De fragmenten van de Limburgse 'Floyris en Blantsefluor'

Fragment 7: Gesprek tussen de torenwachter en Floris

in míme hus nů iet gescíet ⁺
dat ug missevalle,
dat beteríc me talle. ⁺
Havet er og hier gesoht,
des ic ug gehelpen mog,
mit allen minen sinnen ⁺
dat willic ug gewinnen.
Uwe ser dat is mie leit.
Gedenkit an uwer manheit
ende sagit mie al íwe tat.
Of ic mac ic geve iu rat.’
Floyres die sprac do
mit sorgen den alden to:
‘Gir sprekit als ein gut man. ⁺
Sint ic in uwe hus quam,
mir negesciete nit mer wan gůet.
Andirs seric is min můet.
Here, ic sage iu wat mig wirre. ⁺
Up disen selven turne
is Blant[seflůr ..... ,
die na]m mir hat ende nit.
Duplike wart [......]

Vertaling

‘[...] in mijn huis nu iets geschied
dat u niet bevalt, daarvoor
zal ik u helemaal schadeloos stellen.
Hebt u hier verder iets gezocht,
waaraan ik u kan helpen,
dan wil ik mijn uiterste best doen
het voor u te verwerven.
Uw verdriet doet mij pijn.
Denk aan uw manhaftigheid
en vertel me alles wat u gedaan hebt.
Als ik kan dan geef ik u raad.’
Floyris zei daarop
heel bezorgd tegen de oude heer:
‘U spreekt als een vriendelijk mens.
Sinds ik in uw huis gekomen ben,
is mij uitsluitend goeds ten deel gevallen.
Mijn gemoed is om een andere reden bedroefd.
Heer, ik zeg u wat me dwars zit.
Bovenin deze toren
woont Blantsefluor [.....],
die heeft men uit haat en nijd van mij afgenomen.
Door diefstal werd [......]

+ 135-137 Vgl. A, v. 1658-1660: ‘En’estes vos bien herbergiés?/ Se rien veés qui vos desplaise,/ amendé iert, se j’en ai aise’. (Vert.: Bent u niet goed ondergebracht? Als u iets ziet, wat u niet bevalt, zal dat verholpen worden, als ik daartoe in staat ben). Het opvallende verschil is echter dat in het Frans deze vriendelijke woorden door de bruggenwachter gesproken worden, terwijl ze in TR de torenwachter in de mond worden gelegd. (De Smet, 1962/1991, 207).

+ 137 ‘me talle’. Letterlijk: met al, geheel en al.

+ 140 ‘sinnen’. Mv. van ‘sin’, verstand.

+ 148-150 Vgl. A, v. 1661-1663: ‘Sire, fait il, vos dites bien,/ vostre merci. Mais nule rien/ d’endroit l’ostel ne me desplaist [...]’. (Vert.: Mijnheer, zegt hij, u spreekt vriendelijke woorden. Dank daarvoor. Maar wat dit verblijf betreft is er niets dat me niet bevalt). Floris spreekt in het Frans met deze woorden de bruggenwachter aan!

+ 152-155 Zie ook v. 3-5. Zowel in de bruggenwachter-episode als in de torenwachter-episode sluit Floris zijn verhaal af met een bijna gelijkluidende bekentenis. Vgl. A, v. 1761-1762: ‘et Blancheflor si est m‘amie./ Emblee me me fu par envie’. (Vert.: en Blancefoer is mijn vriendin. Ze werd door afgunst van mij afgenomen) en A, v. 2264-2268: ‘Lassus en la tor est m’amie,/ cele qui a non a Blanceflors./ [...] Emblee me fu par envie.’ (Vert.: Daarboven in de toren is mijn geliefde,/ die de naam Blancefloer draagt. [...] Ze werd door afgunst van mij afgenomen).