Den Bybel met groter neersticheyt ghecorrigeert (Liesveltbijbel 1542)

¶ Esdras bidt voor dat volc God den HERE, dat hy meer aensien wille zijn bermherticheyt, ende die vromicheyt der weynigher, dan die boosheyt van vele.

Dat .viij. Capittel.

1

⁺ENde hi antwoorde tot my seggende. Dese werelt heeft dye alderhoochste om vele menschen ghemaect, mer die toecomende om luttel,

+ A vers 1

2

Esdra ick sal voor v een gelijckenisse seggen. Hoe sule ghi die aerde gheuragen, ende si sal v seggen, want si sal veel meer aerden gheuen, daermen aerden vaten af maken sal, maer weynich aerden, daermen dat gout af maect.

Also is ooc die daet, der tegenwoordiger werelt

3

want daer zijnder seer veel gheschapen, mer daer salder weynich salich werden.

4

Ende ick antwoorde ende seyde. Aldus siele suypt den sin heel wt, ende verslint dat verstant,

5

want ghi zijt mede gecomen, willende gehoor geuen ende propheteren, want v en is geen ruymte ghegeuen, dan alleen te leuen,

6

O HEERE, en sult ghi uwen knecht niet toe laten, dat wi voor v bidden, ende onser herten saet, ende maect ons verstant, op dat daer vrucht wt come, waer af leuen moghen alle ghescheynde, die smenschen plaetse sal dragen?

7

Want ghi zijt alleen, ende wi zijn een scheppinge uwer handen, gelijc ghi gesproken hebt.

8

Ende ghelijc dat lichaem in die baermoeder ghescapen is, ende gheuende leden, v sceppinge wert in vier ende water behouden, ende v schepsele lijdt neghen maenden, uwe creatuere die in haer geschapen is,

9

mer dat selue dat behout, ende behouden wert, sullen beyde behouden werden, ende behouden zijnde, gheeft die baermoeder, weder tot haerder tijt, tghene dat in haer ghewassen is.

10

Want ghi hebt beuolen den borsten, dat si der vruchten, melc souden gheuen, op dat, dat ghene geuoedt werde, dat geschapen is,

11

eenen tijt lanc, ende dat ghijt daer, na uwer ontfermherticheyt bestelt,

12

ghi hebt hem geuoedt, met uwer rechtuerdicheidt, ende ghi hebt hem gheleert in uwer wet, ende ghi hebt hem berispt met uwen verstande,

13

ende ghi sult hem dooden als uwe creatuere, ende ghi sult hem leuende maken, als v werck.

14

Aldus ist dan, dat ghi hem verderft, die met so veel arbeyden gescapen is, midts uwen beuele, so muecht ghijt ooc lichtelic oordineren, dat het behouden werde, datter gemaect is.

15

⁺Ende nv HERE sal ick segghen, van allen menschen int ghemeyn (also ghi weet) Mer O HERE van uwen volcke, daer ick smerte om lijde,

+ B vers 15

16

ende om uwe erffenisse, daer ic rouwe om drage, ende om Israel, om welcken ic droeue ben, ende om Iacob, om welcken ic smerte lijde,

17

hier om sal ick beghinnen te bidden bi v, voor my, ende voor haer lieden, want ic sie onsen val, onser die op daerde woonen.

18

Mer ic heb die snelheyt des rechters gehoort, die zijn sal

19

Hierom hoort mijn stemme, ende verstaet mijn reden ende ic sal voor v spreken.

20

Dat begin der woorden Esdre, eer hi toegenomen wert, ende ic seyde. O HERE, die inder eewicheyt woont, wyens ooghen verheuen zijn in dye opperste, ende in die locht,

21

ende wiens throon onschattelic is, ende glorie onbegripelic, ⁺ den welcken dat heyr der engelen bi staet, met beuinge,

+ Ioan. viij.d. mat. v b

22

der welcker behoudinghe, in wint ende vier ghekeert wert, wiens woort warachtich is, ende wyens reden stantaftich is, wiens beuel sterc is, ende gesteltenisse veruaerlijc,

23

wiens aensicht die gronden verdorret, ende verbolgentheyt die berghen doen veruuylen, ende die waerheyt ghetuyget.

24

Verhoort dat gebet ws knechts, ende verneemt metten ooren, die bedinghe dijns scepsels.

25

⁺Als ic leue sal ic spreken, ende als ic verstae, soo antwoorde ic.

+ C vers 25

26

Noch en aensiet dye misdaden dijns volcx niet, die v inder waerheyt dienen.

27

Noch en aenmerct der heydenen ongodlike neersticheden niet, mer die v getuygenissen met smerten bewaert hebben,

28

noch en denct niet die in v aenscouwen valschelic gewandelt hebben, maer ghedenct die met wille die vreese bekent hebben.

29

Noch en wiltse niet verliesen, die beestelike manieren hebben ghehadt, maer aensietse die v wet heerlick gheleert hebben

30

Noch. en wert hen niet verbolghen, die quader dan die beesten gheordeelt zijn, mer hebtse lief die altoos in dine gerechticheyt ende glorie betrouwen.

31

Want wi ende onse vaders in sodanighen siecten quelen, maer ghi sult om ons sondaers, ontfermhertich geheeten worden.

32

Want als ghi onser ontfermt, dan sult ghi ontfermhertich geheeten worden, als wy gbeen wercken der gherechticheyt en hebben.

