Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het Antwerps liedboek. Deel 2. Commentaar (2004)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het Antwerps liedboek. Deel 2. Commentaar
Afbeelding van Het Antwerps liedboek. Deel 2. CommentaarToon afbeelding van titelpagina van Het Antwerps liedboek. Deel 2. Commentaar

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (5.01 MB)

Scans (39.50 MB)

ebook (5.88 MB)

XML (1.57 MB)

tekstbestand






Editeurs

Dirk Geirnaert

Louis Peter Grijp

Hermina Joldersma

J.B. Oosterman

Dieuwke E. van der Poel



Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel
liederen/liedjes


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het Antwerps liedboek. Deel 2. Commentaar

(2004)–Anoniem Antwerps liedboek–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

178 Daer was een goelijc molenaer

Ambachtelijk coïtuslied over de seksuele (on)vermogens van een molenaar.

1,1 goelijc: vriendelijke
2,2 lach al op sijn doer: lag op de uitkijk
2,5 schoer: scheur
3,7 Het gaat om zo'n grote beloning
4,4 Je moet er nu mee ophouden
4,5 En nu is het werk verricht!
5,4 Schei er nu niet mee uit
5,5 stof: grondstof
6,2 bot: afgesleten
6,4 Als ik te weinig zou hebben
6,5 opt vrouken loech: lachte het vrouwtje toe
6,6 wilter niet afscheyden: hou er nog niet mee op
7,2 ruyter: kerel
7,3 buydel: geldzak
7,4 Machelen: plaatsje bij Brussel, of een spellingsvariant van Mechelen
7,5 in den wijn: in de kroeg
7,6 van hem selven: uit zichzelf

Het Antwerps Liedboek bevat verschillende scabreuze liedjes waarin de humor voortkomt uit het dubbelzinnig gebruik van de woordenschat die bij een bepaald ambacht hoort, zoals kleermaker (179), bakker (189), slotenmaker (191) of dokter (193), en in dit geval molenaar (die ook in al 15 en 62 zijn dubieuze reputatie volledig waarmaakte). Ze hebben het bekende motief gemeen van de onbevredigbare wellust van de vrouw, die ook in andere liederen en in rederijkersrefreinen in het zotte voorkomt en die meer verraadt over mannelijke fantasieën dan over vrouwelijke begeerten. Inte-

[pagina 404]
[p. 404]

ressant genoeg hebben deze liederen (met uitzondering van al 189) als gemeenschappelijk formeel kenmerk dat bepaalde suggestieve woorden of woordgroepen herhaald worden: misschien werden deze gedeelten met een veelbetekenende grijns door de zanger gezongen, of viel het publiek juist bij die verzen in om mee te zingen. In al 178 volgt op de woorden ja, ja in regel 6 meestal een nogal suggestieve regel, waarin aangezet wordt dat de vrouw er geen genoeg van kan krijgen.

Een bijzonder detail in dit lied is het belletje (4,2 en 5,1): waarschijnlijk wordt daarmee gedoeld op de zogenaamde waarschuwingsbel, die weerklinkt als de bak waarin het te malen graan gestort wordt, bijna leeg is. Het luiden van de bel tijdens de nachtelijke vrijpartij geeft hier dus aan dat de molenaar bijna zijn kruit verschoten heeft en dat hij moet stoppen (4,4), dit tot spijt van de vrouw. De vrouw wil graag dat hij nog even doorgaat (strofe 5), maar de molenaar merkt dat het niet meer gaat lukken (6,1-4), omdat hij niets meer te malen heeft...

 

Erg verbreid lijkt dit lied niet te zijn geweest, maar ondanks de scabreuze inhoud zijn er twee geestelijke contrafacten op bekend: een schriftuurlijk lied uit de Veelderhande liedekens van 1556, en een katholiek nieuwjaarslied uit Dit is een schoon suyverlijck Boecxken (Antwerpen circa 1572) met een virtuoze strofevorm, die exact te herleiden is tot die in het lied over de molenaar.

Literatuur: Brednich 1973a; Coigneau 1980-1983, dl. 2, p. 269-291; Garthoff-Zwaan 1986; Herchert 1996, p. 163-165; Repertorium 2001, t0771.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken