De Beiaard. Jaargang 4

[p. 151]

Aan een Heilige

DE hemel is dichterbij dan wij vermoeden en het onzichtbare licht valt binnen menige ziel in verheugenden schijn. Ik denk mij tusschen U en mij geen afstand en op het vlak van mijn ziel bespeur ik uw ademtocht: ik kan U hartelijk dank zeggen voor uw goede gemeenzaamheid. En in eenzelfde bevinden mogen de duizenden zich verblijden, die ik bemin.

Het is zoo goed die bloem der vreugde te plukken en te genieten van dit aroom is zoo goed. Want, al is het kortstondig, ons zal welwillend de pijnlijke herinnering ontgaan aan het zoovele, dat eertijds ontbloeide om in reukeloosheid te versterven. Maar uwe vreugde is uit haar aard bestendig en in haar geur kan onze ziel zich eeuwig wentelen.

O Gij, onttogen aan uw zinnen, die God ziet en, in de koele ijlte van uw geestelijkheid, in eeuwige kringen cirkelt om het gouden Punt des middens: bleef nog herinnering in U? Of hebt gij boven uw graf de ervaringen afgeschud vóór uw tocht naar den goddelijken Hemel? Weet gij het nog, wie wij zijn, die hier beneden zijn?

O blijde boodschapper van het welriekende Licht, o hartelijke gids, voelt gij mijn hand, die koud is? Want niet zonder vrees is het gaan in de duisternis: en de nabijheid, die ver schijnt, en de verte die naderbij schijnt, doet ons tasten en een glimp der Godheid in stilte verbeiden. Loop dan naast mij uit deernis met mij: reeds in den sleep van licht achter u aan, gevoel ik mij veilig.

Wat was uw leven mooi! Gij moet mij de afgunst vergeven en het afgunstig vermeien in de gedachten aan U. Aandachtig lezer in het onspeurbaar Wezen, zeg mij één lettergreep, dat ik hem stamele. En mijn tevredenheid zal groot zijn.

Gij dagelijksche genieter van het verzadend geluk: hoe wordt mijn Gods-genot een voorval, kort van duur en uitermate zeldzaam. De kleine ziel stroomt mee met de

[p. 152]

bedrijvige beek van het leven en het gebeurt niet licht, dat zij in de lauwte van Gods zon, een langen duur peinzende zweeft Gelijkt zij niet op de schuchtere beekvisch: die schuilt één oogenblik langs den stroomloozen oeverrand en peinst er zalig over de zon in haar zilveren schubben, en nauwlijks verscholen ontspringt zij schichtig de rust en duikt tot op den bodem onder de waterkers: zóó schrikt zij zelfs voor 't lichte vallen van het berkenblaadje. Want nog wel minder kan ons het zoet verkeeren met den Heer beletten.

Wat rezen uw stille gedachten in steile vaart: en welk een wetenschap werd er bijeengegaard, wanneer in het moment van het goddelijk weerlicht het leven en het groot heelal in den gloed der lichtende Waarheid zich openbaarde. Het eindpunt van ons denken was uw begin, terwijl het einde van uw denken te loor ging in Gods oneindigheid.

Maar dan ook was uw leven ruim en er bestond niets kleins onder de zon, omdat onder de maat de mateloosheid zich uitstrekte en elk gewicht ontorsbaar werd door de volkomen zwaarte, die er van boven op drukte: de Hemel zeeg neer over de aarde en in elk wezen werd de Godheid aanschouwd: en gij, o princelijk kind der Godheid, liept als verdwaasd over de aarde, die geen aarde meer was.

Verblijdende broeder, de grond is onder uw tred gezegend en waar uw voeten ruischten, rees eens zoo zwaar, zoo hoog de voedende korenaar en hong de boomgaard vol van sappige peer en glanzenden koningsappel: de geestdriftige leeuwrik merkte uw tocht door de velden en steeg veel hooger de lucht in: de schuwe merel werd tam en met begeerender drift dook de bij in de bloem.

Menschlievende broeder, wiens liefste gebaar een zegen was, uw woord een heilwensch op hartelijke wijs: wie U kleineerde, ontving uw dankbaarheid: U niet te prijzen, was U prijzen: uw lijden was uw medelijden, het geluk van vreemden uw voldoening.

Als ik U ontmoet had op een stillen avond en met

[p. 153]

genegen eerbied had willen leeren of het dan alles blijdschap was voor U met uw standvastigen lach, of geen mensch U bezeerde, geen duivel U bezocht, of er geen zorg dan binnensloop in uw ziel - omdat het zoo vreemd zoude zijn U tusschen ons allen te zien, die ons zoo menig- maal over alles beklagen, - dan had uw bescheidenheid het droevig geheim van uw ziel niet verraden noch had ik de schrijnende merken ontwaard van uw levensverdriet: o roemrijk verzwijger. Die spraakzaam werd bij den sprakeloozen Jezus. Maar toch mag ik uw droevig geheim vermoeden: wel wetende, dat sinds mijns Heeren lief Lichaam van bloed gedropen heeft en sinds mijns Heeren kuische ziel in den nacht verschrikt is voor het kruis, geen menschenkind tenzij door velerlei pijn kan opgaan ter vereeniging met den smartvollen Bruidegom.

Want het is niet alleen de rooster, die den martelaar maakt, en uit een menigvoud en verscheidenheid van kwelling bestaat de beproeving der God-minnende ziel.

O, laat mij dan uw standvastige blijdschap roemen als een heldendaad, uw klachteloos leven als een jarenlange victorie, o breedgetwijgde Wijnstok, die maar zwijgt en zwijgt onder het driftige mes van den Hovenier: en op een morgen zag Hij den druiventros tot berstens opgezwollen; Hij legde tros na tros op zilveren schaal en toonde de purperen vrucht al lachend aan de vrienden.

Dit heldendom wordt niet gevierd op straat en pleinen: er klinkt geen juichende fanfare onder de koepels der feesthallen en bloem-vertuid lachen de blijde gevels hem niet toe op zijn tocht door de steden. De held verkeert onder de menschen en zij bespeuren in hem den held niet: een mensch in het eenvoudig kleed en met het goede woord en met den aangenamen schroom. Maar die naar hetzelfde heldendom begeeren, zien den glans der goddelijke onstuimigheid in zijn oogen en weten, dat hier de wanden des lichaams den sterken druk van den geest maar kwalijk weerstaan: de geurende wademen der teedere graciën zijn

[p. 154]

doorgedrongen in de alcove der ziel, die in den zoeten walm bedwelmd van liefde zingt in eindelooze herhaling

De Heilige sprak tot den Vader:

‘Ik zal voor den gloed van het vuur niet wijken, wanneer het zoo moge zijn volgens uw eeuwig bestel. Want in alles zij trouw uw heilige verordening gedaan, en op uw wenk zal ik ten doode gaan.’

‘In U bevind Ik mijn Zoon’ zei de Vader, ‘en op uw hoofd kome de zegen van mijn krachtige hand.’

De Heilige sprak tot den Zoon:

‘Gij schitterende Prins op uw hoogen schimmel, ziet Gij den rossen schijn op de flank der wederzijdsche bergen: de weg is nauw: de pijlen zijn vele, en doodelijk is de grim van den verscholen vijand.’

‘Het kind van den Vader’ zei de Zoon, ‘mag ik in het duister niet achterlaten: en in den nauwen bergpas zal ik den nachtelijken vijand krachtig verdrijven.’

De Heilige sprak tot den Geest:

‘Dat uw heilige gloed op mij neerdale: en maak mij tot een levend komfoor van uw vuur. Want een doodelijke kou dreigt mijn leden te stijven: ik ben een bedelaar, die verkleumd zit te sterven onder de portiek van een woonhuis.’

‘Hoe zal ik u niet warmen met den brand mijner liefde: en met den Vader en Zoon in de warmte zal ik bij u gaan wonen: ik zal den luchter ontsteken in het vertrek der ziel: in hitte en licht en onder veelstemmig gejuich zij ons verblijf door een bloemrijk feestmaal bestendigd.’

En met den Vader, den Zoon en den gloeienden Geest is de Heilige door het leven gegaan: en in den verheugenden wasem van het goddelijk feest in zijn ziel ontging hem veel, dat ons bezorgt: want in het mateloos groote vergat hij de kommernis omtrent het kleine, in het onbelijnde het omlijnde. En in den gouden schijn om hem heen, hield hij de aandacht gevestigd op het feest in zijn ziel: en de schijn

[p. 155]

bekoorde hem niet: en die het groote leven ontdekt had in de voornaamheid van zijn ingetogen leefwijze en in de vernedering der kastijding, werd door velen voor een minzaam eenzame gehouden, aan wien het ware inzicht ontweken was en door goedheid volmaakte, wat aan wijsheid ontbrak.

En toen de klok des doods over de woning waarde, de vleermuis vloog voorbij het lichte venster, viel er een zware vrucht op het gras van den boomgaard. En in het gezicht van God stond de Heilige en hij begreep den glans niet, die om zijn hoofd was: en het geviel, dat hij een blijde verbazing ervoer, omdat hij opeens een grooten rijkdom ontdekt had.

M. MOLENAAR, M.S.C

Tilburg, 1 Januari 1919.