Tvoyage van Mher Joos van Ghistele
(1998)–Ambrosius Zeebout–
Auteursrechtelijk beschermd(VII, 12)(332r) [W]elke voornoemde stede van Tauris es de propijste plecke ende best gheleghen omme aldertiere coopmanschepe diemen dijncken mach.Ga naar eind61 Ten eersten van dierbaren steenen, als dyamanten, robijnen, balaisen, saphieren, turquoisen, topasen, peerlen ende alle andere costelicheden van ghesteenten. Ooc boven maten zo comt daer te coope zeer vele zijden, want in alle de weerelt en vindtmen de zijtwoormen niet zo vele, alsmen daer onttrent doet ende ten plecken daer vooren af gheseit es, zonderlinghe omtrent der stede van ChemacheGa naar eind62 daer den principalen stapel es. Item ooc comtere te coope alle manieren van specien diemen peinsen mach, ende dat in grooter menichten, als peper ront ende lanc, ghinghebeere, caneele, notemusschaten, foelge, greynenGa naar eind63 ende naghelen. Men vindt daer ooc te coope vele rubarben, diemen daer uut Cattayen brijnct,Ga naar eind64 hoe wel datter daer | |
[pagina 339]
| |
nochtans ghenouch int land wast, maer en comt toot gheender perfectien. Item de rubarbe es een cruut ghenouch der lelyen cruude ghelijc, met eenen ghelijcken struucke uut schietende, maer wast wat hooghere; de bladeren zijn hanghende wat dicker ende ruggher, ende en zijn zo groene niet (332v) int ghesichte, zo dat zij niet qualic en ghelijcken eenen cruude dat gheheeten es lingua canis, welke bladeren men daer besicht jeghens den dorst.Ga naar eind65 De wortelen vanden crude es de rubarbe diemen vercoopt zoo groot ghelt; men machse in wesen houden zeven of acht jaer met te legghene in lijzaet, milie saet oft in witten wasse te beslane, ende zonder zo doende zoude lichtelic hare cracht ende virtuut verliesen. Daer es inghelijcken groote coopmanschepe van manna, zulc alsmen in medecinen besicht, twelc men vergadert ende vindt in eene contreie boven Tauris gheleghen, ooc onder den coninc van Perssen zijnde, ghenaemt Sotomia,Ga naar eind66 hoe wel nochtans datmen seit dat in Egipten ende in Arabien ooc manna wast, maer tusschen tmanna van Perssen ende tmanna van Egipten oft Arabien es groote differencie, zo vooren wat daer af ghenoopt es,Ga naar eind67 ende omme de waerheit te sprekene, zo es tmanna van Perssen vele ghelijcker van coluere, van figueren ende condicien den manna dat Onse Lieve Heere God den kindren van Ysrael sant inde woestine toot huerlieder voetsele, alzomen daer af leest ten boucke van Exodus int xvie capittele, dan tmanna van Egipten oft Arabien. De maniere hoement vergadert es dese. Te wetene dat genereert alleene inde maend van septembre up cleene boomkins, ghelijc de boemkins zijn die mirra oft mastic draghen, ende es eene specie van gommen, ghemijnct metter rosaden, zo dat de lieden dan tsnavons, snachts ende (333r) voor de dagheraet spreeden cleederen onder de boomkins, ende naer de dagheraet zo rijst ende valt tvoorseyde manna met ronden druepelen, zom eerweten groot, zom also groot als cleen boonkins, zom meerder ende mindere, ende zo ligghende toot de zonne daer up wat gheschenen heeft ende dat wat ghestijft zijnde, nement ende legghent in bussen ende in anderen dijnghen, dat houdende zo dadt gheene groote hitte, cauwe noch vochtichede en ghevoelt, ende bringhent dan zo te coope, maer gheene groote menichte. Item in dien landen en weetmen niet te sprekene van wullen laken te makene, mids dat de wulle die de scapen daer draghen, vele te steerc ende te haerachtich es, maer tselve laken datmen daer useert, werdtter ghebracht van Alapen ende Damasco, dat onse cooplieden daer brijnghen van deser zijden der zee. Item men vindt daer lettel zelvers, maer gouds ghenouch, ende in alle de landen des voorseits conincx en slaetmen gheene munte dan ter steden van Tauris. Daer zijn penninghen ghenaemt assambegij, andere tauressij, eeneghe satrogij, zommeghe ghelijsbaghe, ende meer andere te vele omme noumen, maer de gulden penninghen diemen daer slaet, zijn ooc seraffen gheheeten ghelijc de gulden penninghen int land vanden souldaen. |