Het Boek. Jaargang 9

[p. 317]

Uit Noord- en Zuid-Nederlandsche bibliotheken.

Amsterdam. - Bibliotheek van het Centraalbureau voor onderwijs-adviezen van de Bond van Nederl. onderwijzers. Amsterdam 1^e Const. Huygenstr. 118.

Een catalogus van 72 bladzijden met niet al te heldere indeeling, en met zeer onvolledige en slordig gestelde titels. De schrijversnamen zijn veelal vooropgezet, maar er is geen alfabetisch register, dat helpt om de werken van een schrijver te vinden. De bijgeplaatste nummers zijn registernummers die den gebruiker niet helpen, maar voor de adviseurs wel dienstig zullen zijn om een boek te vinden. De indeeling is naar onderwerpen, blijkbaar gekozen met 't oog op de veelal gevraagde adviezen, en de inhoud geeft alweder aanwijzing om die onderwerpen te vinden. Voorin wordt verwezen naar ‘enige wenken voor de gebruiker’ die ‘achter in deze katologus (sic)’ zullen staan, maar achterin zoekt men deze wenken tevergeefs; men vindt er nog een heele lijst van wat ‘verder aanwezig’ is.

Arnhem. - Openbare bibliotheek. -

Het verslag over 1919 geeft eene minder groote toeneming van het bezoek aan dan de voorgaande verslagen, wat zich verklaart door het vertrek van geïnterneerde vreemdelingen en door de demobilisatie. Het totale cijfer is nu 17899, dat van de uitgeleende boeken 21536. Behalve het aftreden van den Voorzitter en den Secretaris der Commissie, voor wie opvolgers moesten worden aangewezen door de Provinciale Staten en het Gerechtshof, is het voornaamste feit, in het verslag vermeld, de afzonderlijke organisatie van de leeszaal als Openbare Leeszaal. Om daar te komen lezen moet men nu als lid toetreden; men vindt er de actueele en de populaire lectuur, ook technische. De Openbare Bibliotheek met haar studiezaal is voortaan uitsluitend wetenschappelijke bibliotheek; de studiezaal heeft voorloopig zeer weinig bezoek. De uitgaaf van een catalogus van deafdeelingen natuurwetenschappen, techniek en schoone kunsten moest door al het werk dat deze nieuwe inrichting meebracht, tot het volgende jaar worden uitgesteld. Het boekenbezit vermeerderde met 572 banden, waarvan 247 geschenken, o.a. van Mej. S.M. Maronier, Mr. W.J. Koppius en den heer J.W.G. v. Haarst. Hoewel het subsidie eenigszins verhoogd werd, maakte de stijging van prijzen en onkosten slechts weinig aankoopen mogelijk.

Breda. - Bibliotheek der Kon. Militaire Academie. -

In 1920 verscheen een 17^e supplement, loopende tot 1 Jan. 1920, van 51 bladzijden, weder bewerkt door den bibliothecaris J.D.B. Ophorst. Het geeft weer evenals zijn voorganger een lijst van nieuw opgenomen wer ken en een lijst van vervolgwer ken, en daarna een dubbel register op de eerste lijst, alfabetisch op de auteurs, en op de anonieme werken.

Hilversum. - Openbare leeszaal en bibliotheek. -

Het 10^e jaarverslag over 1919, is niet aan het dure drukkersgild toevertrouwd, maar met de machine geschreven en vermenigvuldigd. Het begint met bespreking van de financieele moeilijkheden, maar vermeldt meteen dat de Gemeenteraad gunstig beschikt heeft op eene aanvraag om belangrijke subsidieverhooging. De instelling breidt hare werkzaamheid met groote snelheid uit. De tweede leeszaal, het vorige jaar opgericht, werkt nu al krachtig naast de oudere zuster - het verslag is inderdaad een dubbel verslag geworden - en nu zijn weer besprekingen aangeknoopt over het vestigen van filialen in de andere Gooische dorpen, Laren, Blaricum, Huizen, 's Graveland. Uit de bibliotheekvoordrachten die veel toeloop hadden, is voorts eene eigen

[p. 318]

instelling voortgekomen die in deze richting met meer krachtkan werken, een volksuniversiteit. Overigens meldt het verslag weer wijzigingen inbestuur en personeel, veel vrijwillige hulp, toeneming van bezoek aan beide leeszalen, en uitbreiding en versiering in verschillende richting, een botanische tuin voor Gooische planten, een kinderbibliotheek.

En ondanks het bezwaar van de hooge kosten is nu van de tweede leeszaal een eigen catalogus verschenen, een kloek boek van 300 bladzijden. Over de inrichting licht de Adjunct-bibliothecares A.E. Jackson den lezer in. De rangschikking is systematisch. Naar dezelfde indeeling zijn ook de boeken geplaatst. Een alphabetisch register volgt. De verzameling is voor een pas opgerichte leeszaal en bibliotheek al verrassend rijk en veelzijdig.

Rotterdam. - Leeskabinet. -

In 1918 is door den Bibliothecaris Tiddo Folmer een systematische catalogus ontworpen van de bibliotheek, ingedeeld volgens het decimaal-systeem. De schets van dit systeem, in zeer kleinen druk in twee kolommen, vormt een brochure van 42 bladzijden. Van eenig practisch nut schijnt dit boekje niet; immers niet op het plan, maar op de uitvoering komt het aan. Ook daarvan heeft de ontwerper een proef gegeven: hij koos daarvoor de tweede helft van afdeeling 31: Algemeene reisbeschrijving. Dit is een zeer interessant boekje, want juist op dit gebied heeft het Leeskabinet veel moois. Alleen zou men de systematische indeeling, die theoretisch ineengezet is, en niet gemaakt voor deze verzameling, liever anders gezien hebben. Men vindt b v. een rubriek Schipbreuken en andere rampspoeden, maar de Geschiedenis der voornaamste schipbreuken en andere merkwaardige voorvallen tir zee staat veel eerder onder een rubriek Geschiedenis. Bontekoe vindt men er ook niet; die staat bij de Reizen van en naar Oost-Indië, en daar weer op twee plaatsen, de oude uitgaven onder Bontekoe, de herdruk van de Maatsch. der Ned. lett. onder Journael. De reizen van Olivier van Noort, Sebald de Weert en Le Maire, die men onmiddellijk bij elkaar zou meenen te vinden, zijn onder dak gebracht resp. onder Wereldreizen, Reizen naar Amerika en Reizen naar Australië. Maar het boekje is niet omvangrijk - 54 kolommen -, zoodat de liefhebber van reisbeschrijving het gemakkelijk kan doorbladeren, en de aangehaalde voorbeelden doen reeds zien, dat er veel belangrijks in te vinden is.

Of de nieuwe Bibliothecaris den catalogus ook verder volgens dit systeem zal maken, zullen we moeten afwachten. Wat we nu van zijn kant zien, ziet er anders uit. In Maart 1919 gaf hij een catalogusje van enkele blaadjes - blijkens het nummer (N^o. 16) en de pagineering (146-149) een overdruk -: ‘Oldenbarneveltiana, aanwezig in de boekerij van het Rotterdamsch Leeskabinet’. Het bevat een historische schets: ‘Oldenbarnevelt als Raad en Pensionaris van de Stad Rotterdam’, en een lijstje van ruim 30 werken die op den grooten staatsman betrekking hebben.

Tegelijk heeft het Maandbericht, dat trouw de aanwinsten vermeldt, een nieuwe gedaante aangenomen; grooter formaat, een krachtig geteekend Rotterdamsch havengezicht op den omslag, en in iedere aflevering een kunstbijlage: de Maashaven naar een krijt-teekening van A. van der Schouw. - Een verdwenen stadsbeeld, de in 1913 afgebroken Engelsche kerk aan het Haringvliet. Zeker zal men deze maandberichten met meer zorg bewaren dan vroeger.

Intusschen gaat de nieuwe Bibliothecaris ook weer heen; Bibliotheekleven bevat een oproeping van sollicitanten naar de openvallende betrekking.