Het Boek. Jaargang 19

[p. 183]

Derde Aanvulling op de Nederlandsche Bibliographie van 1500-1540

Omtrent drie jaar na de Tweede verschijnt thans mijn Derde Aanvulling met de titels van 394 nieuwe aanwinsten, in dit tijdsverloop beschreven. Samen met de 985 boeken¹⁾, in de beide vorige Aanvullingen vermeld, dus een totaal van 1379 beschrijvingen, die ongeveer persklaar liggen voor het supplement-deel der Nederlandsche Bibliographie van 1500-1540.

Opnieuw geeft het teeken * niet zelf-gemaakte beschrijvingen aan, terwijl ^o voor boeken is geplaatst, die ik uitsluitend naar photografische reproducties ken. Een kleine nieuwigheid is, dat ik dit keer niet slechts alle exemplaren, in Nederland bewaard, doch tevens degene, die mij in België bekend zijn geworden, achter de titels vermeld heb. Verwijzingen zijn ook weer tot het allernoodzakelijkste beperkt. Deze lijsten zijn - ik merk steeds, dat ik het niet genoeg kan herhalen - niet de definitieve vorm, waarin ons werk wordt voortgezet, doch slechts de voorloopige mededeelingen over 't geen tot nu toe beschreven is.

Wat in de Derde Aanvulling opgenomen is, heb ik ten deele op de Koninklijke Bibliotheek beschreven; Belgische, Deensche, Duitsche, Fransche, Oostenrijksche, Zweedsche en Zwitsersche bibliotheken zijn weer zoo welwillend geweest, hun boeken daarheen te zenden. Dat enkele particuliere verzamelaars, zoowel hier als in België, mij hun boeken ter beschrijving hebben willen toevertrouwen, is een vriendelijkheid, die ik ten zeerste op prijs stel. Ook uit Nederlandsche bibliotheken duiken nog af en toe onbeschreven Nederlandsche post-incunabelen op, 't zij vroeger bezit of nieuwe aanwinsten. Vooral de Universiteits-Bibliotheek in Amsterdam is steeds waakzaam, als er onbekende Nederlandsche drukken van 1500-1540 op de markt komen, en mijn actieve berichtgeefster van deze bibliotheek, Mejuffrouw B. Wolterson,

1) Zie een titel van de Eerste Aanvulling, die geschrapt moet worden, in de Errata aan het slot.

[p. 184]

signaleert ze mij altijd onmiddellijk. Ik waardeer ook ten zeerste, dat de Library of the Dean & Chapter in York een verzameling onbeschreven boeken voor mij aan de Engelsche Legatie in Den Haag heeft geleend; een vriendelijkheid van te grooter beteekenis voor wie weet, hoe zelden Engelsche bibliotheken hun boeken uitleenen buiten het gebouw. De bibliothecaris van het Departement van Buitenlandsche Zaken te Londen, Mr. Stephen Gaselee, aan wie ik reeds veel te danken heb, is ook hierbij weer de welwillende tusschenpersoon geweest. Iedereen, die mij hulp heeft verleend, afzonderlijk te vermelden, zou niet mogelijk zijn. Maar enkelen, die meer voor mij gedaan hebben dan men redelijkerwijze van iemand kan verwachten, wensch ik toch te noemen. In de eerste plaats de heer Elof Colliander te Uppsala, die ten behoeve van de Nederlandsche Bibliographie de Universiteits-Bibliotheek aldaar heeft doorsnuffeld en het resultaat in 1927 gepubliceerd heeft in 't feestgeschrift ter eere van het 450-jarig bestaan der Universiteit. Aan deze hulp dank ik niet minder dan 20 nieuwe beschrijvingen¹⁾. Verder heeft Dr. R. Apers te Gent mij reeds herhaaldelijk lijsten gezonden van onbeschreven boeken, die hij in de Universiteits-Bibliotheek aldaar had opgespeurd. Vooral uit België, het land waar men verwachten mag, dat nog menig kostbaarheid op ons gebied verscholen zit, is mij dergelijke vriendelijke medewerking van onschatbare waarde. Een Duitsch kunsthistoricus, Dr. Julius Held, heeft, terwijl hij bezig was te Weenen aan zijn dissertatie te werken, de groote welwillendheid gehad daar in de Staats-Bibliothek tal van catalogus-deelen voor mij te excerpeeren, op zoek naar Nederlandsche post-incunabelen, en met veel resultaat. Aan deze drie hechte steunpilaren van onze Bibliographie breng ik hier nog eens mijn warme dank.

Langs verschillende wegen zijn dus een groot deel der boeken in Den Haag tot mij gekomen. De overige aanwinsten heb ik verworven op twee reizen naar Engeland en verder tijdens een verblijf in Parijs, in Münster, in Antwerpen, in Zürich.

Bij veel goede ervaringen ook één minder gunstige. Nog steeds is het mij niet mogen gelukken de verzameling Arenberg te bezoeken, ondanks de moeite, die eenige invloedrijke archief- en bibliotheekautoriteiten gedaan hebben, mij een introductie te verschaffen. In tegenstelling met wat ik in mijn inleiding tot de

1) Uitvoeriger over het opstel van Colliander en deze aanwinst in dit tijdschrift XVI (1927), 373-375.

[p. 185]

Tweede Aanvulling heb vermeld¹⁾, is er nu toch weer alle reden te gelooven, dat onze eerste inlichtingen omtrent de vroege drukken van deze collectie juist zijn geweest en ze in Nordkirchen bewaard worden. Inderdaad, een 50-60 tal zeldzame, onbeschreven boeken onder oogen te krijgen is voor mij van 't allergrootste belang en steeds blijf ik hopen, dat de een of andere machtige invloed in staat mag zijn de Hertog van Arenberg te bewegen, zijn vroeger verleende introductie te willen hernieuwen. Het zou een groote teleurstelling zijn, wanneer ik noodgedwongen tot de afsluiting der Nederlandsche Bibliographie over moest gaan zonder dit hoogst belangrijke contingent op te kunnen nemen.

Photografische reproducties, samen met deskundige inlichtingen, hebben mij in staat gesteld enkele boeken, die ik moeilijk of onmogelijk zelf kon bereiken, te beschrijven. Ik houd niet van surrogaten, maar in dit geval komen ze de resultaten van eigen aanschouwing toch wel zeer nabij.

Aan alle ambtenaren van de Koninklijke Bibliotheek, die mij ter wille zijn geweest, betuig ik mijn hartelijke dank, waarbij ik niet kan nalaten in 't bizonder de conservator, de heer A.J. de Mare te gedenken. Tot slot gaat mijn dankbaarheid uit naar de heer Wouter Nijhoff, die door suggestieve raadgevingen en levendige belangstelling de voortzetting van zijn werk blijft steunen; als 't ware de rol van geestelijk supporter vervult. Bij een arbeid van zoo lange adem als het vervolgdeel der Nederlandsche Bibliographie - reeds zeven jaren welgeteld ben ik nu aan 't verzamelen en beschrijven - is het gevaar niet denkbeeldig, dat de ijver af en toe een beetje verslapt en inzinking zou stilstand beteekenen. Een kleine opwekking van buitenaf is wel eens gewenscht.

Naar alle waarschijnlijkheid zal met deze Derde Aanvulling de serie der aanvullingslijsten worden afgesloten. Men moet er zich bij kunnen neerleggen, dat het absolute eindpunt van een dergelijk bibliografisch werk nooit bereikt wordt. Al was het mij gegeven tot mijn 80e jaar te blijven verzamelen, zeker zouden er een maand na de vermeende voltooiing weer een paar onbeschreven drukken komen opduiken. Daarom stel ik mij voor over niet al te lange tijd met de uitgave van het definitieve vervolgdeel te beginnen, eer dus een afsluiting dan een voltooiing en dat stellig later weer door noodzakelijke supplementen gevolgd zal worden.

1) Zie dit tijdschrift XVI (1927), 50-51.

[p. 186]

Wie bij bibliografische werken op de volmaaktheid wacht, zal nooit iets publiceeren.

In de Nederlandsche Bibliographie en de drie Aanvullingen kan men thans de bijna 3600 drukken vinden, die wij tot nu toe beschreven hebben. Mag ik vóór de publicatie van het vervolgdeel de medewerking van belangstellenden vragen? Ik ben er van overtuigd, dat er nog steeds onbeschreven Nederlandsche uitgaven van het tijdvak in bibliotheken verscholen zijn. Elke mede-deeling daaromtrent zal ik dankbaar aanvaarden¹⁾.

1) Adres: 's-Gravenhage, Laan v. Meerdervoort 110. Porto's worden met genoegen gerestitueerd.

A.

Abell, Thom., Invicta veritas. An answere that by no manner of lawe it may be lawfull for K. Henry VIII to be divorsed. Luneberge (= Antw., Mart. de Keyser), Mei 1532. 4^o. - Londen Lambeth Palace Libr.

Accedence, Shorte. Zie Stanbridge.

Aden. Houtsnee met korte beschrijving, beginnende: Dese machteghe ende grote stat, enz. (Antw.? c. 1514). 1^o. - Londen BM.

Aegidius Assisinas, Sententiae aureae. Antw., Mart. de Keyser, April 1534. 8^o. - Gent UB.

Aegidius Suchtelensis. Zie Elegantiae.

Aesopus, Fabulae XXXIII a L. Valla in lat. versae, etc. Deventer, (Alb. Pafraet), 3 April 1512.4^o. - Mart. Nijhoff, 's-Gravenhage (a^o. 1930).

Aesopus, Avianus, etc., Fabulae latine a Guil. Goudano, etc. Vita Aesopi, etc. Antw., Symon Cock en Ger. Nicolaus voor Franc. Byrckman te Keulen, 18 Nov. 1521. 4^o. - Weenen St. B.

Aesopus, Leven ende fabulen, enz. Z. p.n.j.? (Antw.? c. 1530?). - Londen S. Kensington Mus. Libr. (def.).

Agrippa de Nettesheym, Henr. Corn., De incertitudine et vani-

[p. 187]

tate scientiarum. Parijs, Johannes Petrus, te koop te Antwerpen, 1531. 8^o. - Wed^e. N. Weiss, Parijs.

Albertus Magnus, Liber aggregationis s. secretorum de virtutibus herbarum, etc. (Zwolle, Peter Os van Breda, c. 1503). - Berlijn P. St. B. Vermeld Copinger II. 1. 173; Peddie I.17; GW. I, S. 307.

Albukerque. Zie Aden.

Alexander de Villa Dei, Doctrinale. Partes III - IV c. comment. Deventer, Rich. Pafraet, 9 Aug. 1503. 4^o. - Breslau St.-u. UB. Verschilt van 72.

Alexander de Villa Dei, Doctrinale. Pars II c. comment. Kemponis Thessaliensis, etc. Z. j.? Zwolle, Peter Os van Breda, (c. 1507?). 4^o. - Cambridge UL. (def.). Vermeld CA. 1073; Copinger II. 1.3446.

Alexander de Villa Dei, Doctrinale. Pars II c. comment. Kemponis Thessaliensis, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 25 Juli 1513. 4^o. - Amsterdam UB.

Alexander de Villa Dei, Doctrinale. Pars II c. comment. Kemponis Thessaliensis, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 24 Jan. 1515. 4^o. - Dr. J.F.M. Sterck, Aerdenhout.

Alexander de Villa Dei, Doctrinale. Pars I c. comment. H. Torrentini et additionibus Joh. Despauterii. Deventer, Alb. Pafraet, 1520. 4^o. - Osnabrück B. Gymnas. Carolinum (def.).

Alexander de Villa Dei, Doctrinale. Pars II c. comment. Kemponis Thessaliensis, etc. Antw., Willem Vorsterman, 14 Juni 1522. 4^o. - Amsterdam UB.

Alexander de Villa Dei, Doctrinale. Pars I c. comment. H. Torrentini et annotationibus Joh. Despauterii et Bitteri Hengeveldii. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1524.4^o. - Amsterdam UB.

Alliaco, Petr, de, Devote meditationes circa septem psalmos penitentiales. (Antw., Theod. Martinus Alost., c. 1509). 8^o. - Antwerpen Mus. Plantijn. Vermeld Pellechet 525; Reichling, App. II. 379; Peddie I. 28.

Augustinus, S., Sermo super orationem dominicam, etc. (Antw., Theod. Martinus Alost., c. 1509). 8^o. - Antwerpen Mus. Plantijn Vermeld Copinger II. 1. 746; Peddie I. 68; GW. III, S. 158.

Avianus. Zie Aesopus.

B.

Balbus, Hier., Oratio habita coram Adriano VI pontifice, etc. (Antw.), M(ich.) H(illen van Hoochstraten, c. 1523). 4^o. - Dr. J.F.M. Sterck, Aerdenhout.

Baptista Mantuanus, De mundi calamitatibus. (Deventer, Theod. de Borne, c. 1510?). 4^o. - München Bayer. St. B. Vermeld Hain 2378; Peddie I. 81; GW. III, S. 321 en ibid. Ergänz. u. Verbess., S. 7.

Baptista Mantuanus, De mundi calamitatibus. (Deventer), Alb. Pafraet, 22 Mei 1514. 4^o. - Zürich Zentralb.

Baptista Mantuanus, De mundi calamitatibus. Deventer, Alb. Pafraet, Aug. 1516. 4^o. - Parijs BN.

Baptista Mantuanus, Carmen bucolicum c. argumentis, etc. Joh. Murmellii. Deventer, Jac. de Breda, 2 Aug. 1509.4^o. - Münster UB.

Baptista Mantuanus, De contemnenda morte, etc. Deventer, Alb. Pafraet, 7 Juli 1514. 4^o. - Uppsala UB.

Baptista Mantuanus, Sententiosa dicta (collect. ab Ortwino

[p. 188]

Gratio?). (Deventer), Alb. Pafraet, (c. 1518). 4^o. - Düsseldorf Landes-u. SB.

Baptista Mantuanus, Georgius, etc. 's-Hertogenbosch, Laurens Hayen, (c. 1512?). 4^o. - Münster UB.

Baptista Mantuanus, Parthenice tertia de agonibus Margaritae, etc. c. argumentis Jod. Badii Ascensii. Deventer, Theod. de Borne, 1514. 4^o. - Amsterdam K. Acad. v. Wetensch.

Baptista Mantuanus, Ad dominum Falconem de morte Philippi Baveriae querimonia. (Deventer), Jac. de Breda, (c. 1516). 4^o. - Uppsala UB.

Baptista Mantuanus, Sententiae quaedam trium librorum de Maria virgine, etc. (Deventer), Theod. de Borne, (c. 1518). 4^o. - Uppsala UB.

Barlandus, Adr., Institutio christiani hominis aphorismis digesta. Antw., Hadr. Tilianus en Joh. Hoochstraten, (c. 1526). 8^o. - Bergen (Mons) BV.

*Barlandus, Adr., Compendiosae institutiones artis oratoriae, etc. Leuven, Rutg. Rescius voor Barth. Gravius, (na 13) Febr. 1535. 8^o. - Moskau Bibl. Publica Leniniana.

Bartholomaeus Lochiensis, Nic., Christus xylonicus. 's-Hertogenbosch, Ger. van der Hatart, Mei 1537. 8^o. - Münster UB.

Basilius Magnus, Homilia de invidia. Graece. Leuven, Rutg. Rescius, Sept. 1536. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Beleg der stadt van Weenen vanden Turcschen Keyser in Sept. 1529 gheschiet. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Nov. 1529. - Amsterdam K. Acad. v. Wetensch.

Beraldus, Nic. (Aurelius), Oratio de pace restituta et foedere sancto apud Cameracum. Antw., Henr. Peetersen van Middelburch, (1529). 8^o. - Antwerpen Mus. Plantijn; Postel Praemonstr. abdij.

Berch, Den gulden. Antw., Willem Vorsterman, (c. 1525). 8^o. - Gent UB.

^oBerlaimont, Noel van, Vocabulare (Vlaamsch-Fransch). Z. p.n.j.? (Antw., Willem Vorsterman? c. 1530?). 4^o. - S. Marino (Calif.) Huntington Libr. (één afgesneden bl.) en Melbourne Public L. (één afgesneden bl.).

(Bernardus, S.), Boecxken van verduldich lijden. (Leiden, Hugo Jansz. van Woerden, c. 1501). 8^o. - Münster UB.

Bers. Zie Primaeus.

^oBertken, Suster, Boeck tracterende van dese puncten.... Antw., Willem Vorsterman, (c. 1520). 8^o. - Lincoln Cathedral Libr.

^oBertken, Suster, Een devoet boecxken van die passie o.l. heeren. Antw., Willem Vorsterman, (c. 1520). 8^o. - Lincoln Cathedral Libr.

Bethlem, Een devote meditacie op die passie o.l. heeren. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1531. 8^o. - Dr. M. de Sadeleire, Nijvel.

Biblia. Novum Testamentum, etc. Antw., Mart. de Keyser (voor Gov. van der Haghen [Dumaeus]), 1525? 16^o. - York Libr. Dean & Chapter.

Biblia. Novum Testamentum, etc. Antw., Mart. de Keyser, 1536. 8^o. - Londen BM.

Biblia. Novum Testamentum. Antw., Guil. Montanus, 1538. 16^o. - Lund UB.

[p. 189]

Biblia. Psalterium. Z. j.? Antw., Henr. Eckert van Homberch. 8^o. - Oxford Bodl. Libr. (def.); Uppsala UB. (def.).

Bijbel. Nieuw Testament. Dl. I - III. Antw., Adr. van Berghen, I: 28 Aug. 1523; II: Oct. 1523; III: 1523. 8^o. - Londen BM. (def.); Velp bij Grave Capuc. kl. (slechts dl. II).

Bijbel. Nieuw Testament. Antw., Christoffel van Ruremund, (1525). 16^o. - Zürich Zentralb.

Bijbel. Nieuw Testament. Antw., Willem Vorsterman, 7 Nov. 1530. 8^o. - Wernigerode Fürstl. Stolbergsche B.

Bijbel. Nieuw Testament. Z. p.n.j.? (Antw., Jan van Ghelen, 1530). 8^o. - Münster Priesterseminar (def.).

Bijbel. Nieuw Testament. Dl. I - II. Leiden, Peter Jansz. voor Jan Seversz. die Croepel te Amsterdam, 28 Mei 1533. 16^o. - Londen Brit. & For. Bible Soc.

Bijbel. Nieuw Testament. Antw., Adr. van Berghen, 31 Mei 1533. 8^o. - Gent UB.

Bijbel. Nieuw Testament. Z. p.n.j.? (Antw., Jac. van Liesvelt, c. 1535). 16^o. - Prof. Dr. F.W. Grosheide, Amsterdam (def.).

Bijbel. Die Psalter Davidts. ('s-Gravenhage), Claes Jansz. voor Thielman (Teilman) te Groningen, (c. 1540 of iets later?). 16^o. - Londen BM.

Bible. The prophete Jonas. (Antw., Mart. de Keyser, vóór Juni 1531). 8^o. - Londen BM.

Bible. New Testament. P. I - II. Antw., Wed^e. Christoffel van Ruremund (Endoviensis), Aug. 1534. 16^o. - Londen BM.

Bible. New Testament. P. I - II. Antw., Wed^e. Christoffel van Ruremund, 9 Jan. 1535. 16^o. Londen BM. (def.).

Bible. Newe Testament. Blank stone ed. P. I - II. (Antw., Matth. Crom?), 1536. 4^o. - Londen BM.

Bible. Olde and newe Testament. P. I - IV. (Antw., Matth. Crom?) voor R. G(rafton) en E.W(hitchurch te Londen), 1537. 2^o. - Londen BM.

Bible. New Testament. Z. p.n.? (Antw., Matth. Crom), 1538. 8^o. - Londen Brit. & For. Bible Soc. (def.).

Bible. Nouveau Testament. Antw., Mart. de Keyser, (Jan. 1529). 8^o. - Londen BM.

Bloetstortinghen, Die vijftien, o.l. heren Iesu Christi. Leiden, Peter Jansz., (c. 1535?). 8^o. - 's-Gravenhage KB.

Bodius, Herm., Unio dissidentium. Antw., Mart. de Keyser voor Gov. van der Haghen (Dumaeus), 24 April 1531. 8^o. - Münster UB.

Bodius, Herm., Lunion de toutes discordes. P. II. Antw., Mart. de Keyser, 1528. 8^o. - Parijs B. Soc. Protestantisme franç.

Boeck van Tondalus vysioen. Zie Tondalus.

Boecxken van verduldich lijden. Zie Bernardus.

^oBoecxken, Een devoot, van Marien seven bedroefnissen. Antw., Willem Vorsterman, (c. 1530?). 8^o. - Rome B. Vaticaan.

