Verzameld journalistiek werk. Deel 1. Nieuwe Rotterdamsche Courant juli 1906 - juni 1907

[p. 503]

De crisis

De Belgische bladen blijven sterk vervuld van de intrekking van het mijnwetsontwerp. Deze laatste daad van het ministerie-de Smet houdt de gemoederen in het land meer bezig dan de vraag, wie er aan het bewind zullen komen. En het blijft niet bij scherpe afkeuring. Er gaan stemmen op, om de intrekking van het intrekkingsbesluit te krijgen.

De liberale en de socialistische groepen van de Kamer hebben gisteren tegelijkertijd vergaderd in het kamergebouw. De twee vergaderingen hielden elkaar op de hoogte van den loop der beraadslagingen. Het ging over de intrekking der mijnwet. Beide vergaderingen eindigden met het aannemen van lange moties. De socialisten leggen in hun motie vooral den nadruk op den kostelijken arbeid, die tot zooveel nuttige voorschriften voor de arbeiders had geleid, die door het ministerie-de Smet op eenmaal wordt te niet gedaan. Die onbeschaamde handelwijze is geschied met de bedoeling een hervorming ten bate der arbeidende klasse tegen te houden, zeggen de socialisten.

In de motie der liberalen wordt vooral verontwaardiging uitgesproken over de treurige wijze waarop de regeering zich onttrokken heeft aan de kritiek van de volksvertegenwoordiging. De regeering heeft de Kamer laten praten en stemmen over een wetsontwerp dat niet meer bestond. De Kamer werd onkundig gelaten omtrent de gewichtige gebeurtenis en kon dus haar afkeuring er niet over uitspreken. Dat noemt de liberale groep een aanslag op de waardigheid van het parlement.

[p. 504]

Paul Janson wijdt een artikel aan de intrekking der mijnwet, dat ook uitloopt op de intrekking van het intrekkingsbesluit. Janson waarschuwt terecht, dat men vooral den Koning hier buiten debat moet laten. Het koninklijke besluit tot intrekking van het ontwerp is mede onderteekend door de ministers. De ministers zijn verantwoordelijk, de Koning is geheel gedekt.

Wat staat er in het besluit? Er staat uitdrukkelijk in, dat den ministers wordt opgedragen, den tekst ervan aan de volksvertegenwoordiging mede te deelen. Dat hebben de ministers niet gedaan. Men mag dus aannemen, zegt Janson, met het besluit in de hand, dat de ministers hun beleedigend stilzwijgen tegenover het parlement hebben bewaard zonder dat de Koning dat wist. Er is maar een manier om de beleediging weer goed te maken en dat is het koninklijk besluit tot intrekking weer in te trekken. Voor die noodzakelijkheid zal elk nieuw ministerie komen te staan, welke kleur het moge hebben.

Er zijn nog meer protesten tegen het intrekkingsbesluit in 't vooruitzicht.

Over de oplossing van de crisis is er een uitspraak van een der demokratische katholieke staatslieden. Deze heeft verklaard, dat de linker-katholieken slechts onder twee voorwaarden in een ministerie zitting zouden willen nemen, en die voorwaarden zijn: onafhankelijkheid van het kabinet tegenover den persoon des Konings en een andere richting op het gebied der sociale en dat der koloniale politiek. Wat de koloniën betreft, eenigen invloed van de volksvertegenwoordiging, zij die invloed gering, mits in onafhankelijkheid uitgeoefend.

[p. 505]

En wat het sociale aangaat, terugkeer tot het katholieke programma van 1886 en niet vervallen tot de zuivere Manchesterschool zooals de Smet deed.

Verder verluidt, dat Beernaert een volledige ministerlijst klaar zou hebben, om den Koning aan te bieden, zoo deze er hem om vragen mocht.

N.R.C., 19 April 1907.