Den Bybel met groter neersticheyt ghecorrigeert (Liesveltbijbel 1542)

Die Engel berecht Esdram, ende gheeft hem bescheet op sine vraghen.

Dat .vi. Capittel

1

⁺ENde hi seyde tot mi. Inden beginne der aertscher werelt, ende eer dat die wtghangen der werelt stonden, ende eer dat die tsamen cominghe der winden waeyden,

+ A vers 1

2

ende eer dat dye stemmen der donderen gheluyt ghauen, ende eer dat die blinckinge der blixemen scheenen, ende eer die fundamenten des paradijs beuesticht waren,

3

ende eer dat die fraey bloemen gesien worden, ende eer dat die beweechde crachten beuestiget worden, ende eer dat die ontellijke ridderschappen der engelen vergadert worden,

4

ende eer die hoocheden der lucht verhoocht worden, ende eer dat die maten des firmamens genaemt werden, ende eer die schouwen te Sion heet worden,

5

ende eer dat die tegenwoordige iaren ondersocht worden ende eer dat dye vonden der gheenre die nv sondigen verureemt worden, ende eer dat si beseghelt waren, die dat gelooue tot schatten vergaderen,

6

doen ghedacht ict, ende zijn door my alleen ghemaect, ende nyet door eenen anderen.

7

Ende ick antwoorde ende seyde. Welcke sal dye afscheydinghe der tijden zijn? oft wanneer sal dat eynde der eerster zijn, ende der naeuolghender beginsele?

8

Ende hi seyde tot my. Van Abraham tot Isaac, doe Iacob ende Esau, van hem gheboren zijn so hielt Iacobs hant van beghinne den hiel Esaus,

9

Esau ist eynde deser werelt, ende Iacob dat begin-sel der naecomender.

10

Des menschen hant tusschen den hiel ende hant. Esdra en wilt anders niet vraghen.

11

Ende ic antwoorde ende seyde. O heerschapper ende HEEN, ist dat ic genade voor uwe oogen heb gheuonden,

12

so bid ic, dat ghi uwen knecht wilt thoonen deynde uwer teekenen, welcker ghy my eens deels den voorgaenden nacht verthoont hebt

13

Ende hi antwoorde ende seyde tot my. Staet op v voeten, ⁺ ende hoort dye alder volste stemme des gheluyts,

+ B vers 13

14

ende daer sal een beroeringhe zijn, noch die plaetse en sal niet beweecht worden, in welcke ghi staet.

15

Hieromme als ghi dye stemme hoort, so en verschrict v niet, want dat woort vanden einde, ende dat fundament der aerden wert verstaen,

16

want die redene beeft daer af ende wert beroert, want si weet dat haer eynde verwisselt moet werden.

17

Ende het is geschiet als ict hoorde, so stont ic op, op mijn voeten ende ic hoorde, ende siet een sprekende stemme, ende haer geluyt als een gheluyt veelder wateren.

18

Ende seyde Siet die daghen comen

19

ende het sal zijn, als ic sal beginnen te genaken, dat ic besoecken mach die op die aerde woonen, ende als ic van hem sal beginnen te versoecken, die onrechtueerdelijcken ghequelt hebben, met haerder onrechtueerdicheyt, ende als die nederheyt Syons veruult sal zijn,

20

ende als dye werelt ouer gesegelt sal werden, welc sal beghinnen door te gaen, sal ic dese teekenen doen. Die boecken sullen open ghedaen werden voor dat aensicht des firmaments, ende si sullen alte samen sien,

21

ende kinderkens van eenen iare, sullen met haer stemmen spreken, ende die beuruchte sullen ontidighe kinderen baren, van drie oft van vier maenden, ende si sullen leuen, ende verwect werden.

22

Ende die ghesayde plaetsen sullen onuerhoets ongesaeyt bliken, ende volle schaprayen sullen onuerhoets ydel gheuonden werden,

23

ende die trompet sal met eenen geluyde clincken, die welcke als sise al ghehoort sullen hebben, soo sullen si onuersiens verscricken ende het sal sijn.

24

In dyen tijden sullen dye vrienden, die vrienden beoorloghen als vyanden, ende die aerde sal verscroemen met desen. Ende die aderen der fonteynen sullen staen, ende en sullen niet afloopen in drie vren, ende het sal zijn,

25

alle dye achter ghelaten sal werden wt allen desen, die ic gesaeyt heb, die sal behouden worden, ende sal mijn salicheyt sien, ende dat eynde uwer werelt.

26

Ende die menschen die ontfangen zijn, sullen sien, die de doot niet ghesmaect en hebben, van haerder gheboorten aen, ende dat hert der inwoonders sal verandert werden, ⁺ ende het sal in eenen anderen sin bekeert worden,

+ C vers 26

27

want dat quaet sal wtghewischt worden,

28

ende dat bedroch sal wtgheblust worden, Maer dat gelooue sal bloeyen, ende dye verderflijckheyt sal verwonnen worden, ende dye waerheyt die so wter maten vele dagen sonder vrucht gheweest heeft sal verthoont worden.

29

Ende het geschiede doen hy my sprac, ende siet ic sach allenskens op hem, voor welcken ic stont, ende hi seyde dit tot mi.