Boecxken dat seer profitelijck is voer allen visschers ende vogheleers. Antw., Henr. Eckert van Homberch, 1509. 4^o. - München Bayer. St. B.

Boecxken, Een schoon, geheeten dye seven evangel. vrouwen. Zie Vrouwen.

Bosco Rondo, Joh. de. Zie Johannes de B.R.

[p. 190]

Branteghem, Guil. de, Dat leven ons heeren. Antw., Matth. Crom voor Adr. Kempe de Bouchout, 1538. 8^o. - Antwerpen Mus. Plantijn (def.).

Brechtanus. Zie Custos.

Breviarium Sarum. Zie Portiforium Sarum.

Breviarium Tornacense. P. hiemalis. (Parijs, Raoul Cousturier) voor Anth. du Rieu te Doornik, 28 Dec. 1509. 8^o. - Doornik (Tournai) BV.

Breviarium Tornacense. P. aestivalis. Parijs, in vico Iude iuxta Carmelitas (Raoul Cousturier) voor Anth. du Rieu te Doornik, 23 Dec. 1509. 8^o. - Doornik (Tournai) BV.

Brunfels, Otto, De disciplina et institutione puerorum paraenesis. Antw., Mart. de Keyser, 1529. 8^o. - Gent UB.

Brunfels, Otto, De disciplina et institutione puerorum paraenesis. Antw., Mart. de Keyser voor Gov. van der Haghen (Dumaeus), 8 Aug. 1530. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

(Brunfels, Otto), Les prieres et oraisons de la bible (Precationes biblicae), etc. Antw., Willem Vorsterman (en Mart. de Keyser), 18 Aug. 1529. 16^o. - Weenen St. B.

(Brunfels, Otto), Les oraisons de la bible (Precationes biblicae), etc. Antw., Mart. de Keyser, 1533. 16^o. - E.G. Friehold, Londen (a^o. 1927).

Buschius, Herm., In acerbum Murmellii obitum funebre lessum s. epicedion. Alkmaar, Joh. Haghen Daventriensis, 3 Febr. 1518. 4^o. - Cambridge UL.

C.

Caestre, Jac. van. Zie Castricus.

Camp vander doot. Zie La Marche.

Cassander, Georg., Sententiae, etc. ex comoediis Plauti decerptae. Zie Plautus.

Castricus, Jac., Kalengier voor het iaer 1534. Antw., Willem Vorsterman, (1533). 1^o. - Maastricht RA. (def.).

Castricus, Jac., Pronosticatie vanden iare 1534. Antw., Willem Vorsterman, (1533). 4^o. - Kopenhagen KB.

Cato, Disticha. Deventer, Rich. Pafraet, 13 Jan. 1503. 4^o. - Uppsala UB.

Cato, Libellus elegantissimus de praeceptis vitae (Disticha), Erasmo interpr. Antw., Willem Vorsterman, 1525. 4^o. - Doornik (Tournai) BV.; Gent UB.

Cato, Disticha moralia c. scholiis Erasmi, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1530. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Cato, Disticha moralia c. scholiis Erasmi, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1531. 8^o. - Verdun BV.

Cato, Disticha moralia c. scholiis Erasmi, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1539. 8^o. - Gent UB.

Cato moralissimus c. comment. Rob. de Euremodio. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 11 Maart 1513. 4^o. - Gen. J. Willems, Brussel.

Ceratinus, Jac., De sono literarum. Antw., Joannes Grapheus, 1527. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Charles V. Zie Ordonnances.

[p. 191]

Chrysostomus, Joh., De orando deum ll. II Erasmo interpr. Antw., Hadr. Tilianus en Joh. Hoochstraten, 1525. 8^o. - Gent UB.

Chrysostomus, Joh., Sermones aliquot selectissimi. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, 1537. 8^o. - Weenen St. B.

Cicero, M.T., De amicitia. (Deventer, Rich. Pafraet, c. 1510?). 4^o. - Münster UB.

Cicero, M.T., et C. Plinius Caec. Sec. (Minor), Quedam epistole. Deventer, Rich. Pafraet, 29 Maart 1503. 4^o. - Uppsala UB.

Cicero, M.T., De officiis. Deventer, Alb. Pafraet, Nov. 1516. 4^o. - Münster UB.

Cicero, M.T., Oratio pro A. Licinio Archia poeta c. comment. Ph. Beroaldi. (Leuven), Theod. Martinus Alost., (1517). 4^o. - Mainz SB.

Cicero, M.T., Oratio pro Archia poeta c. dispos. Ph. Melanchtonis. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, 1537.8^o. - Parijs B. Mazarine.

Cicero, M.T., Oratiuncule elegantiores ex diversis Ciceronis epistolis. (Zwolle, Arn. Kempen, c. 1503). 4^o. - Cambridge UL.

Cicero, M.T., Paradoxa. Deventer, Alb. Pafraet, 7 Aug. 1515. 4^o. - Münster UB.

Cicero, M.T., Somnium Scipionis c. argum. Joh. Lud. Vivis. Leuven Theod. Martinus Alost., 1520. 4^o. - York Libr. Dean & Chapter.

Cicero. Zie ook Primaeus.

Clichtoveus, Jud., De doctrina moriendi, etc. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, 1536. 16^o. - Hannover Vorm. K. u. Prov. B.

Clichtoveus, Jud., Fundamentum logice c. declar. Joh. Caesarii. Deventer, Theod. de Borne, 8 Maart 1510. 4^o. - Lüneburg SB.

Coletus, Joh., Aeditio c. quibusdam Lilii grammatices rudimentis. Z. p.n.? (Antw., Joannes Grapheus?), 1534. 8^o. - Cambridge Magdalene Coll. (def.).

Coletus, Joh., Aeditio c. quibusdam Lilii grammatices rudimentis. Antw., Mart. de Keyser, Aug. 1535. 8^o. - Londen BM.

Coletus, Joh., Aeditio c. quibusdam Lilii grammatices rudimentis. Antw., Mart. de Keyser, Juni 1536. 8^o. - Londen BM.

(Coletus, Joh.), De nominibus heteroclitis, etc. (Aeditio?). Z. p.n.j.? (Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, c. 1530?). 8^o. - Cambridge Magdalene Coll. (def.).

Collationes quas dicuntur fecisse Salomon et Marcolphus. (Antw.), Gov. Bac, (c. 1502). 4^o. - Luik UB.

Collectanea lat. locutionis. Zie Jacobus Mont. Spir.

Concilium delectorum cardinalium et aliorum praelatorum de emendanda ecclesia conscriptum anno 1538, etc. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, 1538. 8^o. - Gent UB.

Copie vanden mandemente ende ordonnancie vanden Keyser opt stuck vander munten gepubliceert 1 Juli 1539. Antw., Willem Vorsterman en Claes de Grave, (1539). 8^o. - Antwerpen SB.

Couden, Die negen, enz. Antw., Henr. Eckert van Homberch, (c. 1515). 8^o. - Gent UB.

Crocus, Corn., Joseph. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, 1536. 8^o. - Dr. J.F.M. Sterck, Aerdenhout.

Crocus, Corn., Absolutissima grammaticae institutionis propaedeumata (lat.-belg.). Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Maart 1537.4^o. - Strängnäs Domkyrkob.

[p. 192]

Custos Brechtanus, Joh., Syntaxis, etc. Deventer, Jac. de Breda, 1 Febr. 1516. 4^o. - Rostock UB.

D.

Dachus. Zie Dathus.

Dacus. Zie Dathus.

Dantiscus, Joh., De nostrorum temporum calamitatibus sylva. Gent, Pieter de Keysere, 1530. 4^o. - Mart. Nijhoff, 's-Gravenhage (a^o. 1930).

Dathus Senensis, Aug., Ars scribendi epistolas. Deventer, Rich. Pafraet, 15 Juni 1504. 4^o. - Kopenhagen KB.

Dathus Senensis, Aug., Dacus maior. Deventer, (Rich. Pafraet), 23 Juni 1504. 4^o. - Münster UB.

David Aethiopiae rex. Zie Legatio.

De novo mondo. Zie Mondo.

Delduayen, Dominic., Admonitorium conscientiae. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 15 April 1529. 8^o. - Gent UB.

Despauterius, Joh., Introductorium iuvenum s. rudimenta in grammaticam. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 16 Aug. 1520. 4^o. - Weenen St. B.

Despauterius, Joh., Orthographia, cura Lev. Crucii ed., etc. (Antw.), Joannes Grapheus voor Franc. Byrckman, Dec. 1529. 4^o. - Gent UB. Verder o.a. te Moskou Bibl. Publ. Leniniana 2 exx., waarvan een met variant.

Dialogus, Een seer schoon, vander waerheyt. (Antw.?), Niclaes van Oldenborch, (c. 1540). 8^o. - Lübeck SB. Vermeld Hain 15932.

Dictionarium in figuram s. exemplaris interpolla introductorium (lat.-belg.). Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1538. 4^o. - Strängnäs Domkyrkob.

Dictionarium. Zie ook Gemma.

Dijke, Peeter van, Pronosticatie vanden iare o.h. 1516. Antw., Adr. van Berghen, (1515). 4^o. - Kopenhagen KB.

Dionysius Carthusianus de Leewis, Vita sacerdotum. Antw., Willem Vorsterman, April 1529. 8^o. - Amsterdam UB.; Postel Praemonstr. abdij; Dr. J.F.M. Sterck, Aerdenhout.

Dirk van Munster, Den kersten spiegel. Antw., Willem Vorsterman, 1537. 8^o. - 's-Gravenhage KB.

Disticha aliquot illustrium poetarum, vid. P. Fausti Andrelim, Martialis, etc. ed. a Lev. Linio. Gent, Pieter de Keysere, (1522). 4^o. - Rt. Hon. John Burns, Londen.

Dodonaeus, Remb., Almanack des iaers 1541 voor Mechelen. Antw., Joannes Coccius (Cock, 1540). 16^o. - Cambridge UL.

Dominus que pars. (Zwolle, Arn. Kempen, c. 1503). 4^o. - 's-Gravenhage KB.

Dominus que pars. (Zwolle, Peter Os van Breda, c. 1503). 4^o. - Kopenhagen KB.

Dominus que pars. (Zwolle, Peter Os van Breda of Zutphen, Thieman Petersz. Os van Breda?). 4^o. - Cambridge UL.

Donatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor. Deventer, Alb. Pafraet, Juni 1515. - Kopenhagen KB.

Donatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor. Z. p.n.j.? (Leiden, Jan Seversz.?). perk. - L. Polain, Parijs (fragment).

[p. 193]

Donatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor. Z. p.n.j.? (Leiden, Jan Seversz.?). perk. - Alkmaar G. Mus. (fragment).

Donatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor. Z. p.n.j.? (Leiden, Jan Seversz.?). perk. - Gent UB. (fragment).

Donatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor. Z. p.n.j.? (Leiden, Jan Seversz.?). perk. - Leiden UB. (fragment).

^oDonatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor. Z. p.n.j.? (Leiden, Jan Seversz.?). perk. - Londen BM. (fragment). Vermeld Proctor 9191; Copinger II. 1. 2082; Peddie II. 226.

Donatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor. Z. p.n.j.? (Gouda, Collaciebroeders? na 1500?). perk. - 's-Gravenhage Mus. Meerm.-Westr. (fragment). Vermeld CA. 651; Copinger II. 1. 2086; Peddie II. 226; (Pennink), Cat. Meerm. Westr. II. 64.

Donatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor. Z. p.n.j.? (Gouda, Collaciebroeders?). perk. - L. Polain, Parijs (fragment).

Donatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor. Z. p.n.j.? (Antw.? na 1500?). perk. - Londen BM. (fragment). Vermeld Proctor, Tracts on early printing III, p. 51. 652B en Proctor 9187.

Donatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor. Z. p.n.j.? (Leiden, Peters Jansz.?). perk. - Amsterdam UB. (fragment).

^oDonatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor. Z. p.n.j.? (na 1500?). perk. - Oxford Bodl. Libr. (fragment). Vermeld Proctor, Tracts on early printing III, p. 20. 650A en Proctor 8910.

^oDonatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor. Z. p.n.j.? (na 1500?). perk. - Londen BM. (fragment). Vermeld Proctor 9192; Copinger II. 1. 2083; Peddie II. 226.

Donatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor Z. p.n.j.? 4^o. - Cambridge UL. (fragment).

Donatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor. Z. p.n.j.? (waarschijnlijk niet: Antw., Henric Pietersz. Lettersnijder; na 1500?). perk. - 's-Gravenhage Mus. Meerm.-Westr. (fragment). Vermeld CA. 648; Copinger II. 1. 2097; Peddie II. 226; (Pennink), Cat. Meerm. Westr. II. 33.

Donatus, Ael., De octo partibus orationis s. Ars minor. Z. p.n.j.? (na 1500?). perk. - Oxford Bodl. Libr. (fragment). Vermeld Proctor Tracts III, p. 51. 652C en Proctor 9190.

Dyke. Zie Dijke.

E.

Eckius, Joh., Quintae partis declamatoriae operum in Lutherum et alios to. IV de VII sacramentis ecclesiae cath. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, mede op kosten van Joannes Steels, 1536. 8^o. - Osnabrück B. Gymnas. Carolinum.

Eckius, Joh., Enchiridion locorum communium adv. Lutheranos. Antw. Mich. Hillen van Hoochstraten voor Henr. Pepwell te Londen, Juli 1531. 8^o. - Londen Westminster Abbey Libr.

Eckius, Joh., Homiliarum super evangelia de tempore to. I - II. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Maart 1534. 8^o. - Göttingen UB.

Eisenmann, Simon (IJsman), Pronosticatie van den iare 1514. (Antw.), Adr. van Berghen, (1513). 4^o. - Kopenhagen KB.

[p. 194]

Elegantiae. Elegantiarum viginti praecepta. (Deventer), Jac. de Breda, 14 Jan. 1513. 4^o. - Düsseldorf Landes-u. SB.

Elen, Jan, Der ghemeenten biechte. Antw., Henr. Eckert van Homberch, 1518. 8^o. - 's-Gravenhage KB.

Elucidarius carminum. Zie Torrentinus.

Epistole evangeliaque. Zie Evangelia.

Erasmus, Des., Apologia respondens ad ea quae Iac. Lopis Stunica taxaverat in prima N. Test. aeditione. (Leuven), Theod. Martinus Alost., (1521). 4^o. - Cambridge UL.

Erasmus, Des., Apophthegmatum s. scite dictorum ll. VI. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Aug. 1531. 8^o. - Londen BM. (fragment).

Erasmus, Des., De libero arbitrio diatribe s. collatio. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Sept. 1524. 8^o. - Gent UB.; Rotterdam SB.

Erasmus, Des., Familiarium colloquiorum formulae, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Febr. 1520. 4^o. - Strängnäs Domkyrkob.

Erasmus, Des., Familiarium colloquiorum formulae, etc. Deventer, Alb. Pafraet, Sept. 1520. 4^o. - Kopenhagen KB.

Erasmus, Des., De constructione octo partium orationis, etc. Z. p.n.j.? (Deventer, Theod. de Borne, c. 1515?). 4^o. - Münster UB. (def.).

Erasmus, Des., Secundus commentarius de copia verborum. Deventer, Alb. Pafraet, 9 Oct. 1517. 4^o. - Mainz SB.

Erasmus, Des., Posterior commentarius de copia rerum. Deventer, Alb. Pafraet, Oct. 1519. 4^o. - Mainz SB.

Erasmus, Des., Verborum copia s. Isagoge rhetorices. Deventer, Alb. Pafraet, Nov. 1519. 4^o. - Mainz SB.

Erasmus, Des., De duplici copia rerum ac verborum commentarii II. Deventer, Jac. de Breda, 26 Nov. 1516. 4^o. - Strängnäs Domkyrkob.

Erasmus, Des., De duplici copia verborum ac rerum commentarii II c. comment. Joh. Dolschii Veltkirchii. Antw., Guil. Spyridipoeus Iunior, April 1536. 8^o. - Gent UB.; Rotterdam SB.

Erasmus, Des., Ecclesiastae s. de ratione concionandi ll. IV. Antw., Guil. Montanus, 1539. 8^o. - Uppsala UB.

Erasmus, Des., Enchiridion militis Christiani. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Oct. 1523. 8^o. - Münster UB.; Rotterdam SB.

Erasmus, Des., Enchiridion militis Christiani. (Antw.), Mich. Hillen van Hoochstraten, Febr. 1531. 8^o. - Zürich Zentralb.

Erasmus, Des., Ad Christophorum episc. Basiliensem epistola apologetica de interdicto esu carnium, etc. Deventer, Wessel Zuseler, 1523. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Erasmus, Des., Epistolae aliquot, etc. (Leuven, Theod. Martinus Alost.? 1515). 4^o. - Uppsala UB.

Erasmus, Des., Epistolae aliquot selectae per H. Barlandum. Antw., Willem Vorsterman. 8^o. - York Libr. Dean & Chapter.

Erasmus, Des., Epistolae aliquot. Zie ook Erasmus, De praeparatione ad mortem.

Erasmus, Des., De conscribendis epistolis. (Antw.), Mich. Hillen van Hoochstraten, (vóór Aug. 1522). 8^o. - Brussel BR.

[p. 195]

Erasmus, Des., De conscribendis epistolis. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1535. 8^o. - Rotterdam SB.

Erasmus, Des., Paraphrasis in epist. Iacobi. Leuven, Theod. Martinus Alost., Dec. 1520. 4^o. - Maredsous Abbaye de S. Benoit.

Erasmus, Des., Paraphrasis in elegantiarum libros L. Vallae, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Mei 1533. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Erasmus, Des., Paraphrasis in elegantiarum libros L. Vallae, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1535. 8^o. - Antwerpen SB.; Gent UB.

Erasmus, Des., Paraphrasis in elegantiarum libros L. Vallae, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1538. 8^o. - Gent UB.

Erasmus, Des., De praeparatione ad mortem c. Epistolis aliquot seriis de rebus. Antw., Mart. de Keyser voor Gov. van der Haghen (Dumaeus), 1534. 8^o. - Antwerpen Mus. Plantijn (slechts het tweede gedeelte); Parijs BN. Aanvulling van Ned. Bibl. 850.

Erasmus, Des., Precatio ad viriginis filium Iesum. Deventer, Theod. de Borne, (c. 1519). 4^o. - Düsseldorf Landes-u. SB.

Esopus. Zie Aesopus.

Eustachius de Zichenis, Apologia pro pietate in Erasmi Rot. enchiridion canonem quintum. Antw., Willem Vorsterman (en Mart. de Keyser), 1531. 8^o. - Weenen St. B.

Evaluacie boecxken, Een nieu, van 1 Maart 1526 (= 1527). Amsterdam, Doen Pietersz., (eind 1526 of begin 1527). 4^o. - Brussel BR.

^oEvangelia. Evangeliorum et epistolarum textus c. difficiliorum vocabulorum interpretat. H. Torrentini. Deventer, Jac. de Breda, 5 Jan. 1507. 4^o. - Moskou Bibl. Publica Leniniana.

Evangelia. Epistole evangeliaque toto anno c. annot. H. Torrentini. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1528. 4^o. - Gent UB.

Eyssenmann. Zie Eisenmann.

F.

Faber Stapulensis, Jac., Carmen panegyricon de admiranda Mariae et serenitate et humilitate. (Deventer, Jac. de Breda, c. 1509). 4^o. - Brussel BR.; Uppsala UB. Vermeld CA. 725; Copinger II. 1. 2398; Peddie II. 247.

Faber Stapulensis, Jac., Artificiales nonnullae introductiones coll. per Jud. Clichtoveum. 's-Hertogenbosch, Fratres S. Gregorii. 4^o. - Averbode Praemonstr. Abdij.

Faber Stapulensis, Jac., Septem psalmi penitentiales c. argum. et titulis. Deventer, Alb. Pafraet, Dec. 1514. 4^o. - Uppsala UB.

Fasciculus myrre. Antw., Henr. Peetersen van Middelburch, (c. 1538). 8^o. - Gent UB.

Fenestella, Luc., De magistratibus sacerdotiisque Romanorum libellus, etc. (Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten). 8^o. - Antwerpen Mus. Plantijn; Gent UB.

Figura s. exemplaris forma. Antw., Willem Vorsterman, 1517. 4^o. - Lüneburg SB.

Flosculi Terentianae phraseos. Zie Terentius.

Frias, Ditius Ferdinandus, De agni sumendi paschalis praepara-

[p. 196]

tione. Antw., Symon Cock voor Greg, de Bonte, 1538.8^o. - Weenen St. B.

Fundamentum logice. Zie Clichtoveus.

G.

Gaza, Theod., Grammaticae introductivae l. III. Graece. Leuven, Theod. Martinus Alost., Nov. 1521. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Gaza, Theod., Grammaticae introductivae l. IV. Graece. Leuven, Theod. Martinus Alost., (c. 1518). 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Gaza, Theod., Institutionis grammatices ll. IV. Graece. Leuven, Theod. Martinus Alost., 1523.4^o. - Oxford Bodl. Libr. (slechts l. I).

(Gedicht tot lof van het vroeg trouwen). Z. p.n.j.? (Antw.? c. 1520?). 4^o. - Cambridge UL. (fragment).

Gelove, Van dat, an onsen salichmaker Iesum Christum. (Deventer, Alb. Pafraet). 8^o. - Lübeck SB.

Gemma gemmarum. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1515. 4^o. - Münster UB.

Georgius Trapezuntius, Dialectica. Deventer, Alb. Pafraet, Mei 1527. 8^o. - Mart. Nijhoff, 's-Gravenhage (a^o. 1930).

Gerrit vander Goude, Boexken vander missen. Antw., Henr. Eckert van Homberch, 9 April 1510. 8^o. - Antwerpen Minderbr.kl.

Gerrit vander Goude, Boexken vander missen. Antw., Henr. Eckert van Homberch, 25 Maart 1512. 8^o. - Gent UB. (def.).

Gerrit vander Goude, Boexken vander missen. Antw., Willem Vorsterman, 1519. 8^o. - Antwerpen Minderbr.kl.

Getijden (ghetiden), Die gulden, vander afcomste van o.l. vrouwen ende vander geboerten o.l. heeren Iesu Christi, enz. Antw., Symon Cock, 1532. 8^o. - 's-Gravenhage KB.

Getijden van o.l. vrouwen. Parijs, Thielman Kerver, 16 Nov. 1512. 8^o. - 's-Gravenhage Mus. Meerm.-Westr. (def.); E.P. Goldschmidt & Co., Londen (a^o. 1929).

Getijden van o.l. vrouwen. Parijs, Thielman Kerver, 29 Jan. 1516. 8^o. - Londen BM.

Gnapheus, Guil., Acolastus. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1540. 8^o. - München UB.

Grapheus, Corn., Terentianae phraseos flosculi. Zie Terentius.

Gravius de Phrisia, Idz., Litterae indulgentiarum pro fabrica basilicae S. Petri de Urbe. Z. p.n.? (Deventer, Jac. de Breda), 1510. perk. - Münster SA. (def.).

Guilielmus de Gouda, Expositio misteriorum misse. (Antw.), Gov. Bac, (c. 1503). 4^o. - Antwerpen Mus. Plantijn; 's-Gravenhage KB. Vermeld Hain-Copinger 7818; CA. 895 (=CA. 1551a Suppl. I).

H.

Harderwici Senatus. Zie Tabula.

Hesiodus, Opera et dies. Graece. Leuven, Rutg. Rescius, Juli 1538. 4^o. - Amsterdam K. Acad. v. Wetensch.

Hippocrates, Aphorismi recogn. per Rutg. Rescium. Graece. Leuven. Rutg. Rescius voor Barth. Gravius (op kosten van beiden), 10 Juni 1533. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

[p. 197]

Historie van S. Anna. Z. p.n.j.? (Delft, Corn. Henricz. Lettersnijder, c. 1530?). 8^o. - Cambridge UL. (def.).

Historie van Seghelijn van Iherusalem. Zie Latewaert.

Hofken van devocien. Antw., Jac. van Liesvelt, (c. 1540). 8^o. - Münster UB.

Horae Mariae virg. ad usum Sarum. Z. p.n.? (Antw., Christoffel van Ruremund), 19 Aug. 1524. 4^o. - Londen S. Paul's Cath. (def.).

Horae Mariae virg. ad usum Sarum. Antw., Christoffel van Ruremund (Endoviensis) voor Peter Kaetz (te Londen), 22 Nov. 1524. 8^o. - Londen BM. (fragment).

Horatius Flaccus, Q., Epistolarum ll. II, Sermonum s. satyrarum ll. II, De arte poetica c. annotat. Antw., Mart. de Keyser, Mei 1534. 8^o. - Leipzig SB.

Horatius Flaccus, Q., Odarum ll. IV, Epodon l. I, etc. c. annotat. Z. p.n.j.? (Antw., Mart. de Keyser, 1534?). 8^o. - Leipzig SB. (def.).

Horatius Flaccus, Q., Odarum (Carminum) ll. IV, Epodon l. I, Carmen seculare c. annotat. 's-Hertogenbosch, Ger. van der Hatart, Maart 1537. 4^o. - 's-Hertogenbosch B. Prov. Gen.

Hortulus animae. (Antw.), Joannes Crinitus, 1540. 8^o. - 's-Gravenhage KB.

^oHymni et sequentie c. difficiliorum vocabulorum interpretatione H. Torrentini, etc. (Antw., Adr. van Berghen, c. 1506?). 4^o. - Moskou Bibl. Publica Leniniana.

I.

Introduction pour les enfans. Antw., Ant. Goinus, 6 Sept. 1540. 8^o. - Amsterdam UB.

Isocrates, Adversus Euthynum oratio. Graece. Leuven, Rutg. Rescius, Jan.1538. - Amsterdam K. Acad. v. Wet.

J.

Jacobus Montanus Spirensis, Collectanea latine locutionis. Deventer, Theod. de Borne, 1512. 4^o. - Frankfurt a. M. SB.

Jacobus Montanus Spirensis, Collectanea latine locutionis. Deventer, Jac. de Breda, 28 Sept. 1516. 4^o. - Düsseldorf Landes-u. SB.; Gent UB. (def.). Aanvulling van Ned. Bibl. 1838.

Jacobus Montanus Spirensis, Collectaneorum latinae locutionis, opus secundum. Deventer, Theod. de Borne, Juni 1521. 4^o. - Frankfurt a. M. SB.

Johannes de Bosco Rondo, Prenostication nouvelle de Louvain pour ceste annee 1520. Z. p.n.j.? (Nederland of Frankrijk? 1519). 4^o. - Kopenhagen KB. (def.).

Johannes Campensis, Psalmorum enchiridion Hieronymo interpr. c. interpretatione paraphrastica, etc. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, April 1537. 16^o. - Amsterdam UB.

Johannes Campensis, Psalmorum omnium iuxta hebraicam veritatem paraphrastica interpretatio, etc. Antw., Joannes Steels, Juli 1533. 16^o. - Münster UB.

Joye, George, The subversion of Moris false foundacion. Emden, Jacob Aurik (= Antw., Gov. van der Haghen?), 1534. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

[p. 198]

Juvenalis, Jun., Satyrae XVI c. annotat. Antw., Mart. de Keyser, Mei 1529. 8^o. - Cambridge UL.

Juvencus Hispanus, Passio domini nostri Iesu Christi. Deventer, Jac. de Breda, 1517. 4^o. - Düsseldorf Landes-u. SB.

K.

Kalengier naeder usantsen des bisdoms van Ludiek. 's-Hertogenbosch, Ger. van der Hatart, 1537. 8^o. - Gent UB.

Kalengier, Der schaepherders. Antw., Symon Cock, 1539. 8^o. - P.A. Pijnappel, Hilversum.

Kamp. Zie Camp.

Karel V. Zie Copie; Ordinantien.

Kempo Thessaliensis. Zie Alexander de V.D.

L.

Ladam, Nicaise, dit Songeur, Epitaphe de feu lempereur Maximilian daustrice. (Antw.? of Frankrijk? 1519). 4^o. - Gent UB.

Ladam, Nicaise, dit Songeur, Memoire et epytaphe de feu Prince domp Fernande. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, (1516). 2^o. - Gent UB.

Ladam, Nicaise, dit Songeur, Le joyeux reveil de le election imperialle de Prinche Charles. (Brussel, Thom. van der Noot) voor Anthoine Membru (te Valenciennes, 1519). 4^o. - Gent UB.

Ladam, Nicaise, dit Songeur, Le joyeux reveil de le election imperialle de Prinche Charles. (Antw.? of Frankrijk?) voor Anthoine Membru (te Valenciennes, 1519). 4^o. - Gent UB.

Laet de Borchloen, Gasp., Almanack pro anno 1510. (Antw., Willem Vorsterman? 1509). 1^o. - Londen Lambeth Palace Libr.

Laet de Borchloen, Gasp., Prenosticatio ad annum domini 1520. Antw., Claes de Grave, 1520. 4^o. - Kopenhagen KB.

Laet de Borchloen, Gasp., Pronosticum pro anno 1522. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, (1521). 4^o. - Kopenhagen KB.

Laet de Borchloen, Gasp., Pronosticum pro anno domini 1523. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, (1522). 4^o. - Kopenhagen KB.

Laet de Borchloen, Gasp., Pronosticum pro anno domini 1524. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, (1523). 4^o. - Kopenhagen KB.

Laet de Borchloen, Gasp., Pronosticum pro anno 1527. Z. p.n.j.? (Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1526). 4^o. - Kopenhagen KB. (def.).

Laet de Borchloen, Gasp., Prognosticon ad annum 1528. Antw., Joannes Grapheus voor Claes de Grave, Jac. van Liesvelt en Symon Cock, (1527). 4^o. - Kopenhagen KB.

Laet de Borchloen, Gasp., Pronosticum pro anno domini 1530. Antw., Claes de Grave, Jac. van Liesvelt en Symon Cock, (1529). 4^o. - Kopenhagen KB.

Laet de Borchloen, Gasp., Pronosticatie vanden iare 1507. Antw., Adr. van Berghen, (1506). 4^o. - Londen BM. (def.).

Laet de Borchloen, Gasp., Pronosticatie vanden iare 1507. Antw., Willem Vorsterman, (1506). 4^o. - Cambridge UL. (def.).

[p. 199]

Laet de Borchloen, Gasp., Pronosticatie vanden iare 1515. (Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten? 1514). 4^o. - Kopenhagen KB.

Laet de Borchloen, Gasp., Pronosticatie vanden iare 1521. Antw., Jac. van Liesvelt, (1520). 4^o. - Kopenhagen KB.

Laet de Borchloen, Gasp., Prenostication de Louvain pour lan 1520. Z. p.n.j.? (Antw.? of Frankrijk? 1519). 4^o. - Kopenhagen KB. (def.).

Laet de Borchloen, Gasp., Pronostication de lan 1529. Z. p.n.j.? (Antw., Jac. van Liesvelt, 1528). 4^o. - Luik UB. (fragment).

Laet van Antwerpen, Gasp, (de jonghe), Pronosticatie voor 1533. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, (1532). 4^o. - Kopenhagen KB.

Laet van Antwerpen, Gasp, (de jonghe), Pronosticatie voor 1534. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, (1533). 4^o. - Kopenhagen KB.

Laet van Antwerpen, Gasp, (de jonghe), Pronosticatie vanden iare o.h. 1536. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, (1535). 4^o. - Kopenhagen KB.

(La Marche, Olivier de), Den camp vander doot (Le chevalier délibéré). Z. j.? Leiden, Jan Seversz. 2^o. - Douai BV. (def.).

Latewaert, Loy, Historie van Seghelijn van Hierusalem. Antw., Henr. Eckert van Homberch, 13 Nov. 1520. 2^o. - Weenen St. B.

Latewaert, Loy, Historie van Seghelijn van Iherusalem. Antw., Henr. Peetersen van Middelburch (voor Jac. van Liesvelt? c. 1540). 2^o. - Parijs BN.

Leeringhe, Een aldertroostelicste, vanden cruce. Gent, Godefr. de Rode, 1531. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Legatio David Aethiopiae regis ad Clementem pap. VII, etc. Antw., Willem Vorsterman, 1534. 8^o. - Londen BM.

Legende van S. Dympnen. Z. p.n.j.? (Antw., Gov. Bac, na 1500?). 4^o. - Lübeck SB. (fragment).

Legende van S. Katherina (van Alexandrië). Z. j.? Antw., Henr. Pietersz. Lettersnijder, (c. 1500?). 4^o. - Dr. Tensbolde, Münster (fragment).

^oLetanien, Die gulden, vanden leven ende passien o. heren. (Antw., Gov. Bac, c. 1502?). 8^o. - S. Marino (Calif.) Huntington Libr. Vermeld CA. 1173; Copinger IL 1. 3604.

^oLeven o.l. heren Ihesu Cristi. Leiden, bij die viscapelle (Hugo Jansz. van Woerden, c. 1501). 8^o. - S. Marino (Calif.) Huntington Libr. Vermeld CA. 1112; Copinger II. 1. 3553.

Lilius, Guil., De constructione octo partium orationis. Zie Erasmus.

Listrius Rhenensis, Ger., Carmen in malas et venenosas linguas, etc. (Deventer, Jac. de Breda, c. 1517). 4^o. - Manchester The John Rylands Libr. (def.); E.P. Goldschmidt & Co., Londen (a^o. 1928).

Listrius Rhenensis, Ger., Oratio habita in enarrationem Dionysii Halicarnasii, etc. (Deventer, Alb. Pafraet, c. 1517). 4^o. - Manchester The John Rylands Libr.; E.P. Goldschmidt & Co., Londen (a^o. 1928). Vermeld Hain 10120.

Listrius Rhenensis, Ger., Oratiuncula habita in coetu scholasticorum Suollensium, etc. Zwolle, Lubb. Rensinck, (1516). 4^o. - E.P. Goldschmidt & Co., Londen (a^o. 1928).

[p. 200]

Litterae indulgentiarum. Zie Gravius de Phrisia.

Livre de vraye et parfaicte oraison. Antw., Mart. de Keyser, Tuli 1534. 8^o. - Wed^e. N. Weiss, Parijs.

Lucanus, M. Ann., Pharsalia, per Conr. Goclenium verae lectioni restit., etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten voor Serv. Zassenus Diestens. te Leuven, Febr. 1531. 4^o. - Jos. Nève, Brussel.

Lucianus Samosatensis, Deorum dialogi. Graece. Leuven, Rutg. Rescius, Oct. 1538. 8^o. - York Libr. Dean & Chapter.

Lucianus Samosatensis, Mortuorum dialogi. Graece. Leuven, Rutg. Rescius, Juli 1539. 8^o. - Gent UB.; Leuven UB.

Lucianus Samosatensis, Complures dialogi Des. Erasmo interpr. et a Barlando ed. Leuven, Theod. Martinus Alost., 14 Aug. 1512. 4^o. - Hamburg St.-u. UB.

Lucianus Samosatensis, Complures dialogi Des. Erasmo interpr. et c. scholiis Nic. Buscoducensis, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1526. 8^o. - Gent UB.

Luther, Mart., Explanatio dominicae orationis. (Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, c. 1521). 4^o. - 's-Gravenhage KB.

(Luther, Mart.), La maniere de lire levangile. (Antw., Mart. de Keyser, c. 1530?). 8^o. - Londen BM.

(Luther, Mart.), Des bonnes oeuvres sus les commandemens de Dieu. Z. p.n.j.?) (Antw., Mart. de Keyser, c. 1530?). 8^o. - Londen BM. (def.).

(Luther, Mart.), Sermon au iour de lascention. (Antw., Mart. de Keyser, c. 1530?). 8^o. - Londen BM.

M.

Maldere, Ger. de, Indicium pronosticum labentis anni domini 1521. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1520. 4^o. - Kopenhagen KB.

Maldere, Ger. de, Pronosticatie vanden iare o.h. 1530. Antw., Henr. Peetersen van Middelburch, 1530. 4^o. - Kopenhagen KB.

Mancinellus, Ant., Versilogus c. comment. Joh. Murmellii. (Deventer, Alb. Pafraet), 1524. 8^o. - Münster UB.

Mancinus, Dom., De quatuor virtutibus. Antw., Joannes Crinitus, 1540. 8^o. - Münster UB.

Maniere de lire levangile. Zie Luther.

Maten, De drooghe, natte ende langhe. Antw., Symon Cock, (c. 1540). 16^o. - Cat. D.F. Scheurleer ('s-Grav. 1927), 766; cat. Kerling (La Haye févr. 1920), 277 (ex. Scheurleer).

Matthaeus Philadelphiensis, Precationes interpr. Alardo Aemstelred., etc. - Antw., Joannes Steels, 1536. 16^o. - Weenen St. B.

Meditacie, Een devote, op die passie o.l. heeren. Zie Bethlem.

Meditacie, Een suete, hoe dat dye verloren siele vanden soon gods vonden es. 8^o. - Gent UB.

Meyerus, Jac., Hymni aliquot et carmina, etc. Leuven, Rutg. Rescius, Jan. 1537. 8^o. - Gent UB.

Minnenbrief, Gheesteliken, die Ihesus Cristus sendet tot synre bruyt. Leiden, H(ugo) J(ansz. van Woerden, c. 1501). 8^o. - Münster UB.

Missale ad usum Sarum. (Antw.), Christoffel van Ruremund, 14 April 1528. 2^o. - Oxford Bodl. Libr. (def.).

[p. 201]

Missale Tornacense. Parijs, (Raoul Cousturier?) voor Anth. du Rieu te Doornik, 21 Oct. 1509. 2^o. - Doornik (Tournai) BV. (def.); Gent UB.; Parijs BN.

Mondo, De novo. Antw., Jan van Doesborch, (c. 1520). 1^o. - Rostock UB.

Montis, Thom., Pronosticatie voor dat iaer o.h. 1526. Antw., Willem Vorsterman, (1525). 4^o. - Kopenhagen KB.

Morellos, Theod., De novitate spirituali. Antw., Mart de Keyser 1535. 8^o. - Uppsala UB.

Mosellanus, Petr., Tabulae de schematibus et tropis, etc. Antw., Mart. de Keyser voor Gov. van der Haghen (Dumaeus), Aug. 1533. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Murmellius, Joh., Composita verborum et verba communia ac deponentalia. Antw., Willem Vorsterman, 9 Oct. 1521. 4^o. - Cambridge UL.

Murmellius, Joh., Enchiridion nominariorum. (Deventer, Alb. Pafraet, c. 1515). 4^o. - Uppsala UB.

Murmellius, Joh., Epigrammata paraenetica. (Deventer, Alb. Pafraet, 1517). 4^o. - E.P. Goldschmidt & Co., Londen (a^o. 1928).

Murmellius, Joh., In Aristotelis decem praedicamenta isagoge, etc. Deventer, Alb. Pafraet, 31 Oct. 1513. 4^o. - E.P. Goldschmidt & Co., Londen (a^o. 1928).

Murmellius, Joh., Nuclei. Deventer, Alb. Pafraet, Oct. 1520. 4^o. - Leipzig SB.

Murmellius, Joh., Pappa puerorum, etc. Antw., Willem Vorsterman, 1516. 4^o. - Cambridge UL.

Murmellius, Joh., Pappa puerorum. Deventer, Alb. Pafraet, Juni 1518. 4^o. - Osnabrück B. Gymnas. Carolinum.

Murmellius, Joh., In artis componendorum versuum rudimenta tabulae. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, z.j.? (c. 1518?). - Groningen UB. (def.).

Murmellius, Joh., In artis componendorum versuum rudimenta tabulae, recogn. a Laur. Andellio Buschiduc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, Sept. 1531. 4^o. - Parijs BN.

Murmellius, Joh., Tabularum opuscula tria. Deventer, Alb. Pafraet, Febr. 1521. 4^o. - Leipzig SB.

Murmellius, Joh. Zie ook Tibullus, Propertius, Ovidius.

N.

Nicodemus, Gesta salvatoris nostri Iesu Christi. Antw., Guil. Montanus, Maart 1538. 16^o. - Weenen St. B. (def.).

Nicolaus, Frater, Litterae indulgentiarum pro beneficione ordinis S. Trinitatis. 1531. perk. - Gent UB.

Nilus episcopus, Sententiae morales latine a Bilibald. Pircheimero, etc. (Deventer, Alb. Pafraet, c. 1521?). 4^o. - Strängnäs Domkyrkob.

Nominibus heteroclitis, De. Zie Coletus.

O.

Oeffeninghe, Schoone ende devote, vander passien Iesu Christi. Z. p.n.j.? (Leiden, Peter Jansz.? c. 1535-1540). 8^o. - Ch. Eggimann, Parijs (a^o. 1930; def.).

[p. 202]

Oeuvres, Des bonnes, etc. Zie Luther.

Officium b. Marie virginis. Parijs, Jean Philippe voor Willem Houtmart te Leuven, 1513. 8^o. - 's-Gravenhage KB. (def.).

Oraisons de la bible. Zie Brunfels.

Oratiuncule eleg. ex diversis Ciceronis epistolis. Zie Cicero.

Ordinantien ende statuten van Karel V.... om te verdriven de Lutheraensche secten, enz. van 7 Oct. 1531. Antw., Willem Vorsterman en Mich. Hillen van Hoochstraten, 15 Nov. 1531. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Ordonnances de Charles V.... au reboutement de la secte Lutherane, etc. du 7 oct. 1531. Antw., Willem Vorsterman en Mich. Hillen van Hoochstraten, 18 Nov. 1531. 4^o. - Brussel BR.

Ordonnances, statutes et edictz de Charles V du 4 oct. 1540. Antw., a lenseigne de lescu Dartoys (Jac. van Liesvelt) voor Marck Martens te Brussel, (1540). 4^o. - Weenen St. B.

Osiander, Andr., Harmoniae evangelicae ll. IV. Antw., Guil. Montanus, 1539. 8^o. - York Libr. Dean & Chapter.

Ovidius Naso, P., Fasti, Heroides, Amores. Antw., Joh. Thibault voor Franc. Byrckman, Febr.-Maart 1527. 8^o. - Kopenhagen KB.

Ovidius Naso, P., Nux c. comment. Erasmi, etc. (Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, c. 1526?). 8^o. - Groningen UB.

Ovidius Naso, P., Nux c. comment. Erasmi, etc. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1530. 8^o. - Gent UB.

Ovidius Naso, P., De tristibus ll. V. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1537. 8^o. - Londen BM. (fragment).

Ovidius Naso, P. Zie ook Tibullus.

P.

(Peeters, Nicl.), Sermonen oft wtlegginghen op alle de Evangelien vander vasten metter passien. (Antw.? c. 1540 of later?). 8^o. - 's-Gravenhage KB.

Pelegronius, Sim., Synonymorum sylva. 's-Hertogenbosch, Ger. van der Hatart, Nov. 1537. 8^o. - 's-Hertogenbosch B. Prov. Gen.

Peniteas cito s. Libellus de modo confitendi et penitendi. Leiden, Jan Seversz., 23 Jan. 1515. 4^o. - Averbode Praemonstr. Abdij.

Peniteas cito s. Libellus de modo confitendi et penitendi. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, (c. 1520). 4^o. - Uppsala UB.

Perottus, Nic., Grammatica. Deventer, Theod. de Borne, 1511. 4^o. - Münster UB.

Petrus Hispanus (Johannes XXI), Tractatus duodecim. Deventer, Jac. de Breda, 21 Febr. 1503. 4^o. - Breslau St.-u. UB.

Petrus Hispanus (Johannes XXI), Tractatus duodecim. Deventer, Theod. de Borne, 21 Dec. 1514. 4^o. - Uppsala UB.

Philelphus, Franc., De aeducatione liberorum. (Deventer), Theod. de Borne. 4^o. - Uppsala UB.

Philelphus, Franc., Epistole breviores. Deventer, Rich. Pafraet, 17 Oct. 1504. 4^o. - Uppsala UB.

Philelphus, Franc., Epistole breviores. Deventer, Rich. Pafraet, 16 Maart 1508. 4^o. - Breslau St.-u. UB.

Philelphus, Franc., Epistole breviores. Deventer, Alb. Pafraet, die Cassiani mart. et ludi mag. (3 Dec.?) 1513. 4^o. - Uppsala UB.

[p. 203]

(Placentius, Joh. [P. Porcius]), Pugna porcorum. Antw., Symon Cock, Aug. 1530. 8^o. - Weenen St. B.

Placentius, Joh., Susanna, etc. Antw., Mart. de Keyser, 6 Dec. 1534. 8^o. - 's-Gravenhage KB.

Plautus, T. Maccius, Aulularia perfecta a Codro Urceo. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 4 Mei 1514. 4^o. - Gen. J. Willems, Brussel.

Plautus, T. Maccius. Sententiae et loquendi formulae ex comoediis Plauti decerptae, etc. ed. a G. Cassandro. Gent, Joos Lambrecht Lettersteker, 1536. 8^o. - Parijs B. Mazarine (def.).

Plinius Caec. Sec., C. (Minor), Epistolarum ll. X, etc. Antw., Mart. de Keyser, Sept. 1532. 8^o. - Königsberg St.-u. UB.

Plinius Caec. Sec., C., (Minor), Epistole. Zie ook Cicero.

Plutarchus Chaeronensis, De cohibenda iracundia dialogus, etc. Graece. Leuven, Rutg. Rescius voor Barth. Gravius (op kosten van beiden), 13 Nov. 1531.8^o. - Oxford. Bodl. Libr.; Mart. Nijhoff, 's-Gravenhage (a^o. 1930).

Porcius, P. Zie Placentius.

Portiforium s. Breviarium Sarum. P. aestivalis. Antw., Christoffel van Ruremund (Endoviensis) voor Franc. Byrckman (te Londen), 1525. 4^o. - Cambridge UL.

Praecepta, Elegantiarum viginti. Zie Elegantiae.

Praier and complaynte of the ploweman. (Antw., Mart. de Keyser, 1531?). 8^o. - Londen BM.

Prieres et oraisons de la bible. Zie Brunfels.

Primaeus, Henr. (Bers), Epitaphium Joh. Murmellii. Deventer, Jac. de Breda, 1517. 4^o. - Cambridge UL.

Primaeus, Henr. (Bers), Oraciuncule magis luculente ex Cicerone de officiis tum ex Quintiliano de institutione oratoria selecte, etc. (Deventer, Jac. de Breda, c. 1518). 4^o. - Berlijn P. St. B.

Processionale ad usum Sarum. Antw., Christoffel van Ruremund (Endoviensis) voor Franc. Byrckman te Londen, 16 Maart 1523. 4^o. - Londen BM. (def.).

Processionale ad usum Sarum. Antw., Christoffel van Ruremund (Endoviensis) voor Peter Kaetz te Londen, 6 Aug.-15 Oct. 1523 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Processionale ad usum Sarum. Antw., Christoffel van Ruremund (Endoviensis) voor Peter Kaetz te Londen, 6 Febr. 1525. 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Processionale ad usum Sarum. Z. p.n.j.? (Antw., Christoffel van Ruremund, 1530?). 4^o. - Londen BM. (def.).

(Pronosticatio?). Z. j.?Antw., Adr. van Berghen. 4^o. - Cambridge UL. (fragment).

Propertius. Zie Tibullus.

Prostmannus, Jac., Ephemerides anno salutifere incarnationis 1532. Antw., Joannes Grapheus, (1531). 4^o. - Kopenhagen KB.

Prostmannus, Jac., Ephemeris pro anno 1533. Z. p.n.j.? (Antw.? 1532). 4^o. - Kopenhagen KB. (def.).

Pugna porcorum. Zie Placentius.

Pylades Brixianus, Versus hexametri de nominum declinationibus generibus, etc. (Deventer), Alb. Pafraet, (c. 1519). 4^o. - Düsseldorf Landes-u. SB.

[p. 204]

Q.

Quintilianus. Zie Primaeus.

R.

Ratio, Compendiaria supputandi, figuris arithmeticis, etc. Deventer, Wessel Zuseler, 1523. 4^o. - Mainz SB.

Reuchlin, Joh., Sergius vel Capitis caput. Deventer, Alb. Pafraet, (c. 1517). 4^o. - Parijs BN.

Rosary, The mystik sweet, of the faythful soule. Antw., Mart. de Keyser, 1533. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Rosemondt, Godsch., Een schoon leringe... op den Pater noster, enz. Antw., Willem Vorsterman, 1531. 8^o. - Antwerpen Ruusbroec-Gen. (in O.L. Vr. College S.J.).

Rosemondt, Godsch., Oefeninghen in die seven bloetstortinghen, enz. Antw., Henr. Eckert van Homberch, (c. 1518?). 8^o. - 's-Gravenhage KB.

Royardus, Joh., Homiliae in festivitates sanctorum. P. aestiva. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, 1538.8^o. - Antwerpen Ruusbroec-Gen. (in O.L. Vr. College S.J.).

S.

Sallustius Crispus, C., Bellum Catilinarium. Deventer, Alb. Pafraet, Sept. 1519. 4^o. - Düsseldorf Landes-u. SB.

Sallustius Crispus, C., Bellum Iugurthinum. Deventer, Rich. Pafraet, 31 Juli 1511. 4^o. - Münster UB.

Salomon et Marcolphus. Zie Collationes.

Sapientum dicta, Septem, Erasmo interpr. Deventer, Theod. de Borne, (c. 1522?). 4^o. - Düsseldorf Landes-u. SB.

Schore, Lud. de, Consilium super viribus matrimonii Henrici VIII et Catherinae. Leuven, Serv. Zassenus Diestens., Aug. 1534. 2^o. - Londen BM.

Schottenius, Herm., Confabulationes tironum literariorum. Antw., Mart. de Keyser, Sept. 1530. 8^o. - Parijs BN.

Schottenius, Herm., Confabulationes tironum literariorum. Antw., Mart de Keyser, 1533. 8^o. - Uppsala UB.

Schottenius, Herm., Confabulationes tironum literariorum. Z. p.j.? (Antw.), Mich. Hillen van Hoochstraten. 8^o? - Londen BM. (fragment).

Sedulius, Coel., Mirabilium divinorum ll. V, etc. 's-Hertogenbosch, Laurens Hayen, 7 Dec. 1510. 4^o. - Parijs BN.

Seneca, L. Ann., Liber de moribus et de quattuor virtutibus cardinalibus. (Deventer, Jac. de Breda, c. 1511). 4^o. - Münster UB. Vermeld CA. 1517; Copinger II. 11. 5364; Proctor 9117.

Seneca, L. Ann., Proverbia, recogn. (?) ab Erasmo. Antw., Adr. van Berghen, (c. 1521?). 4^o. - Kopenhagen KB.

Sententiae.... ex comoediis Plauti decerptae. Zie Plautus.

Sermon an iour de lascention. Zie Luther.

Sermonen oft wtlegginghen op alle de Evangelien, enz. Zie Peeters.

Seyfridt, George, Almanake and prognostication for the yeare 1537. Z. p.n.j.? (Antw., Wed^e. Christoffel van Ruremund? 1536). 1^o. - Londen BM. (fragment) en Westminster Abbey Libr. (fragment); Oxford Bodl. Libr. (fragment).

[p. 205]

Siecken troost, Der. Zie Troost.

Songeur. Zie Ladam.

(Stanbridge, John), Shorte Accedence. Antw., Gov. Bac, (c. 1510). 4^o. - Oxford Bodl. Libr.

Statuta sinodalia diocesis Tornacensis. (Parijs?) voor Anth. du Rieu te Doornik, (c. 1510). 4^o. - Doornik (Tournai) BV.

*Story of Lorde Frederyke of Jennen. Antw., Jan van Doesborch, 1518. 4^o. - Londen BM. (fragment); New York Pierpont Morgan Libr.

Storys and prophesis out of the H. Scriptur. Antw., Symon Cock (voor Adr. Kempe de Bouchout), 1535-1536. 8^o. - Oxford Bodl. Libr.

Supper of the Lorde. Zie Tyndale.

Sylvius, Petr., Tfundament der medicinen ende chirurgien. Antw., Willem Vorsterman, 23 Maart 1532. 2^o. - Kopenhagen KB.

Synthaxis Brechtana. Zie Custos.

T.

T., W. Zie Tyndale.

Tabula qua Harderwici senatus scholam suam commendat. (Harderwijk? vóór 6 Oct. 1540). 2^o. - Harderwijk GA.

^o(Tafelmanieren), Engelsch-Fransch-Nederl. Z. p.n.j.? (Antw., Christoffel van Ruremund? c. 1530). 4^o. - S. Marino (Calif.) Huntington Libr. (fragment); Melbourne Public L. (fragment).

Terentius Afer, P., Comoediae omnes c. comment. Donati, etc. Antw., Joannes Grapheus voor Joannes Steels, 1539. 8^o. - P.A. Pijnappel, Hilversum.

Terentius Afer, P., Eunuchus. Deventer, Theod. de Borne, 1513. 4^o. - Uppsala UB.

Terentius Afer, P. Terentianae phraseos flosculi Corn. Grapheo collect. Antw., Joannes Grapheus, 1530. 8^o. - Amsterdam UB.

Terentius Afer, P. Vulgaria Therentii in teutonicam linguam traduct. (belg.-lat.). Deventer, (Rich. Pafraet), 27 Juni 1505. 4^o. - Kopenhagen KB.

Terentius Afer, P. Vulgaria Therentii in theutonicam linguam traduct. (belg.-lat.). Antw., Theod. Martinus Alost., 12 Juni 1509. 4^o. - Parijs BN.

Textus evangel. et epist. Zie Evangelia.

Theodorus. Zie Gaza.

Thibault, Jan, Pronosticatie van den iare 1527. Antw., Joh. (Jan) Thibault, (1526). 4^o. - Kopenhagen KB.

Thomas card. Eboracensis. Zie Wolsey.

Tibullus, Propertius, Ovidius. Ex elegiacis carminibus versus selecti ab Joh. Murmellio. (Deventer), Rich. Pafraet, April 1503. 4^o. - Amsterdam UB.

Tijdinge, Warachtige nieuwe, hoe Ferdinandus tot coninc in Behem gecroont is, enz. (Antw., Joh. Hoochstraten, 1527). 4^o. - Amsterdam K. Acad. v. Wetensch.

Tijdinge, Warafftighe nije, hoe syck Soloman des XXIX. iair teghen Ungeren, Oestenrijck, enz. toe bekryghen understaen heft. (Kampen, Jan Evertsz., 1529). 4^o. - Amsterdam K. Acad. v. Wetensch.

Titelmannus, Franc., Compendium naturalis philosophiae s. De

[p. 206]

consyderatione rerum naturalium. Antw., Symon Cock, 1 Nov.-Dec. 1535. 8^o. - York Libr. Dean & Chapter.

Titelmannus, Franc., De consyderatione dialectica ll. VI. Antw., Symon Cock, Oct. 1533. 8^o. - York Libr. Dean & Chapter.

Tondalus. (Boeck van Tondalus vysioen). Antw., Henr. Eckert van Homberch, 18 Febr. 1515. 4^o. - Parijs BN. (fragment).

(Torrentinus, Herm.), Elucidarius carminum et historiarum. Deventer, Alb. Pafraet, Febr. 1515. 4^o. - Uppsala UB.

Torrentinus, Herm. Zie ook Alexander de V.D.; Evangelia; Hymni.

Tractaet van die eewighe wijsheit. Z. p.n.j.? (Leiden, Hugo Jansz. van Woerden, c. 1503). 8^o. - Münster UB. (def.).

Treatys, A neawe, as concernynge the excellency of the nedle worcke. Z. j.? Antw., Willem Vorsterman. 4^o? - Amsterdam Rijksprentenkab. (fragment).

Treatyse, A compendious olde, shewynge that we ought to have the scripture in Englysshe. Marburg, Hans Luft (= Antw., Joh. Hoochstraten), 1530. 8^o. - Londen BM.

Troost, Der siecken. (c. 1540 of iets later?). 8^o. - Londen BM.

Troost, Der zielen. Antw., Willem Vorsterman, 12 Maart 1530. 2^o. - Antwerpen Mus. Plantijn.

T(yndale), W(ill.), The exposition of the fyrste epistle of S. Jhon, etc. (Antw., Mart. de Keyser), Sept. 1531. 8^o. - Londen BM.

(Tyndale, Will.), The supper of the Lorde. (Antw.? of Engeland?), 5 April 1533 (later?). 8^o. - Oxford Bodl. Libr.; New York Public Libr. (met variant).

^o(Tyndale, Will.), The supper of the Lorde. (Antw.? of Engeland?), 5 April 1533 (later?). 8^o. - New York Public Libr.

V.

Valerius Maximus, Dictorum ac factorum memorabilium l. quartus. Deventer, Theod. de Borne, 27 Sept. 1513. 4^o. - Kopenhagen KB.

Valla, Laur., Paraphrasis in elegant. libros. Zie Erasmus.

Van den neghen couden. Zie Couden.

Van dat gelove. Zie Gelove.

Vegius, Mapheus, Vita d. Anthonii. (Deventer, Jac. de Breda, c. 1504). 4^o. - Rob. Steinberg, Bielefeld (a^o. 1929).

Velthoven, Adr., Prognosticum ad annum domini 1515. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1515. 4^o. - Kopenhagen KB.

Velthoven, Adr., Prognosticatie vanden iare o.h. 1521. Antw., Willem Vorsterman, (1520). 4^o. - Kopenhagen KB.

Velthoven, Adr., Pronosticatie vanden iare o.h. 1524. Z.p.n.j.? (Antw., Willem Vorsterman, 1523). 4^o. - 's-Hertogenbosch RA. (fragment).

Vergilius Maro, P., Bucolica c. comment. H. Torrentini. Deventer, Jac. de Breda, 28 Mei 1502. 4^o. - Amsterdam UB.

Vergilius Maro, P., Bucolica c. comment. H. Torrentini. Deventer, Jac. de Breda, 16 Juni 1503. 4^o. - Kopenhagen KB.

Vergilius Maro, P., Bucolica c. comment. H. Torrentini. Z. j.? Antw., Willem Vorsterman, (c. 1511?). 4^o. - Jos. Nève, Brussel (def.).

[p. 207]

Vergilius Maro, P., Bucolica. Z. p.n.j.? (Deventer, Theod. de Borne? c. 1520?). 4^o. - Zutphen Librye (def.).

Vergilius Maro, P., Bucolica c. comment. H. Torrentini. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1540. 8^o. - Amsterdam UB.

Vergilius Maro, P., Georgica c. comment. H. Torrentini. Antw., Henr. Eckert van Homberch, 16 Juni 1511. 4^o. - Kopenhagen, KB.

Vergilius, Maro, P., Georgica c. argum. Modestini. 's-Hertogenbosch, Jan van Turnhout, 1530. 4^o. - Mainz SB.

Vergilius Maro, P., Moretum, Vir bonus aliaque carmina. Deventer, Alb. Pafraet, (c. 1513). 4^o. - Parijs BN.

Vermaningen, Suverlike, om den mensche te trecken totter liefden vanden werdigen h. sacramente. Antw., Willem Vorsterman, (c. 1540). 8^o. - Gent UB.

Vives, Joh. Lud., De communione rerum ad Germanos inferiores. Antw., Mart. de Keyser, 1535. 4^o. - Londen Lambeth Palace Libr.

Vocabulair pour aprendre Romain et Flameng. Antw., Rolant van den Dorpe, (c. 1500). 4^o. - Parijs B. Mazarine.

Vrouwen, Dye seven evangelische. Nijmegen, Petr. Elsenius, (c. 1540). 8^o. - Nijmegen GA.

Vulgaria Therentii. Zie Terentius.

W.

Wellius, Corn., Prenosticatio ad annum domini 1520. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, (1519). 4^o. - Kopenhagen KB.

Wolsey, Thom., Rudimenta grammatices et docendi methodus. Z. p.n.j.? (Antw., Joannes Grapheus? 1534). 8^o. - Cambridge Magdalene Coll. (def.).

^oWolsey, Thom., Rudimenta grammatices et docendi methodus. (Antw., Wed^e. Mart. de Keyser voor Joannes Coccius?), 1539. 8^o. - Dublin Marsh Libr.

Y.

Ysman. Zie Eisenmann.

Z.

Zasius, Udalr., Rhetoricae ac dialecticae tractatio legalis, etc. Antw., Ant. Goinus, 1540. 8^o. - München Bayer. St. B.

Zieckentroost. Zie Troost.

Zielentroost. Zie Troost.

Zovitius, Jac., Ruth. Antw., Mich. Hillen van Hoochstraten, 1533. 8^o. - Parijs BN.

's-Gravenhage, Mei 1930.

M.E. Kronenberg.

[p. 208]

Errata en addenda eerste aanvulling

Blz. 20 r. 2 v.b.: scientiarum. Antw..... lees: scientiarum. (Parijs, Johannes Petrus), te koop te Antw.....

Blz. 23 r. 7 v.b.: .... 1532.... lees: .... 5 Oct. 1532....

Blz. 31 r. 3 v.b.: Et Introibo.... behoort te staan op: Confiteor.

Blz. 32 r. 9-10 v.b.: .. Hayen, 1507?).... lees: .... Hayen), 1506....

Blz. 46 r. 9-7 v.o.: Tyndale, Will., The obedyence of a Chrysten man, etc. Vervalt; een Engelsche druk.

Idem tweede aanvulling

Blz. 56 r. 14 v.b.: In 1928 een ex. bij B. Quaritch, Londen.

Blz. 64 r. 16 v.b.: Parijs BN. lees: Parijs BU.

Blz. 68 r. 2-1 v.o. en blz. 70. r. 17-18 v.b.: Brief Racueil.... en Sermon .... zijn beide vertalingen naar Luther.