Het Boek. Jaargang 9

Uit Noord- en Zuid-Nederlandsche bibliotheken.

Werken over Tandheelkunde in Nederlandsche bibliotheken. -

De Nederlandsche Maatsch. t. bev. d. Tandheelkunst besloot in 1916 een tandheelkundige bibliotheek en museum op te richten, te Amsterdam. De daarvoor benoemde commissie achtte vóór alles een Lijst noodig van werken over Tandheelkunde in Nederlandsche bibliotheken, en deze lijst samengesteld door de heeren Lind, Duijvensz en Bisseling zag in 1918 het licht. De samenstellers leggen er den nadruk op, dat het eene ‘lijst’ is, geen wetenschappelijke catalogus. De titels zijn echter, voorzoover men dit bij een vluchtig doorbladeren ziet, accuraat geschreven volgens de gewone regels, en alfabetisch op de schrijversnamen gerangschikt. Ook verwijzingen zijn opgenomen, en wel speciaal voor de titels der tijdschriften. De volledige tijdschrifttitels zijn alfabetisch geschikt tot een eigen lijstje

[p. 236]

op blz. 39 en 40. Met een enkele letter is bij elken titel de bibliotheek aangegeven, waar het werk is. Tabelletjes op blz. 41-45 wijzen aan, welke nummers elk van deze bibliotheken bevat; verreweg de meeste werken vindt men natuurlijk in de Utrechtsche bibliotheek, daarop volgt de Amsterdamsche: de andere hebben er slechts weinig. Voor de tijdschriften geldt hetzelfde; daar komt Utrecht nog sterker op den voorgrond. Er is nog een klein tabelletje van de vertalers, die in de hoofdlijst niet kregen wat hun toekomt. Eindelijk geven de laatste vier bladzijden een systematisch overzicht, met verwijzing naar de nummers van de hoofdlijst. Dit overzicht is in zijn uiterst beknopten vorm heel helder en leerzaam. Het geheele werk is stelselmatig beperkt tot de eigenlijke tandheelkunde, en hiervan krijgt men in deze laatste bladzijden eene indeeling in 15 hoofdrubrieken en een 70 onderafdeelingen, kort en bondig met een enkel woord aangeduid en volkomen logisch gerangschikt, een leiddraad voor iederen bibliothecaris of bibliograaf die voor dit vak titels krijgt te rangschikken.

B.

's Gravenhage. - Bibliotheek van het Departement van Koloniën. -

In 1919 verscheen een vijfde vervolg op den catalogus, loopende van 1915 tot 1919, en een Alphabetische lijst van jaarboeken, periodieken enz. Het catalogusvervolg beschrijft een rijke aanwinst van boeken op koloniaal gebied - de titels vullen 189 bladzijden, en eene eveneens opmerkenswaardige aanwinst van kaarten, bijna uitsluitend van de Nederlandsche koloniën. Ook koloniale kaarten in boeken en tijdschriften verspreid, zijn er in opgenomen. De lijst van periodieken is geen vervolg, maar geeft een handig overzicht van al wat de boekerij van het Departement aan periodieken en seriewerken bezit. De rangschikking is niet geheel overeenkomstig de aan onze groote bibliotheken gebruikelijke regels; als alphabetisch woord is niet streng het eerste substantief genomen, maar ook geregeld een hieraan voorafgaand adjectief; bij uitgaven van genootschappen enz. ook vaak de naam van het genootschap. De oriënteering is gemakkelijk, het boek zal zeker veel dienst doen. De samensteller is M.C. Mallée, Commies bij het Departement.

's Gravenhage. - Openbare leeszaal en bibliotheek. -

Te lang is de vermelding uitgesteld van den Algemeenen Catalogus, in 1918 verschenen. Eene uitvoerige bespreking behoeft hier trouwens niet gegeven te worden, maar wel mag de aandacht gevestigd worden op dit boek. De samenstellers, wier namen niet genoemd worden, zijn er in geslaagd, in den duren tijd deze reeds omvangrijke boekerij in uiterst beknopten en toch helderen en overzichtelijken vorm volledig te beschrijven, en dit boek tegen ‘den ouden verkoopprijs’ verkrijgbaar te stellen. Dit is bereikt door dun, maar taai papier, en kleinen maar helderen druk in twee kolommen. De materie is ingedeeld in 177 rubrieken, waarvan op twee bladzijden een overzicht wordt gegeven; in elke rubriek zijn de korte, maar voor het gebruik voldoende titels alfabetisch gerangschikt, en aan het slot is een trefwoordenregister gegeven op zes bladzijden in drie kolommen.

's Gravenhage. - Openbare Musiekbibliotheek.

De jaarverslagen over 1918 en 1919, uitgebracht door de Secretaresse mej. F. Simons en den Bibliothecaris Henri Völlmar geven een geregelden vooruitgang aan, al zijn de middelen gering en al mochten de aanvragen om regeeringssubsidie geen succes hebben. De bibliotheek werd in 1913 opgericht, en is eng

[p. 237]

verbonden met de Openbare leeszaal. Zij zelve telde 75 leden in 1919. Het uitleeningscijfer van 1917 was 5287, in 1918 klom het tot 6358, in 1919 tot 8976. De aanwinsten bedroegen 419 in 1918, in het volgende jaar 320; daaronder waren vele geschenken, vooral van den heer J.C. Gijsberti Hodenpijl.

's Gravenhage. - Bibliotheek der Vereeniging van directeuren van hypotheekbanken. -

Op den catalogus van 1 Maart 1912 verscheen op denzelfden datum in 1920 een derde vervolg. De boekerij blijkt zich streng te beperken tot het hypotheekbankwezen en wat daarmede onmiddellijk samenhangt. Opmerking verdient vooral de bijna geheel volledige verzameling jaarverslagen en statuten van Nederlandsche hypotheekbanken.

Leeuwarden. - Provinciale bibliotheek van Friesland.

De aanwinstlijsten over 1917 en 1918 zijn iets kleiner van omvang dan de vorige (zie 1918 blz. 191), resp. 56 en 61 bladzijden; overigens geheel van dezelfde inrichting. Ze doen eene boekerij kennen van niet zeer sterken, maar toch geregelden aangroei, vooral op 't gebied van letteren, geschiedenis en rechten, en waarvan de catalogiseering met gestadige zorg wordt bijgehouden.

Leeuwarden. - Bibliotheek van het Friesch Genootschap.

De Bibliothecaris S.A. Waller Zeper heeft in zijn verslagen over 1917-18 en 1918-19 niet veel opgewekts te vertellen. Hij klaagt vooral over gebrek aan ruimte en licht in het boekenlokaal; van het aanbrengen van ramen is afgezien ter wille van de veiligheid van het museum, de aanleg van electrisch licht is uitgesteld wegens de hooge kosten. Eenige ruimte zal gewonnen worden door overbrenging van de werken over reizen buiten Europa naar het Princessehof. Het laatste verslag vermeldt een belangrijke aanwinst, eene collectie stukken afkomstig van Joachim Amama baron van Plettenberg, gecommitteerde ter vergadering der Staten van Friesland, Buitengewoon Raad van Justitie te Batavia en Gouverneur van de Kaapkolonie, | 1793. Ook het voorlaatste verslag vermeldt een paar handschriftschenkingen, waaronder ‘Een en ander in verband met het Oera Linda Bok’, door wijlen den heer S.J. Meyer te Ondy Kalangsari op Java.

Middelburg. - Provinciale bibliotheek van Zeeland.

Van de boekerij van W.O. Swaving, in leven bibliothecaris van de Provinciale bibliotheek, door hem aan deze instelling gelegateerd, is in 1918 een catalogus verschenen als 6e deel van den Catal. v.d. Prov. Bibl. De Bibliothecaris M. van Empel zegt er van: ‘Deze verzameling is voor de bibliotheek een groote aanwinst. Swavings fijne zin voor literaire kunst heeft een prachtige collectie bijeengebracht van de beste producten der moderne letterkunde. Neemt zij daardoor een eigen plaats in 't geheel in, zij is ook een gewenschte aanvulling der bibliotheek, een aanvulling juist in die richting, waarin hij met zekere voorliefde haar geleid heeft. Hij heeft zichzelf daardoor een gedenkteeken opgericht.’ Wat de indeeling betreft sluit dit 6e deel zich bij de vorige aan. Van de 160 bladzijden neemt de afdeeling Taal- en letterkunde verreweg het grootste gedeelte in beslag (blz. 26-140).