Een verborgen metrische Latijnsche Catoparaphrase
Naast de uit de middeleeuwen herkomstige en reeds bekend gemaakte metrische Latijnsche paraphrasen van den Cato - waarover ik elders in verband met een nieuwe vondst schrijf - bestaat er een nog uit de 18e eeuw, die, hoewel gedrukt achter den Commentaar op ieder distichon in Historia Critica Catoniana, Amst. 1759 en op den titel als nova paraphrasis aangeduid, nimmer, ook niet door viri Catoniani, schijnt opgemerkt te zijn. En toch was het boek zeer verbreid: mijn ex., te zamen gebonden met de ed. der Dist. Catonis van den zelfden Anonymus, eveneens Amst. 1759, is zelfs een Utrechtsche prijsband. Maar vermoedelijk heeft zoo goed als niemand het boek ooit gelezen. De paraphrase is meestal zoo ingericht, dat achter iederen oorspronkelijken hexameter een vrije pentameter wordt ingevoegd, bv. I. 18:
Quum fueris felix, quae sunt adversa caveto:
Omnia ut Orbis enim, sic quoque fata rotant.
Non eodem cursu respondent ultima primis;
In reditu, egressis non eademque via est.
(Ik kies deze spreuk hier, omdat de beide hexameters voorkomen in het drukkersmerk van Steven Joessen te Kampen (midden 16e eeuw), zie Burger, Tijdschr. voor Boek- en Bibl.wezen VII. 1909 blz. 2 vgg.). Maar soms is de bewerking anders, bv. I. 1 (zie hierover mijne opm. Het Boek XV. 1926, p. 19):
Si Deus est animus nobis: Sed et aurea nobis
Carmina Pythagorae testificantur idem;
Hic tibi praecipue sit, pura mente, colendus:
Non sibi dissimili gaudet amante Deus.
Over den Anonymus Amstelodamensis, tevens den auteur der paraphrasis, weldra meer.
Amsterdam.
M. Boas.