30

Ic ben gecomen om v te thoonen den tijt der toecomender nacht

31

Hier om ist dat ghy weder bidt, ende weder vastet seuen daghen, so sal ic v weder grooter saken vercondigen dan dese, die ic by den dach ghehoort heb,

32

want v stemme is biden alder hoochsten gehoort, want die stercke heeft v scickinge ghesien, ende hi heeft v suyuerheyt gesien, die ghi van dijnre ioncheyt op hebt ghe-

[p. *]

hadt,

33

ende daerom heeft hi mi ghesonden, v alle dese dinghen te verthoonen, ende v te seggen. Betrout, ende en wilt niet vreesen, ende en wilt niet haesten,

34

met den eersten tijden te dencken ydele dinghen, ende en haest niet vanden lesten tijden.

35

⁺Ende hier na ist ghesciet, ende ic weende weder, ende ic vaste desgelijcx seuen daghen, op dat ick die drie weken soude vullen, die mi gheseyt zijn.

+ D vers 35

36

Ende het geschiede opten achsten nacht, ende mijn herte wert weder beroert in mi, ende ic begonste te spreken voor den alderhoochsten.

37

Want mijnen geest wert alte seer in mi ontsteken, ende mijn siele werdt beanxt, ende ic seyde.

38

O HERE, sprekende, hebt ghi ghesproken, vanden beghinne dijnre creatueren, inden eersten dach, segghende. Het werde hemel, ende aerde, ende v woort is een volmaect werck.

39

Ende doen was den gheest oft wint, ende die duysternissen werden omghedragen, ende dat swijgen, ende dat gheluyt der stemmen den menschen, en was noch niet van v.

40

Doen seynde ghi van uwen schatten dat licht, midts welcken lichte, v werck soude blijcken.

41

Ende inden tweeden daghe, schiept ghy den gheest des firmaments, ⁺ ende ghi gheboot hem dat hi soude deelen ende dat hi een deelinge soude maken tusschen die wateren, ⁺ dat het een deel opwaerts soude gaen, ende een deel beneden soude blijuen.

+ E vers 41

+ Gene. i.

42

Ende op den derden dach, geboot ghi den wateren vergadert te werden, int .vij. deel der aerden, mer .vi. deelen hebt ghi gedroocht ende behouden, op datmen daer in saye ende bouwe,

43

want v woort ghinck voor, ende het gheschiede terstont,

44

want onuersiens ghinc die vrucht der menichten voor, ende die onghemeten smaec der begeerlicheyt, ende die menigerhande bloemen met onueranderlike verwe, ende ruecken des ongrondeliken rieckens. Ende dese sijn opten derden dach ghemaect.

45

Maer opten vierden dach, geboot ghi te werden dat schijnsel der sonnen, ende dlicht der manen, ende die ghesteltenissen der sterren,

46

ende ghi geboot hen dat si den toecomenden gescapenen mensce souden dienen

47

Op den vijfsten dach, ⁺ seyt ghi den seuensten deele, daer dat water was vergadert, dattet voort soude brenghen, dieren, ende gheuogelten, ende visschen,

+ Deu. iiij Gene. i.

48

ende het geschiede also. Dat stomme water, dat sonder siele was, maecte die dieren, die met Gods winckinge gheheeten werden, op dat die natien daer wt dijne wonderlijcheden souden vertellen.

49

Ende doen behielt ghi twee sielen, den eenen hiet ghi Henoch, ende den anderen hiet ghi Leuiathan,

50

ende ghi verschictse van malcanderen, want dat seuenste deel, daer dat water was vergadert, en mochtse niet ontfaen.

51

Ende ghi gaeft Henoch een deel, dat opten derden dach gedroocht is, op dat hi daer in woonen soude, daer duysent berghen zijn,

52

mer Leuiathan gaeft ghi dat seuenste vochtighe deel, ende ghi hielt dat, op dat het tot een verslindinge soude werden, in welcken ghy wilt, ende als ghi wilt.

53

⁺Maer opten sesten dach, gheboot ghy der aerden, dat si voor v soude scheppen vee ende beesten, ende cruypende dieren,

+ F vers 53

54

ende hier ouer Adam, dien ghi tot eenen hertoge hadt gestelt, ouer alle de wercken, dye ghi ghemaect hadt, ende wt hem werden wi alle ghebracht, ende dat volc dat ghi vercoren hebt. ⁺

+ Gene. ij.

55

Alle dese dinghen heb ick HERE voor v gheseyt, want om onsent wille schiept ghi die werelt,

56

maer die ander heyden van Adam gheboren, seydet ghi niet te wesen, ende want si den speecsel gheleken sijn, ende gelijck een druppe vanden dake, hebt ghi haer oueruloedicheyt ghelijct.

57

⁺Ende nv HEERE, siet dese heydenen, die voor niet geacht zijn, hebben ons begonst te verheeren, ende te verslinden,

+ G vers 57

58

maer wi v volc, welc ghi geheeten hebt uwen eersten gheborenen, uwen eenighen, uwen neerstigen minnaer, wi zijn in haer handen gheleuert. Ende is die werelt om onsen wil gescapen, ⁺ waerom en besitten wi die erffenis niet metter werelt? Hoe langhe sullen dese dinghen zijn?

+ Exo. iiij