Cyrurgie

Cap. 4.
¶ Vand(er) h(er)te(n) gewont²⁾.

Die herte gewont en wert nemmermeer genesen. want si es dupperste led van den mensce. dwelke ierst ontfaet lijf ende spaetst sterft.⁺ Alle die leden vanden mensce die nemen haer begin van haren levene van der herten. waerbi essi gewont of enech van den adren of arteriën die haer siin. dat siin pulsadren. dat bloet dat gaet van hare ende si verliest haer hitte ende bluscht als .1. lement³⁾ van ere kerssen of van ere lampten. alse dat lement verliest si smout so gaet tfier uut⁴⁾. Also eist vander herten alsi verliest haer bloet so blusscen [die hitte ende L] die geesten vanden lichame.

¶ Alse dat herte es gewont. dbloet datter uut comt ter wonden dats zere bruun. ende die enden vanden lichame alse handen. voeten. nese werden al cout. entie lippen werden bleec. Dese wonden die vallen bider luchter borst of bachten⁵⁾ daer iegen ende hem brect uut sweet tallen leden.⁺

2) C: Van der herte ghewont dats doot wonde. G: Van der herten ghewont dats de doot. L: Vanden wonden die vallen ant herte.
C geeft van dit cap. slechts:
Om te leeren te kennen ofte dat hert ghewont es dat salmen bekennen bi zwarten bloede bi diepe versuchtene ende suerlic met onmachte. ende met vercoudene ten hutersten leden want het is dat fundament ende fonteine des herts bloets ende des levens. ende hets sonder twiffele haestich doot ende die dat herte ghewont heeft ne wert nemmermeer ghenesen want si es dat opperste ledt van den mensche dwelke erst ontfaet lijf ende aller achterst sterft.

+ G 109c.

3) G: een levement

4) L: ende verliest hare gheste ghelijc een kerse die haer vlammen verliest ende haer smoute

5) G, L: achter

+ L 166a.