33

Want die rechtuaerdighe, dien vele goeder wercken opgheleyt zijn, die sullen wt haer eyhen wercken loon ontfaen.

34

Want wat is die mensche, dat ghi op hem verbolget, oft dat verganckelike gheslachte, dat ghi op hem so bitter zijt?

35

Want inder waerheyt, daer en is nyemant vanden geborenen, die welcke niet ongodlic ghedaen en heeft, ⁺ ende vanden betrouwenden, dye nyet misdaen en heeft.

+ iij.Reg. viij.d. Ro. vij a phi. iij g Gala ij ende .iij

36

Want daer in sal uwe gerechticheyt gebootschapt werden, ende v goetheyt O HERE, als ghy hen lieden ontfermt, die welcke der goeder wercken niet en hebben.

37

⁺Ende hi antwoorde tot mi segghende, Ghi hebt sommighe dinghen te recht ghesproken, ende het sal oock na uwe redenen geschien.

+ D vers 37

38

Want ick niet warachtelic ghedencken en sal, op dat scepsel der gheenre die ghesondicht hebben voor die doot, voor dat oordeele, voor die verdoemenis,

39

mer ic sal verblijt werden, op der rechtueerdigher schepsel, ende ick sal ghedencken der pelgrimagien, ende der salichmakinge, ende des loons der weder ontfanghinghe,

40

Alsoo ick dan ghesproken hebbe, alsoo ist oock.

41

Want ghelijck die ackerman vele saden op daerde saeyt, ⁺ ende plantet plantinghen der menichfuldicheyt, maer si en werden niet alle behouden die ghesaeyt zijn, noch si en sullen oock niet alle wortelen, die gheplant zijn, also en sullen si oock niet alle be-

+ ge. iij.b. Titum i.f. mat. vij. ende .xij.

[p. *]

houden werden, die inder werelt ghesaeyt zijn.

42

⁺Ende ick antwoorde ende seyde. Ist dat ic ghenade heb gheuonden, so laet mi spreken.

+ E vers 42

43

Ghelijck als dat saet des ackermans, ist dat niet op en gaet, oft uwen reghen en ontfanct in tijts, oft ist dat bedoruen wort midts veelheit des regens,

44

also vergaet oock die mensche, die met uwen handen ghemaect is, ende uwe beelt is hem ghenoemt, want ghi zijt hem ghelijct, om den welcken alle dingen geschapen zijn, ende ghi hebt hem ghelijct des ackermans sade.

45

En zijt op ons niet gram, O HEERE, maer spaert uwen volcke, ende ontfermt uwer erffenissen, want ghi ontfermt uwer creatueren.

46

⁺Ende hi antwoorde tot mi seggende. Die teghenwoordich sijn den tegenwoordighen, ende die toecomende den toecomenden.

+ F vers 46

47

Want v ouert vele dat ghi mijn creatuere bouen mi mocht lief hebben, ick heb v, ende hem dicwil ghenaket, maer den onrechtuaerdighen uemmermeer.

48

Mer daer inne zijt ghi oock wonderlic voor den alderhoochsten,

49

want ghy hebt v verootmoedicht alsoot v betaemt, ende ghy en hebt v niet gheoordeelt, dat ghi onder die rechtuaerdige gheglorificeert sout worden.

50

Daerom sullen veel katiuicheden comen, ende allendich werden ghemaect, die de werelt bewoonen, inden lesten tijden, want si hebben in groote hooueerdicheyt ghewandelt.

51

Maer verstaet ghi voor v, ende van uwen ghelijcken versoect glorie,

52

want dat paradijs is v lieden open, den boom des leuens is gheplant, den toecomenden tijt is bereyt, die oueruloedicheyt is bereyt die stadt is ghetimmert, die ruste is gheproeft, die goetheit is volmaect, ende dye wijsheyt.

53

Die wortele der quaetheyt is van v gheteekent, crancheyt ende die motte is van v verborgen, ende die verderffenisse is in die helle gheulucht in verghetinge.

54

Die smerten zijn door gegaen, ende den schat der onsterffelicheyt, is int eynde gethoont.

55

Hieromme en wilter niet meer toe doen, te ondersoecken vander menichten der gheender die vergaen,

56

want si ooc ontfanghende die vriheyt, hebben si den alderhoochsten versmaet, ende si hebben zijn wet veracht, ende si hebben zijn weghen verlaten.

57

⁺Maer si hebben zijn rechtueerdighe oock noch vertreden,

+ G vers 57

58

ende si seyden in haer herte, datter gheen God en was, ende nochtans wetende dat si steruen,

59

want ghelijc ghi sult ontfaen die dingen dye ick gheseyt heb, also sullen hen ontfaen dorst ende cruycinghe,

60

die hen bereyt zijn, want hi en wilde niet dat die mensche verloren werde. Mer si ooc die ghescapen sijn hebben sinen naem besmet, diese gescapen heeft, ende zijn hem ondancbaer gheweest, die hen dat leuen heeft bereyt,

61

waerom mijn oordeel nv naket,

62

welck ick niet allen, dan v ende weynighen ws ghelijcken heb verthoont.

63

Ende ick antwoorde ende seyde. Siet HEERE, nv hebt ghi mi gethoont de menichte der teekenen, die ghi inden laetsten tijt sult beghinnen te doen, maer ghi en hebt mi niet verthoont, in welcken tijt, ende wanneer.