Colloquium Neerlandicum 8 (1982)

Verslag van het achtste colloquium van docenten in de neerlandistiek aan buitenlandse universiteiten

[p. 105]

Verslag van de sectievergadering Frankrijk

Prof.dr. A.J.M. van Seggelen

Aanwezig waren de dames Huisman, Strasbourg, Pascal, Besançon, Vanderlinden, Paris IV, Van Vlierden, Tours, en de heren De Klerk, Grenoble, Ravier, Lille, Rijckeboer, Lille, Van der Stap, Nanterre, Van Seggelen, Strasbourg.

Wegens het geringe aantal Franse deelnemers aan het colloquium is het niet mogelijk de problemen van alle universiteiten te bespreken.

De deelnemers aan de discussie brengen echter allen verslag uit van de problemen waarvoor zij zich aan hun universiteit geplaatst zien.

De heer Rijckeboer kondigt aan dat er in 1983 te Rijsel een colloquium zal worden gehouden over de Nederlandse taal in Noordwest-Europa.

Aan de Universiteit van Paris IV zal men het komend jaar in grote moeilijkheden komen te verkeren doordat de Orde van den Prince, die tot nu toe enkele uren onderwijs bekostigde, dat in de toekomst niet meer kan doen. Vooral de plaats die het Nederlands in de nog nieuwe en veelbelovende studierichting Langues Etrangères Appliquées heeft komt daardoor in gevaar. Men hoopt dat de assistant in 1983 tot maître-assistant bevorderd zal worden.

Het gebrek aan extra onderwijsuren blijkt aan alle universiteiten een probleem te zijn dat van jaar tot jaar groter wordt en dat er onherroepelijk toe zal leiden dat in de toekomst bepaalde onderdelen van het onderwijs zullen moeten worden opgeheven.

Mw. Van Vlierden heeft ook weinig opwekkende berichten over de toekomst van het Nederlands in Tours. Het is zelfs nog niet duidelijk of zij in het komende studiejaar het hele onderwijs alleen of met de hulp van een chargée de cours zal moeten verzorgen. Men is het erover eens dat het van belang zou kunnen zijn om een plaatselijke universitaire autoriteit te interesseren voor het Nederlands opdat die in raden en commissies iets zou kunnen doen voor het lectoraat.

Er bestaat op dit ogenblik grote onzekerheid over de vraag of de assistant-associés onder de docenten Nederlands langer dan vier jaar in dienst mogen blijven. Volgens het decreet van 8 maart 1978 artikel 4 konden zij maximaal 4 achtereenvolgende jaren aan dezelfde universiteit worden benoemd. De afgelopen maanden is voortdurend gesproken over het annuleren van dit decreet. Volgens sommigen zou de tijdslimiet reeds zijn opgeheven, volgens anderen is er nog geen enkele nieuwe tekst die het decreet van 1978 heeft geannuleerd. De aanwezigen zijn het erover eens dat het zaak zal zijn de ontwikkelingen in de komende maanden nauwgezet te volgen omdat de carrière van enkelen op het spel zou kunnen staan.

[p. 106]

Ook is men ervan overtuigd dat de grootste waakzaamheid geboden zal zijn bij het tot stand komen en invoeren van de nieuwe wet op het hoger onderwijs die in voorbereiding is. Bij vroegere hervormingen heeft het Nederlands soms belangrijke terreinwinst kunnen boeken, maar bij verandering van de structuren en de studieprogramma's van de universiteiten kan even zo snel weer heel veel verloren worden. Het blijft geboden elkaar zo goed mogelijk op de hoogte te houden van de ontwikkelingen.

Het facultatieve examen Nederlands in het CAPES Duits of Engels voldoet niet aan de verwachtingen. Studenten die het CAPES Duits of Engels voorbereiden hebben er nauwelijks belang bij om hun kostbare tijd te besteden aan een facultatief bijvak waarin ze pas examen mogen afleggen als ze voor het eerste deel van hun hoofdvak zijn geslaagd. Daar hun toekomst afhangt van het slagen voor het hoofdvak Duits of Engels is het simultaan voorbereiden van een niet noodzakelijk bijvak een groot risico. De sectie is van mening dat het CAPES Nederlands ontkoppeld dient te worden van het hoofdvak Engels of Duits en een zelfstandig statuut moet krijgen.

Het afleggen van het baccalauréat Nederlands blijkt voor steeds meer kandidaten in Frankrijk onmogelijk te worden. Volgens de huidige reglementen kan een dergelijk baccalauréat worden afgelegd in de Académies van Parijs, Lille, Straatsburg en Bordeaux. Als een leerling uit een andere académie, dus uit het grootste deel van Frankrijk, het Nederlands in zijn examenpakket wil opnemen, verplicht de académie waar hij zijn schoolopleiding heeft genoten hem steeds vaker om het hele baccalauréat af te leggen in de académie waar Nederlands kan worden geëxamineerd, d.w.z. in een van de vier genoemde steden. Dit betekent dan dat de kandidaat verschillende keren en voor langere tijd moet gaan vertoeven in een voor hem vreemde stad en dat juist in een zo spannende tijd als die van de eindexamens. Dit betekent óók dat velen alleen al om financiële redenen ervan af moeten zien om het Nederlands als vreemde taal te kiezen. In de académie van Strasbourg was men tot nu toe bereid om kandidaten uit andere académies toe te laten voor één enkel examenvak als dat elders niet geëxamineerd kon worden. Het behaalde cijfer werd dan onmiddellijk doorgegeven aan de académie van herkomst van de kandidaat. Ook nu nog blijkt het office du baccalauréat van Strasbourg hiertoe bereid te zijn. Veel académies weigeren echter om op deze wijze samen te werken met het office du baccalauréat van een andere académie. Dit probleem moet, zo acht de sectie, op hoog niveau worden besproken, temeer daar er om te beginnen nog andere académies zijn dan de vier genoemde, waar tot het examineren bekwame docenten Nederlands aanwezig zijn.

Voor wat betreft de in voorbereiding zijnde ‘Expolangues’ is de sectie van mening dat het Nederlands dáár en op eventuele volgende dergelijke manifestaties vertegenwoordigd behoort te zijn. Hier ligt ook een taak voor de Taalunie. De docenten zijn bereid te adviseren en met ideeën te komen.

[p. 107]

Het wordt algemeen betreurd dat er nog steeds geen affiche is vervaardigd die in alle universiteiten de aandacht zou kunnen vestigen op het bestaan van de studierichting Nederlands.

Enkele aanwezigen zijn nogal ontstemd over het feit dat een door de Belgische autoriteiten voorgestelde werkweek te Dworp, waar aan een cursus Nederlands voor Franstaligen gewerkt zou worden nu pas, enkele dagen voor het begin van die werkweek, is geannuleerd. Als een dergelijke werkweek in de toekomst eventueel wèl plaats zou vinden moet hij in ieder geval op lange termijn worden voorbereid.