Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De Lantaarn voor 1796 (1796)

Informatie terzijde

Titelpagina van De Lantaarn voor 1796
Afbeelding van De Lantaarn voor 1796Toon afbeelding van titelpagina van De Lantaarn voor 1796

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.33 MB)

XML (0.33 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

tijdschrift / jaarboek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De Lantaarn voor 1796

(1796)–Pieter van Woensel–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina II]
[p. II]


illustratie

[pagina V]
[p. V]

Aan 't Publiek.

Imo. Niemand , zegt Stobaeus , zou praatziek vallen, was 't niet, dat 'er iemand na luisterde. Even zo staat 't geschaapen met 't boeken-maaken: wie zou ze schryven, zo ze niet geleezen werden? Geene andere verschoning behoeft deeze tweede Lantaarn, zo zy anderzints 'er eene behoeft: want 't Publiek herinnert zich noch, hoe de eerste hem als vernis aan de vingers bleef hangen.

 

IIdo. Myne Collega's auteuren zyn recht allerliefste luiden. Ik bewonder' hunne belangeloosheid. Zy hebben mond en pen (ook hart en hoofd?) eeuwig vol van 't Algemeene Nut, van Verlichting, van de opvoeding der Nederlandsche Jeugd, van bevordering van Deugd, van Publiek Welvaaren enz. Deeze mantel lykt de rouw-mantels; een ieder steekt 'er zich in: dan gelyk de dingen door 't beezigen slyten, is die mantel zo gaterig geworden, dat 'er de ellende overal door heen kykt; en ik

[pagina VI]
[p. VI]

die zo groot vriend ben van rondborstigheid, als afkeerig zelfs van de reuk van fimelary, verklaar te schryven voor myn eigen nut. -Bewaarheid vindende de God-spraaken van den H. Mattheus , heb' ik 't ongevaer zo druk in myn lieve vaderland, alléén, als een bontwerker 't pleegt te hebben in de hondsdagen. Schoon wat slaperig, echter myn tyd niet geheel kunnende weg-geeuwen, tot aan de keel toe beu 't disputeeren, alias 't kyven over 't politieke, kwam ik op den inval, myne papieren wat op te schommelen, om 'er dit boekje uit te distilleeren: met oogmerk om, tegen den aanstaanden winter, die volgens de prophezy van vader Antonio Magino wat bar mogt uitvallen, my een vet varken te koopen; on zo my de kluifjes wel smaaken, zal ik 'er 't Publiek voor dank zeggen.

 
IIItio. Kon ik ook met één span van 't Oost tot 't Westen raken,
 
Toch mogt ik 't ieder Mensch noch niet van passe maken.

17 9/10 94. Zie de Bakkery te 18hoven.

 

Toen Sixtus de Vde zich de driedubbele kroon hadt opgezet, hieldt zyne Zuster op met

[pagina VII]
[p. VII]

wasschen, en liet haare klanten met vuil linnen loopen. Voor een zindelyk mensch is 't ongelukkig! Wel te recht zegt 't spreekwoord: ‘ieder huis heeft zyn kruis’ en myn kamertje ook 't zyne. Wie toch zou gedroomt hebben, dat toen myne star my veroordeelde tot de rol van Auteur, ik 't handwerk van Boekverkooper 'er tevens by zou hebben moeten waarneemen? dat, om t' eeniger tyd te worden een lich (was 't ook eene Nacht-Kaers) zyner tydgenooten, men beginnen moet met Bladen te vergaaren, met innaaijen? In andere beroepen, om 'er in uittemunten, heeft men niet altoos nodig een aanvang te maaken met de eerste beginzelen: ten minste is 't my nergens gebleeken, dat Michel Angelo met de Kalk-Bak heeft geloopen, of dat Garrick zyn leertyd van Toneelspeler aanving met muizenbaarden. Ensin droomen of niet, met my staat 't anders. Deeze zonderlinge transfiguratie legt ter verantwoordinge der Revolutie. Verwondert U niet, Lezers! De oplossing van dit wonderspreukige leidt my tot de medeeling eener splinternieuwe ontdekking, der naauwe vermaagtschap namelyk, welke 'er is tusschen de Revolutien en de Aardbeevingen. Gelyk de laatsten Steden verwandelen in Meiren, Bergen in Valeyen, Waterplassen in Vulcaanen, alzo bezitten de Revolutien de specifieke kragt van allerlie zoort van Metamorphosen, verbakkende een Koekenbakker in een Lycurgus , een

