Hare roeping getrouw

[p. 332]

XXXI.

28 September, 10 uur 's morgens.

Liefste Maurits, je ben nauwelijks weg, of ik gevoel alweer lust wat met je te babbelen. Ik heb nu juist den tijd, want er is niets voor mij te doen en straks moet ik met tante armen gaan bezoeken. Zij wil een zondagsschool oprichten en gaat met mij aan de ouders meedeelen dat zij er hunne kinderen kunnen heenzenden. Ik zal er ook wel eens spreken, denk ik. Nu jij mij zooveel geleerd hebt, wat ik vroeger niet wist, strijden mijne denkbeelden wel geheel met die van tante, maar ik laat daar niets van bemerken. Het zou 't lieve mensch maar verdriet doen, en wat men ook gelooft of niet gelooft, men kan altijd jonge zielen tot het goede opwekken, wat op een zondagsschool het voornaamste is.

Oom is terug met het rijtuig en heeft mij je laatste groeten overgebracht. Nu ben je alweer thuis en hebt Dora misschien tante's uitnoodiging al meegedeeld. Ik smacht naar hare komst en hoop maar dat zij dadelijk antwoordt.

Ben je gelukkig geweest bij je meisje, Maurits? Naar hartelust hebben wij weer eens kunnen wandelen, praten en genieten, niet waar? Oom en tante zijn bijzonder met je ingenomen, wat ik heerlijk vind. Oom zeide in het begin wel eens dat ik verstandiger gedaan zou hebben een betere partij te doen, maar nu hij je kent, schijnt hij mijne dwaasheid wel vergeeflijk te vinden. Alsof men

[p. 333]

met de beste partij ook het gelukkigst is! Daar kan ik nu over meepraten. O Maurits, hoe nietig zijn de menschen toch! Toen ik met Walter geëngageerd was, stroomde het gelukwenschen, doch toen ik een man koos, die op geen rijkdom en afkomst roemen kan, maar ook geen vrouw behoeft te ontwijken en voor geen man de oogen behoeft neer te slaan, waren de kaartjes en briefkaarten schaarsch. Ik wenschte wel dat ik eerder begrepen had hoe heerlijk het is ons geluk onafhankelijk te maken van de gunst der ‘wereld’ en ons een werkkring te scheppen ver van dien krioelenden mierenhoop, welke om ons klein heiligdom wroet en tobt, maar al te dikwijls om er een verraderlijke loopgraaf onder te maken.

Weet je wel dat het juist ongeveer een half jaar geleden is dat wij elkaar onze liefde beleden? Ik zal nooit vergeten hoe onbeschrijfelijk gelukkig ik was, toen ik thuis kwam. Ik was overtuigd dat ik dien nacht in het geheel niet zou kunnen slapen, want de gedachte, dat je mij liefhadt, scheen mij te heerlijk om er den slaap bij te kunnen vatten; maar ik sliep toch en toen ik wakker werd en mij alles herinnerde, had ik wel een voet hoog willen springen van geluk. Den ganschen dag voelde ik mij als door een stralenkrans omgeven. De hemel breidde zich als een gouden kleed over mij uit en tusschen de straatsteenen schoten bloemen op. Toen begreep ik eerst recht hoeveel poëzie er ligt in het vasten van den Israëliet op zijne feestdagen; gaarne zou ik dien dag aan andere dingen gedacht hebben dan aan boterhammen en aardappels. Hoe is het mogelijk dat het reeds een half jaar geleden is! Vroeger sprak ik dikwijls met medelijden over lange engagementen, maar ik wist toen niet hoe kort de jaren zijn, die in liefde en geduld voorbijgaan. De gedachte kan mij wel eens terneerdrukken, dat bijna alle getrouwde menschen eens zoo bemind hebben als wij, en wat schiet er van die liefde over! Van de tien huwelijken is er nauwelijks één, dat na eenige jaren nog volkomen gelukkig mag heeten. Kan het ook zijn dat de

[p. 334]

meeste menschen trouwen om gelukkig te worden, niet om gelukkig te maken? Als dat de sleutel van het geheim is, laten wij er dan eens ernstig over nadenken in hoeverre wij op den goeden weg zijn.

