Het Boek. Jaargang 9

Uit Noord- en Zuid-Nederlandsche bibliotheken.

Amsterdam. - Vondelmuseum. -

Het Verslag over de twee jaren 1918 en 1919 brengt als inleiding eenige verzen uit de Leeuwendalers, toegepast op de tegenwoordige betrekkingen tusschen Noord- en Zuid-Nederland; voorts mededeelingen over toegenomen bezoek en gebruik der verzameling, voortgaande werkzaamheid, ingekomen geschenken en aankoopen, en over den keuze-Catalogus, in 1919 bij gelegenheid van het Philologencongres verschenen. Het verslag van den penningmeester geeft voor uitgaaf en ontvangsteen bedrag van omstreeks 3500 gulden aan; het wijst

[p. 362]

er op dat de gewone uitgaven maar juist de kosten dekken, zoodat voor aankoopen altijd naar buitengewone inkomsten moet worden gezocht. Met leedwezen maakt het bestuur melding van het aftreden van den penningmeester Dr. P. Leendertz Jr., die de stichter van het Vondelmuseum was, en gedurende al de jaren van het bestaan ervan de geldmiddelen van de Vereeniging heeft beheerd, en zijn groote kennis van Vondel en zijn werk steeds in haar dienst heeft gesteld. Aan den Conservator H.C. Difece wordt ook weder dank gebracht.

Evenals de vorige verslagen is ook dit een aardige bijdrage op het gebied van de geschiedenis onzer Letteren door drie eraan toegevoegde studies. Te Winkel geeft een overzicht van de verhouding van Vondel tot het genootschap Nil volentibus arduum, waarvan de stichters aanvanke-

[p. 363]

lijk wel de sympathie van den dichter hadden, maar dat later door zijn vaak schoolmeesterachtige kritiek zeer aan de waardeering van Vondel schade heeft gedaan. Sterck handelt over Vondels ‘Gulden Jaer’ van M. Joan de Witte, een gedicht waarvan het Vondelmuseum als voornaamste aanwinst van den laatsten tijd een prachtexemplaar, in gouden letters op Satijn geprent, heeft verworven, en laat den lezer vervolgens kennis maken met een 17^e eeuwsch portret van de hand van Ferdinand Bol, dat ten onrechte als portret van Vondel is verkocht. Eene afbeelding van het apocryphe portret, en een paar echte portretten van den dichter doen het verschil duidelijk zien. Nog twee illustraties zijn bovendien aan het boekje toegevoegd, een afbeelding van een eerste ontwerp van een standbeeld van Vondel, nu ook in het museum aanwezig, en een facsimile van het kladhandschrift van een sonnet aan Vondel door Alberdingk Thijm, met opmerkenswaardige correcties en varianten van den dichter. De eigenaar van het cliché stelde ons welwillend in de gelegenheid, het ook hier af te drukken.

Rotterdam. - Bibliotheek der Handelshoogeschool, en Economisch archief.

Het verslag over 1918-1919 wijst allereerst op vermeerdering van den boekenvoorraad, en aanzienlijke stijging van het gebruik. Bij uitbreiding wordt vooral gelet op de vakken der Handelshoogeschool, maar ook op studie en beschaving in ruimeren zin. Een nieuw ingestelde Commissie van toezicht heeft met vrucht hare eerste bijeenkomsten gehouden. De localiteiten zijn geheel onvoldoende; door afschieting van een vertrekje werd plaats verkregen voor een nieuw aangestelden beambte voor de administratie, en door bijplaatsing van tafels werden 24 plaatsen voor bezoekers gewonnen, maar hiermede ‘is de maximum-spanning bereikt.’ Liefhebbers moeten worden afgewezen ‘om hun heil in de koffiekamer of de wandelgangen te zoeken’; stijging van het bezoek is niet meer mogelijk, ondanks de behoefte daaraan. De cijfers zijn voor het dagbezoek ruim 19000, voor het avondbezoek ruim 3000. De catalogiseering gaat geregeld voort; de Bibliothecaris hoopt eerstdaags tot het drukken van een systematischen catalogus te kunnen overgaan. Een systematisch kasregister op de tijdschriftartikelen wordt geregeld bijgehouden. De aankoop richtte zich niet uitsluitend op nieuwe boeken; een extra-crediet stelde in staat, ook oudere boeken en standaardwerken aan te schaffen. Belangrijk is de aankoop van de nagelaten boekerij van den Weenschen hoogleeraar E. von Philippovich, waarvan de beschrijving en inlijving veel tijd eischt. De toenemende aanvragen van niet aanwezige werken, die dan van elders ontboden worden, wijzen er op, dat er veel noodig is om de bibliotheek op het vereischte wetenschappelijke peil te handhaven. Het personeel kreeg eenige zeer noodige uitbreiding.

Het Economisch archief werd steeds vermeerderd door schenkingen en aankoopen. Het is nu ook in het bezit van eene groote verzameling verslagen van buitenlandsche maatschappijen. De administratie wordt zooveel mogelijk van die der Bibliotheek gescheiden, wat door de reeds vermelde aanstelling van een administratief ambtenaar nu mogelijk is gemaakt.