Het Boek. Jaargang 14

[p. 139]

Varia

Nederlandsch verbond van Boekenvrienden

Den 28 Febr. 1925 heeft in ‘Krasnapolsky’ de oprichtingsvergadering plaats gehad van het ‘Nederlandsch Verbond van Boekenvrienden’.

Door den heer dr. C.P. Burger Jr. uit Amsterdam werd een inleidende rede gehouden, toegelicht door specimina van oude en reproductieve boekkunst, waarbij talrijke interessante bijzonderheden uit de geschiedenis van het boek werden besproken.

Vervolgens werd door den heer Gerard van der Linden uit Leiden de geschiedenis van deze concentratiepoging gememoreerd, waarbij spr. mededeelde, dat als gevolg van den oproep in de Nederl. Bibliographie een honderdtal adhaesiebetuigingen binnen kwamen; uit hen, die hun bijval hadden doen blijken, werd een voorloopig bestuur geformeerd, hetwelk de uitnoodiging tot deze bijeenkomst heeft gedaan.

De vorm en werkwijze van het verbond werden daarna besproken, waarbij eenerzijds de aandacht werd gevestigd op de mogelijkheid van het verdiepen en verrijken der liefde tot het inzicht in alles wat het boek betreft, in den beperkten kring van overtuigde belangstellenden en anderzijds op de uiteindelijke taak: het wekken van de algemeene belangstelling voor het boek en het daardoor verhoogen van de intellectueele welvaart van onze Nederlandsche taalgemeenschap.

Onder algemeene instemming werd tot oprichting besloten en het voorloopig bestuur op voorstel van mr. Lind uit Amsterdam bij acclamatie gekozen tot bestuur van het verbond.

Het bestaat uit de heeren P. Bausch, Amsterdam, dr. C.P. Burger, Amsterdam, Menno Hertzberger, Amsterdam, Johan Koning, Voorburg, Gerard van der Linden, Leiden; Henk Prakke H. Hzn., Eelderwolde en S.H. de Roos, Hilversum, waarvan dr. C.P. Burger jr. en de heer G.v.d. Linden, Kernstraat 25, Leiden, resp. het voorzitterschap en secretarisambt bekleeden.

In de Nederlandsche Bibliographie, Februari 1925, wordt een ‘kort verslag’ van de oprichtingsvergadering gegeven door den tweeden secretaris Henk Prakke H. Hz. Uit inhoud en taal spreekt jeugdige geestdrift, een vertrouwen in de toekomst van het nu tot stand gekomen verbond.

De Gutenberg-herdenking

Het Gutenberg-Museum te Mainz en de daaraan verbonden internationale Gutenberg-Gesellschaft, welke beide hun ontstaan te danken hebben aan het Gutenbergfeest te Mainz in 1900, vieren in 1925 hun 25-jarig bestaan.

Ter gelegenheid van dit dubbele jubileum zal te Mainz een groote tentoonstelling georganiseerd worden: ‘Das Schöne Deutsche Buch seit 1900’, waarvoor, den hoogen bloei der moderne Duitsche boekkunst in aanmerking genomen, in de vakwereld, bij boekliefhebbers en kunstvrienden zeker ver over de grenzen van Duitschland belangstelling zal bestaan.

Tevens wordt, zooals hier reeds is medegedeeld (vorige jaarg., blz. 356), een omvangrijke internationale feestbundel voorbereid, waaraan ongeveer 70 kenners van oude en nieuwe boekdrukkunst uit verscheidene landen meewerken.

Van de voorbereiding is men intusschen reeds tot de uitvoering overgegaan. De bijdragen zijn reeds van bijna alle medewerkers ingekomen; de druk zal, als dit bericht verschijnt, zeker al in gang zijn. Zooals reeds in ons vorige bericht werd medegedeeld, is niet alleen de kring der medewerkers zoo ruim mogelijk genomen, maar kan ook ieder zelf de taal van zijne bij-

[p. 140]

drage kiezen. En wat de onderwerpen betreft, is ieder ook geheel vrij in zijn keus; het boek en de boek- en prentdruk in den ruimsten zin mogen de stof leveren.

