Levende Talen. Jaargang 1938

[p. 334]

Duits reclamedrukwerk als klasselectuur.

Ieder collega zal in de loop van de cursus wel eens bij de leerlingen (en misschien ook bij zichzelf) behoefte aan afwisseling hebben bespeurd. Welk een voortreffelijk boekje b.v. Schwere Wörter ook moge zijn, 't is niet altijd in staat een leraar of klas tot nieuw enthousiasme te doen ontvlammen. Wanneer ik zulk een inzinking, een zekere moeheid bemerk, of b.v. een laatste week voor de vacantie 't leesboek uit is en het niet meer de moeite waard is aan een nieuw te beginnen, zoek ik naar andere middelen het uur nuttig te besteden. Een daarvan is het behandelen van gedichten met 't afdraaien van gramophoonplaten, gesproken door goede Duitse voordrachtskunstenaars. Een opgave daarvan heeft, naar ik meen, al eens in dit tijdschrift gestaan. Een ander, dat voor zover ik me kan herinneren, hier nooit werd genoemd, is het lezen van ‘Werbeschriften’ in de klas. Het voordeel daarvan is, dat ze de jeugd in onmiddellijk contact met het moderne leven brengen. Vragen ze niet dikwijls bij ons onderwijs, in stilte of hardop: Wat heb je daar nu aan?

Een jongen die weinig litteraire aanleg heeft, maar wiens interesse uitsluitend uitgaat naar het ding, zal zich misschien vervelen bij ‘Hermann und Dorothea’ of ‘Iphigenie’. Dit is m.i. geen reden om hem van de klassieke dichters niets te laten lezen, maar - geef hem óok eens wat anders. Hij zal waarschijnlijk vol belangstelling zijn, als hij uit de ‘Lesebogen für Ausländer’ het nummer: Die Farbe (32 blz.; wordt op aanvrage gratis en franco in elk aantal toegezonden door I.G. Farbenindustrie A.G. Frankfurt a. M.) te bewerken krijgt.

Hij vindt daarin een beschrijving van kleuren, iets over de theorieën van Newton, Goethe en Ostwald, over ‘Farbensymbolik’, over de geschiedenis van het verven, plantaardige en dierlijke kleurstoffen, en ten slotte over de moderne fabricatie, alles aardig geïllustreerd. Niet alleen zeer instructief, maar het zet ook tot zelfwerkzaamheid door de vele vragen die beantwoord, de schetsjes die gemaakt moeten worden. Een beetje chauvinisme (‘Die deutschen Farben gehen in alle Welt’) moet men op de koop toe nemen.

[p. 335]

Een ander zeer gewaardeerd hulpmiddel zijn de boekjes van het Duitse verkeersbureau, Kalverstraat, Amsterdam. De meeste bevatten veel plaatjes en weinig tekst, terwijl de inhoud een droge opsomming van plaatsnamen en lijsten van bezienswaardigheden is, dus minder geschikt zijn. Buitengewoon aardig is echter: Jugend wandert in Deutschland (11 blz.). Mooie foto's van jeugdherbergen (ook het schip: Hein Godenwind), van jongelui in Oberbayern, bij het haardvuur, bij spel en dans - het geeft stof te over voor een paar interessante lessen, vooral omdat de leraar die uit eigen aanschouwing Duitsland goed kent, vanzelf iets van zijn reiservaringen gaat vertellen (voor derde leerjaar en hoger).

Misschien heeft hetzelfde bureau of anders de ‘Reichsbahnzentrale für den deutschen Reiseverkehr’ Berlin, ook nog genoeg exemplaren van Prof. Hans Wahl: Reise mit Goethe, in 1932 verschenen, met een groot aantal silhouetten uit de Goethe kring, zeer veel tekst (die meer nuttig dan boeiend is) en een kaartje met al de plaatsen waar Goethe geweest is.

***

Nu het vliegverkeer zo in het centrum van de belangstelling staat, speciaal bij jongeren, kunnen we daarvan gebruik maken bij ons onderwijs. De vertegenwoordiger van de Deutsche Lufthansa in Schiphol zendt U gaarne gratis en franco dertig exemplaren van een Sommerflugplan of Winterflugplan. De ‘Wichtige Hinweise für unsre Fluggäste’ zijn voor een 3de of 4de klas H.B.S. heus nog geen gemakkelijke lectuur. Dit idioom slikken ze echter graag.

Het boekje ‘Die Verkehrsflugzeuge der Deutschen Lufthansa’ heeft voor den leraar Duits geen waarde, omdat het vrijwel alleen foto's, en haast geen tekst bevat. De jongens willen 't graag hebben om de duidelijke kiekjes en de technische bijzonderheden.

***

Ook kranten en tijdschriften worden gaarne gratis toegezonden. Ik heb al eens dertig exemplaren van een - enkele weken oud - nummer van ‘Die Woche’ gekregen. Een zelfde aantal van het laatste nummer der ‘Frankfurter Zeitung’. Wanneer we b.v. Dinsdags op school dan het nummer van Zondag lezen, hebben we nog het voordeel van actualiteit. 'k Behoef er

[p. 336]

natuurlijk niet aan te herinneren, welk een schat van modern idioom in een krant (ook in de advertentie's) te vinden is. De General-Anzeiger in Bonn heeft mij ook al eens een pak gestuurd.

Een beetje voorzichtigheid in keus is tegenwoordig wel gewenst; de ‘Völkische Beobachter’ zou ik persoonlijk niet prefereren.

Had ik een eigen lokaal, dan zou ik dit bij de lectuur van ‘Wilhelm Tell’ sieren met de platen van het Zwitsers verkeers bureau; ook het Duitse, boven reeds genoemd, is bereid de grote platen gratis ter beschikking van scholen te stellen.

Nu we de uitgaven voor de boekenlijst tot het strikt noodzakelijke moeten beperken, kunnen bovengenoemde reclameboekjes, die alle gratis worden toegezonden, misschien er toe dienen, af en toe eens verandering te brengen in de gewone sleur en aan de leerlingen te laten zien, dat het onderwijs in de moderne talen niet staat buiten de dingen van elke dag.

J.H. SCHOUTEN.