Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Grimbergse oorlog (1852-1854)

Informatie terzijde

Titelpagina van Grimbergse oorlog
Afbeelding van Grimbergse oorlogToon afbeelding van titelpagina van Grimbergse oorlog

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (3.89 MB)

XML (1.23 MB)

tekstbestand






Editeurs

Ph. Blommaert

C.P. Serrure



Genre

poëzie

Subgenre

kroniek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Grimbergse oorlog

(1852-1854)–Anoniem Grimbergse oorlog–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

[vs. 2398-2884]aant.

 
Te Bruessel waert, met sine maisenieden.Ga naar voetnoot2398
 
Daer bleef hi met sine lieden
[pagina 107]
[p. 107]
2400.[regelnummer]
Enen tijt, met grooter rasten,
 
Dat hy ene twint en dede aentasten
 
Van Grimbergen die heren goet,
 
Daer hi toe drouch quaden moet
 
Om ouden hate ende hatie.aant.
 
Met nuwen raet sochte hie
 
Hoe hi op hem enige dingen
 
Met ocsuine mochte bringenaant.
 
Dat oirloge toe brachte.
 
Soe lange peinsde hi ende dachte
2410.[regelnummer]
Dat hi in't ende liede dede vaen
 
Van Grimbergen, sonder waen,
 
Die om haer comenscap uytreden,Ga naar voetnoot2412
 
Ende teech hen ane onvermeten
 
Dat si op straten hadden gerooft;
 
Hi deedse voeren, dat gelooft,Ga naar voetnoot2415
 
Tot Bruessel in gevancnesse.
 
Als dat vernamen, sijt gewesse,
 
Heer Arnout ende die sone sijn,
 
Sonden sy enen bode fijn
2420.[regelnummer]
Aen den hertoge in der stat
 
Van Bruessel, die hem bat,
[pagina 108]
[p. 108]
 
Als hi quam daer hine vant,Ga naar voetnoot2422
 
Dat hi sinen here te hant
 
Sine lieden sonde ende sijn vrient,
 
Die hi al onverdient,
 
Sonder mesdaet, hadde doen vaen:
 
Of hi sal vatten en slaen
 
Ridderen, knechten, clercken, papen,
 
Waer dat hise can betrapen
2430.[regelnummer]
In uwen lande ochte bevaren.
 
Die hertoge sprac, sonder sparen:
 
Hine doets niet doer haren wille,
 
Sy mochten wel swigen stille.
 
Het ware sotheit dat si dochten;Ga naar voetnoot2434
 
Daden si al 't quaetste dat si mochten,
 
Hine losset niet een slee.aant.
 
Hier met keerde min no meeGa naar voetnoot2437
 
Die bode van den hertoghe dairGa naar voetnoot2438
 
Te sinen heere. Kort daer naer
2440.[regelnummer]
Tot Grimbergen es hi comen,
 
Daer hi heer Arnoude heeft vernomen,
[pagina 109]
[p. 109]
 
Ende heeft hem alle die waerheit
 
Van tshertogen wegen geseit:
 
Als dat hi niet eene slee
 
En dade doer hem, noch min no mee,
 
Ende dat hi hem waert dat bedochteaant.
 
Quaetste daet dat hi mochte.
 
Alse dat hoorde heer Arnout
 
Van Grimbergen, die here stout,
2450.[regelnummer]
Wert hi verbolgen ende erre,
 
Ende geboot sonder merrenGa naar voetnoot2451
 
Een deel volcs, die te samenGa naar voetnoot2452
 
Tot hem wel gewapent quamen,
 
Ridderen ende baetselere,aant.
 
Die de wapenen minden seere,
 
Ende diese hadden in't gemeenGa naar voetnoot2456
 
Verre besocht. D'eene was een
 
Van der Thomen mijn heer Willem,Ga naar voetnoot2458
 
Die borchgrave, ende met hem
2460.[regelnummer]
Van Oyenbrugge heer Henric,
 
Ende met hem dieregelijc
 
Heer Geraert ende heer Jan Screyhane.
 
Oec was met hem, wet wale,Ga naar voetnoot2463
[pagina 110]
[p. 110]
 
Heer Henric ende heer Arnout,Ga naar voetnoot2464
 
Die kinderen waren vrome ende stout
 
Mijns heren Arnout van Hombeke.
 
Mijn heer Simon quam in de reke,Ga naar voetnoot2467
 
Die van der Male hiet voerwaer,
 
Ende heer Geraert van Herlaer,
2470.[regelnummer]
Heer Paridaen oec van Massenhove.
 
Dit waren ridderen doe van love,Ga naar voetnoot2471
 
Stout, vrome, jonc van jaren,Ga naar voetnoot2472
 
..........Ga naar voetnoot2473aant.
 
Tot Grimbergen met ridderschape,
 
Ende met menighen vromen cnape,
 
Die de wapenen minden seere.
 
Dese sijn met groter ereGa naar voetnoot2477
 
Te Grimbergen comen binnen;
 
Daer dede hem heer Arnout bekinnen
2480.[regelnummer]
Hoe sijn lieden waren gevaenGa naar voetnoot2480
 
Van den hertoghe, diese ontgaen
 
En woude laten dore niemants bede:
 
‘Oec heb ic's hem doen bidden mede;
 
Want sine waren niet misdadich.
 
Hier toe wilt my sijn geradich,
[pagina 111]
[p. 111]
 
Wat wrake ic doen mach hier ave.’
 
Doen antwoerde die borchgrave:Ga naar voetnoot2487
 
‘Laet ons varen te Bruessel waert,Ga naar voetnoot2488
 
Ende vaen al ongespaert
2490.[regelnummer]
Wat wy vinden in ons gemoet.’
 
Heer Arnout sprac: ‘Ic wille men't doet.’Ga naar voetnoot2491
 
Sy saten op al ongespaert
 
Ende reden doe te Bruessel waert.
 
XL scutters voerden sy met bogen;
 
Woudse iemant orloghen,
 
Ochte weren, ochte slaen,
 
Dat sy hen by souden staen.
 
Dus sijn sy in't lant getoghenGa naar voetnoot2498
 
Godevaerts des hertoghen,
2500.[regelnummer]
Ende gingen panden ende roven;
 
Dus meughdi my geloven,
 
Ende namen 't goet dat sy vonden,Ga naar voetnoot2502
 
Ende deden't aen corte stondenGa naar voetnoot2503
 
Te Grimbergen binnen driven.
 
Oec vinghen sy, sonder bliven,
 
Wat sijs alomme consten betrapen,
 
Ridderen, knechten, clercken, papen,Ga naar voetnoot2507
[pagina 112]
[p. 112]
 
Ende voerdense te Grimbergen in,
 
Ende daertoe haer gewin.
2510.[regelnummer]
Ende alse die hertoge, dat verstaet,Ga naar voetnoot2510
 
Seggen hoerde dese overdaet,Ga naar voetnoot2511
 
Die hem die Grimberchsche heren
 
Hadden gedaen ende die oneren,
 
Sant hi liede vrome ende stout,Ga naar voetnoot2514
 
Die wachten souden met gewout
 
Beide weghen ende straten,
 
Dat daer en lede rike noch mate,aant.aant.
 
Sine vingen't, also sy deden al,
 
Beide groot ende smal.
2520.[regelnummer]
T'ierst dat si quamen in't lant
 
Van Grimbergen, sy u becant,
 
Bereden si heiden, hage, ende velt,Ga naar voetnoot2522
 
Bosschen ende straten met gewelt;Ga naar voetnoot2523
 
So dat niemant gaen noch riden
 
En mochte, noch hem ontvlieden,
 
Sine vinghen of sloegen doot,
 
Ende roofden 't al, cleen ende groot,
 
Dat hem ter were niet en dede;Ga naar voetnoot2528aant.
 
Dat hem weerde slogen sy mede.
2530.[regelnummer]
Sy roefden 't volc, ic liege u niet,
 
Ende als si hem ontsagen yet,
[pagina 113]
[p. 113]
 
Vloen sy achterwaert algaer
 
In de borch te Nettelaer,
 
Die tshertogen was sekerleke,Ga naar voetnoot2534
 
Ende aldoen stont by Strombeke.
 
Daer waren sy seker voer elken gast;
 
Het was een huys sterc ende vast,
 
Daer en mochte messchien niet;
 
Ende als sy hier stade saghen yet
2540.[regelnummer]
Voeren si roven ende berren,
 
Ende vinghen't sonder merren,Ga naar voetnoot2541
 
Daer sy toe consten comen.
 
Oec deden hem groote onvrome,Ga naar voetnoot2543
 
Die van Grimbergen desgelike,
 
Sine spaerden arm noch rike,
 
Waer dat sire quamen toe.
 
Oec geviel dicke alsoe,
 
Dat d'een te gemoete quam
 
Den anderen, alsoe ic vernam,
2550.[regelnummer]
Van hem, die wachten achter straten,
 
Ende vochten sere uter maten.
 
Dus hadden sy vele pongise;aant.
 
Maer sy en consten in geenre wise
[pagina 114]
[p. 114]
 
Comen t'enighen staende stride;
 
Die minste hoop weec t'allen tideGa naar voetnoot2555
 
Den meerren, also ic las,
 
Tot hi van lieden riker was,
 
Ende oirloghden in beiden siden.
 
Doen geviel't t'enen tiden,
2560.[regelnummer]
Alse dat hadde geduert een jaerGa naar voetnoot2560
 
Dat te Grimbergen quam daer naer
 
Mere, dat lieden van BrabantGa naar voetnoot2562aant.
 
Gelegen waren daer in 't lant,Ga naar voetnoot2563
 
Ende sloegen op huyse ende scueren,
 
Ende namen ter selver urenGa naar voetnoot2565
 
De lieden daer si toe quamen;
 
Ende t'iersten dat dit vernamen
 
Van Grimbergen die heren vrie,
 
Satter op eene groote partie,
2570.[regelnummer]
Met heren Wouter Berthoude,Ga naar voetnoot2570
 
Ende met sinen broeder boude,
 
Ende quamen al ongespaertGa naar voetnoot2572
 
Gereden met grooter vaert
 
Op die andere al onversien.
 
Doen sise sagen riepen mettien
[pagina 115]
[p. 115]
 
Van hem lude van Grimbergen,Ga naar voetnoot2576aant.
 
Wat si mochten, sonder verbergen:Ga naar voetnoot2577
 
‘U proye moet ons hier nu bliven;
 
Die en seldi niet verre driven.’
2580.[regelnummer]
Daer voeren si steken ende slaen,
 
Dies die ander worden ontdaen;
 
Want sy waren ongewaerneert.Ga naar voetnoot2582
 
Ghereden sijn sy ende gekeert,
 
Wat sy mochten, hare strate,
 
Ende hebben daer den roof gelaten:Ga naar voetnoot2585
 
Haers ondancs vloen sy voren;
 
D'ander volghden na met sporen,
 
Ende vingender onderwege vele;
 
Oec sloegen sire doet in den nijtspele.Ga naar voetnoot2589aant.
2590.[regelnummer]
Sy jaeghdense tote Bruessel toe;
 
Maer daer lieten sise doe,
 
Ende sijn met haren gewinneGa naar voetnoot2592
 
Gekeert te Grimbergen inne
 
Vrolike ende sere blide.
 
D'ander quamen van der sideaant.
 
Te Bruessele al in ghevarenGa naar voetnoot2596
 
Ten hertoghe, sonder sparen,Ga naar voetnoot2597
[pagina 116]
[p. 116]
 
En clagheden van die groote scaden,
 
Die hem die Grimberchse heren daden,
2600.[regelnummer]
Doe si sijn liede onder weghen
 
Gevaen hadden ende geslegen,
 
Som doot, som gewont, som mat,
 
Ende gejaget totter stat.
 
Als die hertoghe dit vernam
 
Wert hi tornich ende gram,Ga naar voetnoot2605
 
Ende swoer in dieren ede,
 
Si souden't becopen te lede,
 
Dat sijt oyt dorsten bestaen.
 
Die hertoge dede wel saen
2610.[regelnummer]
Ontbieden ridderen ende cnapen,
 
Die wel consten aen de wapen,
 
Dat si quamen, sonder beiden.
 
Doen ginc hem elkerlijc gereiden,Ga naar voetnoot2613
 
Ende quamen ten hertoge met eren.
 
Nu hoirt van de Grimberchse heren,
 
Den vromen man heer Arnoude,
 
Ende van heer Wouter Berthoude,
 
Sinen sone, wat si doen daden.
 
Doen si hadden met scaden
[pagina 117]
[p. 117]
2620.[regelnummer]
Die Brabantsoenen gescoffiert,Ga naar voetnoot2620aant.
 
Die sy some ongemaniert
 
Versloegen, ende some vinghen,
 
Hadden sy van desen dinghen
 
Anxt, alse dat die hertoghe
 
Met stride ende met orloghe
 
Sijn scade soude wreken comen
 
Op hem allen, niet op hem somen;
 
Ende ontboden vrienden ende maghe,
 
Dat si t' enen gesetten dagheGa naar voetnoot2629
2630.[regelnummer]
Te Grimbergen gewapent quamen,
 
Also si daden te samen.
 
T'ierst dat si vernamen die mere
 
Quamen si t' allen wijch ghere
 
Te Grimbergen wert gereden,
 
Met groter behagelheden.
 
Daer quam die grave van Vianden,
 
Met menighen man, wilt verstanden,
 
Crachtich gewapent totten oghe.Ga naar voetnoot2638
 
Oec quam dair ten oirloghe
2640.[regelnummer]
Die heer van Breda en sijn sonen,Ga naar voetnoot2640
 
Met volcke dat men niet versconen
[pagina 118]
[p. 118]
 
Wel en mochte, des sijt vroet,Ga naar voetnoot2642
 
Die van hem hielden leen ende goet.
 
Van Mechelen ende oic voirt an
 
Tot bi Postele, menich man
 
Quamen hem te helpen, dat wet,
 
Ridderen ende cnapen, die met
 
Te Grimbergen woonden omtrent.
 
Dese quamen met ghenentGa naar voetnoot2649
2650.[regelnummer]
Wel gewapent ende opgeseten
 
Om te helpen, doe ic u weten,Ga naar voetnoot2651
 
Heer Arnoude sijn lant verweren
 
Jeghen die hem wilden deren.Ga naar voetnoot2653
 
Ende hierna worden sy beraden,
 
So dat sy vergraven daden
 
Alle die passe, die men vant,
 
Daer toe comen mocht enich brant,
 
Die in heur lant mochte beraden
 
Onvrome, verlies, oft scade.
2660.[regelnummer]
Hier toe was het dat raet gave
 
Van Vianden die goede grave.
 
Oec daden sy die passen besetten
 
Allegader, sonder letten,
 
Daer men van Bruessel toe mochte,Ga naar voetnoot2664
 
Met lieden van coenen gedochte,
[pagina 119]
[p. 119]
 
Ende met scutteren goet ter cure.Ga naar voetnoot2666
 
Hier af swig ic te deser ure,
 
Ende segge u van den hertoge voert,
 
Die te Bruessele was in de poert,Ga naar voetnoot2669
2670.[regelnummer]
Ende vergaderde een groot here
 
Om te vaerne ter wereGa naar voetnoot2671
 
Te Grimbergen in dat lant,
 
Daer si doe stichten brant,Ga naar voetnoot2673
 
Ende daden met rove den omsaten
 
Groote scade uter maten.
 
Maer het was begraven alsoe
 
Dat sire niet costen comen toe
 
Met rove, met brande, te vele scaden.
 
Doe waren vele wel beraden
2680.[regelnummer]
Die Grimberchsche heren ende voirsien
 
Van vele lieden, die in dien
 
Altoes begrepen waren dair,
 
Dat si den anderen reden naer,
 
Ende haddense by waerheden
 
Geerne van achter bestreden;
 
Maer si en hadden niet de macht;
 
So groot was 's hertogen cracht
[pagina 120]
[p. 120]
 
Dat sijs niet en dorsten bestaen.
 
Maer als si sagen, sonder waen,
2690.[regelnummer]
D'ander yet riden onbewaert,Ga naar voetnoot2690
 
Sloegen sine achter in den staert;Ga naar voetnoot2691
 
Sy quetsten liede ende vinghen.Ga naar voetnoot2692
 
Ende alse in deser weringhen
 
Die hertoghe hadde doen branden, roven,Ga naar voetnoot2694
 
Waer hi conste comen boven,
 
Oft daer hi conste geriden toe,
 
Keerde hi met sinen lieden doe
 
Te Bruessel, sonder sparen,
 
Ende liet elken t'huiswert varen,
2700.[regelnummer]
Ende voer selve na dat
 
Te Lovene in de stat.
 
Alse die Grimbersche heren dat vernamen,Ga naar voetnoot2702
 
Ginghen si hem alle versamen,
 
Ende trocken te Bruessel waert,
 
Ende ginghen bernen in de vaert,
 
Al daer si toe mochten comen.
 
Doe hebben si den roof genomen,
 
Dien sy in haren wege vonden;
 
Ende als si hadden te dien stondenGa naar voetnoot2709
[pagina 121]
[p. 121]
2710.[regelnummer]
Een deel dorpen verbrant,Ga naar voetnoot2710
 
Keerden si weder te hant,
 
Met haren proyen, die sy met minnen
 
Deylden te Grimbergen binnen.
 
Oec voeren sy hier boven
 
Dicke bernen ende roven
 
In den hogen lant,
 
Daer sy in stichten roof ende brant;
 
Ende die hertoge sekerlike
 
Brande hem af derghelike
2720.[regelnummer]
Haer lant tot Grimbergen toe.
 
Dus even hert hilden sijt doe,Ga naar voetnoot2721
 
Dat, tusschen Grimbergen, dat wiet,
 
Ende Bruessel der stat, niet
 
Dorp en bleef staen voert,
 
En was verbrant ofte verstoert,
 
Ja, tot Vilvoorden, dat's waer,
 
Sonder een borch, hiet Nettelaer;
 
Anders en bleef daer, groot noch smal.
 
Oec was 't volck gevloen al
[pagina 122]
[p. 122]
2730.[regelnummer]
Dat woonde in 't lant te voren.Ga naar voetnoot2730
 
Dus beriet daer elc anders toren,
 
Waer si mochten, des sijt wijs;
 
Sy hadden menich swaer pongijs,
 
Daer stoute feiten, na mijn verstaen,
 
Van wapenen in worden gedaen.
 
Ende dicke man oic jegen man,
 
So dat ic niet geseggen en can
 
Die waerheit hoe dat daer gevel;
 
Maer het was te horen welGa naar voetnoot2739
2740.[regelnummer]
Dat sy met overmoedicheden
 
Dicke opten anderen streden,
 
Ende vingen ende sloegen te male,
 
Met .x. met .xij., op ende dale;
 
Maer te ghenen staenden stride
 
En quamet in ghene side;
 
Want hem de hertoghe te mechtich,
 
Te rijcke was ende crechtich,
 
Overmits des keysers wille,
 
Die hem halp lude ende stille.
2750.[regelnummer]
Wanneer hijs hadde te doene
 
Sende hi hem sire baroeneGa naar voetnoot2751
[pagina 123]
[p. 123]
 
Ende ridders ende knapen,Ga naar voetnoot2752
 
Die goet waren ter wapen;
 
En hadden't leenhouders gedaen,
 
Des en hadden't niet ontstaenGa naar voetnoot2755
 
Mogen die Grimberchse heren,
 
Die om geniets wille der eren
 
Roefden dicke den hertoghe,
 
Ende hem ontrieden den orloghe,
2760.[regelnummer]
Ende daden hem dicke, dat's waer,
 
Al ginc't sire eren naer,
 
Vreden geven vast ende goet.
 
Die van Grimbergen waren vroet,
 
Ende hielden te vriende in der orloghen,
 
Die raet waren des hertoghen,
 
Met groote gichten sekerlike,
 
Die sy gaven mildelike
 
Om dat sy wouden om datGa naar voetnoot2768
 
Haers willen voorderen te bat.
2770.[regelnummer]
Oec waren lieden vele van der sydeGa naar voetnoot2770
 
Binnen Grimberghen tien tyde,
[pagina 124]
[p. 124]
 
Dien dat orlogen was leet;Ga naar voetnoot2772
 
Want sy wisten wel gereet
 
Wat van der sake mochte comen,
 
Ende hadden liever genomenGa naar voetnoot2775
 
Den pays dan den onvrede,
 
Ende spraken dicke ten besten mede;
 
Soe dat van Brabant die here
 
Sijn recht hadde gehad ende d'ere
2780.[regelnummer]
Ende al dat hadden sijn vorsaten,
 
Hadde die grave van Vianden gelaten.
 
Hine liet niet peisen, als ick versta,
 
Noch den here van Breda,Ga naar voetnoot2783
 
Noch andere ridderen, die mechtich
 
In 't lant waren ende woonechtich,
 
Ende orloge ende wapenen minden,
 
Al waest dat si den hertoge kinden
 
Boven hem mechtich, sine achten's niet;
 
Maer daden den lantvolcke groot verdriet,Ga naar voetnoot2789
2790.[regelnummer]
In Brabant, met roven ende met branden.
 
Dus stont dese twist tusschen de landeGa naar voetnoot2791
 
Lange, ende selc stont gaf men vrede,Ga naar voetnoot2792
[pagina 125]
[p. 125]
 
Dat men met bedwange dede;
 
Ende selc tijt hielt men parlement;
 
Want men geerne hadde gheënt
 
D'orloghe, hadde men gemocht.
 
Ende als men 't soude hebben brocht
 
Ter soene, so waren dair
 
In beide syden, die voirwaer
2800.[regelnummer]
Soe verworven met haer spraken,
 
Dat men te peise niet conste gheraken.Ga naar voetnoot2801
 
Nochtans waren, als ic u bediede,Ga naar voetnoot2802
 
In beider syden veel goeder liede,
 
Dien d'oorloghe was herde leet.
 
Daer was een, als ic 't weet,
 
Van Wemmele mijn heer Arnout,
 
Ende heer Jan van Campenhout,Ga naar voetnoot2807
 
Heer Geraert van Pede, heer Jan van Aa,Ga naar voetnoot2808
 
Die heere van Hobosch, die naaant.
2810.[regelnummer]
Ende bi waren den hertoghe,Ga naar voetnoot2810
 
Ende ander heren, die in d'orloghe
 
Den heren van Grimbergen waren stout,
 
Daer si somme hare scout
 
In quiten, die waren gemaige.
 
Oec wasser een deel in d'ander lage
[pagina 126]
[p. 126]
 
Aldus metten Grimberchsen heren,
 
Die noode sagen dat strueren
 
Des lantvolx in weder side;
 
Die waren tien tide:
2820.[regelnummer]
Heer Godevaert Screyhane ende also wale
 
Mijn heer Seger van den Male,
 
Heer Willem van den Bogaerde, metGa naar voetnoot2822
 
Heer Willem Tant, ic wille ghijt wet,
 
Ende her Arnout van Oyenbrugge.
 
Dese spraken dicke over ruggeGa naar voetnoot2825
 
Om peis, om soene, ende om vrede,
 
Ende seiden: ‘Wel eest waerhede,Ga naar voetnoot2827
 
Dat men in dit orloghe
 
Onrecht doet den hertoghe;
2830.[regelnummer]
Want van Grimbergen plagen
 
Die heren in ouden daghen
 
Haer goet te houden, haer lant,
 
Van den hertoge van Brabant.’ -
 
‘Hierbi vrucht ic, si lude, si stille,
 
Te siene onsen onwille,’
 
Sprac heer Arnout van Oyenbrugge,
 
Die hoer voersprake vlugge
[pagina 127]
[p. 127]
 
Overal was hier af.
 