[pagina VIII]
[p. VIII]

Kapoen in een Kemphaan, makende van Heer Knegt, van Knegt Heer, van een Schoorsteenveger een Diamantzetter, van een Auteur een Boekverkoper, en van een Boekverkoper een....? een...? alles wat gywilt, behalven een Boekverkooper.

Alzo, myne Vrienden! scheelde 't geen hair, of myn licht bleef, misschien wel voor altoos, onder eene Koorn-Maat! By de tegenwoordige duurte van de Olie, kon my dit kwalyk van 't harte.

Zo zag ik my geplaatst tusschen 't verdriet myne waar op de pakzolder te laaten verschimmelen, of 't omslachtige die zelven te gaan uitveilen. Ik vleide my, Burgers en Burgeressen! dat 't laatste misschien U 't aangenaamste mogt zyn; en gissende uw goedvinden, yle ik daar aan te gehoorzaamen. Zo 't nu kwam te gebeuren, dat iemand van ulieden op 't typographische van myn produkt iets vondt niet te vitten, wel te berispen, hy bedenke, dat de Familie-betrekking deeze armoedigheid vorderde, om 't te doen fraterniseeren met zyn Broertje, d.i. met de Lantaarn van 1792: daar wy anders te veel conscientie hadden, om 't met eene zo snotterige equipage de wyde waereld in te laaten dwaalen.

 

17 2/20 96.

[pagina IX]
[p. IX]

JANUARY, Louwmaand. XXXI. Dagen.  
1 V. laatste
2 S. Quartier
3 Z. Sat. den 2
4 M. 's morgens
5 D. ten 1 uur
6 W. 22 min.
7 D. N. Maan
8 V. Zond. den
9 S. 10, 's morg.
10 Z. ten 6 uure
11 M. 25 min.
12 D. Zon-eclips
13 W.  
14 D. Eerste Quart
15 V. Zond. den
16 S. 17, 's av
17 Z. ten 5 uur
18 M. 46 min.
19 D.  
20 W. Volle Maan
21 D. Zond. den
22 V. 24, 's morg.
23 S. ten 10 uure
24 Z. 30 min.
25 M.  
26 D. Laatste Q.
27 W. Zond. den
28 D. 31, 's av.
29 V. ten 9 uure
30 S. 22 min.
31 Z.  

FEBRUARY, Sprokkelmaand. XXIX. Dagen.  
1 M.  
2 D.  
3 W. Nieuwe
4 D. Maan,
5 V. Maand. den
6 S. 8, 's avonds
7 Z. ten 11 uure
8 M. 20 min.
9 D.  
10 W.  
11 D.  
12 V.  
13 S. Eerste
14 Z. Quartier
15 M. Dingsd. d.
16 D. 16, 's morg.
17 W. ten 1 nur
18 D. 54 min.
19 V.  
20 S.  
21 Z.  
22 M. Volle Maan
23 D. Maand. den
24 W. 22, 's av.
25 D. ten 11 uure
26 V. 22 min.
27 S.  
28 Z.  
29 M.  

MAART, Lentemaand. XXXI. Dagen.  
1 D. Laatste
2 W. Quartier
3 D. Dingsd. d.
4 V. 1, 's av.
5 S. ten 6 uure
6 Z. 30 min.
7 M.  
8 D. Nieuwe
9 W. Maan,
10 D. Woensd. d.
11 V. 9, Namidd.
12 S. ten 1 uur
13 Z. 20 min.
14 M.  
15 D. Eerste Quart.
16 W. Woensd. d.
17 D. 16, 's morg.
18 V. ten 9 uure
19 S. 8 minuten,
20 Z.  
21 M. Volle Maan,
22 D. Woensd. d.
23 W. 23, namidd.
24 D. ten 1 uur
25 V. 10 min.
26 S.  
27 Z. Laatste Q.
28 M. Dond. d. 24,
29 D. namidd. ten
30 W. 2 uur 45 m.
31 D.  

[pagina X]
[p. X]

APRIL, Grasmaand. XXX. Dagen.  
1 V.  
2 S.  
3 Z.  
4 M.  
5 D. Nieuwe
6 W. Maan,
7 D. Vrydag den
8 V. 8, 's morg.
9 S. ten 12 uure
10 Z. 22 minute.
11 M.  
12 D.  
13 W. Eerste Q.
14 D. Dond. den
15 V. 14, namid.
16 S. ten 4 uure
17 Z. 22 min.
18 M.  
19 D. Volle Maan,
20 W. Vrydag den
21 D. 22, 's morg.
22 V. ten 3 uure
23 S. 47 min.
24 Z.  
25 M. Laatste Q.
26 D. Saturd. den
27 W. 30, 's morg.
28 D. ten, 8 uure
29 V. 10 min.
30 S.  

MAIJ, Bloeimaand. XXXI. Dagen.  
1 Z.  
2 M.  
3 D.  
4 W. Nieuwe
5 D. Maan,
6 V. Saturd. den
7 S. 7, 's morg.
8 Z. ten 9 uure
9 M. 5 minuten.
10 D.  
11 W.  
12 D. Eerste Quart.
13 V. Saturd. den
14 S. 14, 's morg.
15 Z. ten 12 uuure
16 M. 22 min.
17 D.  
18 W. Volle Maan,
19 D. Saturd. den
20 V. 21, 's av.
21. S. ten 7 uure
22 Z. 2 minuten.
23 M.  
24 D.  
25 W.  
26 D. Laatste
27 V. Quartier.
28 S. Zondag den
29 Z. 29, 's av. ten
30 M. 9 uur, 56 m.
31 D.  

JUNY, Zomermaand. XXX. Dagen.  
1 W.  
2 D. Nieuwe
3 V. Maan,
4 S. Zond. den
5 Z. 5, namidd.
6 M. ten 4 uure
7 D. 25 min.
8 W.  
9 D. Eerste Quart.
10 V. Zondag den
11 S. 12, 's morg.
12 Z. ten 9 uure
13 M. 53 min.
14 D.  
15 W.  
16 D.  
17 V.  
18 S. Volle Maan,
19 Z. Maand. den
20 M. 20, voorm.
21 D. ten 10 uure
22 W. 32 minuten
23 D.  
24 V.  
25 S. Laatste Q.
26 Z. Dingsd. d.
27 M. 28 's morg.
28 D. ten 8 uure
29 W. 5 min.
30 D.  

[pagina XI]
[p. XI]

JULY, Hooijmaand. XXXI Dagen.  
1 V.  
2 S. Nieuwe
3 Z. Maan,
4 M. Maand. den
5 D. 4, 's avonds
6 W. ten 11 uure
7 D. 20 min.
8 V. Zon-eclips.
9 S.  
10 Z. Eerste Quart
11 M. Maand. den
12 D. 11, 's av.
13 W. ten 9 uure
14 D. 43 min.
15 V.  
16 S.  
17 Z.  
18 M. Volle Maan,
19 D. Woensd. d.
20 W. 20, 's morg.
21 D. ten 1 uur
22 V. 36 min.
23 S.  
24 Z.  
25 M. Laatste Q.
26 D, Woensd. d.
27 W. 27, namidd.
28 D. ten 3 uure
29 V. 38 min.
30 S.  
31 Z.  

AUGUSTUS, Oogstmaand. XXXI Dagen,  
1 M. Nieuwe
2 D. Maan,
3 W. Woensd. d.
4 D. 3, 's morg.
5 V. ten 6 uure,
6 S. 54 min.
7 Z.  
8 M.  
9 D. Eerste Q.
10 W. Woensd. d.
11 D. 10, 's midd.
12 V. ten 12 uure
13 S. 28 min.
14 Z.  
15 M.  
16 D. Volle Maan.
17 W. Dond. den
18 D. 18, namidd.
19 V. ten 3 uure
20 S. 43 min.
21 Z.  
22 M.  
23 D. Laatste Q.
24 W. Dond. den
25 D. 25, 's av
26 V. ten 8 uure
27 S. 50 min
28 Z.  
29 M.  
30 D.  
31 W.  

SEPTEMBER, Herfstmaand. XXX Dagen.  
1 D. Nieuwe M.
2 V. Dond. den
3 S. 1, namidd.
4 Z. ten 3 uure
5 M. 56 min.
6 D.  
7 W.  
8 D. Eerste Quart.
9 V. Vryd. den 9,
10 S. 's morg. ten
11 Z. 6 uur, 12 m.
12 M.  
13 D.  
14 W.  
15 D. Volle Maan,
16 V. Saturd. den
17 S. 17, 's morg.
18 Z. ten 4 uure,
19 M. 34 min.
20 D.  
21 W.  
22 D.  
23 V. Laatste Q.
24 S. Sat. den 24,
25 Z. 's morg. ten
26 M. 3 uur, 50 m.
27 D.  
28 W.  
29 D.  
30 V.  

[pagina XII]
[p. XII]

OCTOBER, Wynmaand. XXXI Dagen.  
1 S. Nieuwe M.
2 Z. Sat. den 1,
3 M. 's morg. ten
4 D. 3 uur, 28 m.
5 W.  
6 D.  
7 V. Eerste Q.
8 S. Zondag den
9 Z. 9, 's morg.
10 M. ten 1 uur,
11 D. 54 min.
12 W.  
13 D.  
14 V. Volle Maan,
15 S. Zond. den
16 Z. 16, 's nam.
17 M. ten 4 uure,
18 D. 24 minuten
19 W.  
20 D.  
21 V. Laatste Q.
22 S. Zondag den
23 Z. 23, 's morg.
24 M. ten 10 uure
25 D. 42 min.
26 W.  
27 D. Nieuwe
28 V. Maan,
29 S. Zond. d. 30,
30 Z. 's av. ten 5
31 M. uure, 38 m,

NOVEMBER, Slagtmaand. XXX Dagen.  
1 D.  
2 W.  
3 D. Eerste Q
4 V. Maand. den
5 S. 7, 's av.
6 Z. ten 9 uure
7 M. 54 min.
8 D.  
9 W.  
10 D.  
11 V.  
12 S.  
13 Z.  
14 M. Volle Maan,
15 D. Dingsd. den
16 W. 15, 's morg.
17 D. ten 3 uure
18 V. 38 min.
19 S.  
20 Z. Laatste Q.
21 M. Maand. den
22 D. 21, 's av.
23 W. ten 7 uure
24 D. 21 min.
25 V.  
26 S. Nieuwe M.
27 Z. Dingsd. den
28 M. 29, 's morg.
29 D. ten 10 uure
30 W. 57 min.

DECEMBER, Wintermaand. XXXI Dagen.  
1 D.  
2 V.  
3 S.  
4 Z.  
5 M. Eerste Q.
6 D. Woensd. den
7 W. 7, namidd.
8 D. ten 4 uure,
9 V. 18 min.
10 S.  
11 Z. Volle Maan,
12 M. Woensd. d.
13 D. 14, namid.
14 W. ten 2 uure
15 D. 32 min.
16 V. Maan-ecl.
17 S.  
18 Z.  
19 M. Laatste Q.
20 D. Woensd. d.
21 W. 21, 's morg.
22 D. ten 6 uure,
23 V. 40 min.
24 S.  
25 Z. Nieuwe M.
26 M. Dond. d. 29,
27 D. 's morg. ten
28 W. 6 uur, 19 m.
29 D. Zon-eclips.
30 V.  
31 S.  


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken