Uit Noord- en Zuid-Nederlandsche bibliotheken.
's Gravenhage. - Bibliotheek van het Departement van Marine. - In 1917 verscheen een eerste vervolg op den catalogus van deze bibliotheek, loopende van 1 Jan. 1912 tot ult. Dec. 1916. Met een naamlijst van alle schrijvers, wier werken in die bibliotheek zijn opgenomen, samengesteld door den Hoofdcommies-bibliothecaris W.J.v.d. Werff.
Deze samensteller heeft zeker heel veel zorg en arbeid besteed aan het boek, dat wezenlijk rijk van inhoud is; het telt 219 bladzijden in zeer compressen druk. Toch heeft hij niet het succes dat zooveel toewijding verdiende. Alweer door het gewone gebrek: naar eigen inzicht werken zonder eenige raadpleging van mannen van practijk op dit gebied. De catalogus is niet alleen een staalkaart van verschillende papiersoorten - dat komt in dezen tijd meer voor -, maar ook een staalkaart van zeer uiteenloopende catalogiseersystemen.
Eerst komt een systematische catalogus van de aanwinsten over de jaren 1912 tot 1916. Daarin treft dadelijk de onderverdeeling naar formaten: folio, quarto en octavo, een stelsel dat we kennen uit catalogussen van vroegere eeuwen, en dat we nu niet zonder aandoening in de 20ste eeuw terugvinden.
Dan volgt, tol groote verrassing, eene beschrijving buiten het systeem, naar kasten. Op blz. 69 en 70 worden no. 47-70 van de vierde kast beschreven, en dan komt weer naar geheel ander systeem, de vijfde kast: Atlassen. Hier wordt een wezenlijk zeer rijke verzameling atlassen uit de 17e, 18e en 19e eeuw beschreven naar een bij deze rubriek vaker aangewend stelsel van een druk in 4 kolommen, die veel plaats neemt, en eigenlijk in geen enkel opzicht beter is dan de gewone druk met doorloopende titels, waarbij, zoo noodig, een noot met kleine letter.
Daarop volgt een alphabetische lijst van de boeken in dit 1e vervolg vermeld, die merkwaardig is om de keus van het vooropgeplaatste woord, naar geen herkenbaar stelsel, maar alleen naar het toevallige inzicht van den catalogusmaker.
Eindelijk komt de Naamlijst van de schrijvers, die voor de geheele bibliotheek dient. Hier wordt alleen de auteursnaam opgegeven, zoodat men bij schrijvers van veel boeken heel wat plaatsen in den catalogus moet naslaan om langs dezen weg het gezochte boek te vinden.
Het zou toch wel wenschelijk zijn, dat belangrijke bibliotheken van openbare lichamen eens onder het bestuur van een werkelijken bibliothecaris werden gesteld. De beste hoofdcommies is dit niet van zelf, al is hij met den grootst mogelijken ijver bezield.
Helder. - Bibliotheek van de Rijksinstituten voor visscherij-onderzoek. - Van deze bibliotheek, in twee verschillende instituten geplaatst, verscheen een aanwinstlijst, loopende van 1 Jan. 1913 - 1 Jan. 1917, een boekje van 44 bladzijden.
We krijgen, zelfs uit dezen partieelen catalogus den indruk, dat daar op het speciale gebied van de visscherij een zeer belangrijke verzameling bijeen is, en geregeld aangroeit. De wijze van catalogiseering sluit zich natuurlijk bij den ouderen catalogus aan. Mocht men bij gestadige uitbreiding tot nieuwe catalogiseering van de geheele collectie overgaan, dan is het te hopen, dat men meer nut zal trekken uit de practische kennis van beroeps-bibliothecarissen. Vooral waar periodieken met hun grillige titels zoo'n groote plaats innemen, zou een vast systeem wel wenschelijk zijn. Reeds op de eerste bladzijde treft het, dat de titels van de internationale visscherij-congressen in bonte afwisseling beginnen met deze vet gedrukte woorden: Internationale, Congrès, Internationaler, Congrès, Fourth, Atti del V Congresso.
Leeuwarden. - Provinciale bibliotheek van Friesland. - De aanwinstenlijst over 1916 geeft op 89 bladzijden de titels van wellicht een kleine 1000 boeken, in systematische orde. De voornaamste afdeelingen zijn Geschiedenis: 20 bladzijden, waarvan meer dan de helft over en naar aanleiding van den tegenwoordigen oorlog; en Rechtsgeleerdheid: 37 bladzijden waarvan de meeste over staatsrecht en staatswetenschap Als aanhangsel wordt een klein aantal werken over geneesen natuurkunde, een grooter getal over wijsbegeerte en godgeleerdheid beschreven.
Leeuwarden. - Buma-bibliotheek. - Op den catalogus verscheen een Negende vervolg 1915, 1916. Op 66 bladzijden worden de
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd