Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
DBNL - Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren

Hoofdmenu

  • Literatuur & Taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw

meer over deze tekst

Informatie terzijde

Gloria Parendi. Dagboeken van Willem Frederik, stadhouder van Friesland, Groningen en Drenthe, 1643-1649, 1651-1654
Toon afbeeldingen van Gloria Parendi. Dagboeken van Willem Frederik, stadhouder van Friesland, Groningen en Drenthe, 1643-1649, 1651-1654zoom

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (11,62 MB)

XML (4,21 MB)

tekstbestand






Editeurs

G.N. van der Plaat
J. Visser


Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/dagboek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Gloria Parendi. Dagboeken van Willem Frederik, stadhouder van Friesland, Groningen en Drenthe, 1643-1649, 1651-1654

(1995)– Willem Frederik–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 738]
[p. 738]

[Dagboek 1651]

[0]

Als men mij yet recommandeert dat mij heel wel aenstaet, mij alsdan soo in te stellen, ofte ick het niet geerne dede, opdat het dahrnae noch in 't werck stellende, ick des te mehrder danck daervoor hebbe.

[9]

1651. - Jannuarius heeft 31 daeghen.

1/11 jannuarii woensdach twemael in de kerck geweest. Heb alsoo dit jaer wederom aengevangen in de vrese des Heren, mit berau en leetwesen, minder sonden, die mij van herten leet sijn, daer ick een walginge af hebbe, hoope ick sal mij beteren, leven in 't toekomende godtsaeliger, doende den olden mensch aff, dooden hem, dooden hem mit alle sijne begeerlijckheden, doen den nieuwe mensche Jesum Christum wedrom aen en volgen hem in den gebede, in den geloove en goede wercken, besitten een onergerlijcke contiëntie beyde voor Godt en voor den menschen, leven wel mit alle de werelt, doen niemantz ongelijck en doen aen niemantz niet, oft ick wilde dat het mijselfs geschach, sijn cyvijl aen alle de werelt, hooren alles, weinich spreecke, humbel, belooven niet licht yetwes oft belooft hebbende, wel en oprechtelijck t'hauden, bedrigen niemantz, en is niemantz meer schuldich den Heere danckbaerheit te toonen als ick, want de segenen ende genaeden des [10] Heren sijn oovervloedich oover mij geweest dit voorleden jaer, en heb ick alle voorspoet gehadt die een mensch soud kunnen wenschen, gesontheit, prosperiteit en dat in alle maenden, behalven in [juli 1650] doen die aenslach op Mad [Amsterdam] was, 'twelck heel onnosel, slecht en droevich misluckte, eensdeels door slofficheit, die de ruyteri souden brengen, andersdeels dat men gheen raedt woud volgen, doen alle vlijt en neersticheit daertoe mit het voetvolck, oock dat die van Utrecht niet vroech genoech kosten komen; oock mosten se sich moede gaen, en die van Den Haghe en Rotterdam wierden alleen om die ses gevangenen niet mitgeschickt; dese en andere slofficheit hebben ons dat groot werck soo bedroeflijck laeten versuymen, daerdoor de kercke Godes sal lijden, S.H. huys, 't lant, de geallieerden en alle eerlijcke luyden. Ten tweden is S.H. droevich ooverlijden daerop gevolcht, waerdoor al dat werck dat desen somer was gedaen, voor niet is en meer quaedt als goedt sal doen voor 't lant en alle eerlijcke luyden, en [11] sal niemantz daervan profiteren als die daer minst toe gedaen en gecontribueert hebben, 'twelck te beklagen is, en verliest niemantz meer als ick daerdoor, want mijnen besten vrient is wech, en heb ick om sijnentwille veul vrunden verloren en mijn veul vianden gemaeckt, en nu is mijn vrundt wech, en mijn vianden holde ick en kriger noch alle daeghe meerder in Hollant, doch de Heere heeft sijn genaede niet gantz mij ontrocken, want tzedert S.H. ooverlijden soo hebben mij de Edelmogende Heeren Staeten van Stadt en Lande tot gouverneur gekosen en die van de lantschap Drente, dat tien jaer van mij was geweest, die het uyt eigener genegentheit ende affectie hebben gedaen sonder mijn toedoen als pro forma, om Haer Edelmogende niet voor het hooft te stooten, uyt welcke electie H.H. heeft oorsaeck genomen, is heel qualijck op mij tevreden, spreeckt quaelijck van mij, wil mij niet schrieven, doch tegens reden, want had sie mij voor tien jaer aldaer laeten stadtholder worden, het en soude nu niet nodich geweest sijn om dese electie [12] te doen, doch het schient die vrauw mach mij niet

[pagina 739]
[p. 739]

lijden, soeckt mij alletijt te onderdrucken, doch tegens reden, want ick haer alletijt heb gedient, geërt, opgewacht, gerespecteert, meer als yemantz gedaen heeft, en dat sal ick daervoor hebben, dat se andere wil voor mij trecken en mij onderdrucken, en moet ick patiëntie hebben, verwachten wat ick noch van de provintiën sal opteneren, doch Heere, alles wat u godtlijcke majesteit belieft en ordeelt dat mij tot salicheit streckt, want al hadde ick de geheele werelt gewonnen en dat ick alle wellusten en grootzheit der werelt besaete, want soude het mij helpen, als ick aen mijner siele schaede leede. Daerom bid ick u godtlijcke majesteit, staet mij doch bij mit uwen heiligen geest, dat ick dit jaer 1651 heilich, rechtveerdich, ontstraffelijck mach wandelen, matich, sober tot mijner saelicheit, anderen tot een exempel. Stercke mij daerin, heere Jesu Christi, en geeft, Heer, wat ghij gebiedt, en gebiedt, Heer, wat ghij wilt, ende ghij sult niet tevergeefs geboden hebben; aemen, aemen, het sie alsoo, heere Jesu Christi.

[13]

De heer Bourum bij mij geweest wegens den brief aen de heer André; gelesen, geschreven naer Den Haghe.

2/12 jannuarii donderdach heb ick mijne peerden gereden, mit Hauwerda en eenige officieren gegeten, des naedemiddachs gespeult tot 's avontz te elf uir. - Walta sprack mij van het schrieverschap. - Glinstra liet mij de brieven sien die uyt De Haghe gekomen waeren, en seyd dat dien klerck van Walta geltz genoech had. - Bourum presenteerde mij sijn dienst wegen sijn nieuw aengenomen burgemeesterschap. Hij wil een goedt predicant helpen maecken en sijn dominus Ropertus ingedachtich.

3/13 vrijdach in de kerck geweest; Marcelis Govertz quam mij bedancken wegen Ten Voorde van Harlingen, die burgemeester was geworden en dat hij baumeester was geworden. Hij wil mij adverteren, als hij yetwes hoort dat men van mij seit. - Ick had de heeren van den Hoove te eeten, waeren vrolijck en bleven tot seuven uir. - Ick mit vrauw Haeren en Jongstal.

4/14 saeterdach. Ick sliep lang, schreef, sach dockter Veno en den sieckentrooster. - Ick adt mit Welefelt en Hemmema. - Speulde mit André, Nijs, Hauwerda tot elf uir, en aeten hier. - Ick schreef aen die van Dockum wegens haer vroetzschap aengaende den secretaris Veltrier.

5/15 jannuarii sondach heel kaut. Tweemahl in de kerck geweest. - Mit officieren gegeten. - Des naedemiddachs gelesen in sacris, geschreven; Beringans brieven in ordre gebrocht. - Mit Maré gegeten.

6/16 maendach gelesen, geschreven, niemantz gesien. Mit Hemmema, Welevelt, Walrich gegeten. - Ick ginck te vier uir bij Nijs, speulde daer; aeten ende bleven tot dingsdach te half seuven.

7/17 dingsdach laet opgestaen; te Cornjum geweest, mit Welefelt gegeten en gespeelt avontz, 's middachs.

8/18 woensdach naer Den Haghe geschreven heel vroech. - In de kerck geweest. - Mit officiren gegeten. - De griffier [Epeus van Glinstra] bij mij geweest wegens Bouritius, seit dat Hillema en Bouritius beyde gekosen wahren tot raetzheeren vanweghen de steden. - Bourum sprack mij, hoe de heeren Haringsma, Scheltinga en Glinstra soo hardt gingen tegens de regering van de stadt en alles favoriseerden wat sich tegens de magistraet stelde. - Ick lass, adt mit Maré, ginck te bedde.

[pagina 740]
[p. 740]

9/19 donderdach mijne peerden gereden. - Mit Alua, Haeren, Welefelt gegeten. - Ick heb Glinstra gesien, die seit dat in Noort-Hollant de gemeinte heel ontstelt iss tegens S.H. en noch tegens mij.

[15]

Gelesen, mit Veuglin de Duitsche brieven gelesen. Mit Maré gegeten.

10/20 vrijdach in de kerck geweest, mit enighe volmachten gegeten, Walteri, Haersma, Bouritius, Peeckema, Herman Herckens, die alle lustich en vrolijck waeren en toonden sich heel genegen tegens mij en tegens mijne erven, wenschende dicwils en verscheiden mahlen dat ick mochte trauwen, sullende dienselfden mij laeten succederen, en bleven tot acht uiren. - Ick adt noch mit Hemmema.

11/21 saeterdach alle die brieven geteyckent nae Duytzlant, Dietz ende Copenbrug. - Ick ginck naer Sixbirum, viel in 't waeter, doch godtloff sonder perijckel en ongeluck. - Adt mit officiren, speulden.

12/22 sondach twemahl in de kerck geweest. - Inthema gesien, die mij seyde hoe het Vrie [van Sluis] soo leech wass van volck, dat de Françoisen dahr wel wat souden uytrichten; in Isabella laegen mahr 30 man, in de andere forten 8 - 10 man, en mit en getie kunnen sie te scheep dahr komen. - De heer Schuirmans gesien, die seit dat de Hollanders soo quaet sijn en niet bekennen willen 'tgene Keiser en Stellingwerf hier gesecht hebben wegens de Unie, maecken mij heel swart en haetich bij de gemeinte; wil mij die boeckens stuiren en laeten mij weten wat se all seggen. - Ick ginck bij vrau Jongstal praeten. - Ick adt mit Maré en ginck te bed.

13/23 januarii maendach heb ick om vijf uir begost mijne reeckeningen te doorsien en had te elf uir gedaen en bevonde minder uytgegeven als ontfangen... gulden, 'twelck mij noch noit gebeurt iss.

[16]

Ick adt alleen mit Maré. - Sach Bourum, die oover de booden klaechde, wass bekommert dat men ghen brieven kreech. - Ick sach Ockinga de raetzheer, die mij bedanckte dat ick Siersma had burgemeester gemaeckt. - Itskema klaechde geweldich, dat Dauwe Alua hem tegens wass en alle werelt tegens hem oprockende. - Ick lass en sach mijn reeckening nae. - Ick adt mit Maré.

14/24 jannuarii dingsdach heb ick mijne peerden gereden. - Ick adt mit eenige officiren. - Ick wandelde nae den eeten mit Welefelt. - Ick lass en schreef. - Ick sach de heer Saeckema, die mij lang sprack van veulerhande dingen, sommige pyquante, gelijcke se alletijt doen van malckanderen. - Ick sach L, die mij rapport dede van haer wedervaeren, en hielt mij wel en adieu. - Ick adt mit Maré, die mij seyde dat Ockinga oock op ons huys had gesproocken en gesecht wij hadden veul profijt en advantage ghehadt, en iss dat volck altijt jalours; als men se wat geeft, is het wel voor die tijt, maer daernae weder vergeten.

15/25 jannuarii woensdach is het bededach geweest, en heb ick den heelen dach niet gegeten tot acht uiren. - Ick kreeg veul brieven uyt Den Haghe van de publijcke saecken, die mij seyden hoe H.H. quaet wass, en soude ick Lessal noit hebben, hetwelcke niet kan gebeteren, moet patiëntie hebben en sien, wat de Heere mij wieders verlenen wil. Alletijt, ick moet een endt dahraff weten. - Ick lass den heelen

[pagina 741]
[p. 741]

naedemiddach in brieven en de bibel. - De heer Viersen seyde mij van de ordre van de naem van soete Jesus. - Ick adt mit Maré en ginck te bed.

16/26 jannuarii donderdach stond ick om vijff uir op, lass in de voorbereydung, schreeff een brief ahn H.H. op mijn ontschult. - Ick sach Bourum, die ick eenige brieven gaff. - Ick reedt mijne peerden. - Adt mit Hauwerda en eenige officiren, die mij seyde hoe Eising ahn graff Mauritz soo breet en avantageux had geantwoordt en dat buyten last van de heeren van de Stadt en Omlanden. - Ick speulde den heelen naerdemiddach. - Walteri brieff, schreeff wat de andere, behalven dat sie meinden het 9 en 16 articul van de Unie te veranderen, hetwelck mij am meesten sal raecken, wandt sie sijn op mij gebeten. - Mit de heeren gegeten en te tien uiren te bed gegaen.

17/27 vrijdach Bourum gesien. In de kerck geweest. Mit officiren gegeten. - Ick schreeff den heelen naedemiddach naer Den Haghe en lass in de voorbereidung van het avontmahl. - Ick adt mit Maré en ginck te bed.

18/28 stond ick saterdach laet op, hebbende 's nachts gelesen. Ick schreeff wedrom veul brieven, die sondach wech sullen gaen. - Ick adt gantz alleen. - Ick ginck in de kerck in de voorbereidungspredicatie. Ick lass en schreeff, kreech een hoopen brieven uyt Den Haghe, propositie van Hollant, een goeden brieff uyt Vranckrijck van mijn saecken, dat het dahr passelijck wel mit staet. Soo gaff men mij oock hoop, off H.H. nu wat beter gesint wass en niet mehr soo hevich quaet ende gealtereert als voor desen, en gaff men mij hoop, dat se mij op mijnen brieff soud antwoorden, 'twelck moet verwachten en wat wieders daeraf kompt, Lessal.

[18]

Ick adt mit Maré, lass en song en ginck te bedde.

19/29 sondach in de kerck geweest, dess Heeren heilige avontmahl wedrom genoten, dahr Godt voor gedanckt sie, alsoock dat ick mij, tzedert het laestemahl heb ontfangen, niet heb verontheilliget in vleeselijcke lusten; ick hoop de Heer sal mij sijn seghen geven, dat ick dahr lang in mach continueren, leven heilich, matich, rechtveerdich en besitten een onergerlijcke contiëntie voor Godt en voor de menschen; wie kunnen de menschen bedrigen, maer Goode niet, die alles siet en hoort, weet wat de mensche doet; daerom laet ick de Heere mijn belofte betaelen en looven den Heere mit dancksegginghe en onderholden mijn eedt, die ick vandaghe wedrom op 't nieuw heb gedaen; soo sal ick den rechten wech ghaen en den enghen wech holden. Laet ick niet doen als den hondt, als den swijn, als den slang, mahr leven voorsichtich als de wijse maechden en niet als de vijf dwaese. Gheeft, heer, wat ghij gebiedt, en gebiedt wat ghij wilt, en ghij sult niet tevergeefs geboden hebben. Ick bid u goddelijcke majesteit om de biestandt uwes heiligen geest, want van mijnselfs en kan ick niet goetz doen oft dencken, sijnde in sonden ontfangen ende gebooren. Verhoort mij om uwess soons Jesu Christi wille, amen, amen. - Dess naedemiddachs wedrom in de kerck geweest; gelesen.

[19]

Ick heb gelesen en geschreven naer Den Haghe en kreech veul brieven, oock een van Beringan, die goet wass. - Ick adt mit Maré.

20/30 jannuarii maendach geschreven, gelesen. - Mit Hemmema, Welefelt, Mauryck gegeten. - Gewandelt, geschreven. - Ick ginck bij vrau Jongstal praeten en eeten.

[pagina 742]
[p. 742]

21/31 dingsdach mijne peerden gereden. - Mit Hemmema, Haeren, Welefelt, Mauryck, Kingema gegeten, in mijn hoff gewandelt. - Mijn peerden sien eeten. - De griffier [Epeus van Glinstra] versocht mij om tegens maendach op de Cantzeleri te komen, Nicolai en Viersen revijs aff te helpen doen. - Gespeult en mit de officiers gegeten.

22 januarius/1 februarius woensdach in de kerck geweest; dahruyt komende, gingen wie nae het Veen mit de kaude keucken, wahren vrolijck in de heer Krackx huys en droncken sterck. - Ick kreech veul brieven uyt Den Haghe. - Adt mit de heeren die mit wahren geweest.

23 jannuarius/2 februarius donderdach sach ick mijn peerden rijden, en voeren mit juffrauwen naer Bergum, wahren vrolijck tot vijf uir; die jufferauwen en jongmans quaemen in mijn huys, aten pannekoecken, waefels, dantsten en wahren vrolijck tot vrijdach te vijf uir.

24 jannuarius/3 februarius vrijdach in de kerck geweest. - Ick sach de heer Walta. - Ick adt mit de officiren. - Ick sliep naedemiddach, kreech veul brieven uyt Den Haghe, lass die en resolutiën en propositiën.

[20]

Ick adt mit Maré.

25 jannuarius/4 februarius saterdach. Ick reedt mijn peerden. - Sach de heer Haubois wegens Fontaine. - Ick sach twe van Boolswert, klaechden oover den kerckenraet. - Ick adt mit Hemmema. - Ick lass den staet van oorloch heel uyt.

26 jannuarius/5 februarius sondach. Ick wass twemahl in de kerck; ick adt mit officiren. - Schreeff naer Den Haghe. - Ick sach Jan Alua, liet mij eenige brieven sien, uyt Den Haghe gekomen. - Ick adt gantz alleen. Bourum klaecht oover het Hof en oover de schippers. - Ick schreeff tot twaelf uir.

27/6 maendach twemahl op de Cantzeleri geweest; ick schreeff nae den middach. - Ick wass oock op 't Lantzhuys ofte Collegie. - Ick lass en schreeff. - Adt alleen.

28 jannuarius/7 februarius dingsdach wedrom op de Cantzeleri geweest en het revijs affgedaen, in feiten gewesen. - Mit Hemmema, Haeren, Herema gegeten. - De heer Jan Alua liet mij dien brief sien die de heeren gedeputeerden ahn de heeren gecommitteerden schreven die in Den Haech sijn. - Op de Cantzeleri wesende, begosten wij een nieu revijs. - Ick teyckende mijn reeckening en quam mahr 45 gulden te kort. Wydefelt heeft noch ducaten.

[21]

Ick ginck bij vrau Jongstal, wass niet tehuys. - Ick adt alleen.

29 jannuarius/8 februarius woensdach ben ick niet in de kerck geweest, maer als gisteren wedrom op de Cantzeleri geweest; doe wie het revijs gisteren affdeden, soo seyden de heeren Haringsma en Saeckema dat het proces wass affgedaen op rapport van commissariën, die het wat ijverich en eensiedich rapporteren, en dan gaet het dicwils hier aff gelijck men hierin siet, en blaemeerden alsoo het Hoff selfs. - De heeren Herckens en Ytsma wahren bij mij, klaechden oover de heeren van den Hoove, dat se sich moyden in politiesaecken en de schippers soo een heeffige apostil gegeven tegens de magistraet, begeerden dahroover ahn de heeren gedeputeerden te klaeghen. - Ick adt mit Alua, Walta. - Wedrom op de Cantzeleri geweest. - Mijne pampieren wat in ordre geleit. - Gelesen. Alleen gegeten.

[pagina 743]
[p. 743]

30 jannuarius/9 februarius donderdach mijne peerden gereden. - Dess naedemiddachs mit mijn slee gewandelt naer Auckerck; Haeren viel in. Ick kreech veul brieven, lass die, uyt Den Haghe en Duitzlant. - Adt alleen en bleeff tot twaelf uir op.

31 jannuarius/10 februarius vrijdach in de kerck geweest, dahrnaer op het Collegie, dahr wie hebben begost te examineren [22] de voorstellen van Hollant en Zelant, om de consideratiën dahrvan te geven en te seinden in Den Haghe. - Ick adt gantz alleen. - Ginck naer den eeten wedrom op het Collegie, en besoigneerden wie wedrom op het nieuwe tot acht uir. - Ick adt mit Maré en lass sehr laet. - Heb desen maent alsoo wedrom doorgebracht door Godes groote segen en genaede. De heeren van 't Hoff Saeckema en Ockinga quaemen op het Collegie, en wiert gerecommandeert die saeck van de schippers soo hart niet te drieven, omdat het politie wass en niet voor het Hoff justiciabel, mahr de magistraet aenginck en dat se de confinatie gelieffden af te doen en het de heeren van den Hove voor te draghen. - Ockinga en Saeckema wouden eerst niet wel; op 't lest begeerde ick dat men het Collegie die ehr woud doen en brengen antwoordt, opdat men wost waernaer sich te reguleren; doen gingen se heenen en nahmen het ahn te doen. - Quaemen oover een groot halfuir wedrom en seyden de heeren van het Hoff verstonden, dat het de justitiesaeck aenginck, en sie mosten alle werelt recht doen; de magistraet had sich gesubmitteert; wouden de heeren gedeputeerden de justitie tegenstaen, dat kosten se wel doen, sie souden het aensien moeten, dahr wedrom op gerepliceert sijnde de heeren gedeputeerden souden de justitie [23] in 't minste niet krencken, mahr mosten recht doen en meinteneren een ieder bij sijn privilegiën en recht, dat sie dahrtoe wahren gestelt van de Edelmogende Staeten van het landt en versochten nochmahls om alle onheilen voor te komen, 't vorige voorstel, sie kosten het niet doen, wierdt geantwoordt, mahr wilde de magistraet yetwes ahn het Hoff ingeven, soude de saeck wel gevonden worden. - Dahrnae wierden Saeckema en Ockinga hevich oover het werck van de winckeliers. - Heb desen maent door Godess segen wel doorgebracht in goede gesontheit, rust, vrede, heb het heilige avontmahl gehauden, dahr de Heere voor sij gedanckt en gepresen, en heb mij tuschen het voorleden en dit rein geholden ahn het vleesch en weinich gedroncken tegens mijn wil. Ick hoop de Heere sal mij dese twe maenden oock bewahren, dat ick mijn lichaem, 'twelck tempelen dess heiligen geest sijn, suiver ende heilich mach bewahren in wahre heilicheit en oprechticheit alle de daeghen mijnes levens, om alsoo mijn eedt te holden en betaelen den here mijne beloften, 'twelck een recht middel iss om eewich beholden en saelich te worden door oprecht gelove en goede wercken. Ick hebbe veul brieven uyt Den Haghe gekregen van de gecommitteren en stae ick noch niet wel mit die van Hollant, en hoe het andere provintiën meinen en weet ick niet. Ick moet de tijt mit gedult, patiëntie affwachten; ick heb een brief van H.H. gekregen, de eerste naedat ick Gronningen en Omlanden heb gekregen, en naedat ick drie [24] brieven had geschreven, daer moet van verwachten wat dahrop volgen wil. Ick kreech passelijcke brieven uyt Vranckrijck, en wil monsieur De Beringan hebben dat ick yemantz sal schicken, hetwelck doen sal, dahr u godlijcke majesteit sijn segen toe wil geven, dat ick een vrau mach krigen in dese landen oft dahrvandahn, opdat ick voor mijne ondersaeten mach sorgen, oock voor mijne digniteiten en chargen. Ick hoope ghij sult mij segenen mit

[pagina 744]
[p. 744]

uwen heiligen geest, opdat ick mach saelich worden, en segenen mij mit wijsheit, verstant, voorsichticheit, gedult, memoire en alles wat ick hebben moet om mijn chargen wel te bedienen, gesontheit. Ick bidt u godlijcke majesteit dahrom om uwes soons Jesu Christi wille; amen, amen.

[27]

Februarius 28 daghen.

1/11 februarii saterdach heb ick de heer Nijs gesproocken, die het Hoff gheen ongelijck kost geven en stelde de magistraet mehr in 't ongelijck, hebbende haer mit verscheiden sachte middelen te soecken induceren, en wass Simonidess oock van dat advijs geweest, doch de magistraet woude sich niet geseggen laeten, en doen iss de sententie gevolcht; klaechde oover de losheit, ongebondenheit van Saeckema, Haringsma, die dicwils buyten ordre gingen, vol passiën en vergaeten haer gebedt haestelijck; ick riedt hem, dat het Hoff moderaet woud gaen, omdat het polytijck iss en de politie aenginck. - Ick te tien uiren op het Collegie, en bleeven bijeen tot half twe, om die besoigne heel aff te doen, gelijck geschach. De heeren gedeputeerden aeten bij mij en wahren vrolijck, speulden dahrnae tot half twaelf, Hauwerda mede. - Haubois ginck naer Sneeck mit sijn swaeger Teppema, dronck eens om; vrees dat hij in 't waeter iss gevallen. Teppema seyde dat sijn broeder wel soud wesen en ons niet tegengaen. - Glinstra meint dat Jan Alua en hij souden continueren gedeputeerde te blieven, dat Tjalling Eisinga het niet soude begeren, dat die soud contentement krigen en die ampten verdeelt worden anders als die nu [28] sijn, om alle werelt contentement te geven, en vond goet dat men daer nu aff sprack, als die van Westrego bijeenkomen, omdat haer acte uyt iss het toekomende jaer 52, en wahren wie goede vrunden. - De heeren scheiden eerst om half twaelf.

2/12 februarii sondach. Ick ben in de kerck geweest, kreech een brief van H.H., den eersten noch zedert ick hier ben, wass passelijck cyvijl en beleeft. Ick kreech oock één van Armaveille, die schrieft dat Wiedefelt sich op de reis soude begeven. - Mit officiren gegeten. - In de kerck geweest. - Ick maeckte mit Glinstra den brieff ahn de heeren gecommitteerden naer Den Haghe. - Ick schreef desen heelen naedemiddach en sach niemantz. - Adt mit Maré. - Schreeff tot elf uir.

3/13 februarii maendach heb ick op de Cantzeleri geweest en het revijs van de heer Viersen affgedaen, gepersisteert. - Ick adt mit Mamminga van Groningen, ginck in den hof wandelen. - Leyde die brieven van Beringan bijeen, die men dienstich vindt tot de saeck. - Ick ginck bij vrau Jongstal praeten, adt dahr en bleeff tot half elven.

4/14 februarii dingsdach heb ick mijne peerden gereden, mit enige edelluyden en officiren gegeten en gepraet tot vijf uiren.

[29]

Dahrnae naer Den Haech geschreven. - Mit Maré gegeten. Mij laeten 't haeir affsnijden.

