Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het Antwerps liedboek. Deel 2. Commentaar (2004)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het Antwerps liedboek. Deel 2. Commentaar
Afbeelding van Het Antwerps liedboek. Deel 2. CommentaarToon afbeelding van titelpagina van Het Antwerps liedboek. Deel 2. Commentaar

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (5.01 MB)

Scans (39.50 MB)

ebook (5.88 MB)

XML (1.57 MB)

tekstbestand






Editeurs

Dirk Geirnaert

Louis Peter Grijp

Hermina Joldersma

J.B. Oosterman

Dieuwke E. van der Poel



Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel
liederen/liedjes


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het Antwerps liedboek. Deel 2. Commentaar

(2004)–Anoniem Antwerps liedboek–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 210]
[p. 210]

82 Het voer een knaep uut liefden sterck

Dageraadslied. Een jongeman gaat 's nachts naar zijn geliefde, maar in de vroege ochtend moeten zij weer afscheid nemen.

1,1 Het voer: Er ging
1,2 Na: Naar
1,3 Zij hield zich zolang schuil
1,4 mochse: kon haar
1,5-6 (De jongeman is aan het woord)
2,1 dach: daglicht
2,2 De nacht wilde nog geen plaats maken
2,3 ontspranck: kwam het daglicht te voorschijn
2,5 Uut orienten: Uit het oosten
3 (De wachter is aan het woord)
3,1 De ronde, die maak ik met plichtsbesef
3,3 Die moeten snel opstaan, dat raad ik hun aan
3,5 Nu ben ik hier bezig met mijn rondgang
4,2 is in wake: is wakker
4,4 Hi: (kan zowel op de wachter als op de dag betrekking hebben)
4,6 geenre: gindse
5,2 sinnen ghenoot: haar gezel
5,6 seynde hem zijnder straten: zond hem weg
6,4 Er is mij nooit zoiets droevigs overkomen
6,5 huden: heden
6,6 boel: geliefde
  ontleiden: ontvoeren

Het voer een knaep uit liefden sterck volgt de bekende lijnen van een dageraadslied, waarbij er veel aandacht is voor het aanbreken van de dag (strofe 2) en het afscheid van de geliefden (strofe 4-6). Het dageraadslied van de wachter wordt geciteerd in strofe 3. Opmerkelijk is de zinsbouw van strofe 5,1-4, doordat vs. 3 zowel met vs. 2 als met vs. 4 een constructie vormt, men leze: ‘Te scheiden van haar gezel deed het meisje veel verdriet’ (5,2-3); ‘Het deed het meisje veel verdriet, dat zij haar lief moest laten gaan’ (5,3-4). Dit is een stijlfiguur (apokoinou) die vaker in het Antwerps Liedboek voorkomt.

Het lied is een vrije variant van een dageraadslied dat in Duitsland populariteit genoot: een verwante versie is onder meer overgeleverd in het Ambraser Liederbuch (1582). Daar verloopt het verhaal iets logischer doordat in strofe 6 de vrouw aan het woord is (het is dan haar klacht over zijn

[pagina 211]
[p. 211]

vertrek) en doordat tevens de volgorde van strofe 5 en 6 omgekeerd is. Dan reageert de vrouw op de aankondiging van de jongeman dat hij moet vertrekken, terwijl in de versie van het Antwerps Liedboek de klacht van de jongeling verdubbeld is (strofe 4 en 6). De varianten in de Middelnederlandse tekst zijn veroorzaakt door de mondelinge overlevering.

 

Het lied lijkt in de Nederlanden weinig populair te zijn geweest: behalve in het Antwerps Liedboek vindt men het hier slechts in het Venlo's Liederenhandschrift (tweede helft zestiende eeuw / vroege zeventiende eeuw). Er is ook maar één contrafact uit deze streken bekend. Een melodie is hier noch in Duitsland bewaard gebleven.

Literatuur: Bergmann 1845, p. 232-233; Kalff 1884, p. 284-285; Priebsch 1906, p. 454-456; Houtsma 1979; Joldersma 1982, dl. 2, p. 155-157; Repertorium 2001, t2281.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken