen. Mit Maré gegeten.
Unia en al de catolijcken sijn tegens mij, hebben veul snaps en kecks van
alle saecken en dingen, soucken ons rouyn en verderf, om haere insichten en
den coninck wedrom meester te maecken.
8/18 februarii saterdach heb ick op 't Collegie geweest. - Mit eenige
edellyden gegeten. - Mit Jan Alua, Hauwerda gespeult, oock Nijs. - Wij
kregen veul brieven. - Sie aeten bij mij.
9/19 februarii sondach. Ick kreech wedrom veul brieven. - In de kerck
geweest. - Mit officiren gegeten. - In de kerck geweest. - Geschreven.
Hauwerda sprack mij van de jufferen Swartzemburch en Oostheim. Vrau Haeren
en Jongstal voor de professoor Francelides. - De heer Glinstra brocht mij de
brieven uyt Den Haghe. - Ick schreef nae den eeten tot elf uir.
10/20 februarii maendach ahn de heeren van Stadt en Lande geschreven, dat ick
niet en quaeme wegens de begrafnis van S.H. saliger.
| |
[31]
Ick heb op 't Collegie geweest, geschreven. - Mit Cloppenburch gegeten, die
veul van Amsterdam wost te seggen en van eenen die Vondeling [Joost] hetede,
die pasquillen maeckte, van haer harde regering, hoe sie sware
gevanckenissen hebben en doen als in de inquisitie. - Ick adt mit Wiglius en
andere. - Sach mijn linnen. - Schreef ahn Armaveille, Haulterive, graff
Mauritz. - Adt mit Maré, schreef.
11/21 dingsdach. Ick heb mijn reis op maendach vastgestelt. Mijne peerden
gereden. - Mit eenige officiren gegeten. - Te vijf uir ginck ick bij de vrau
Beima, alwaer de jufferauwen pannekoecken hadden, ende wahren wij vrolijck
tot twe uiren.
12/22 woensdach in de kerck geweest, op het Collegie. - Mit eenige officiren
gegeten. - Ick krege die tijding, dat de cardinael [Mazarin] wech wass en
dat de princen loss souden komen. - Ick sliep, kreech brieven, lass die. -
Schreeff naer den eeten. - Mij dunckt niet dat mademoiselle reden heeft om
quaet te wesen en de andere, contrarie, | |
| |
behoorden te dancken,
dewiel het nu soo kompt, wandt mit dese pretenss worden sie des te grooter,
stercker en machtiger alse oyt geweest sijn, en iss al die moyte voor die
gespecificeerde gedaen, N.B.N.B. De oorsaeck waerom de Unie gebrocken te
hebben, 't volck ofgedanckt.
13/23 februarii donderdach mijn peerden gewandelt. - Op Het Bildt geweest, de
paelen gesien. - Bij Hemmema gegeten, wahr Anna Hasius wass.
| |
[32]
14/24 februarii vrijdach Hillebrantz gesien, die seyde dat hij nu mit Keth in
goede communicatie gingen en hoopte volmacht te worden. - Ick sach de
secretariss Viersen, die mij de resten gaf. - Ick ginck in de kerck. Lauta
en Vervoorn die quaemen mij bedancken, dat se burgemeesters wahren te
Harlingen. Ick recommandeerde haer de eenicheit en rust van de stadt. - Ick
adt mit officiren, Oostheim. - Ick ginck te bed leggen, sliep, lass en sach
mijne saecken naer van dess huys schulden 1593, 1568, prins Wilhelm, graff
Jan. - Adt alleen.
15/25 februarii saterdach heb ick de heer Dauwe Aylua gesien, die mij van de
schriverschappen sprack en de heeren vacante professoren, wolde bequaeme
habyle lyden dahrtoe helpen stellen. - Reinerdt Oetses, Hillebrantz en
quaemen mij spreecken, dat men tegen het octroy haer wolde indracht doen in
de Groenlantsche Compagnie. - Ick reedt wandelen. - Ick adt mit Walta,
Boshuisen, Hauwerda, Herma, Ockinga, speulden verkeren tot elf uir.
16/26 februarii sondach in de kerck geweest. - Ick heb de heer Viersen
gesproocken en hem gebeden de heren van den Hoove mijn dienst te presenteren
en genacht te seggen. - Ick adt mit officiren. Ginck in de kerck. Ick sprack
den secretariss Viersen, om de heeren reeckenmeesters genacht te seggen. -
Ick sach Albert Loo, die mij genacht seyde. - Ick lass, ick schreeff en
maeckte alles gereet om te reisen. - Ick kreech brieven uyt Den Haghe.
| |
[33]
Ick ginck vrauw Haeren genacht seggen. - Ick ginck bij de heer Nijs
pannekoecken eeten, bleeff dahr tot drie uiren.
17/27 februarii maendach heb ick mijn gereetgemaeckt te reisen; de heer Jan
Alua gesien, die mij sal schrieven, als den lantzdach wesen sal, en
versoecken in de provintie te komen; seyde hem genacht. - De heer Bourum
mede, alsoock den president van den magistraet. Oock Simonidess als
kerckeraet. - De heer Hauwerda gesien, genacht geseit. Ick adt om elf uir.
Ginck in den hoff, sach mijne peerden en ginck om drie uir uyt de stadt van
Lewarden. - Ick quam te Sexbirum, dahr niemantz tehuys wass, doch wij
maeckten ons vrolijck. - Quam te acht uir te Harlingen; wahren vrolijck mit
de magistraet.
18/28 dingsdach. Wij maeckten des snachts om twe uiren seil, quaemen dess
avontz te Tessel, doch bleven in de jacht slaepen.
19 februarius/1 martius woensdach gingen wie te Helder te acht uiren op de
waghen, quaemen dess middachs te Putten, dess avontz te Wijck, reden veul
langs strand.
20 februarius/2 martius donderdach te ses uir op de waghen, quaemen te twaelf
uir te Lis, dess avontz om sessen in Den Haeghe. - Ick sach de heer
Jongstal, die mij seyde | |
| |
bij mademoiselle geweest te sijn,
beleeft, cyvijl. - De disordre die bij de Edelmogende Heeren van Vrieslant
wass, Hans Lijckelma hooffdicheit. - Hij had ahn sommige van Hollandt [34]
gesecht, als onse stadtholder hier sal wesen, sullen wie mischien naerder
mit u oovereenkomen als nu; dat had die Hollanders sehr verwondert en sehr
wel gefallen. Anders sijn sie noch sehr qualijck op mij tevreden, hebben
informatie genomen wahr sie konden in en om Amsterdam, om te sien wat se
tegens mij vinden kunnen, te blameren, swart te maecken bij de gemainte en
regenten. - Ick sach Grovestein, die hetselfde vast seyde en wat die van
Gelderlant begeerden. - Ick sach Hagha, die mij riedt H.H. te sien desen
avont, doch ick wilde niet oft dorst niet, te vuyl sijnde. - Ick sach
Armaveille, die mij een goeden brief van sijn broeder brochte, heel
particulierlijck. - Dahrnae sprack hij van Hollant, Sommelsdijck, H.H. en de
questiën en bleef bij mij tot elf uir.
21 februarius/3 martius vrijdach hebben mij de Edelmogende Heeren
gecommitteerden van Vrieslant verwellecompt mit veul complimenten en eenige
discoursen gehadt hebbende, stelden mij voor eenige pointen, om mijne
meinung en advijs te weten. - Den heer Clant quam mij geluckwenschen en
verwellekommen. - Ick sach Hum, graff Hendrick, die nae veul discoursen mij
seyde, dat H.H. wel wass gesint. Ruisch had gesecht, die heeren Staeten van
Hollant sullen nu nievers toe komen en, als men haer te veul perst, gelijck
de heeren van Vrieslant deden, soo wouden sie uytbrengen wat men van mij had
opgeteyckent, en wahren heel quaet op mij. - De heer van Brederod quam
dahrnae, die mij veul complimenten maecte van sijn dienst en vruntschap,
woud mit mij wel leven en, als wij eens sijn, soo soud ons niemantz kunnen
yetwes deren; hij sprack van H.H., van het werck van [35] Amsterdam, dat het
mijn ongeluck wass dahrinne gebruyckt te sijn geweest, en had S.H. hem off
een ander gebruyckt, die souden hetselfde gedaen hebben, ergo ick ben
ongeluckich, drie wecken opgeholden. - Ick adt alleen, sach Donau, viconte
en veul officiren. - Gleser, den Rijngraf. - De heer Schaep, die heel
beleeft, cyvijl wass, wenste mij geluck, prees mijne regering in Vrieslant,
beklaechde mijn ongeluck van Amsterdam en hoopte alles soud vergeten worden
en ten besten komen. - Ick ginck op 't hoff, sach H.H., die cyvijl wass.
Sach oock de princess-royael desgelijcken en den prince [Willem III]. Ick
adt alleen, ginck wedrom op 't hoff van H.H., die niet sprack als van de
curatele, wass quaet op Heenvliet. - Ick sach den secretaris Ellersich, die
seyde dat te Rotterdam laegen sine vrunden onder, Amsterdam dahr leyden
Andries [Bicker] en den heer Van Swyten onder, den eenen in de Ammeraliteit,
den anderen gecommitteerde raede. - Verseeckerde mij van Tibault, doch most
temporiseren en soud sijn woordt holden. - In Ooverijssel, Gelderlant stond
het passelijck. - Bij de princess-royael stond hij wel, sach se dicwils
alleen van 2 tot 5, als hij woud, en sal bestellen, dat ick G. krige,
'twelck hij heeft gesien, en moet van alles patiënteren.
22 februarius/4 meert saterdach heb ick de heer Jongstal gesien, die mij
verhaelde watter gepasseert wass. - Ick sach graff Mauritz, graff Hendrick,
die mij van de begraffeniss spraecken. - Ick sach Somerdijck, Zulekum, die
mij vraechde nae den rang van de begraffeniss en hoe wie meinden dat men
most gaen.
| |
| |
| |
[36]
Ick sach den hertoch van Yorck, die beleeft wass. - Ick adt mit Schonberch,
Meteren, Gendt. - Ick sach officiren. - Ick sach de heeren Doma, Axma. - Ick
sach de vrau van Somersdijck. - Ginck naer huys, adt alleen. - Sach H.H. des
avontz, die cyvijl, beleeft wass.
23 februarius/5 meert sondach in de kerck geweest; alleen gegeten. - In de
kerck geweest; ick sach niemantz, lass en schreef, adt alleen. - Sach H.H.,
die van allerley saecken praetede.
24 februarius/6 mertz maendach. Ick sach Saeckema, Wijckel. - Ick sach
Wijnbergen. Ick sach vijf heeren van Vrieslant, die mit mij ooverleyden, wat
te doen op die pointen van Hollant voorgestelt, en vonden goet eene
conferentie, om van de guarnisoenen te spreecken en andere saecken. Ick adt
mit de heeren Saeckema, Wijckel, Welder, Haersholt. - Ick ginck in den Raet
van Staet. - Ick sach Jongstal en de heeren Donia, Eisinga, Baerdt, Walteri,
om oover te leggen wat Hollant voor te stellen. - Ick sach vrauw van
Brederod. - Vrau Obdam [Agnes Rennesse van der Aa]. Ick adt alleen.
| |
[62]
[13 april] H.H. gesproocken wegens madamoisel
[29 april] die resolutie genomen bij de Edelmogende Heeren Staeten van
Vrieslandt.
| |
[63]
Saterdach. - Den 19/29 april iss madamoisel geboren 1633, en hebben de
Edelmogende Heeren Staeten van Vrieslandt anno 1651 den 19/29 april juyst op
dien dach de resolutie genomen om bij H.H. mijnentweghen te intercederen,
dat se geliefde toe te staen dat ick die ehr mocht genieten om te opteneren
die schoone, soete princesse en veul meriterende Albertine Agnes en tot een
ehegemahl te krigen, op den dach alse geboren iss, wahrdoor ick tot dat
geluck hoop te geraecken.
| |
[80]
[20 mei] ben ick te Gronningen ingehaelt.
| |
[81]
Tzedert mijne reise naer Den Haghe heb ick in dit boeck heel weinich
geschreven, omdat ick haest geen tijt heb gehadt, wandt in Den Haghe wass
ick haest noyt alleen, ledich, sonder occupatiën ofte besoeck, en duirde dat
van des morgens te seuven uir tot dess avontz te half twaelf oft wel laeter,
dat ick noyt ehrder ben tehuys gekomen als naer elfen, en most ick doen
alsdan noch dicwils brieven lesen ofte schrieven ofte onderteeckenen en
hadde gheen tijt om in de bibel te laeten lesen en heb ick in alle die tijt
niet gemanqueert H.H. naer den eeten op te wachten, dess avontz nahr den
eeten mit haer gediscoureert, heel wenich mit die soete princesse, die ick
altemitz sprack, doch meest sach mit een bedroeft herte, dat ick haer mijn
wensche, pretensie en begeren niet dorst seggen, 'twelck iss gelaeten uyt
respect, gheen permissie hebbende van H.H., dahr ick bij sal continueren, om
gheen reden te [82] geven van offentie, om niet dahrdoor te ranverseren en
te verkerven 'tgene ick door geduirige, gestaedige patiëntie hoope te
verkrigen, dat nu in passelijcke termines iss staende, hoope de Heere sal
het segenen, dat ick dat aldergrootste geluck mach bekomen en opteneren,
'twelck ick van herte bid en hoope; dese redenen van opwachten bij H.H., de
visiten en contravisiten, d'affairen, lesen en schrieven der brieven hebben
mij belet om des | |
| |
maenden niet te kunnen schrieven hetgene
gepasseert iss, als ick gewoont wass, en dat omdat mij de tijt dess morgens
en dess avontz te kort wass; hebbe die tijt in goede voorspoet en
gerusticheit doorgebracht sonder ongeluck oft quaede rancontre soowel hier
in dese provintie, daer den lantsdach heel stil is doorgebracht, alsoock
buyten de provintie, dahr de here onse Godt voor moet gepresen, gelooft en
gedanckt sijn, en hebbe mehr voorspoet gehadt, hebbende het werck van de
soete princess in sulcke goede termines gebracht; hier staet het oock wel,
want in Oostrego het wedrom wel iss en vastgestelt voor vier jaeren, soodat
in dat quartier niet te vresen iss, Dauwe Alua, Swartzemburch, Haersma,
Boulens, Roorda, Frans Eisinga; in Westrego iss het oock soo gestelt en soo
goet als gedaen, Oene Grovesteins, Jan Alua, Tjalling Eisinga, Jongstal,
Botnia, Waltinga.
8/18 donderdach maij hebbende alle de heren en collegiën genacht geseit, de
heeren van den Hoove en de magistraet getracteert, soo ben ick den
9/19 maij vrijdach om half tien op de coetz gaen sitten en naer Gronningen
gevaeren, sijnde het huys en passant van Hogenhoep; aeten dess middachs te
Buytenpost. Sach dess olden grietmans vrauw [Maaicke Pieter Binnerts],
quaeme dess avontz tot Suythoorn en gingen te elf uir dahr op de koetz
sitten den 10/20 saterdachs, quaeme te twe uiren bij de stadt, alwahr mij de
compagnie te peerdt bejende ende een weinich dahrnaer de Edelmogende Heeren
gedeputeerde staeten mit ettelijcke carossen; ick Haer Edelmogende synde
staen, ginck van mijn peerdt en naer beleefde complimenten van ontfanginge
en geluckwenschinge en tot wederantwoordt van bedanckinge en mijn dienst mit
getrauwicheit offererende volgentz de voetstappen van mijne voorsaeten en
predecesseurs, gingen Haer Edelmogende in haere koetsen en ick te peerde; de
compagnie te peerdt reedt voor, de Edelmogende Heeren volchden op mij mit
haere koetzen en quaemen in die [86] tot ahn de poorte van de stadt, alwahr
de burgeri in de waepenen begost te staen door alle de straeten tot ahn mijn
huys, de straeten voll volckx mit groote tekenen van beleeftheit,
vrolijckheit en genegentheit; ahn mijn huys komende, quaemen de Edelmogende
Heeren gedeputeerde wedrom bij mij en maeckten mij haere behoorlijcke
complimenten. - Dahrop volchden alle de collegien. - De heeren burgemeesters
en raet. De heeren staeten van de Omlanden. - De heeren reeckenmeesters. -
De heeren van de Hoffmanskaemer. - De heeren professoren. - De heer Sonius,
die mij van de heer Eisinga genegentheit verseeckerde, en vond dat hij oock
tegens Heinsius wass ingenomen. - De heeren Clant, Tjassens, Hulten quaemen
oock bij mij, gecommitteerden in Den Haghe. - De heeren Lutzburch, Lewen,
Rengers, Klandt quaemen mij oock verseeckeren van haere vruntschap. - De
heeren Sickinga, Tamminga, Starckenburch dessgelijckx, en duirde die visiten
totdat de burgeri haere drie salven hadden gedaen; op 't merckt het canon
rontom lossgeschooten. - Doe quamen twaelf compagniën burgers voorbij mijn
huys, en daerop volchde het guarnisoen, en duirde het tot half seuvenen, doe
gingen die officiren wech. Ick kreech brieven [87] uyt Duytzlant, liet de
heeren bidden die mit mij gereist wahren, en wahren vrolijck tot tien uiren;
doen lieten mij de heeren gedeputeerden vraghen het vuirwerck te willen
sien, 'twelck doende, dronck ick mit de officiren tot twaelf uiren.
11/21 maij sondach ginck ick in de kerck twemahl, adt mit officiren. Naer de
predicatie | |
| |
sach ick de heeren Lieuwe, Rengers, Ripperda en
hoorde ick een ieder klaeghen oover de sindicus Heinsius, dat hij te veul
gesach had gesocht te hebben, die edelluyden onneens maeckten, om sich
dahrdoor sterck, dien in 't leech wass, op te helpen en die booven derop
wass, weder terneder te werpen, en hielt hij de edellyden alsoo in een
continuele onrust en alarm. - De sindicus wass oock bij mij, klaechde oover
Ripperda, Tamminga, Aldringa en wahrom dat een yeder over hem wass gestoort
geweest, mit alle de circumstantiën en 'tgene hij tegens haer had te seggen,
Tamminga sijn giericheit, Aldringa quaede menage, Ripperda wegen het
treckpadt; dahrnae viel hij op het accord dat tuschen die edellyden wass
gemaeckt in de drie quartieren, 'twelck nu in ses sijn gedeelt, in een ieder
twe, soodat het hem in alles tegens sijne sinne ginck, en sprack hij soo
quaelijck van de edelen als de edelen van hem; hij seyde mij oock, waerom
dat Klant qualijck op hem tevreden wass, hebbende malckanderen geslaegen, en
brocht ick alsoo desen dach door mit velerhande visiten tot dess avontz heel
laet.
| |
[88]
12/22 maendach schreeff ick ahn H.H., andtwoorde op haere twe brieven mit
alle civiliteit en submissie. - Ick sach Magduel, die oock al tegens
Heinsius sprack. - Ick sach Rengers, die van Heinsius weinich had, mahr wass
tegen dess Hoffmanskaemer sehr ingenomen, klaegende dat haer die indracht
deedt in haere jerudictie; hebben de edelen één gevangen, sie belasten hem
loss te laeten; hebben sie eenen lossgelaeten, soo komen de hooftlyden en
klaegen dat se te slap sijn en exerceren gheen justicie, en hoe sie het
maecken, het en deucht niet; die Hooftmanscaemer soeckt de edelen alletijt
te quellen, 'twelck Rengers sehr mishaecht en tegensstaet en alle de
noblesse, die heel op de Stadt sijn gebeten. - Sterckenburch wass bij mij,
die mij van de juredictien sprack en van de hovelinckschappen. - De heer
Wichering, lieutenant van de Hooftmanscaemer. - En duirde dat tot den avont
toe, dat dan den eenen, dan den anderen quam.
13/23 maij dingsdach begost ick te spreecken van dat werck dat ick voorhad
mit de princess en H.H. en 'tgene in Vrieslandt wass geschiet, ofte het hier
oock soude kunnen geschieden, al wass den lantzdach niet vergaedert, door de
extraordinariss edelen van 't Landt en de Stadt, alletijt present, en soud
Broursma daer eens of spreecken mit sommige edelen. - Ripperda quam mij
haelen, om in de Edelmogende Heeren Gedeputeerden vergaedering.
Maendach. - Den 20/30 october aen Woudter de Haen, boode ordinaris, gegeven
een brief aen de heer André. - Aen Armaveille mit een kleen doosjen. - En
aen vrauwe van Varyck.
| |
[232]
Opmerckinge om mij te dienen tot memorie van hetgene dat mij nootsaeckelijck
te doen staet geduirende mijn leven, om mij dahrahn te doen gedencken en mij
dahrnae te dirigeren, opdat het mij wel mach ghaen nahr ziel ende lichaem
tot mijn behaudeniss, tot mijn ehr en reputatie en conservatie, soolang ick
op deser werelt ben. - 1. Om mij mit onse heere Godt wel te stellen, mijn
best doen om sijn godtlijcke majesteit te gelieven, te dienen in aller
godtsaelicheit mit geloove en goede wercken, besittende een onergerlijcke
contiëntie beyde voor Godt en voor de menschen, looven den Heere mit
danckofferen en betaelen den Heere mijne beloften en hauden den Heere mijn
eedt | |
| |
die ick gedaen heb, doen ick te nachtmahl ginck, leven
uyterlijck en innerlijck godtsaelich, heilich en onstraffelijck; die
uyterlijcke godtsaelicheit iss niet nut sonder de innerlijcke. - 2. Op mijn
gesontheit wel te letten en acht te hebben, want sonder die kan een mensch
nietz ahngenahm [233] wesen, noch grootzheit noch geleertheit oft gheen
plesier hebben. - 3. Wegens de regeringe in Vrieslandt, om mij dahr wel te
mainteneren en wel te staen mit de heeren volmachten, de heeren edelen en
eigenerfden, die heeren grietzluyden, voorsichtich te sijn, cyvijl, humbel,
weinich spreeckende, hooren alles, sijn niet achterclappich, niet rass
yetwes te belooven, doch het belooft hebbende, wel woordt te holden. Oock
wel te staen mit de heeren gedeputeerden, mit de heeren van den Hoove, de
heeren burgemeesteren en vroetschappen. - 4. 'tSelfde oock te opserveren in
de Stadt Gronningen en Omlanden, dahr ick noch gheen kenniss oft naericht
off hebbe, alsoock in de landtschap Drente, dahr ick nu eerst ben gekosen. -
5. Wegen mijn huysholding en maintien van dien, om mij uyt schulden te
holden, de luyden wel te betaelen, wahrdoor men hier te lande in achtinge
oft verachtinge kompt, die dahrop letten, en nae de saeck leit, discoureren
en praeten vrijuyt volgentz het lantz manier.
| |
[234]
6. Om wel te letten op mijne saecken in Duytzlant, die in ordre te krighen en
goeden standt. - 7. Om mit H.H. wel te staen, soo het doenlijck iss, alse
niet te sehr tegens mij iss ingenomen, want eilaes, S.H. is ooverleden. - 8.
Op mijn militaire chargiën wel te letten, die wel te bekleden, mijn
advancement dahrin te pousseren, dahrom wel bij de provintiën te staen,
hebben een goede nahm en faem bij de regenten en de gemeenten, sijn cyvijl
en beleeft tegens alle de werelt. - 9. Wel te letten op mijn hauwelijck, dat
wel oover te leggen om het mit fatsoen te doen tot mijne saelicheit en
gerustheit, profijt, ehr, reputatie en maintien; wilt uwen seghen dahrtoe
geven, want het haest tijt iss om mijne jahren, die all sessendertich sijn
gepasseert, oock om mijne ingesetenen en onderdaenen, en soo men mij toont,
soude het hier oock niet onahngenaem wesen en in Stadt en Lande en de
lantschappe Drente.
| |
[235]
Geldersche arbiters. - Lübeck iss superarbiter. Doctor Johanness Marquardus,
ridder, is raetspersoon van de stadt. - Benthem, arbiter docter Padestecher,
cantzelaer van den graef. - Bremen, arbiter docter Coccejus, burgemeester
van die stadt. - Cleefsche arbiters. Brunswijck, superarbiter, heeft twe
doctoren, docter Coeller en doctor Werner. - Ceulen, arbiter Busdorf wegen
die stadt. - Anhalt, arbiter doctor Melagius wegen den prince van
Aenholt.
| |
[236]
[13 doorgehaalde en onleesbare regels].
| |
[237]
[8 doorgehaalde en onleesbare regels]. - Vet blanckzetsel, limmenten, taille,
humeur, tanden, verwanten.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd
