Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
It ferset (2004)

Informatie terzijde

Titelpagina van It ferset
Afbeelding van It fersetToon afbeelding van titelpagina van It ferset

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

XML (0.61 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

roman
vertaling


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

It ferset

(2004)–Harmen Wind–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

22

Doe't ús heit boppe de fjirtich kaam, hie er út en troch de oanstriid om himsels te hifkjen. Op in simmerjûn stelde er omke Simen, de heit fan Wite, in wedstrydsje hurddraven foar, oan De Spar ta en werom, in ôfstân fan sa'n oardel kilometer. Myn neef en ik draafden foar ús heiten út en wachten har by de einstreek op. Mines wûn de senioareloop, al wie it net mei rom en gloarje: folslein út 'e liken hong er oer it izeren stek foar ús hûs, de earste minuten net by steat en bring in wurd út. Doe't er wer op 'e siken kaam, rochele er:

‘Do falst my net ôf, sweager,’ en stutele it paad op. Yn dat soarte fan útdagings ferge er it uterste fan himsels.

 

Der wiene bettere fermogens dêr't er op wize koe, bygelyks syn brek oan hichtefrees. Op in sneontemoarn, nei in nachtlike stoarm, stie er sa kalm as in pûn moal op 'e naal fan de grutte tsjerke om mei in maat de wynwizer wer teplak te takeljen. In hynder fan getten izer op in swiere pinne, dat fan 'e hâlder - de makelaar sei er - rekke wie en yn 'e goate lei. Se hiene in bok makke en lutsen it metershege gefaarte omheech oant it boppe har macht yn 'e loft hong. De hichte en it gewicht makken it krewei ta in faaie ûndernimming. Ik seach it topke fan 'e juffer kromlûken en koe net oars as oan syn jammerdearlike fal fan it fabryk tinke. De grize gong mij oer de grouwe.

De konstatearring ‘Hile hat hichtefrees’, dêr't er de needslachter mei teplak sette, kaam hjir hast achteleas yn in nij ljocht te stean. Miskien sitearde er ûnder it skreppen wol út de psalmen oer syn God dy't him op hichten sette en net tastean soe dat syn foet wifke. Wat koe him oerkomme?

[pagina 183]
[p. 183]

‘De âld tsjerkehynst hat de kop wer yn 'e wyn!', sei er op 't skik, doe't er thúskaam. De oare deis stie der ek noch in foto fan yn 'e krante. Swart op wyt bewiis fan it mirakel.

 

Swimme koe er amperoan. Hy fertelde dat syn broers him ris twongen hiene om oer de Hearrenfeart, by de Kapelle fan Dappere Dodo, te swimmen. It kanaal wie gau in meter of tweintich breed. Gerrit sei:

‘Der kin dy neat gebeure, ik bliuw wol neist dy.’

Hy wist net hoe't it moast, hy die it ‘op syn hûntsjes’, sa't er dat wend wie yn 'e ûndjippe tocht dy't by it pleatske lâns rûn. Mear as ien kear rekke er ûnder wetter, mar mei help fan oanmoedigjend roppen en razen, triuwen en skuorren, wraksele er him foarút. De stream ferdûbele de ôfstân ek nochris sawat. It lêste ein hie er sels gjin ynbring mear. Hy krige safolle wetter yn it liif dat it libben pas nei lang oanstean syn yntrek wer yn him naam.

Ik seach him ek leaver net yn in swimbroek. It wie ien fan myn útfanhûzerseangsten. Den Helder, op it strân: ús heit dy't ‘leave titen’ rôp, ûnbidige bleat, mei fan dy triedderige hierren op it ynwite boarst en sa'n nuvere lange koarte broek oan mei in hingjende bulte deryn dy't tinken die oan it krop fan Gosse Most, de âldpapierâlderling. Sa't er dan nei de brâning stie te stoarjen. Bokke Heidehipper op fakânsje.

 

Wol wie er in betûft reedrider. Op syn trochrinners folbrocht er yndrukwekkende tochten yn bytiden ûnfoech waar. Hy ried in kear mei in kapot haklear fan 'e Terkappelster Poelen nei Boarn, dochs gau fyftjin kilometer, yn in fleanende sniestoarm op. As de Ferskriklike Snieman kaam er thús, net mear by steat en bring in wurd út. In pear kear wie er, mei omke Simen, klear foar de Alvestêdetocht. Mem hie it seemlear al yn de ûnderbroek naaid. Mar de earste kear bedoar teiwaar it plan, de twadde kear de dea fan pake Sjoerd. Doe wie er boppe de fyftich en hie er de ynhouten net mear.

[pagina 184]
[p. 184]

Hy hold, mar dan temûk, ek fan wedstrydsporten, benammen fuotbaljen. Fansels net as it op snein wie, mar troch de wike siet ik wolris mei him foar it radiootsje om Ajax-Hearrenfean, of Nederlân-België te folgjen. Wat him yn 'e besnijing hie, wie sûnder mis it lûd fan de ferslachjouwer, it tsjûgenis fan de spulwaarnimmer, kalm en bedaard by it rêstich oannimmen fan 'e bal, fersterkjend yn it passearjen, opkliuwend yn 'e dribbel nei foaren, de hichte krijend yn 'e foarset, mei de útrop fan 'e ûntlading yn it skot op 'e goal.

Sa'n wedstriid hie in soad gemien mei in geve preek. De fuotbalferslachjouwer mocht dan de jefte fan it leauwe misse, de jefte fan it wurd hie er sûnder mis. Dat hy seach wat foar ús ferburgen wie, joech him winliken wol wat fan in profeet.

En yn 'e rêst harken wy nei de gearfetting fan de earste helte, yn in fertroude beriming songen troch Jan de Cler. In liturgy, hast.

Hy koe de heit fan Abe Lenstra noch fan eartiids.

‘Dy minsken wiene fansels poer fan 'e wrâld. Mar likegoed gjin min folk.’

 

De televyzje kaam der, efteryn 'e jierren sechtich, mar fertrouwe die er him nea. Televyzje. Oan syn tritichste ta bestie it wúrd net iens. Ynearsten hie er it dêr dan ek net op stean. Mei it skerp fan syn timmermanseach op my rjochte, redenearre er:

‘As tele-visie betsjut “fier sjen”, dan heart in fierrekiker sa te hiten. Dy ha wy al en dy hat syn nut bewiisd. Mei sa'n kastke sjochst net fier, makkest net iens sels út watst sjochst. En it ding op himsels sjocht ek net fier, it jout domwei kamerabylden troch. Watte? It benimt minsken it sicht op 'e werklikheid. Wa't fierder sjocht as syn noas lang is, dy nimt gjin televyzje! No sa!’

Dochs bliek de konsesje net te kearen, ek al bleau de tv ‘dat ding’ of ‘it kykkastke’ hjitten.

Us heit folge allinne de EO, it sjoernaal (al koe dat yn mem har eagen ek gjin genede fine, mar dan om't polityk har yn ûnstjoer

[pagina 185]
[p. 185]

brocht en sy al dy blomlêsde wrâldellinde net ferdrage koe) en wurdspultsjes.

En inkeld makke er fia it nije medium in fuotbalwedstriid mei. Al hie it spul wat fan syn magy ferlern no 't it byld it wurd oerhearske, syn belutsenens by de sport kaam mei de jierren werom, al folle er no sels mear yn as eartiids. Hy naam ek it wurd:

‘Blinder jonge, rin dan frij!... Tink derom, efter dy!... Leave titen, wat in misser!’

Geregeld skôp er tsjin in tafelspoat.

Us mem koe der net by.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken