Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het schilder-boeck (1969)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het schilder-boeck
Afbeelding van Het schilder-boeckToon afbeelding van titelpagina van Het schilder-boeck

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (6.74 MB)

XML (3.51 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

non-fictie/biografie
non-fictie/naslagwerken (alg.)
non-fictie/kunstgeschiedenis


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het schilder-boeck

(1969)–Karel van Mander–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

T'leven van Taddeus Gaddi, Florentijnsch Schilder.

Wisselijck is het een goede en lovelijcke sake, dat deuchtsame Const mildelijck worde gheloont, en hare gebruyckers bemint en gheeert, want anders souden veel Edel gheesten slaperich blijven, die nu hier door gheprickelt, in hun ghemoet opgheweckt, wacker en vlijtich zijn, om tot volmaecktheyt in soo deuchtsaem oeffeninghe te gheraken, daer dickmael hun en hun Vaderlandt nut en eere van mach comen, en hun naecomers tot eenigen goeden graedt: Alsoot ghebeurt is met Taddeo Gaddi, en zijn nacomelingen. Welcken Taddeus was den Sone van Gaddo Gaddi, en nae zijns Vaders doot, discipel van Giotto, 24. Iaer lang, den welcken hy eenichsins passeerde in't coloreren. Hy maeckte een History van S. Niclaes, alwaer hy uytbeeldede een gheturbeerde Zee door eenen storm, daer de Schippers uyt een Schip, om te verlichten, de packen der comenschap over boort werpen, t'welc grooten lof wert ghegheven, en hem groot voordeel was, door ander wercken, die daerom hem waren doen maken. In zijn dinghen beelde hy beter uyt d'affecten oft gheneghentheden, Ga naar voetnoot* als blijschap, droefheyt, en derghelijcke, t'welck een dinghen doet welstaen, en den Schilder altijdt grooten lof toelangt. Sijn Vader-stadt Florencen dede hy groot voordeel, met de oude brugghet'ordineren verwelst, daer op elcke sijde staen 22. winckels, daer Iaerlijcx af comen van huyr acht hondert gouden Croonen, welcke brugghe sindert niet is van den grooten waterganck verdorven, ghelijck wel ander zijn gheweest. Noch een seer groote brugghe ordineerde hy van der Triniteyt, die met der Deluvie Ao. 1557. den 13. September verdorven is. Hy schilderde in een raedthuys, en maeckter de

[Folio 100v]
[fol. 100v]

ses raedts-heeren met Poetelijcke versieringhe, de welcke staen toe en sien, hoe de waerheyt, die over het naecte met een dunne doeck overtogen is, de logen de tonghe uyt treckt, welcke met swart becleedt is, daer by desen sin gheschreven.

 
De waerheyt reyn doet nae t'bevel
 
Van t'heylich recht, om straffen snel
 
Misdaet: en treckt met groot vermoghen
 
Tongh' uyt de mondt der valscher loghen,

In Aretso maeckte hy een Crucifix, daer veel Peerden in waren, en de moordenaers gecruyst, welck seer ghepresen wordt, om de seldtsaemheyt der verscheyden actien van sommighe, die aen oorden trecken, de sponsie toelangen, den Ridder de sijde opent, bysonder de Krijchsknechten spelende om t'cleedt, in welcker tronien men siet de hope en vreese in't werpen der dobbelsteenen: alwaer eenen staet in een ongemackelijcke postuere, verwachtende zijn beurte om werpen, schijnende soo begheerich, dat hy zijn onghmack vergheet: een ander treckt zijn wijnbrouwen in, en sit vast met open ooghen en mondt toesiende, als vreesende bedrogh, toonende voor wie dit siet een begheerte om te winnen: eenen derden, die schijnt met schuddenden aerme de dobbelsteenen te willen werpen. In een plaetse, ten halven van den wercke, door begheerte van eenen Prioor, nam hy in zijn gheselschap te wercken, Simon Memmi, die een mede discipel met hem was gheweest by Giotto, en altijdts goede vrienden, welcker vrientschap was eenvuldich, en sonder dobbel schorsse, als edel Ga naar voetnoot* gheesten behooren in liefden verbonden te wesen: dese deelden het werck, en elck was begeerich eens anders eere, als zijn selfs. Hy schilderde op eenen muer eens de seven vry Consten, elck met sulcken figuere als behoort: Grammatica leerende een kindt, heeft onder haer sittende Donatum een schrijver: voorts elck soo een Beeldt van haer conditie. Elder waren de seven Deuchden, oock met hun toeghedane bygevoeght. Oock maecte hy de vier Cardinale Deuchden, en de dry Theologische, met meer ontallijcke bediedenissen. Hy liet maken nae Giotto zijns Meesters teyckeninghe den Thoren van S. Maria del Fiore. Hy was seer vast en veerdich n zijn teyckeninghe: heeft binnen zijn leven veel wercken ghedaen: en ghecomen tot zijn 50. Iaren, is van een strenghe Cortse ghestorven, Anno 1350. Sijn Graf-schrift is dit:

 
Hoc uno dici poterat Florentia felix
 
Vivente: at certa est non potuisse mori.

voetnoot*
Affecten uytbeeldinge verciert seer t'werc, en vereert den Schilder.
voetnoot*
Edel gheesten behoorden in liefden verbonden te wesen.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken