Den Bybel met groter neersticheyt ghecorrigeert (Liesveltbijbel 1542)

Die HERE scrijft den rechteren statuten, ende straffingen voor, vanden lichameliken, van dootslach, van dieuerie, ende meer andere.

Dat .xxi. Capittel

1

⁺DIt sijn die rechten die ghi hen voor leggen sult,

+ A vers 1

2

Ist dat ghy eenen Ebreeusschen knecht coopt, die sal v ses iaren dienen, inden seuenden iare sal hi vry ende los wt gaen,

3

Is hi alleen gecomen so sal hy oock alleen wtgaen, mer is hi daer ghehout gecomen, so sal sijn wijf met hem wtgaen,

4

Mer heeft hem zijn heer een wijf gegeuen, ende heeft si hem sonen ende dochteren ghebaert, so sal dat wijf ende die kinderen des heren zijn, mer hi sal alleen wtgaen,

5

Mer spreect die knecht, ic heb mijnen heere lief, ende mijn wijf ende kinderen, ick en wil niet vry wtgaen,

6

so sal hem sijn heere brenghen voor die ^a goden, ende men sal hem houden aen die duere of posten, ende boren hem met een elsen door sijn oore, ende hi sal sijn knecht eewelijc sijn

a Goden dat sijn die rechteren, ouermits die officie daer si in sijn. i.io. iiij.a

7

⁺Vercoopt yemant sijn dochter tot een dienst ioncwijf, so en sal si niet wtgaen gelijc die knecht,

+ B vers 7

8

Ghenuecht si haren here niet, ende ist dat si met niemanden verlooft en is, so sal hise vry laten, mer haer te vercoopen onder een vreemdt volck en heeft hi gheen macht, want hise versmaet heeft,

9

Mer belooft hijse sinen sone, so sal hi haer doen alsmen dochteren pleech

[p. *]

te doen,

10

Mer geeft hi haer een ander, so en sal hi haer cleeren, ende bruyloft recht niet verminderen,

11

Doet hy dese drie niet, so sal si los wtgaen, ende niet betalen

12

Die eenen mensce slaet dat hi sterft, die sal de doot steruen,

13

Mer heeft hi hem daer op geen laghen gheleyt mer God heeft hem onuerhoets in sijn handen laten vallen so sal ic v bestellen een plaetse daer hi in vlyen sal,

14

mer oft yemant met liste sinen naesten doodet, so suldy dien van minen outaer nemen, datmen hem dode,

15

Wie sijn vader oft moeder slaet die sal die doot steruen

16

⁺Die eenen mensche stelet ende vercoopt, datmen hem bi hem vint, die sal die doot steruen.

+ C vers 16

17

Die vader ende moeder vloect, sal die doot steruen,

18

Ist dat mannen tegen malcanderen kijuen, ende die een slaet den anderen met eenen steen, oft met eender vuyst dat hi nyet en sterue, mer te bedde leyt,

19

becoemt hy, so dat hi op sinen stoc gaet, so sal die hem sloech ontsculdicht sijn, behoudelic dat hi hem betale dat hy versuymt heeft, ende hi hem dat meestergelt geue.

20

Wie sinen knecht oft ioncwijf slaet met eenen stock dat hi sterft onder sine handen, die sal wraec daerom lijden,

21

Mer leeft hi een oft twee dagen, so en sal hi daerom geen wrake af lijden, want het is sijn gelt.

22

Ist dat mannen kiuen, ende raect hi een wijf die met kinde begort is, dat haer die vrucht afgaet, ende haer geen scade daer af en geschiet, so salmen hem om gelt straffen so veel als des wijfs man van hem eysscen sal, ende sal dat geuen nader goeder mannen goet duncken,

23

Mer coemt haer eenige scade daer wt,

24

so sal hi laten siel om siel, ooge om ooge, tant om tant, hant om hant, voet om voet

25

brant om brant, wonde om wonde, buyle om buyle,

26

Ist dat yemant sinen knecht oft sijn ionckwijf in die ooge slaet, ende verderft die ooge,

27

so sal de here hen vry los laten, om der oogen wille, Des gelijc, slaet yemant sinen knecht oft ioncwijf eenen tant wt, sal hijse vry ende los laten om des tants wille.

28

⁺Ist dat eenen os eenen man oft wijf stoot dat hi sterft so salmen den os steenen, ende sijn vleesch niet eten, soo is de here des os ontsculdich.

+ D vers 28

29

Mer is die os te voren stotende geweest, ende dat is sinen here gebootscapt, ende hy hem niet bewaert en heeft, ende dodet die os daer bouen eenen man oft wijf, so salmen den os steenen, ende zijn heere sal ooc steruen.

30

Ist datmen gelt van hem begheert, so sal hi geuen om sijn siele te lossen, watmen van hem begeert

31

des gelijcken salmen met hem handelen, oft hi een soon oft dochter stoot,

32

Mer stoot hi een knecht oft ioncwijf so sal die here vanden osse geuen, des knechts oft ioncwijfs here .xxx. ^a sikel siluers, ende den os salmen steenen.

a Sikel bi die hebreen, is een once mer biden griecken ende latijnen ist dat vierde deel van een onche

33

Oft yemant eenen put graeft oft op doet, ende en dect den put niet toe, ende daer valt eenen os of ezel in so sal die here des puts weder gheuen, dat die beest weert is, ende die prye sal sijn wesen.

34

Ist dat yemants os eens anders os stoot dat hy sterft, so sullen si den leuenden os vercopen, ende dat gelt deylen ende die prye ooc deylen,

35

Mer ist kenlijc geweest dat die os stotende was te voren, ende zijn here en heeften niet bewaert, so sal hi eenen os voor den anderen geuen, ende hi sal die prye hebben.