Leven van Lutgart

(1899)–Anoniem Lutgart, Leven van– rechtenstatus


VI. Hoe si begerde wesen versekert van haren levene ende hoe si daeraf versekert wart. Men mach hir horen wonder groet Hoe Got, die alle dinc geboet, Was ere maget onderdaen. 1220[regelnummer] Die wel te rechte welt verstaen Dat ic hem segge, hi mach bekinnen Di vriheit van gerechter minnen. Ga naar margenoot+Daer minne int herte es wel bedegen, Daer plegt si gerne toe gewegen 1225[regelnummer] Van alre baten groet gewin Der silen daer si wonet in. Dat comt bidie, alsic u seide, Dat Got met sire almechtechheide Hemselven onderdanech gevet 1230[regelnummer] Der silen, die in minnen levet. Dat provic bi Lutgarden wale, Die sonder alle wedertale Beide also vaste ende also stranc
[pagina 17]
Met harre starker minnen dwanc 1235[regelnummer] Den hogsten coninc, onsen Here, Dat si van hem ilanc so mere In graciën wart op verheven, Ende oc ilanc so eer gegeven Wart hare algader dat si sochte; 1240[regelnummer] Want hijs onsseggen nit ne mochte, Noch ave breken met gewoude Der minnen, dat si hebben woude. Nochtan so schinet meere wonder Dat si, die Gode brachte al onder 1245[regelnummer] Met hare krachtechliker minnen, Noit dogt in hare en wilde kinnen, Noch nimene horen prisen mede Dis goedes iwent dat si dede; Mar alle wile ende alle wege 1250[regelnummer] Hilt si har selven over trege, Ende over slap ende ongerakt; Oc hevet si altoes besakt Ga naar margenoot+Dis goedes, dat men sach an hare. Mar och si vol van sonden ware, 1255[regelnummer] Was si altoes in groten sorgen; Want si wel wiste dat verborgen Den Godes ogen dinc engeene Ne mochte sijn no groet no cleene, Die men in dese werelt doet. 1260[regelnummer] Dis was bevaen die maget goet Met groten vare in allen stonden: Si duchtte dat se om hare sonden Die goede Got vercuschenGa naar voetnoot1 mochte, Waert dat hi binnen wel besochte 1265[regelnummer] Har herte, daer si binnen droch Dat haren sinne meest verwoch. Mar doe die magt van hogen prise Geweset hadde in derre wise In groten vreesen lange stonde, 1270[regelnummer] Ende in har selven nit ne conde Gevinden it, dat haren moede, Of cleene of groet, in staden stoede, Began si suken enen raet Warbi si enech toeverlaet 1275[regelnummer] Vercrigen mochte, dat se sachte Te troste ende oc te rasten brachte. Din raet si hevet vonden saen; Ic sal u seggen hoegedaen: Op eenen nameliken dach 1230[regelnummer] Daer si in kniegebede lach, Began si bidden ende manen Al suchtende met groten tranen Ga naar margenoot+Din hosten coninc, onsen Here, Dat hi die vrese, die so sere 1285[regelnummer] Verloed har herte, al ave leide Ende oc verleende sekerheide Der silen binnen, dat si lise Ten eweliken paradise Na desen live soude comen: 1290[regelnummer] Dos mochte sijn hare al benomen Die grote vreese ende anders nit. Mar eer die maget denen schit Ende eer si kirdo van der stat Aldaer si dis te Godes bat, 1295[regelnummer] So es si worden wel in hogen Meer dan u imen soude mogen Geseggen wel met didscher spraken; Want daer si lach metterre saken Onledech ende bat te Gode, 1300[regelnummer] So quam gevlogen een sijn bode Van boven uten hogen trone, (Ic wane het was en ingel schone) Die hare brachte selc salut, Daer si es mede comen ut 1305[regelnummer] Der vreesen groet, daer si tevoren Af hadde commer ende toren Gedoget ende groten vaer; Ende alse comen was aldaer Die bode, sprac hi ende seide; 1310[regelnummer] ‘Lutgart, die Godes mogentheide Si motu eewelie gesterken In dogden ende in goeden werken! Ga naar margenoot+Ic ben hir comen, want ic weet Dat gi gedoeget hebbet leet 1315[regelnummer] Van vreesen, die u heft gedert Wel lange; want gi sijt ververt Van din dat gi nit wel en kinnet, Al si dat gi nu Gode minnet Met starken wille ende oc met vriën, 1320[regelnummer] Wartoe die minne sal gediën; Want dikke siet men, die wel sere Van irsten minnen onsen Here Dat si hen laten so vertregen Dat si ne conen nit volplegen 1325[regelnummer] Der Godes minnen, daer si in So wel hen proeveden int begin; Daeromme onssiedi dat van din Oc die gelike u mach geschin. Mar sijt te rasten, maget schone; 1330[regelnummer] Die hogste coninc van den trone Ontbiedet u dat hem so wale Becomt u leven altemale Ende oc u wesen, dat hijt al Te goeden inde brengen sal. 1335[regelnummer] Dit heft hi u ontbeden nu; Dis danket hem, dat radic u; So mogdi oc wel gerne, want Gi selet iegen din viant Met sire helpen vechten sege. 1340[regelnummer] Nu blijft te Gode, ic vare enwege.’ Doe dese wart gesproken waren, So es die bode enwech gevaren Ga naar margenoot+Tin schonen paradise wert
[pagina 18]
Die maget, die so was ververt 1345[regelnummer] Tevoren, doe si dat verstoet, Vant si getrostet haren moet, So dat si an din selven tide Stont op in hogen ende blide, Ende oc gepaiset harde wale; 1350[regelnummer] Want se dis Godes boden tale Te rasten hadde weder brachtt Tin tiden ende wel gesachtt Dat ongemac van harre smerten. Dis dankde si met blider herten 1355[regelnummer] Ende oc met vriën wille sere Den riken coninc, onsen Here. Mar doe Lutgart, die maget fijn, Geweset hadde en stukkelkin Getrostet wel in derre wise, 1360[regelnummer] Began si peisen weder lise, Dat si versekert nit ne ware Te vollen gnoch, noch van din vare Geheelen troest en hadde nit An dat gelof, dat hare onthit 1365[regelnummer] Die ingel, die te hare quam. Dis si daer ane exempel nam, Dat die nature es also cranc Van allen menschen, even lanc Dat si in dese werelt leven, 1370[regelnummer] Dat sonder vallen ende sneven Nimen in dese werelt wijt En can volleven sinen tijt, Ga naar margenoot+Noch din volbrengen so, dat hi Der Godes hulden seker si; 1375[regelnummer] Daeromme wart die maget wert Tin tiden weder so ververt Dat si din troest van daer tevoren Saen hevet weder al verloren. Van irst began si weder duchten 1380[regelnummer] Ende oc din swaren pas ontfruchten Van dire wreeder Godes wraken, Daer si moste emmer toe geraken, Wart dat die sile so met sonden Te ijonest besmettet worde vonden, 1385[regelnummer] Dat si der wraken werdech ware. Dos bleef die maget noch in vare Tote an der stont dat quam die bode Gesendet weder daer van Gode Op ene wile, aldaer si sat 1390[regelnummer] Ende al ineen te Gode bat Dat hi noch bat van derre saken Har herte wilde seker maken. Aldaer die bode was gestaen, So sprac hi toter maget saen: 1395[regelnummer] ‘Lutgart, ic ben hir weder comen, Want ic wel hebbe noch vernomen Dat u mijn troest, din ic u gaf, En hevet nit doen comen af Der groter sorgen, die gi claget 1400[regelnummer] Dat gise int herte binnen draget. Mar sidermeer dat mine wart Nit wale en connen u, Lutgart, Ga naar margenoot+Gegeven sekerheiden gnoch, Noch trostes oc na u gevoch, 1405[regelnummer] So segget mi wat ende hoe Gi selve willet dat ic doe Warbi gi moget sijn verwert Van dire onrasten, die u dert; Ic saelt volbrengen, canic, dan; 1410[regelnummer] Ochtic u selven wale en can Te rasten dan gebrengen nit, Lutgart, so mikket ende sit Win gi begert dat boven mi Van derre saken bode si 1415[regelnummer] Tote u; hi salet emmer wesen.’ Doe sprac die bode noch mettesen: ‘Hir es in desen closter binnen, Die Gode met gerechter minnen Gevestet heft in haren moede, 1420[regelnummer] Ene edele nonne ende eene goede, Dat es van Raevie ver MariëGa naar voetnoot1; Wildi, Lutgart, dat si u lië Dis selves oc dat ic u seide, Si saels u liën sonder beide; 1425[regelnummer] So hebbedi van tween orconden Hiraf die warheit ondervonden. Dos mogdi werden oppenbare Ontcommert van din groten vare Din gi noch Gode alteenen claget.’ - 1430[regelnummer] ‘Ai, here’, wedersprac die maget, ‘Wat holpet dat gi dis gewoeget Mariën, die har herte voeget Ga naar margenoot+So simpellic an onsen Here, Dat men ne can no min no mere 1435[regelnummer] Vergronden noch genemen ware Hoet tuschen hem staet ende hare. Si es so schamel ende bloede Dat si mi soude onttekken noede Des iwent ochte cundech maken; 1440[regelnummer] Al wiste si van derre saken Al uten gronde die warheide, Ic wane sijs mi nit ne seide. Dis es mi liever dat sijs nit En wete, wat so mi geschit 1445[regelnummer] Darna; mar enen vroeden man, Die wel te staden spreken can Ende oc van heimeliken dingen Sijn seggen wel te pointe bringen Ende anders onderscheedech si, 1450[regelnummer] Din sendet hare tote mi; Hi sal mi mogen vele bat
[pagina 19]
Getrosten dan die vrowe, opdat Dat hi mi sekerlic verlijt Dis selves, dis gi bode sijt.’ 1455[regelnummer] Do sprac die bode aldaer hi stoet: ‘Lutgart, nu houdet uwen moet In rasten ende weset blide; Dit sal geschin in corten tide.’ Dos es die bode enwech gevaren. 1460[regelnummer] Nu hort, ic sal u oppenbaren, En laettijs u verwassen nit, Wat sider es darna geschit: Ga naar margenoot+Der dage sent nit vive en leden, So quam gegaen, in weet gereden, 1465[regelnummer] TAiwires in den closter mar En ijongelinc schone ende clar, Vol sere ijoegede ende wel Gesettet, dapper ende snel, Ende alles harde wel bequame; 1470[regelnummer] Mar nit ne wisten sinen name Die nonnen die dar waren binnen; Want nit ne consten si bekinnen Noch wie hi was, noch van wat lande. Mar och hi hem dar wel bekande, 1475[regelnummer] So quam hi gaende in dat parloer Op enen tijt dat in den koer Lutgart, die fine maget, was, Aldaer si hare beden las. Die bode, aldaer hi was gestaen, 1480[regelnummer] So hevet hi begonnen saen Dos spreken din ijonfrowen toe, Die daer versament waren doe: ‘Die Got, die al geleisten mach, Verleen u’, seit hi, ‘goeden dach, 1485[regelnummer] Gi vrowen, ende u mote geven Met hem dat ewelike leven.’ - ‘Got lonu, vrint’, die vrowen seiden. Do sprac die bode: ‘In hoveschheiden Badic u gerne, gi ijonfrowen, 1490[regelnummer] Dat ic Lutgarden mochte schowen; Die soudic harde gerne sin Opdat het mochte mi geschin, Ga naar margenoot+Lutgarden, meinic, van Sent Truden; Comt si, ic sal doen hare luden 1495[regelnummer] En orconschap, dat hort te hare, Dis ic ontcommert gerne ware.’ Na desen warden ginc te hant Te rechte al dor den closterpant Tote in den koer der vrowen eene, 1500[regelnummer] Dar si Lutgarden vant allens, Onledech sittende over dat Dat si al noch te Gode bat, Dat hise wilde van der saken, Die hare wart, bat seker maken. 1505[regelnummer] Dos gaf die nonne en teeken lise Der maget fijn van hogen prise, Dat si din bode ginge spreken. Darna te samen dat si streken Al dor din pant van utin kore; 1510[regelnummer] Dos quamen si totin parlore. Nu hort hoe tuschen hen verginc Dat parlement: Die ijongelinc, Doe hi die magt hem sach genaken, So hevet hi met schonre spraken 1515[regelnummer] Aldos begonnen een salut: ‘Got hondu’, seit hi, ‘Godes brut, Got houdu, maget utvercoren; Die selve Got, die hir tevoren Van niwte alle dinc geboet, 1520[regelnummer] Hi motu geven gracie groet Van salechheiden, die u blive Ende alle wege in u beclive.’- Ga naar margenoot+‘Got lonu’, wedersprac die maget; ‘Dit mote ons allen sijn bedaget, 1525[regelnummer] Mijn sute vrint, die dat begeren, Ende alle dinc, die mogen deren, Van ons geverret moten sijn.’ Do sprac die bode: ‘Maget fijn, Ic ben ens hoges heeren bode; 1530[regelnummer] Ic ben gesendet hir van Gode, Die alle dinc te rekkene hevet Ende allen creaturen gevet Dis hen behoevet int gevoch Altoes ende alle wile gnoch. 1535[regelnummer] Lutgart, hi grotet u met mi Ende u ontbiedet oc dat gi Sijt wel in hogen ende vro Voertane meer; want hem also Becomt algader dis gi pleget, 1540[regelnummer] Alse u tevoren was geseget Van sinen bode, al si dat sake Dat u te vollen sine sprake En conde wel getrosten nit; Mar dis hi u bedroevet lit 1545[regelnummer] Ende ongetrostet ende onblide. Dor al dat hi u dis verlijde Al over waer dat gi, Lutgart, Vaste in den Godes prise wart, Ende oc bequame u goede leven 1550[regelnummer] Hem so, dat hi u soude geven Na desen live teenen lone Te spanne sonder inde crone, Ga naar margenoot+Daromme sendet hi mi nu Hir anderwerve noch tote u 1555[regelnummer] Om u te seggene oppenbare Dat gi u selven van din vare Ontcommert, vrowe, die u dert, Ende oc nemmeer en sijt ververt Van desen stukken noch besorget; 1560[regelnummer] Want Ihesus Kerst u heft verborget, U brudegoem, ijonfrowe mijn, Iegen din hogen vader sijn; Want hem algader es bequame So dat gi doet, want uwen name
[pagina 20]
1565[regelnummer] Hi heft met sire hant gesoreven In sinen boeke, ende oc gegeven Darbinnen stat wel salechlike Met allen, die te sinen rike Geteekent sijn ende oc met vromen 1570[regelnummer] Te goeden inde selen comen. Dit seggic u in orconschapen Der nonnen, brudere ende papen Ende al dergerre, die hir staen. Nu blift te Gode, ende ic moet gaen. 1575[regelnummer] Oc motu allen Got behouden Geluc ende eere, ende uwes wouden, Ghi andre vrowen, die hir sijt Versament nu op desen tijt.’ - ‘Dat lonu Got’, die nonnen seiden. 1580[regelnummer] Doe streec hi wech al sonder beiden Utin parlore ende es gecregen Ter porten wert so lise plegen Ga naar margenoot+Dis henen scheedens, dat men daer Nit wale en wiste al over waer 1585[regelnummer] Al welken wech hi henen ginc Van daer, die schone ijongelinc, Noch waer hi voer, noch wie hi was, Alsic en lettel eer u las, Idoch so hebbic vonden dat 1590[regelnummer] Bescreven, dat die maget bat Getrostet bleef van sire spraken Dan imen mochte u cont gemaken. Si bleef in hogen ende blide, Si dankde Gode in allen tide 1595[regelnummer] Dat si so wel versekert ware. Dos es die maget van din vare Verloesset bleven ewelike. Danc hebbes Got van hemelrike!	margenoot+ f.27r^o. [tekstkritische noot]1283 l. hogsten. [tekstkritische noot]1294 l. Gode. - 1335 l. ontboden. margenoot+ f.27v^o. voetnoot1 Vgl. mhd. vertusschen, in trauer versetzen, betrüben (Lexer 3, 280). margenoot+ f.28r^o. margenoot+ f.28v^o. margenoot+ f.29r^o. margenoot+ f.29v^o. margenoot+ f.30r^o. voetnoot1 Marie van Raevie, Marie de Rèves. Rèves is eene gemeente in Henegouwen ten zuid-oosten der Brabantsche stad Nijvel, ten noorden van Charleroi, en ten noord-oosten van Bergen (Mons) gelegen. Het was op de goederen van Iwain de Rèves, proost van Nijvel, dat de Awirs-nonnen zich aanvankelijk te Lillois gevestigd hadden en eenige jaren verbleven. margenoot+ f.30v^o. [tekstkritische noot]1467 l. sire. [tekstkritische noot]1564 l. so wat. margenoot+ f.31r^o. margenoot+ f.31v^o. margenoot+ f.32r^o. margenoot+ f.32v^o. margenoot+ f.33r^o.

Vorige Volgende

VI. Hoe si begerde wesen versekert van haren levene ende hoe si daeraf versekert wart.