D'ander hilden niet een caf
2840.[regelnummer]
Wat sire toeseiden ende spraken;
 
Ende tegen hem an in derre zaken
 
Dat si leenhouders waren,
 
Ende hadden liever; sonder sparen,
 
Den hertoge van Brabant,
 
Dan die van Grimbergenlant,
 
Dore al dat sise kinden goet,
 
Getrouwe, wijs, ende vroet,
 
Ende gewillich altoes ten wapen.Ga naar voetnoot2848
 
Daer waren vele edele knapenGa naar voetnoot2849
2850.[regelnummer]
Ende vele ridders tier tijt,Ga naar voetnoot2850
 
Die oorloghe minden ende strijt,
 
Ende niet en gheerden dan onraste;
 
Oic hilt d'oorloghe staende vaste.Ga naar voetnoot2853
 
Die grave van Vianden ende van Breda,Ga naar voetnoot2854
 
Die heren van Voren ende van der Aa,
 
Ende mijn heer Wouter Berthout,
 
Ende Geeraert, sijn broeder stout,
 
Somwile met vrede, ende selc stontGa naar voetnoot2858
 
Met parlemente, si u cont,
[pagina 128]
[p. 128]
2860.[regelnummer]
Hilden dese heren d'orloge op hoor.aant.
 
Sy hadden van Grimbergen d'oor
 
Met hem die 't uit ghenen saken
 
En lieten te peise geraken;Ga naar voetnoot2863
 
Ende als 't was buten bestande,
 
Reisde elc op anderen in den lande,
 
Ende panden ende daden andren scade.Ga naar voetnoot2866
 
Dus stont in grooter ongenadeGa naar voetnoot2867
 
't Lant, ende in swaren orloghe,
 
So dat hem heeft die hertoghe
2870.[regelnummer]
Een deel ontcracht van haren goede,
 
Ende haer renten, als ic ghevroede,Ga naar voetnoot2871
 
Gemindert, ende hilt in handeGa naar voetnoot2872
 
Veel haers goets in den lande.
 
Binnen desen selven orlogheaant.
 
Quam een siecte aen den hertoghe,
 
Daer hi af sterf ende wert met havenaant.
 
Te Haffligem eerlic begraven,
 
Met rouwen ende met misbaer;
 
Noch hedendaeghs vint men daerGa naar voetnoot2879
[pagina 129]
[p. 129]
2880.[regelnummer]
Sijn graf. Hi achter lietGa naar voetnoot2880
 
Enen sone die Godevaert hiet
 
Ende was d'ander sekerlijc;
 
Maer hine was niet also lovelijcGa naar voetnoot2883
 
Alse was sijn vader,Ga naar voetnoot2884
 
Als ic u seggen sal algader.

voetnoot2398
Met syne lieden, Ende bleeff daer, hoor ick bedieden, Met grooter rasten eenen tijt Dat hy niet en dede, dat seker sijt, Op die van Grimberghen groot no smal; Maer eene hatye, so bleef het al Ter heeren waert, verstaet dat nu, Van Grimberghen, dat segghe ick u, Ende droech hen quaet herte, dat verstaet, Oock socht hy menighen nauwen raet Hoe hy yet mochte op ghedringhen, Daer hy mede, met eenighe dinghen Toebrachte oorloghe ende ghevecht Dat hy quaeme op slecht. Dus dedy in 't eynde lieden vaen.
voetnoot2412
Daer sy om heure coopmanscap reden, Ende teech hen aene by waerheden.
voetnoot2415
Ende deedse veuren, des ghelooft, Te Brusselle in 't ghevangenisse. Doen dat vernam, sijt's ghewisse, Mijn heere Aernoult en syne sonen, Sonden sy, hoorick vernoemen, Eenen bode te Brusselle binnen Aen dien hertoghe, doen ick u kinnen, Dat hy haerlieden sonde. Die bode quam ter corter stonden Te Brusselle, ende ginck saen.
voetnoot2422
Op 't hof, daer hy den hertoghe staen Vant binnen poorte voor die sale. Doen ginck die bode, wet wale, Daer hy den hertoghe sach, Ende seyde: ‘Heere, goeden dach Geve u God en Ste. Marie, Ende al u gheselscap vrye.’ Daer naer seyde die bode fier: ‘Heer, my heeft ghesonden hier Mijn heere Aernoult van Grimberghen, Ende bid u seere, sonder verberghen, Dat ghy hem syne lieden sent, Die ghy ghevaen hebt ontrent, Sonder schout en sonder recht, Oft weet dat ter waerheyt slecht Hy sal vaen ruddren ende knaepen, Knechten, heeren ende papen, Waersy can bevaren.’ Die hertoghe antwoorde te waeren, Hyne daets niet om synen wille, Hy mochte.
voetnoot2434
Dat hy sochte Daede coenelick 't quaetste dat hy mochte, Hyne losses niet en quaede not.
voetnoot2437
Sonder spot.
voetnoot2438
Daernaer, Ende ginck t'huuswaert voorwaer Te Grimberghen, van daer hy was commen. Als hy daer quam, hebbick vernomen, Ginck hy te heer Aernoulde na das, Na syne borch, daer hy inne was, Ende vertelde hem die waerheyt al, Hoe dat die hertoghe groot no smal Door hem en dade van eenen cave, No dat hy de lieden, by St. Bave, Uyt en liete nimmermeere, Ende dat hy dade in alle keere Dat quaeste dat hy mochte doen, Hyne losses niet eenen mottoen.
voetnoot2451
Ontbod.
voetnoot2452
Van synen lande een deel liede, Die gerne quaemen, als ick bediede, Wel ghewapent, wilt ghevroeden. Doen sy die niemaeren verstoeden Dat heer Aernoult haers hadde te doene, Daer quaemen een deel rudderen coene, Vromer jonger baetselaere.
voetnoot2456
Ende som verre hadden ghesocht, Dies was een, ben ick bedocht.
voetnoot2458
Van den Thommen die borchgraeve, Mijn heere Willem, by St. Bave, End van Oyenbrugge mijn heer Hendrick; Oock quaemen daer ook sekerlick Mer.
voetnoot2463
Ende noch twee andere, ick wane.
voetnoot2464
Heer Aernoult ende heer Hendrick met, Die kinders waeren, dat wel wet, Mijn heer Aernoults.
voetnoot2467
Oock so quam daer, als ick spreke, Mijn heere Simoen Van der Maele, Een seer vroem batselier, wet wale; Oock quam daer heer Geeraert van Herlaere, Ende mijn heere Paridaen, dat's waer, Diemen hiet van Massenhove.
voetnoot2471
Alle ruddren van loove.
voetnoot2472
Ende jonck.
voetnoot2473
Ende volghende de waepenen t'waeren Altijt gerne, daer sy mochten. Dese quaemen met, coene ghedochten Te Grimberghen in waeren saeken, Ende oock menich vroom knaepe.
voetnoot2477
Ende als dese waeren met groote eere Vergadert te Grimberghen binnen, Dede hem.
voetnoot2480
Hoe die hertoghe hadde gevaen Sijn lieden, ende niet en woude laeten gaen, Ende hijs hem hadde doen bidden nochtan, Ende hy gerne, by St. Jan, Andere daer vooren vaen soude, Daer sy om wisselen woude, Ende sy hem daertoe gaven raet.
voetnoot2487
Doen antwoorde, dat verstaet, Mijn heere Willeme de borchgrave, Ende seyde: ‘Heere, by Sinte Bave.
voetnoot2488
Waert in, Ende vaen wy meer ofte min Dats wy.
voetnoot2491
Doen seyde heer Aernoult: ‘Sijt's vroet, Ick wille wijt doen, sonder scop.’ Doen saeten sy algaeder op, Ende voeren terstont te Brussel waert, Ende veurden met hen in de vaert Wel veertich schutters met bogen, Woudse yement weeren omlogen.
voetnoot2498
Dat segge ick u al sonder waen. Ende alsoo saen alsy quaemen Ghereden al te saemen In des hertoghen Godevaerts lant, Gingen sy panden al te hant, Ende rooven ten selven stonde.
voetnoot2502
't Quick.
voetnoot2503
Ende daeden't te Grimberghen driven. Oock so.
voetnoot2507
Knechten, heeren ende papen, Ende veurden't.
voetnoot2510
Alsoo.
voetnoot2511
Hoorde seggen die overdaet, Die ghedaen hadden die van Grimberghen.
voetnoot2514
Sant hy derwaert, sonder bergen, Lieden die wachten souden die straeten, Dat daer en lede hoghe no mate, Syne vingene, wats gheschiet, Dat sy daden, en liege u niet. Want t'ierst.
voetnoot2522
Sy velt ende haege.
voetnoot2523
Sonder saege, So dat nietmant en mochte lyden, Noch ontgaen te geenre syden, Sy vingense oft.
voetnoot2528
Wat dat sy conden belaken, Ende als sy hem van eeneger saeken Ontsagen, togen sy daer naer Aen die.
voetnoot2534
Die by Vilvoorden was ghestaen, Ende was tshertoghen, sonder waen, Ende was een huus vast ende goet. Dan waeren sy seker, des sijt vroet Dat hen messchien mochte niet, ende als sy haer schade sagen.
voetnoot2541
Vingen 't al.
voetnoot2543
Ende die van Grimberghen, heb ick vernoemen, Daden weder desghelijcke, Ende en spaerden arme no rijcke, Waer sijs mochten commen toe. Dickels gheviel't oock alsoo Dat d'een den anderen te ghemoete quam Van den ghenen, als ick vernam, Die daer die straeten roofden tier tijt, Ende sloegen elcandren, seker sijt, Ende vingen oock, hebbe ick vernomen; Maer niet en quaempt, wie 't mach vromen, Tot genen pongise dat staende was; Maer al vliende, sijt seker das.
voetnoot2555
Want wie dat brachte die meere macht, Die andere weec hem, so ben ick bedacht, Tot dat hy rijcke was van lieden; Dus worden sy, hoor ick bedieden, Oorloghende in beyde syden. Doen gheviel't in dien tyden.
voetnoot2560
Als gheduert hadde wel een jaer.
voetnoot2562
Die mere.
voetnoot2563
Lagen by Grimberghen in 't lant, Ende opsloegen husen ende scheuren.
voetnoot2565
Ende naemen den lieden ter selver heuren Allegader daer sy toe quaemen. Doen die van Grimberghen dat vernamen, Saeten op.
voetnoot2570
Ende reden derwaert, als ick lye, Met heer Woutren.
voetnoot2572
Wat sy mochten, met grooter vaert, Ende quaemen ghereden onghespaert Op dien anderen onversien. T'erst dat sy se sagen, met dien
voetnoot2576
Soe ryepen sy luyde: ‘Grimberghen!’
voetnoot2577
Sonder berghen, Ende seyden: ‘Ghy laete u proye hier!’ Doen voeren sy voort, sonder dangier Optie andren houwen ende slaen, Die te hant.
voetnoot2582
Onghewerneert. Ende sijn alle ghekeert.
voetnoot2585
Den roof daer ghelaeten; Ende gingen vastelicken vlien. D'ander volgden hen met dyen.
voetnoot2589
Ende sloeghen doot in dien speele. Dus jagende syse te Brusselle toe.
voetnoot2592
Ende sijn al weder ghekeert, Ende reden, alsoo men my leert, Rechte te Grimberghen binnen Met allen haeren ghewinne, Ende waeren van herten ghevalle blide, Ende d'ander quaemen ten dien tyde.
voetnoot2596
Alle inne gevaeren.
voetnoot2597
Ende gingen ten hertoghe daer naere, Ende claegden hem van der schaede, Die hem die heeren hadden beraeden Van Grimberghen, ende ghedaen, Ende ghejaegt tot by der stat. Doen die hertoghe hoorde dat.
voetnoot2605
Swoer hy met eenen dieren eede, Sy souden't becoopen ter eeren leede Dat sy yet bestaen dorsten. Doen ginck die hertoghe sonder vorsten, Ende ontbode rudderen ende knaepen In sijn lant in waere saecken.
voetnoot2613
Menich man bereyden, Als sy die nieumaeren verstonden, Ende voeren henen, hoorrick ooirconden, Tot den hertoghe, dat segge ick u, Daeraff ick wille swygen nu, Ende seggen van Grimberghen heer Aernoulde, Ende van synen sone heer Woutre Berthoude, Wat sy daden by mijnder wit; Doen sy hadden, verstaen dit.
voetnoot2620
Die Brabanders geschoffiert, Als ick u vooren hebbe ghevisiert, Daer sier een deel sloegen ende vingen, Hadden sy anxst in waere dingen, Dat die hertoghe daer soude commen, Ende schaede vreken, hebbe ick vernomen.
voetnoot2629
Dat sy quaemen, sonder sage Te Grimberghen ghewapent wel, Dat sy daeden al sonder spel; Want t'eerst dat sy die meere verstoeden Bereyden sy hen, wilt ghevroeden, Ende quaemen te Grimberghen ghereden, Daer sy haer herberghe, in waerheden, Alle binnen naemen te hant. Daer quam, dat sy u becant, Die staute grave van Vianden.
voetnoot2638
Wel ghewapent tot in die hoogen. Daer quam oock met ten oorloghe.
voetnoot2640
Met synen sonen, Ende met veele lieden, hoorick vernoemen.
voetnoot2642
Die alle hielden van hem haer goet. Oock quam daer, des sijt vroet, Van Postel waert menich man, Ende van Mechelen oock met aen. Oock so quaemen daer ghevaeren Ruddren ende knaepen te waeren, Die te Grimberghen woonden ontrent.
voetnoot2649
Dese quaemen daer, sy u bekent.
voetnoot2651
Doen.
voetnoot2653
Ende doen sy alle, sonder scheeren, Vergaedert waeren, segge ick u, Daden sy vergraeven nu Alle die passe, die men toe mocht commen In haer lant te haeren ontvromen, By den raede van den grave Van Vianden, by St. Bave. Oock deden sy.
voetnoot2664
Toe mochte ryden Met veele lieden, sonder beyden.
voetnoot2666
Ende met schutters oock een deel. Nu swighe ick van hem gheheel.
voetnoot2669
Brusselle.
voetnoot2671
Om te vaeren met groote geere.
voetnoot2673
Ende doen sijn volck, u sy becant, Al vergadert was ende ghereet, Soo togen sy henen, God weet, Te Grimberghen alle toe, End t'eerst dat sy daer quaemen doe Gincsy berren ende rooven; Ghyne mochtes niet gheloeven Wat grooter schade dat sy daden; Maer syne mochten te veele schaden Niet toecommen, segge ick u, Om dat soe was vergraeven nu. Oock waeren die van Grimberghen Wel bewaart, sonder verbergen, Ende voorsien van veele lieden, Ende reden, willick u bedieden, Den andren van achtere altijt naer; En haddense gerne bestreden voorwaer, Hadden sy van volcke ghehat die macht; Maer die hertoghe hadde te groote cracht, So dat sijs.
voetnoot2690
Die andere yet ryden.
voetnoot2691
Sloegen si achter.
voetnoot2692
Ende quetsten lieden, ende vingen met, Ende alse die hertoghe, dat wet.
voetnoot2694
Verbrant hadde, heb ick vernoemen, Alle gaedre daert hy toe conste commen, Keerde wedere met syne lieden Te Brussel waert, hoort dit bedieden. T'eerst dat hy daer quam ghevaeren Liet hy sijn volck al t'huuswaert vaeren, Ende voer.
voetnoot2702
Ende als die van Grimberghen wisten dat Dat de heer ghescheyden was, So togen sy saen na das Met haeren coenroete te Brussel waert Ende verberrende op die vaert Als daer sy mochten toecommen, Ende roofden, hebbe ick vernomen, Wat sijs in.
voetnoot2709
Tyen stonden.
voetnoot2710
Dorpen verbrandt een groot deel, Keerden sy weder al gheheel Weder te Grimberghen binnen Met haeren proyen, doe ick u kinnen, Die sy deelden blydelijcke. Dus voeren sy dickwils sekerlijcke Op den hertoghe berren ende rooven, Ende daden hem, mogdijs gheloven, Groote schade in sijn lant, Ende die hertoghe, sy u becant, Dede hem weder desghelijcke, Ende bernede hem af sekerlicke.
voetnoot2721
Ende die van Grimberghen berrende alsoe Op den hertoghe nacht ende dach, Soe dat geen dorp, hoorick ghewach, Staende en bleef op die wyle, Sonder Brusselle, dats geen gyle, Ende Grimberghe, 't en wert al Verbrant, verherijt, groot ende smal, Noch oock tot Vilvoorden mede, Sonder eene borch, dat's waerhede, Die Nettelaer gheheeten was, Die sterck was, sijt seker das, Ende was by Vilvoorden ghestaen, Die des hertoghen was, sonder waen. Maer anders so en bleef daer niet Ontrent staende, wes geschiet, By noch na, alsoo ick weet; 't Volck was al ghevloyen, God weet,
voetnoot2730
Datter te woonen plach te vooren. Ooyck hadden sy, doe ick u hooren, Menich pongijs onderlinge, Ende menich opset sonderlinge, Daer schoone fayten worden ghedaen Van waepenen, doe ick u verstaen, Dickwile man iegen man, Dat ick u niet gheseggen en can De rechte waerheyt hoe 't gheviel.
voetnoot2739
Maer ter waerheyt weete ick wel Dat sy dickwyle buyten reden Aen beyden zyden, in waerheden; Als nu d'eene, als d'ander nu; Ende sloegen ende vingen, segge ick u, D'een den anderen daer sy mochten, Ende dickwyle op d'ander vochten Met thiene, met twaelfe te male; Maer niemael en quamt, dat weet wale, Ten stryde; want te machtich Was die hertoghe ende te crachtich.
voetnoot2751
Ende sant hem so veele baroene.
voetnoot2752
Leenhouwers.
voetnoot2755
Syne hadden's mogen ontstaen Die van Grimberghen nu; Maer sy naemen goet, seg ick u, Van den heeren ter tyer tijt, So dat sy den hertoghe, des seker sijt, Dat oorloghe altoos ontrieden, Ende hem seyden, hoorick bedieden, Dat hy alles noch wel toequaeme, Ende daden hem dicke, al was 't scame, Vrede geven, dat was waer; Want die van Grimberghen openbaer Waeren wijs ende vroet, by trouwen, Ende hielden te vriende, als men mach scauwen, Veele lieden die by den hertoghe waeren, Met haeren ghiften, sonder spaeren.
voetnoot2768
Om dat sy wouden werlicke Haeren wille.
voetnoot2770
Iegen den hertoghe, verstaet dat. Dus deden sy haer dinck met vroeden sinne. Nochtans waeren veele lieden inne
voetnoot2772
Grimberghen, die d'oorloge was leet; Want sy wel wisten, God weet.
voetnoot2775
Ende spraken dickwels, hebbe ick vernomen Ten besten van deser saeken, Ende hadden gerne peys doen maken Aen beyde syden; ende van Brabant die heere Had ghehat dat recht ende die eere, Dat voormaels hadden syne voorsaeten In Grimberghen, by charitaeten, Ende daer hy de oorloghe om began; Maer en wouden laeten, by St. Jan, Met peysen die grave van Vianden.
voetnoot2783
Nocht oock die heere, wilt verstanden, Van Breda; want sy begeerden seere Dat oorloge in allen keere, Noch oock menich stout sergant, Noch menich ruddre, die daer in 't lant Woonachtich was; want sy Hadden veel liever, segge ick dy, Dat oorloge, dat si seer minden.
voetnoot2789
Maer sy daden den lande groot verdriet Van Brabant.
voetnoot2791
Desen twiste.
voetnoot2792
Van Brabant ende van Grimberghen lange; Selck tijt weert oock met bedwange Vrede gegeven In beyde syden. Ooyck hielmen parlementen tyen tyde Om te soenen ofte men conste; Maer het was om niet dat men 's begonste, Want so veele lieden waren daer Aen beyde syden over waer Die 't verwonnen.
voetnoot2801
Datten peyse.
voetnoot2802
Veele heeren In weder syden; by mijnder eeren.
voetnoot2807
Ende mijn heere.
voetnoot2808
Ende die heere van Pede oock mede, Mijn heere Geeraerts, dat 's waerhede; Ende daertoe die heere van Aa, Mijn heere Jan, als ick versta, Ende die heere van Hoboschs met, Ende noch andere, dat wel wet.
voetnoot2810
Die in des hertoghen syde waeren Ende vrienden, hoordick openbaeren, Den heeren van Grimberghen; oock waeren sy Haere mage som, ghelooves my, Soo dat sy spraken daertoe Dicwylen ten besten; ende oock alsoe Waeren heere in d'ander partyé: Heer Godevaert Screyhane, soe ick lye, Heere Willem Tant, heer Zeger.
voetnoot2822
Boengaerde, alsoe waele, Mijn heere Aernoult v.O.
voetnoot2825
Dese heeren spracken dickels over rugge Om peys ende om soene mede.
voetnoot2827
Wy weten wel die waerhede Dat men den hertoghe onrecht doet; Want die van Grimberghen plaegen haer goet Te houden van den hertoghen Van Brabant al ongheloghen Hier voormaels over langen tijt, Ende wy sullen, des seker sijt
Noch onsen willen, hebben hier aff. Wy en achten 's niet een caff; Want sy seyden, sonder gyle; Maer men verspraxe somwyle Ende tegen hen aene dat sy waeren Leenhouwers, sonder spaeren, Ende sy liever hadden Brabant Dan Grimberghen, sy u becant.’ Nochtans dat men se kende goet, Daertoe ghetrouwe.
voetnoot2848
Willich.
voetnoot2849
Want daer waeren.
voetnoot2850
Die seer minden oorloghe ende strijt, Ende vele rudders ter selver tijt, Die niet en gheerden.
voetnoot2853
Oock hielt.
voetnoot2854
Vianden was, Ende oock mede, sijt sekere das, Die stoute heere van Breda, Ende ooick mede, alsoo ick verstae; Mijn heere Woultre.
voetnoot2858
Die beyde van van Grimberghen waeren ooir, Hielden 't alsoe altoos op hoer,
voetnoot2863
Dat commen en conste ten geenen eynde. Dus stont dit, als ick ter waerheyt vinde, Somwyle met vrede ende selker stont Ooick in parlemente, sy u cont. Maer als buyten bestande was Reysde elck op d'andere, sijt seker das.
voetnoot2866
Elcandren.
voetnoot2867
In deser onghenaede Langen tijt ende menich jaer, So dat die hertoghe hen hadde voorwaer Veele oncracht.
voetnoot2871
Ende van renten.
voetnoot2872
Want hy was hen te machtich van lieden, Ende onthielt hen, hoordick bedieden, Veel goets dat hy hielt in handen. Hieromme quam als ick becande, Den hertoghe eene siecheyt aene, Daer hy mede lach, als ick wane, Min dan een maent, doen starff hy. Doen wiert gheveurt die hertoghe vry Te Afflighem, dat segge ick u, Ende wert gegraeven, verstaet my nu, Met grooten rouwe.
voetnoot2879
In den cloostere daer naere, Daer noch hedent sijn graf nu steet.
voetnoot2880
Dese hertoghe Godevaert hi liet, God weet, Eenen sone, wats gheschiet, Die die andere Godevaert hiet.
voetnoot2883
Niet so.
voetnoot2884
Als sijn vadere was sekerlijck, Als ick u nu seggen sal. Nu hoort dan al over al.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken