Levende Talen. Jaargang 1933

[p. 348]

Franse schoollectuur.

Henri Ardel, Faiblesse. Plon, Paris. 12 frs., br. 22e mille.

Roseline, die reeds vroeg haar moeder verloren heeft, wordt door haar vader, generaal de Bryonne, omringd met alle mogelijke weelde. Door haar huwelijk met Hubert de Morgane kan ze dit leven van ‘enfant gâtée’ voortzetten. Helaas wordt haar geluk na korten tijd plotseling verwoest door den tragischen dood van Hubert te St. Moritz. Ongelukkigerwijze had deze bijna zijn geheele vermogen gestoken in een autozaak, waar hij zelf een leidende betrekking vervulde, maar die, tengevolge van de malaise, zeer wankel stond. Roseline, wier vader intusschen is gestorven, is dus genoodzaakt, haar leven op zeer bescheiden voet in te richten, wat haar zeer moeielijk valt. Bij de familie van haar man wil zij haar intrek niet nemen, daar ze zich in dat gezin niet thuis gevoelt; de eenige, voor wien ze sympathie heeft, is de jongere broer van Hubert, Renato. Haar vroegere kennissen en vrienden, allen zeer gefortuneerd, ontwijkt ze zooveel mogelijk. Het idee, afstand te moeten doen van alle luxe, afhankelijk te moeten worden van anderen, maakt haar wanhopig. Ten slotte accepteert ze een betrekking als gezelschapsdame, waaruit ze na korten tijd wordt verdrongen door een rivale. Toevallig ontmoet ze een vroegere schoolvriendin, een energieke vrouw, die zich een positie heeft veroverd en haar moed weet in te spreken. Maar weldra heeft het oude, hulpelooze gevoel zich weer van haar meester gemaakt. Ze is evenwel sterk genoeg, om weerstand te bieden aan de verleiding van een rijk huwelijk, omdat het beeld van Hubert nog altijd in haar leeft. Ten einde raad meldt ze zich aan als mannequin in een modezaak te Parijs. Als ze 's avonds, doodop van inspanning, naar haar nederig pension wil gaan, wordt ze aangereden door een auto. Renato Morgane, tot wien ze zich had gewend in haar geldzorgen, komt nog juist bijtijds, om haar laatste woorden op te vangen: Je vous aime, mon frère Renato, ne me quittez pas!

Geschikt voor de hoogste klas.

H. PANNEKOEK.

Pierre Maël, Un Mousse de Surcouf. Bibliothèque de la Jeunesse. Hachette. in - 16; br. 3 fr. 50; cart. 5 fr.

Een Fransche knaap, Guillaume Ternant, weet, met een zeeofficier en twee matrozen, in oorlogstijd uit Madras te ontsnappen in een open boot. Als het viertal bijna omkomt van ellende, brengt Surcouf redding. Met den beroemden kaper en markies de Clavaillan beleeft de scheepsjongen (en de lezer) een reeks ontmoetingen, waarin de Engelschman het natuurlijk telkens leelijk laat zitten.

Als men de overdrijving van goede of kwade eigenschappen bij vriend of vijand niet al te zwaar opneemt, is dit spannende jongensboek voor de schoolbibliotheek zeer zeker geschikt.

Charles Silvestre, Le Passé d'Amour. Librairie Plon, Paris, 1933. 12 fr.

De oude mevrouw Luc de Chantôme doet een speelmakker uit haar jeugd, dien ze sindsdien niet weergezien heeft, het verhaal van haar leven, dat anders liep, dan ze reden had te hopen. Als door een matte belichting

[p. 349]

getemperd, neemt de schildering der oude dame vaak de zachtste herfsttinten aan; het droeve verleden wordt een bezonken en klare berusting.

Er zit in dit mooie boek een prachtige sfeer van voorbijgegane dingen, waardoor het voor oudere lezers misschien meer bekoring zal hebben dan voor jongere.

J.R.H. DE SMIDT.

Jean Balde, La Touffe de gui. Paris, Plon, 1933. 12 frs.

‘Vois-tu! d'un coeur de femme il faut avoir pitié’. Deze versregel van Marceline Desbordes-Valmore had de schrijfster in plaats van boven het derde hoofdstuk ook als motto op de titelpagina kunnen zetten.

De vrouw, die hier ons medelijden vraagt is Antoinette de Saint-Ciers, die haar jeugd zonloos in armoede heeft zien voorbijgaan tusschen een zieke moeder en een half-verlamde grootmoeder. Slechts éen lichtstraal: een diepe liefde voor haar buurman Dubourg, een hulpeloos dichter, wien ze tot steun is geweest in zijn moeilijk leerarenbestaan en dien ze geholpen heeft bij de opvoeding van zijn moederloos dochtertje Mireille. Maar het noodlot heeft beslist. Aan de tering sterft Dubourg en zal ook Mireille bezwijken, wanneer ze teruggevonden wordt door Antoinette - inmiddels rijk geworden door een onverwachte erfenis - in een badplaats in de Landes, hulpeloos en moeder van een jonggeboren kind.

Dan ontwaakt in Antoinette een onweerstaanbaar verlangen, rest van de onbevredigende passie van haar jeugd: het bezit van deze kleine Jo, die ze redden wil van de verraderlijke ziekte, maar die ze in haar egoïsme de moeder ontrukt, wetend dat de scheiding Mireille's dood verhaasten zal.

Wie bezit ooit geheel en al een ander wezen? Opgegroeid tot bloeiend meisje moet Jo kiezen tusschen haar vader en haar pleegmoeder. Ze weigert de eerste te volgen, niet uit kinderlijke genegenheid voor ‘Mammie’, maar verlokt door de ontluikende liefde voor een brillant, berekenend jongmensch, met wien ze trouwt en die kans ziet in eenige maanden tijds het geheele fortuin van Mlle de Saint-Ciers te verkwisten. Gelukkiger dan de moeder uit Une Vie van de Maupassant vindt Antoinette vreugde in haar offer en aan het eind van het boek is voor haar een zonnestraal de gedachte dat haar Jo met het kleine kind veilig zullen zijn zoolang zij leeft.

Als Le Goéland en La Vigne et la Maison speelt ook dit boek van Jean Balde in het wijnland van de Gironde. Maar het is niet alleen een bekoorlijke ‘streekroman’, het is een boek met sterke karakterteekening. De schrijfster is knap in 't uitbeelden van portretten: ik herinner me in 't bijzonder de schets van een zure pensionhoudster en een epicuristisch rentenier.

Een boek, dat ik graag aanbeveel voor de hoogste klassen van de Middelbare scholen. De meisjes zullen het met genoegen lezen en zich waarschijnlijk niet ergeren aan de helaas wat cliché-achtige, banale stijl, die m.i. litterair het werk minder gaaf maken dan: Nêne van Perochon of Prodige du Coeur van Ch. Silvestre, waar het sterk aan herinnert.

Conclusie: Koopt het boek dadelijk voor de bibliotheek ... als een minister weer eens zoo vriendelijk mocht zijn geld beschikbaar te stellen!

Bergen.

R. WIARDA.