Maurits, soms ben ik zoo bang dat ik je later zal teleurstellen, want in jouw tegenwoordigheid schuif ik altijd een gordijntje voor mijne gebreken, geloof ik. Maar als wij later eens bij elkaar een fout ontdekken, laten wij dan niet klagen dat onze afgod van zijn voetstuk gevallen is en nooit weer opgericht kan worden. Wij zijn menschen en hebben ons deel in de menschelijke gebreken. Laten we ze in elkander - niet in onszelf - liefhebben en samen trachten ze te verjagen.

Daar slaat het tot mijn schrik elf uur. Adieu, ik heb geen tijd meer.

's Avonds.

Eer ik ga slapen, wil ik nog wat met je praten over iets, dat mij straks inviel. Dezer dagen zeide je - in een vlaag van verliefdheid natuurlijk: - ‘Ik zal zóó hard werken, dat je zult kunnen leven als een prinsesje.’ Dat gezegde is mij nu en dan weer in de gedachte gekomen en ik geloof niet dat je, als je nadenkt, die woorden met dezelfde oprechtheid zult herhalen. Zou je wel tevreden zijn met zulk een vrouwtje? Je zegt zelf zoo vaak dat je mij nooit liever vindt dan in de waardigheid van huishoudstertje, liefst zelfs met een echt prozaïsch teeken dier waardigheid in de hand; dit daarentegen gelijkt eenigszins op wat men in romans leest van minnaars, die aanbiddend voor hunne bruidjes knielden en de arme schepseltjes wijsmaakten dat zij te mooi waren voor dit en te heilig voor dat. ‘Laat onze liefde gezond en krachtig zijn, vrij van alle sentimentaliteit,’ schreef je mij onlangs en nu roep ik je hetzelfde toe, liefste! De man, die de handjes van zijn meisje te mooi vindt voor huishoudelijk werk, zal raar opzien als zijne vrouw hem daaraan herinnert. Een eerste voorwaarde tot geluk is plichtsbetrachting en de plicht der vrouw is hare huishouding

[p. 335]

met hart en ziel te besturen. Laat haar werk prozaïsch zijn, dat is niets, de liefde werpt over alles een poëtischen gloed. Hoe rampzalig was ik toch, toen Walter nog rechten op mij had, veel rampzaliger dan ik toen vermoedde. Eerst nu begrijp ik wat het zegt te huwen zonder liefde.

‘'t Stormt en regent buiten. Later, als je naar een verkooping ben, zit ik op zulke avonden op je te wachten, terwijl het vuur knettert, je stoel gereedstaat en je pijp gestopt ligt. En als je eindelijk komt, heeft je vrouwtje je in een oogwenk van hoed, jas en laarzen ontdaan en hoort met een gelukkig gezicht het verhaal van je wederwaardigheden, terwijl zij je verkleumde vingers in hare warme hand koestert. Vrees je niet dat de hemel zal invallen vóór wij trouwen? Het schijnt mij een al te groot geluk, ik kan haast niet gelooven dat wij het ooit smaken zullen.

Het maakt mij gelukkig dat je, ondanks je begrippen, toch graag nu en dan naar de kerk gaat, al is het dan ook meer om een goede rede en verheffende gedachten dan om een preek te hooren.

Verleden jaar om dezen tijd dacht ik weinig dat ik ooit zoo aan je schrijven, ooit je vrouwtje worden zou en soms kan ik het nog niet gelooven. Had ik nu moesje nog, Maurits! Hoe lief zou zij je gehad hebben!

Nu, mijne oogen vallen dicht, anders zou ik ongetwijfeld nog langer met je babbelen. Slaap zacht, Maurits. Kon ik een geest of een engel zijn, ik zou je nu bewaken tegen ieder onheil en je droomen influisteren van je meisje, dat weer zoo ver van je is. Goeden nacht!

Betsy