Doorloopen we de voorloopige opgaaf van de medewerkers, dan zien we natuurlijk de Duitschers in de meerderheid, maar er zijn medewerkers uit zeventien verschillende landen. Hoeveel talen er in het boek vertegenwoordigd zullen zijn is niet zoo zeker aan te geven, daar sommige medewerkers hun onderwerp nog niet hebben opgegeven, anderen nog slechts in vage aanduiding in het Duitsch. Onder de reeds nauwkeuriger opgegeven titels zien we er echter verscheidene in het Engelsch (uit Engeland en America), twee in het Fransch (uit Frankrijk en België), vier Italiaansche, twee Spaansche, één Deensche. Ook de Nederlandsche taal zal vertegenwoordigd zijn.

Letten we op de onderwerpen, dan zien we, dat Gutenberg en de kwestie van de uitvinding natuurlijk niet vergeten zijn, maar toch volstrekt niet op den voorgrond dringen, we zien een groot aantal studies over incunabelen, verscheidene over oude houtsneden, weinige over de zestiende eeuw, we zien er over den boekdruk in verschillende landen of plaatsen, en vele over het moderne boek en zelfs over het boek van de toekomst.

Aan den druk en de verluchting van het boek wordt groote zorg gewijd. Ook het ontwerp van den titel en van den band is aan bekwame handen toevertrouwd.

Moet alles bewaard blijven?

Geachte Redactie van ‘Het Boek’.

Zoudt U misschien aan het volgende even Uw aandacht willen wijden?

Moeten wetenschappelijke bibliotheken alles altijd blijven bewaren?

M.i. is dat op den duur onhoudbaar en ook niet noodig.

Hoogachtend

Uw

L.C. Kloos.

31/10 '24.

Ik zou de vraag van den heer Kloos met een tegenvraag willen beantwoorden, en wel: waarom zou het bewaren ook van dingen waarvan men op 't oogenblik het belang niet inziet, onhoudbaar zijn? Raadplegen we onze ondervinding, dan blijkt bijna altijd, dat hetgeen men als waardeloos heeft weggedaan, later gezocht wordt, dat het verlies ernstig wordt betreurd, dat het dan echter vaak niet meer te verhelpen is, en dat het op nieuw verwerven van weggedane dingen, als het gelukt, veelal heel hooge kosten veroorzaakt. En men wint door het wegdoen niets. Bij groote wetenschappelijke verzamelingen is de aangroei zoo sterk, dat een kleine ruimte die men door wegdoen wint, daarbij haast niet in aanmerking komt. En gaat men op groote schaal wegdoen, zonder zorgvuldige, tijdroovende controle, dan weet men zeker vooruit, dat er kostbare dingen mee verdwijnen.

Is het niet veeleer een plicht van Staat, Gemeente of Vereeniging op wie de zorg van de belangen der wetenschap aankomt, voor de bergruimte te zorgen? Laten we toch altijd en altijd weer met nadruk verzet aanteekenen tegen die bekrompen ‘bezuiniging’ die zelfs op de middelen voor bewaring van de schatten van wetenschap beknibbelt!

B.

Een troost voor correctors

De heer Ph.C. Visser schrijft in de ‘N. Rott. Ct.’ in een brief uit Delhi (Br.-Indië):

Den volgenden morgen bevonden wij ons in het ruime, fraaie gebouw

[p. 141]

waarin de belangwekkende verzamelingen en de bibliotheek van de Asiatic Society zijn ondergebracht. Wij maakten daar allereerst kennis met den Tibetaan, een klein, bescheiden, vriendelijk mannetje van sterk mongoolsch type. Hij was bezig om met groote nauwgezetheid Tibetaansche drukproeven te corrigeeren, een werk dat hij met werkelijke toewijding deed, zooals onze gastheer vertelde. Nog niet lang geleden had hij aan den heer van Manen gezegd:

‘Ik moet in mijn vorig leven wel een braaf mensch zijn geweest, dat ik thans zulk een heerlijk en interessant werk mag doen.’