5/15 woensdach. Bourum seit dat in Den Haghe hebben sie een pasquil aen de deur van mijn huys laeten plecken, waerinne sie seggen dat de heeren gecommitteerden niet durven doen dan 'tgene mij wel gevalt, dat heel graef Wilhelms sijn en manckeert niet dahrahn als dat se mijne liveray niet ahnhebben. Soo kan ick mit stil sijn, afwesen niet voldoen, en kunnen se mij niet in ruste laeten. - In de kerck geweest. Saeckema,

[pagina 745]
[p. 745]

Haringsma gaen lustich of tegens mij en soecken moite en nieuwe verwerringe en onlusten aen te richten, 'twelck ick hoop haer niet gelucken sal; den advocaeten, haere vrunden soucken het oock, sullen voorgaen, leveren 1000 man. - De heeren van de magistraet aeten bij mij en waeren vrolijck tot acht uiren. - Ick adt mit Hemmema.

6/16 februarii donderdach. Den oorloch iss wel aengevangen voor allommen, predicantssoonen, lieutenantssoonen en een deel calissen, die sich door sinistre practijcken hebben verrijckt, die hebben nu het gesach, sullen de suvereiniteit aen sich trecken en onderdrucken de ehrlijcke luyden in de steden en oock van qualiteit, die gemeriteert hebben aen 't lant of haere voorsaeten goet en bloet bij opgeset; het iss te beklaegen, doch men moet patiëntie hebben, het iss Godess wil toe deser tijt. - Ick heb mijne peerden gereden. - Mit Alua, Eisinga, Herema gegeten. - Ick heb mit Veglin Wiedefeltz instructie naegesien en gecorrigeert.

[30]

Niemantz gesien, gelesen. - Mit Maré gegeten, vroech te bed gegaen.

7/17 februarii vrijdach de heer Jan Alua gesproocken, woud liever gedeputeerde wesen als staet-generael, had gehoort dat Grovestein wel woud gedeputeerde wesen. - In de kerck geweest. Op 't Collegie. - Gantz alleen gegeten. - Ick heb mijn saecken van de instructie voor Wiedefelt vastgestelt, en sal Veugling die uytschrieven. - Gelesen. Mit Maré gegeten. Unia en al de catolijcken sijn tegens mij, hebben veul snaps en kecks van alle saecken en dingen, soucken ons rouyn en verderf, om haere insichten en den coninck wedrom meester te maecken.

8/18 februarii saterdach heb ick op 't Collegie geweest. - Mit eenige edellyden gegeten. - Mit Jan Alua, Hauwerda gespeult, oock Nijs. - Wij kregen veul brieven. - Sie aeten bij mij.

9/19 februarii sondach. Ick kreech wedrom veul brieven. - In de kerck geweest. - Mit officiren gegeten. - In de kerck geweest. - Geschreven. Hauwerda sprack mij van de jufferen Swartzemburch en Oostheim. Vrau Haeren en Jongstal voor de professoor Francelides. - De heer Glinstra brocht mij de brieven uyt Den Haghe. - Ick schreef nae den eeten tot elf uir.

10/20 februarii maendach ahn de heeren van Stadt en Lande geschreven, dat ick niet en quaeme wegens de begrafnis van S.H. saliger.

[31]

Ick heb op 't Collegie geweest, geschreven. - Mit Cloppenburch gegeten, die veul van Amsterdam wost te seggen en van eenen die Vondeling [Joost] hetede, die pasquillen maeckte, van haer harde regering, hoe sie sware gevanckenissen hebben en doen als in de inquisitie. - Ick adt mit Wiglius en andere. - Sach mijn linnen. - Schreef ahn Armaveille, Haulterive, graff Mauritz. - Adt mit Maré, schreef.

11/21 dingsdach. Ick heb mijn reis op maendach vastgestelt. Mijne peerden gereden. - Mit eenige officiren gegeten. - Te vijf uir ginck ick bij de vrau Beima, alwaer de jufferauwen pannekoecken hadden, ende wahren wij vrolijck tot twe uiren.

12/22 woensdach in de kerck geweest, op het Collegie. - Mit eenige officiren gegeten. - Ick krege die tijding, dat de cardinael [Mazarin] wech wass en dat de princen loss souden komen. - Ick sliep, kreech brieven, lass die. - Schreeff naer den eeten. - Mij dunckt niet dat mademoiselle reden heeft om quaet te wesen en de andere, contrarie,

[pagina 746]
[p. 746]

behoorden te dancken, dewiel het nu soo kompt, wandt mit dese pretenss worden sie des te grooter, stercker en machtiger alse oyt geweest sijn, en iss al die moyte voor die gespecificeerde gedaen, N.B.N.B. De oorsaeck waerom de Unie gebrocken te hebben, 't volck ofgedanckt.

13/23 februarii donderdach mijn peerden gewandelt. - Op Het Bildt geweest, de paelen gesien. - Bij Hemmema gegeten, wahr Anna Hasius wass.

[32]

14/24 februarii vrijdach Hillebrantz gesien, die seyde dat hij nu mit Keth in goede communicatie gingen en hoopte volmacht te worden. - Ick sach de secretariss Viersen, die mij de resten gaf. - Ick ginck in de kerck. Lauta en Vervoorn die quaemen mij bedancken, dat se burgemeesters wahren te Harlingen. Ick recommandeerde haer de eenicheit en rust van de stadt. - Ick adt mit officiren, Oostheim. - Ick ginck te bed leggen, sliep, lass en sach mijne saecken naer van dess huys schulden 1593, 1568, prins Wilhelm, graff Jan. - Adt alleen.

15/25 februarii saterdach heb ick de heer Dauwe Aylua gesien, die mij van de schriverschappen sprack en de heeren vacante professoren, wolde bequaeme habyle lyden dahrtoe helpen stellen. - Reinerdt Oetses, Hillebrantz en quaemen mij spreecken, dat men tegen het octroy haer wolde indracht doen in de Groenlantsche Compagnie. - Ick reedt wandelen. - Ick adt mit Walta, Boshuisen, Hauwerda, Herma, Ockinga, speulden verkeren tot elf uir.

16/26 februarii sondach in de kerck geweest. - Ick heb de heer Viersen gesproocken en hem gebeden de heren van den Hoove mijn dienst te presenteren en genacht te seggen. - Ick adt mit officiren. Ginck in de kerck. Ick sprack den secretariss Viersen, om de heeren reeckenmeesters genacht te seggen. - Ick sach Albert Loo, die mij genacht seyde. - Ick lass, ick schreeff en maeckte alles gereet om te reisen. - Ick kreech brieven uyt Den Haghe.

[33]

Ick ginck vrauw Haeren genacht seggen. - Ick ginck bij de heer Nijs pannekoecken eeten, bleeff dahr tot drie uiren.

17/27 februarii maendach heb ick mijn gereetgemaeckt te reisen; de heer Jan Alua gesien, die mij sal schrieven, als den lantzdach wesen sal, en versoecken in de provintie te komen; seyde hem genacht. - De heer Bourum mede, alsoock den president van den magistraet. Oock Simonidess als kerckeraet. - De heer Hauwerda gesien, genacht geseit. Ick adt om elf uir. Ginck in den hoff, sach mijne peerden en ginck om drie uir uyt de stadt van Lewarden. - Ick quam te Sexbirum, dahr niemantz tehuys wass, doch wij maeckten ons vrolijck. - Quam te acht uir te Harlingen; wahren vrolijck mit de magistraet.

