Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 106

[p. 381]

[1961/6]

Gery Helderenberg
Pars Aestiva

Pelgrimeren door bos en veld
met de processie van Cesar Franck,
de vanen staan opgesteld
de tuba met ivoren klank:
Pange lingua! laat mijn tong
U loven uit 't brevier
'k word zeventig: een verre sprong
met kalmer hart en klein vertier.

De groene zondagen zijn daar
reseda veloeren lint
de middag vol gevaar
en 'k stap over gloeiend grint.
Een jongen sterft: daar spreekt hij weer
Jezus reikt de hand,
de perikoop keer op keer
verheldert mijn onverstand.

'k Loop mee, de duim aan 't signet,
ik dank met de éne leproos,
de lamme draagt zijn bed
kristal breekt dun en broos
'k vergeet de sacrale woorden niet
't speeksel dat genas
toen de engel riep: hij ziet!
terwijl ik 't kapittel herlas.

[p. 382]

 

Bij kerkmeesters eiken bank

 

pronkt de notabele uit de rij,

 

aan de lijkdeur moe en krank

 

de tollenaar op de plavei,

 

de zondaar keert het gelaat

 

de vlekken worden gewist,

 

God zalft wanneer Hij slaat

 

beweert de psalmist.

 

 

 

Vierduizend mannen zevenmaal brood

 

mopperen een vol schof

 

maar ik ken wreder hongerdood

 

en 't klept voor 't avondlof.

 

De celebrant kijkt verveeld

 

de leviet kiest een ander baan

 

want sterk in de verf zit 't beeld

 

van de samaritaan.

 

 

 

De kloosterpanden op de noen

 

zoemen lijk bijen bij de sext,

 

appelen rijpen onder groen

 

naast de evangelische tekst:

 

de goede boom, de zure stam

 

de mand in of uit is lot,

 

de wolf, de duivel en 't lam

 

en de brede schoot van God.

 

 

 

Afgronden huilen naar elkaar

 

en wij duizelen in de zon,

 

de Heer kruist de dodenbaar,

 

men brandt nog bij de bron.

 

Zilverdraden lopen dooreen

 

't psalterium wordt wandtapijt

 

en ieder adamskind gemeen

 

beween ik mijn zondigheid.

 

 

[p. 383]

 

Pinksterbloem op stralend stramien

 

geweven met 't rode Hart van de Heer:

 

ik kan de grond niet zien

 

maar bloed druipt van de speer,

 

zo Gij niet barmhartig waart

 

stak niemand de handpalm uit,

 

zolang men 't sterven niet ervaart

 

zit elk geketend in de muit.

 

 

 

Dat wist sint Jan op deze dag

 

Salome danste te schoon,

 

omdat zij 't koninkrijk vragen mag

 

kiest zij die man voor loon.

 

't Heilig hoofd ligt kort en klein

 

op Herodes ijzeren schaal,

 

de ballade van Halewijn

 

eindigt met 't galgemaal.

 

 

 

Kruis en zwaard op één blazoen

 

o Roma felix rozerood

 

Petrus vernederde kampioen

 

Paulus vuist en degen bloot,

 

Twee sleutels en de bronzen deur

 

de zware hymne triomfant

 

voor de gelauwerde beurt om beurt

 

basso continuo en diskant.

 

 

 

In de buurt waar ik Martha hoor

 

zij zet porselein en eetgerei,

 

zij pruttelt wat... maar wie gaat voor?

 

verklaar het vrank en vrij.

 

'k Heb zo luttel nog besef

 

zoveel woorden in de wind

 

al draag ik stola boord en bef

 

als ik niet lach gelijk een kind!

 

 

[p. 384]

 

De jaren van ons priesterschap

 

sluimeren in Gods hand,

 

de heilige schuilt onder de trap

 

sint Gorik noem ik mij verwant,

 

Maria bezoekt de oude nicht

 

en 't sneeuwt een volle zomerdag,

 

engelen dragen een subtiel gewicht

 

een klaproos of een zijden vlag.

 

 

 

Volgt bij metten eerste nokturn

 

recto tono donkere taal

 

as en gruis oudbakken urn

 

Jahwehs Spieghel Historiael.

 

Abigaïl vrouw en slavin

 

Gilboas bergen heet van bloed

 

altijd 't eind en weer 't begin

 

wat de mens eeuwig herdoet!

 

 

 

Saül verkleedt zich voor de heks

 

ten einde raad moegetobt

 

straks loopt alles averechts

 

als de bedrieger zich ontpopt.

 

Bij de ark van cederhout

 

springt David van de legerstee

 

tot wanneer de vlucht hem rouwt

 

naar de blanke Betsabee.

 

 

 

Kohélet worstelt met de tijd

 

als vers en voet mislukt

 

de tijd van glorie en van spijt

 

de tijd wanneer gij rozen plukt.

 

De tijd met Christus vlak naast u

 

en de tijd van zand en wind

 

de slapenstijd en wat weet gij nu?

 

en de tijd als de doodsstrijd begint.

 

 

[p. 385]

 

Misschien kan 't Salomon zijn

 

die mij eindlijk wijsheid leert

 

vuurzuil in de woestijn

 

manna als men eten begeert,

 

ik plant geen afgod meer in huis

 

in de spleten van de hand,

 

op koperen slang en kruis

 

ontkom ik de helse brand.

 

 

 

Een engel blaast over vuur

 

Laurentius' rooster koelt af,

 

wapenschilden van azuur

 

en men zoekt Bartels graf.

 

't Brevier is romeins mozaïek

 

rood geruit groen en goud

 

namen vol feestmuziek

 

koelte onder kreupelhout.

 

 

 

Zo verkeert de zomerse reis

 

naar vervroegde schemering

 

rose pastel en parelgrijs

 

en 't eindpunt sluit de kring.

 

Een mug danst op 't vergeelde blad

 

omdat ik september hoor.

 

De stoppelen staan kletsnat

 

de ploegschaar snijdt de voor.