Tvoyage van Mher Joos van Ghistele

(II, 27) [Naar Bethlehem en weer terug naar Jerusalem]

[N]aer de noene up den Heleghen Paeschdach zo vertrecken alle de kerstenen van Jherusalem, van wat secten zij zijn, naer de heleghe stede van Bethleem, ende reysende over eene valleye,²⁵⁶ zo laedtmen ligghen ter slincker handt thuus daer den raed ghegheven was up den Scorsse Woonsdach om Onsen Heere Jhesum te doodene, daer Judas quam (101v) ende vercochte zijnen Meestere om dertich penninghen. Noch voort rijdende, zo comt men an een maniere van eenen ghemetsten, viercantten vivere, nu ter tijt al drooghe zijnde, ligghende over de rechte zijde des weechs, daer ghenaemt Pissina Salomonis ofte de Fonteyne Rogels;²⁵⁷ daer bij plochten te zijne de coninclicke lochtinghen, bij welker plecken Adonias, zone

256 Nl. het Hinnomdal tussen de berg Zion en Giv'at Hanania, welke laatste door de christenen wordt genoemd: Berg van de boze raad.

257 Onjuist: de Vijver van Salomon (Berekhot Shelomo) ligt ten zuiden van Bethlehem, niet tussen Bethlehem en Jerusalem; Fons Rogel (Ein Rogel) bevindt zich even ten zuidoosten van Hakeldama (Vilnay, 18, 162).

[p. 101]

van David, hem dede crooneren zonder dweten zijns vaders, zomen dat breedere bevindt inde bibele, ende als de pilgherems eerst daer over lijden, zo moet elc gheven eenen maijdijn, dat es drie grooten naer onser munten; dese voorseyde pissine plocht altoes, zomen daer seit, in Salomons tijden vul waters te zijne bij eenen schoonen conduute daer in commende. Dit overleden wesende zo comt men ter stont an een vervallen huus, ligghende ter rechter handt, daer de oude rechtveerdeghe priester Simeon te woonen plach, die Onsen Heere ontfijnc in zijnen aerme ten temple van Jherusalem, makende den Nunc Dimittis, alzo ooc daer af ghescreven staet in devangelie van Sente Luuc int ii^e capittele.²⁵⁸ Item noch up den voorseyden wech, oec ter rechter handt, staet thuus daer de profete Abacuc plach te woonene, de welke, daer hij zijnen weerclieden inden tijden vanden ougste tetene draghen zoude, wart bij zijnen hare ghedreghen vanden inghele wel twintich dachvaerden van daer toot Babelonien in Caldea, ten hole vanden leeuwen daer de prophete Daneel ghevanghen sat, omme den zelven te spijsene, alzo daer af staet ten boucke vanden zelven prophete Daneel int xiiii^e capitele.²⁵⁹ (102r) Daer leden zijnde, zo comt men daer drie putten staen inder manieren van drien cisteernen, ter welker plecken men seit dat de sterre die den drie coninghen toot Jherusalem gheleedt hadde, daer haer eerst weder vertoechde, hemlieden voort gheleedende toot Bethleem. Item niet verre van daer, bet nakende Bethleem ter slincker handt vanden weghe, staet thuus van Elyas den prophete, dwelke eene scoone keercke gheweest heeft, maer es nu ter tijt al vervallen, ende recht daer vooren staet noch eene cisterne; van deser plecken zo beghintmen eerst bescheedelic te siene de heleghe plaetse van Bethleem. Noch wat voort rijdende, zo comt men an thuus van Jacop den patriarke, ligghende ter rechter handt, daer hij wat tijts woonde, commende uut Mesopotanien, ende ter zelver plecken zo overleet der weerelt Rachel zijn alder weerdste huusvrauwe van haren lesten kinde, gheheeten Benjamin, alzo daer af staet int bouc van Genesis int xxxv^e capittele, die niet verre vanden zelven huuse begraven en wart, wiens sepultuere men als noch daer toocht, tfautsoen hebbende van eender cleender cappelle, maer de heydenen hebber af ghemaect haerlieder oratorie. Item ter rechter hand uppe ant hanghen van eenen beerghe staet een groot duerp daer anders niet dan kerstenen in en woonen, ghenaemt Betezeel,²⁶⁰ dat de zelve plecke es daer de kinderen van Ysrael vinghen den tierant Adonibesech, hem afslaende de voerhanden ende de voer voeten, ende brochten zo binnen Jherusalem, want hij van ghelijcken ghedaen hadde lxxii coninghen,²⁶¹ (102v) zo daer af breedere staet inden bouc van Judicum int eerste capitele.

258 Uit: Poloner, 246 of uit Von Breydenbach, 47v.

259 Uit Von Breydenbach, 46v.

260 Deze geschiedenis zou zich echter volgens Recht. 1:5-7 hebben afgespeeld in Bezec (waarover Burchardus, IX,11 inderdaad meedeelt: ‘Incole huius ville omnes sunt Christiani’), niet in Betezeel. De ligging van deze plaats is trouwens niet bekend (cf. Dict. de la bible, s.v. Beth-ésel/Beth-ézel), maar wellicht heeft Van Ghistele het christelijk plaatsje Beit-Jalla op het oog gehad (cf. Vilnay, 163).

261 Volgens de Septuagintvertaling, waarnaar Zeebout hier klaarblijkelijk verwijst; de Vulgaat spreekt over 70 koningen.