18/28 dingsdach. Wij maeckten des snachts om twe uiren seil, quaemen dess avontz te Tessel, doch bleven in de jacht slaepen.

19 februarius/1 martius woensdach gingen wie te Helder te acht uiren op de waghen, quaemen dess middachs te Putten, dess avontz te Wijck, reden veul langs strand.

20 februarius/2 martius donderdach te ses uir op de waghen, quaemen te twaelf uir te Lis, dess avontz om sessen in Den Haeghe. - Ick sach de heer Jongstal, die mij seyde

[pagina 747]
[p. 747]

bij mademoiselle geweest te sijn, beleeft, cyvijl. - De disordre die bij de Edelmogende Heeren van Vrieslant wass, Hans Lijckelma hooffdicheit. - Hij had ahn sommige van Hollandt [34] gesecht, als onse stadtholder hier sal wesen, sullen wie mischien naerder mit u oovereenkomen als nu; dat had die Hollanders sehr verwondert en sehr wel gefallen. Anders sijn sie noch sehr qualijck op mij tevreden, hebben informatie genomen wahr sie konden in en om Amsterdam, om te sien wat se tegens mij vinden kunnen, te blameren, swart te maecken bij de gemainte en regenten. - Ick sach Grovestein, die hetselfde vast seyde en wat die van Gelderlant begeerden. - Ick sach Hagha, die mij riedt H.H. te sien desen avont, doch ick wilde niet oft dorst niet, te vuyl sijnde. - Ick sach Armaveille, die mij een goeden brief van sijn broeder brochte, heel particulierlijck. - Dahrnae sprack hij van Hollant, Sommelsdijck, H.H. en de questiën en bleef bij mij tot elf uir.

21 februarius/3 martius vrijdach hebben mij de Edelmogende Heeren gecommitteerden van Vrieslant verwellecompt mit veul complimenten en eenige discoursen gehadt hebbende, stelden mij voor eenige pointen, om mijne meinung en advijs te weten. - Den heer Clant quam mij geluckwenschen en verwellekommen. - Ick sach Hum, graff Hendrick, die nae veul discoursen mij seyde, dat H.H. wel wass gesint. Ruisch had gesecht, die heeren Staeten van Hollant sullen nu nievers toe komen en, als men haer te veul perst, gelijck de heeren van Vrieslant deden, soo wouden sie uytbrengen wat men van mij had opgeteyckent, en wahren heel quaet op mij. - De heer van Brederod quam dahrnae, die mij veul complimenten maecte van sijn dienst en vruntschap, woud mit mij wel leven en, als wij eens sijn, soo soud ons niemantz kunnen yetwes deren; hij sprack van H.H., van het werck van [35] Amsterdam, dat het mijn ongeluck wass dahrinne gebruyckt te sijn geweest, en had S.H. hem off een ander gebruyckt, die souden hetselfde gedaen hebben, ergo ick ben ongeluckich, drie wecken opgeholden. - Ick adt alleen, sach Donau, viconte en veul officiren. - Gleser, den Rijngraf. - De heer Schaep, die heel beleeft, cyvijl wass, wenste mij geluck, prees mijne regering in Vrieslant, beklaechde mijn ongeluck van Amsterdam en hoopte alles soud vergeten worden en ten besten komen. - Ick ginck op 't hoff, sach H.H., die cyvijl wass. Sach oock de princess-royael desgelijcken en den prince [Willem III]. Ick adt alleen, ginck wedrom op 't hoff van H.H., die niet sprack als van de curatele, wass quaet op Heenvliet. - Ick sach den secretaris Ellersich, die seyde dat te Rotterdam laegen sine vrunden onder, Amsterdam dahr leyden Andries [Bicker] en den heer Van Swyten onder, den eenen in de Ammeraliteit, den anderen gecommitteerde raede. - Verseeckerde mij van Tibault, doch most temporiseren en soud sijn woordt holden. - In Ooverijssel, Gelderlant stond het passelijck. - Bij de princess-royael stond hij wel, sach se dicwils alleen van 2 tot 5, als hij woud, en sal bestellen, dat ick G. krige, 'twelck hij heeft gesien, en moet van alles patiënteren.

22 februarius/4 meert saterdach heb ick de heer Jongstal gesien, die mij verhaelde watter gepasseert wass. - Ick sach graff Mauritz, graff Hendrick, die mij van de begraffeniss spraecken. - Ick sach Somerdijck, Zulekum, die mij vraechde nae den rang van de begraffeniss en hoe wie meinden dat men most gaen.

[pagina 748]
[p. 748]

[36]

Ick sach den hertoch van Yorck, die beleeft wass. - Ick adt mit Schonberch, Meteren, Gendt. - Ick sach officiren. - Ick sach de heeren Doma, Axma. - Ick sach de vrau van Somersdijck. - Ginck naer huys, adt alleen. - Sach H.H. des avontz, die cyvijl, beleeft wass.

23 februarius/5 meert sondach in de kerck geweest; alleen gegeten. - In de kerck geweest; ick sach niemantz, lass en schreef, adt alleen. - Sach H.H., die van allerley saecken praetede.

24 februarius/6 mertz maendach. Ick sach Saeckema, Wijckel. - Ick sach Wijnbergen. Ick sach vijf heeren van Vrieslant, die mit mij ooverleyden, wat te doen op die pointen van Hollant voorgestelt, en vonden goet eene conferentie, om van de guarnisoenen te spreecken en andere saecken. Ick adt mit de heeren Saeckema, Wijckel, Welder, Haersholt. - Ick ginck in den Raet van Staet. - Ick sach Jongstal en de heeren Donia, Eisinga, Baerdt, Walteri, om oover te leggen wat Hollant voor te stellen. - Ick sach vrauw van Brederod. - Vrau Obdam [Agnes Rennesse van der Aa]. Ick adt alleen.

[62]

[13 april] H.H. gesproocken wegens madamoisel

[29 april] die resolutie genomen bij de Edelmogende Heeren Staeten van Vrieslandt.

[63]

Saterdach. - Den 19/29 april iss madamoisel geboren 1633, en hebben de Edelmogende Heeren Staeten van Vrieslandt anno 1651 den 19/29 april juyst op dien dach de resolutie genomen om bij H.H. mijnentweghen te intercederen, dat se geliefde toe te staen dat ick die ehr mocht genieten om te opteneren die schoone, soete princesse en veul meriterende Albertine Agnes en tot een ehegemahl te krigen, op den dach alse geboren iss, wahrdoor ick tot dat geluck hoop te geraecken.

[80]

[20 mei] ben ick te Gronningen ingehaelt.

[81]

Tzedert mijne reise naer Den Haghe heb ick in dit boeck heel weinich geschreven, omdat ick haest geen tijt heb gehadt, wandt in Den Haghe wass ick haest noyt alleen, ledich, sonder occupatiën ofte besoeck, en duirde dat van des morgens te seuven uir tot dess avontz te half twaelf oft wel laeter, dat ick noyt ehrder ben tehuys gekomen als naer elfen, en most ick doen alsdan noch dicwils brieven lesen ofte schrieven ofte onderteeckenen en hadde gheen tijt om in de bibel te laeten lesen en heb ick in alle die tijt niet gemanqueert H.H. naer den eeten op te wachten, dess avontz nahr den eeten mit haer gediscoureert, heel wenich mit die soete princesse, die ick altemitz sprack, doch meest sach mit een bedroeft herte, dat ick haer mijn wensche, pretensie en begeren niet dorst seggen, 'twelck iss gelaeten uyt respect, gheen permissie hebbende van H.H., dahr ick bij sal continueren, om gheen reden te [82] geven van offentie, om niet dahrdoor te ranverseren en te verkerven 'tgene ick door geduirige, gestaedige patiëntie hoope te verkrigen, dat nu in passelijcke termines iss staende, hoope de Heere sal het segenen, dat ick dat aldergrootste geluck mach bekomen en opteneren, 'twelck ick van herte bid en hoope; dese redenen van opwachten bij H.H., de visiten en contravisiten, d'affairen, lesen en schrieven der brieven hebben mij belet om des

[pagina 749]
[p. 749]

maenden niet te kunnen schrieven hetgene gepasseert iss, als ick gewoont wass, en dat omdat mij de tijt dess morgens en dess avontz te kort wass; hebbe die tijt in goede voorspoet en gerusticheit doorgebracht sonder ongeluck oft quaede rancontre soowel hier in dese provintie, daer den lantsdach heel stil is doorgebracht, alsoock buyten de provintie, dahr de here onse Godt voor moet gepresen, gelooft en gedanckt sijn, en hebbe mehr voorspoet gehadt, hebbende het werck van de soete princess in sulcke goede termines gebracht; hier staet het oock wel, want in Oostrego het wedrom wel iss en vastgestelt voor vier jaeren, soodat in dat quartier niet te vresen iss, Dauwe Alua, Swartzemburch, Haersma, Boulens, Roorda, Frans Eisinga; in Westrego iss het oock soo gestelt en soo goet als gedaen, Oene Grovesteins, Jan Alua, Tjalling Eisinga, Jongstal, Botnia, Waltinga.

8/18 donderdach maij hebbende alle de heren en collegiën genacht geseit, de heeren van den Hoove en de magistraet getracteert, soo ben ick den

9/19 maij vrijdach om half tien op de coetz gaen sitten en naer Gronningen gevaeren, sijnde het huys en passant van Hogenhoep; aeten dess middachs te Buytenpost. Sach dess olden grietmans vrauw [Maaicke Pieter Binnerts], quaeme dess avontz tot Suythoorn en gingen te elf uir dahr op de koetz sitten den 10/20 saterdachs, quaeme te twe uiren bij de stadt, alwahr mij de compagnie te peerdt bejende ende een weinich dahrnaer de Edelmogende Heeren gedeputeerde staeten mit ettelijcke carossen; ick Haer Edelmogende synde staen, ginck van mijn peerdt en naer beleefde complimenten van ontfanginge en geluckwenschinge en tot wederantwoordt van bedanckinge en mijn dienst mit getrauwicheit offererende volgentz de voetstappen van mijne voorsaeten en predecesseurs, gingen Haer Edelmogende in haere koetsen en ick te peerde; de compagnie te peerdt reedt voor, de Edelmogende Heeren volchden op mij mit haere koetzen en quaemen in die [86] tot ahn de poorte van de stadt, alwahr de burgeri in de waepenen begost te staen door alle de straeten tot ahn mijn huys, de straeten voll volckx mit groote tekenen van beleeftheit, vrolijckheit en genegentheit; ahn mijn huys komende, quaemen de Edelmogende Heeren gedeputeerde wedrom bij mij en maeckten mij haere behoorlijcke complimenten. - Dahrop volchden alle de collegien. - De heeren burgemeesters en raet. De heeren staeten van de Omlanden. - De heeren reeckenmeesters. - De heeren van de Hoffmanskaemer. - De heeren professoren. - De heer Sonius, die mij van de heer Eisinga genegentheit verseeckerde, en vond dat hij oock tegens Heinsius wass ingenomen. - De heeren Clant, Tjassens, Hulten quaemen oock bij mij, gecommitteerden in Den Haghe. - De heeren Lutzburch, Lewen, Rengers, Klandt quaemen mij oock verseeckeren van haere vruntschap. - De heeren Sickinga, Tamminga, Starckenburch dessgelijckx, en duirde die visiten totdat de burgeri haere drie salven hadden gedaen; op 't merckt het canon rontom lossgeschooten. - Doe quamen twaelf compagniën burgers voorbij mijn huys, en daerop volchde het guarnisoen, en duirde het tot half seuvenen, doe gingen die officiren wech. Ick kreech brieven [87] uyt Duytzlant, liet de heeren bidden die mit mij gereist wahren, en wahren vrolijck tot tien uiren; doen lieten mij de heeren gedeputeerden vraghen het vuirwerck te willen sien, 'twelck doende, dronck ick mit de officiren tot twaelf uiren.

11/21 maij sondach ginck ick in de kerck twemahl, adt mit officiren. Naer de predicatie

[pagina 750]
[p. 750]

sach ick de heeren Lieuwe, Rengers, Ripperda en hoorde ick een ieder klaeghen oover de sindicus Heinsius, dat hij te veul gesach had gesocht te hebben, die edelluyden onneens maeckten, om sich dahrdoor sterck, dien in 't leech wass, op te helpen en die booven derop wass, weder terneder te werpen, en hielt hij de edellyden alsoo in een continuele onrust en alarm. - De sindicus wass oock bij mij, klaechde oover Ripperda, Tamminga, Aldringa en wahrom dat een yeder over hem wass gestoort geweest, mit alle de circumstantiën en 'tgene hij tegens haer had te seggen, Tamminga sijn giericheit, Aldringa quaede menage, Ripperda wegen het treckpadt; dahrnae viel hij op het accord dat tuschen die edellyden wass gemaeckt in de drie quartieren, 'twelck nu in ses sijn gedeelt, in een ieder twe, soodat het hem in alles tegens sijne sinne ginck, en sprack hij soo quaelijck van de edelen als de edelen van hem; hij seyde mij oock, waerom dat Klant qualijck op hem tevreden wass, hebbende malckanderen geslaegen, en brocht ick alsoo desen dach door mit velerhande visiten tot dess avontz heel laet.

[88]

12/22 maendach schreeff ick ahn H.H., andtwoorde op haere twe brieven mit alle civiliteit en submissie. - Ick sach Magduel, die oock al tegens Heinsius sprack. - Ick sach Rengers, die van Heinsius weinich had, mahr wass tegen dess Hoffmanskaemer sehr ingenomen, klaegende dat haer die indracht deedt in haere jerudictie; hebben de edelen één gevangen, sie belasten hem loss te laeten; hebben sie eenen lossgelaeten, soo komen de hooftlyden en klaegen dat se te slap sijn en exerceren gheen justicie, en hoe sie het maecken, het en deucht niet; die Hooftmanscaemer soeckt de edelen alletijt te quellen, 'twelck Rengers sehr mishaecht en tegensstaet en alle de noblesse, die heel op de Stadt sijn gebeten. - Sterckenburch wass bij mij, die mij van de juredictien sprack en van de hovelinckschappen. - De heer Wichering, lieutenant van de Hooftmanscaemer. - En duirde dat tot den avont toe, dat dan den eenen, dan den anderen quam.

13/23 maij dingsdach begost ick te spreecken van dat werck dat ick voorhad mit de princess en H.H. en 'tgene in Vrieslandt wass geschiet, ofte het hier oock soude kunnen geschieden, al wass den lantzdach niet vergaedert, door de extraordinariss edelen van 't Landt en de Stadt, alletijt present, en soud Broursma daer eens of spreecken mit sommige edelen. - Ripperda quam mij haelen, om in de Edelmogende Heeren Gedeputeerden vergaedering.

Maendach. - Den 20/30 october aen Woudter de Haen, boode ordinaris, gegeven een brief aen de heer André. - Aen Armaveille mit een kleen doosjen. - En aen vrauwe van Varyck.

[232]

Opmerckinge om mij te dienen tot memorie van hetgene dat mij nootsaeckelijck te doen staet geduirende mijn leven, om mij dahrahn te doen gedencken en mij dahrnae te dirigeren, opdat het mij wel mach ghaen nahr ziel ende lichaem tot mijn behaudeniss, tot mijn ehr en reputatie en conservatie, soolang ick op deser werelt ben. - 1. Om mij mit onse heere Godt wel te stellen, mijn best doen om sijn godtlijcke majesteit te gelieven, te dienen in aller godtsaelicheit mit geloove en goede wercken, besittende een onergerlijcke contiëntie beyde voor Godt en voor de menschen, looven den Heere mit danckofferen en betaelen den Heere mijne beloften en hauden den Heere mijn eedt

[pagina 751]
[p. 751]

die ick gedaen heb, doen ick te nachtmahl ginck, leven uyterlijck en innerlijck godtsaelich, heilich en onstraffelijck; die uyterlijcke godtsaelicheit iss niet nut sonder de innerlijcke. - 2. Op mijn gesontheit wel te letten en acht te hebben, want sonder die kan een mensch nietz ahngenahm [233] wesen, noch grootzheit noch geleertheit oft gheen plesier hebben. - 3. Wegens de regeringe in Vrieslandt, om mij dahr wel te mainteneren en wel te staen mit de heeren volmachten, de heeren edelen en eigenerfden, die heeren grietzluyden, voorsichtich te sijn, cyvijl, humbel, weinich spreeckende, hooren alles, sijn niet achterclappich, niet rass yetwes te belooven, doch het belooft hebbende, wel woordt te holden. Oock wel te staen mit de heeren gedeputeerden, mit de heeren van den Hoove, de heeren burgemeesteren en vroetschappen. - 4. 'tSelfde oock te opserveren in de Stadt Gronningen en Omlanden, dahr ick noch gheen kenniss oft naericht off hebbe, alsoock in de landtschap Drente, dahr ick nu eerst ben gekosen. - 5. Wegen mijn huysholding en maintien van dien, om mij uyt schulden te holden, de luyden wel te betaelen, wahrdoor men hier te lande in achtinge oft verachtinge kompt, die dahrop letten, en nae de saeck leit, discoureren en praeten vrijuyt volgentz het lantz manier.

[234]

6. Om wel te letten op mijne saecken in Duytzlant, die in ordre te krighen en goeden standt. - 7. Om mit H.H. wel te staen, soo het doenlijck iss, alse niet te sehr tegens mij iss ingenomen, want eilaes, S.H. is ooverleden. - 8. Op mijn militaire chargiën wel te letten, die wel te bekleden, mijn advancement dahrin te pousseren, dahrom wel bij de provintiën te staen, hebben een goede nahm en faem bij de regenten en de gemeenten, sijn cyvijl en beleeft tegens alle de werelt. - 9. Wel te letten op mijn hauwelijck, dat wel oover te leggen om het mit fatsoen te doen tot mijne saelicheit en gerustheit, profijt, ehr, reputatie en maintien; wilt uwen seghen dahrtoe geven, want het haest tijt iss om mijne jahren, die all sessendertich sijn gepasseert, oock om mijne ingesetenen en onderdaenen, en soo men mij toont, soude het hier oock niet onahngenaem wesen en in Stadt en Lande en de lantschappe Drente.

[235]

Geldersche arbiters. - Lübeck iss superarbiter. Doctor Johanness Marquardus, ridder, is raetspersoon van de stadt. - Benthem, arbiter docter Padestecher, cantzelaer van den graef. - Bremen, arbiter docter Coccejus, burgemeester van die stadt. - Cleefsche arbiters. Brunswijck, superarbiter, heeft twe doctoren, docter Coeller en doctor Werner. - Ceulen, arbiter Busdorf wegen die stadt. - Anhalt, arbiter doctor Melagius wegen den prince van Aenholt.

[236]

[13 doorgehaalde en onleesbare regels].

[237]

[8 doorgehaalde en onleesbare regels]. - Vet blanckzetsel, limmenten, taille, humeur, tanden, verwanten.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Algemene gebruikersvoorwaarden
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

auteurs

  • over Andries Bicker

  • over Constantijn Huygens

  • over Adriaan Pauw


plaatsen

  • over Amsterdam

  • over Dordrecht

  • over Franeker

  • over Harlingen


landen

  • over Denemarken

  • over Duitsland

  • over Groot-BrittanniĆ« (en Noord-Ierland)

  • over Spanje

  • over Frankrijk

  • over Zweden


Over dit hoofdstuk/artikel

datums

  • 1 januari 1651

  • 2 januari 1651

  • 10 januari 1651

  • 14 januari 1651

  • 19 januari 1651

  • 20 januari 1651

  • 25 januari 1651

  • 29 januari 1651

  • 1 februari 1651

  • 5 februari 1651

  • 7 februari 1651

  • 11 februari 1651

  • 14 februari 1651

  • 17 februari 1651

  • 23 februari 1651

  • 13 april 1651

  • 19 april 1651

  • 20 mei 1651

  • 8 mei 1651

  • 12 mei 1651