Dietsche Warande en Belfort. Jaargang 144

[p. 59]

Arthur Rimbaud
Tien Illuminations
Vertaald door Paul Claes

Na de zondvloed

Zodra de idee van de Zondvloed bezonken was,

Hield een haas stil tussen de klavertjes en trillende klokjes en deed door het web van de spin heen zijn gebed tot de regenboog.

O, die edelstenen die onderdoken, die bloemen die rondkeken.

In de smerige hoofdstraat rezen de stalletjes op, en men sleepte de schuiten naar de zee, die ginds hoog in treden lag als op gravures.

Er stroomde bloed, bij Blauwbaard - in de slachthuizen - in de circussen, waar Gods zegel de ramen liet oplichten. Er stroomden bloed en melk.

De bevers bouwden. De ‘mazagrans’ dampten in de kroegen.

In het grote glazen huis, dat nog nadroop, keken de kinderen in de rouw naar de sprookjesplaten.

Er klapte een deur dicht - en op het dorpsplein molenwiekte een kind, dat door de windwijzers en weerhanen van de hele wereld werd begrepen, in de klaterende stortbui.

Mevrouw *** plaatste een piano in de Alpen. Aan de honderdduizend altaren van de kathedraal werden het misoffer en de plechtige communie gevierd.

De karavanen zetten aan. En het Luxe-Hotel werd gebouwd in de chaos van pakijs en poolnacht.

Sindsdien hoorde de Maan de jakhalzen janken in de tijmwoestijnen - en de eclogen op klompen grommen in de boomgaard. Toen, in het paarse, bottende woud, zei Eucharis me dat het lente was.

- Wel op, poel - Schuim, golf over de brug en boven de bossen - lijkwade en orgelmuziek, donder en bliksem - rijs en golf - Water en wee, stijg en wek de Zondvloeden weer op.

Want sinds die verdwenen zijn - o, die edelstenen die wegkropen en die bloemen die ontloken! - is het hier triest! En de Vorstin, de Toverkol die in de aarden pot haar houtskool brandt, zal ons nooit willen vertellen wat zij weet en wat ons onbekend is.

[p. 60]

Wagensporen

Rechts wekt de zomerochtend de bladeren en de dampen en de geruchten in deze hoek van het park, en de bermen links verbergen in hun paarse schaduw de duizend steile wagensporen in de natte weg. Feeërieke passage. Jawel: wagens beladen met dieren van verguld hout, masten en bontgekleurd zeildoek achter twintig gevlekte circuspaarden in gestrekte galop aan, mèt kinderen en mannen op de wonderlijkste rijdieren; - twintig voertuigen, bewerkt, bewimpeld en bebloemd als karossen uit de oude tijd of uit sprookjes, vol kinderen uitgedost voor een herdersspel in de voorstad; - zelfs doodkisten onder hun nachtbaldakijnen waarop gitzwarte vederbossen prijken, achter de grote blauwzwarte merries in draf aan.

[p. 61]

Zwervers

Beklagenswaardige broer! Wat al barre slapeloze nachten heeft hij me bezorgd! ‘Ik greep deze gelegenheid niet gretig genoeg aan. Ik maakte misbruik van zijn zwakheid. Door mijn schuld zouden we opnieuw in ballingschap, in slavernij belanden.’ Hij zag in mij een onvoorstelbare pechvogel en naïeveling, en hij bleef nare praatjes verkopen.

Ik diende die satanische doctor grijnzend van antwoord en ging ten slotte voor het raam staan. Achter het landschap waardoor banen vreemde muziek liepen, riep ik de schimmen van de komende nachtelijke luister op.

Na die min of meer gezonde afleiding legde ik me op een strozak neer. En haast elke nacht meteen na het inslapen stond die arme broer op met stinkende mond en uitpuilende ogen - zo zag hij zichzelf in zijn droom - en trok me de kamer door terwijl hij zijn waan van dwaas verdriet uitschreeuwde.

Ik had immers in alle oprechtheid de taak op mij genomen hem zijn oorspronkelijke staat van zoon van de zon terug te geven - en wij zwierven rond en hielden ons in leven met de wijn van de holen en de proviand van de weg, gehaast als ik was om de plaats en de formule te vinden.

[p. 62]

Slapeloze nachten

I

Dit is de verlichte rust, zonder koorts of loomheid, op het bed of op de wei.

Dit is de vriend, zonder hartstocht of zwakte. De vriend.

Dit is de geliefde, zonder kommer of kwelling. De geliefde.

De lucht en de wereld, ongezocht. Het leven.

- Was dit het dus?

- En de droom verkilt.

II

De verlichting verschijnt weer in de boom van metselwerk. Vanuit de twee einden van de zaal, middelmatige decors, komen harmonische opstanden samen. De wand voor de slapeloze is één psychologische opeenvolging van doorsneden van friezen, atmosferische stroken en geologische oneffenheden. - Felle, vluchtige droom over sentimentele formaties met wezens van alle mogelijke karakters onder alle mogelijke gedaanten.

III

De lampen en de tapijten van de slapeloze nacht maken het geluid van golven, 's nachts langs de scheepsromp en rondom de steerage.

De zee van de slapeloze nacht, als de boezem van Amelia. Het behangsel tot op halve hoogte van kanten kreupelhout, smaragdgroen, waarin de tortels van de slapeloze nacht zich storten.

De plaat van de zware haard, echte zonnen op zandbanken: ha, toverput; enig uitzicht op de dageraad, ditmaal.

[p. 63]

Mystiek

Op de glooiing van de helling draaien de engelen hun wollen gewaad rond in de grasvelden van staal en smaragd.

Weiden van vlammen springen tot op de heuveltop. Links wordt de teelaarde op de heuvelrug vertrappeld door alle soorten moordpartijen en veldslagen, en allerlei rampspoedige geruchten trekken hun kromme. - Achter de heuvelrug rechts de lijn van het oosten, van elke vooruitgang.

En terwijl de bovenste strook van het schilderij ontstaat door het ronddraaiend en opspringend geruis van zeehorens en mensennachten,

Daalt de bloeiende vrede van de sterren en de hemel en al het andere neer voor de helling als een korf - tot voor ons gezicht, en maakt de afgrond bloemgeurig en blauw daar beneden.

[p. 64]

Bloemen

Vanaf een gouden platform - tussen de zijden snoeren, de grijze sluiers, de groene fluwelen en de kristallen schijven die zwart worden als brons in de zon - zie ik het vingerhoedskruid ontluiken op een tapijt van zilverdraden, ogen en lokken.

Geelgouden muntstukken, uitgestrooid op de agaatsteen, mahoniehouten pijlers, die een koepelgewelf van smaragden torsen, wit satijnen tuilen en fijne robijnen roedes omringen de waterroos.

Als een god met reusachtige blauwe ogen en sneeuwwitte leden lokken zee en hemel de schare jonge, sterke rozen naar de marmeren terrassen toe.

[p. 65]

Marine

De karren van zilver en koper -
De boegen van staal en zilver -
Karnen het schuim -
Woelen de wortels van de bramen op -
De stromingen van de heide
En de weidse wagensporen van de eb
Wijken kringsgewijs naar het oosten,
Naar de pijlers van het woud -
Naar de stammen van de pier,
Wiens spits wordt aangebeukt door draaikolken van licht.

[p. 66]

Bottom

Al was de werkelijkheid te netelig voor mijn grootsheid, toch speelde ik bij mijn Vrouwe een dikke, grijsblauwe vogel, die naar het lijstwerk van de zoldering opvloog en in de avondschemering rondfladderde.

Ik speelde, terwijl ik aan de voet van het baldakijn haar aanbeden sieraden en lichamelijke pronkstukken torste, een dikke beer met paars tandvlees en een van verdriet verschoten vacht, de ogen gericht op het kristal- en zilverwerk van de consoles.

Alles werd donker en vurig aquarium. 's Ochtends - een strijdlustig junigloren - rende ik de velden in als een ezel om het uit te balken en dreigend met mijn grief te zwaaien, tot de Sabijnse maagden uit de voorsteden zich om mijn schoften wierpen.

[p. 67]

Beweging

De slingerbeweging langs de stroomversnellingen,
De kolk bij de achtersteven,
De snelheid van het verval,
Het geweldige debiet van de stroming,
Voeren met ongekende lichten
En nieuwe chemische middelen
De reizigers door de hozen van het dal
En van de Maalstroom.

Het zijn wereldveroveraars
Op jacht naar persoonlijk chemisch fortuin;
Sport en comfort reizen met hen mee;
Ze voeren de beschaving
Van rassen, klassen en dieren mee op dit Schip.
Rust en verwarring
In het voorhistorische licht,
In de vreselijke studieavonden.

Want aan het gesprek tussen de toestellen - het bloed, de bloemen,
de glans, de juwelen -
Aan de driftige berekeningen op dit vluchtige schip,
- Zie je, als een dijk achter de hydraulomotorische weg rollend:
Monsterlijk, eindeloos oplichtend - hun studiebagage;
Voortgejaagd als ze zijn door harmonische vervoering
En heroïsche ontdekkingsroes.

In de verbluffendste wisselingen van atmosfeer
Trekt een jeugdig paar zich terug op de ark
- Is het vergeeflijke schuwheid van vroeger? -
En zingt en zet zich schrap.

[p. 68]

Bede

Tot mijn zuster Louise Vanaen van Voringhem: - Haar blauwe kap naar de Noordzee gekeerd. - Voor de schipbreukelingen.

Tot mijn zuster Leonie Aubois van Ashby. Phoe - het gonzende, stinkende zomergras. - Voor de koorts van moeders en kinderen.

Tot Lulu - boze geest - die nog steeds een zwak heeft voor die bidbankjes uit de tijd van de Vriendinnen en van haar gebrekkige opvoeding. Voor de mannen! - Tot mevrouw ***.

Tot de jongeman die ik was. Tot deze heilige grijsaard, kluis of missiepost.

Tot de geest van de armen. En tot een zeer hoge clerus.

Alsook tot welke eredienst in een zo heuglijk heiligdom en bij zulke gebeurtenissen men zich ook laat verleiden naargelang de ingeving van het ogenblik of onze eigen zware zonde.

Vanavond tot Circeto van de hoge ijsvelden, vet als een vis en paars als de tien maanden van de rode nacht - (haar hart van amber en spunk) - voor mijn eenzaam gebed dat stil is als deze nachtgebieden en voorbereidt op sterkere bravourestukken dan deze poolchaos.

Tot elke prijs en op elke wijs, zelfs op metafysische reizen. - Maar dàn nog meer.