Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Leven van Lutgart (1899)

Informatie terzijde

Titelpagina van Leven van Lutgart
Afbeelding van Leven van LutgartToon afbeelding van titelpagina van Leven van Lutgart

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.30 MB)

XML (1.18 MB)

tekstbestand






Editeur

François van Veerdeghem



Genre

poëzie

Subgenre

heiligenleven


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Leven van Lutgart

(1899)–Anoniem Lutgart, Leven van–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

VIII. Van den paus Innocentiuse die te hare quam tire wilen dat hi verschit.

1825[regelnummer]
En paus te Rome wilen was
 
Daer ic hir vore u ave las,
 
Die hit her InnocentiusGa naar voetnoot1.
 
Nochtan, al hit die here aldus,
 
En heft hi nit gedaen in schijn
1830[regelnummer]
Met werken, dat die name sijn
 
Te rechte an hem bestadet ware;
 
Want beide stille ende oppenbare
 
So plach hi doen in somen stonden
 
Daer hi met hevet hem ontfonden
1835[regelnummer]
Van sinen name dat bedit;
 
Want al te sere hi hem verlit
 
Op sine grote auctoriteit:
 
Ende om die grote werdechheit
 
Die hem verleende Got die goede,
1840[regelnummer]
So was hi van so hogen moede
 
Ga naar margenoot+Dat het quam sider hem te schaden;
 
Want hi met noseliken daden
 
So verre plach hem buten leiden
 
Den wegen van onnoselheiden,
1845[regelnummer]
Dat het verginc hem sent te leede.
 
Want, alse quam te din gescheede
 
Die sile, daer si laten soude
 
Dit lijf ende in die Gods gewonde
 
Enwege varen loen ontfaen
1850[regelnummer]
Van allen dat si ie gedaen
 
Tevoren hadde in haren dagen,
 
(Alse alle silen oit plagen
 
Ende emmermeer oc selen plien;
 
Dis igewelc hem mach onssin
1855[regelnummer]
Die metten sonden ommegaet)
 
En conde si dat volle aflaet
 
Vererigen nit noch dat pardon,
 
Dat hi plach andren lieden doen
 
In sinen live wilen eere
1860[regelnummer]
Die paus mar, die grote heere.
 
Mar dis hi selve daer tevoren
 
Dis tides hadde en deel verloren
 
Met argen werken ende boese,
 
Ende oc gelevet roekeloese
1865[regelnummer]
Gelijc dat menech ander pleget,
 
So wart die siele aldaer geweget
 
Daer si began gevulen schire
 
Der pinen van den vegevire
 
Swar utermaten ende groet;
1870[regelnummer]
Want Got, die alle dinc geboet,
 
Ga naar margenoot+Sententie heft also gegeven
 
Omdat si was besmettet bleven
 
Van groten sonden ende swar,
 
Die Innocens, die paus mar,
1875[regelnummer]
En hadde wel gebetert nit
 
Eer hi van derre werelt schit.
 
Mar wildi dat ic u bediede
 
Wat an din stonden oc geschide
 
Warbi dit selve es oppenbart?
1880[regelnummer]
Tin selven tiden lach Lutgart,
 
Die Godes brut, in kniegebede
 
Ende een gebet met goeme dede
 
Te Gode wert op eenen dach
 
Daer si bi wilen beden plach,
1885[regelnummer]
Dat was tin nameliken stonden
 
Dat wart dis heeren sile ontbonden
 
Van din lichame ende es gevaren
 
De sonden, die an hare waren,
 
Int purgatorie arnen sere;
1890[regelnummer]
Want dat jujeerde Got, die here.
 
Aldaer die magt van groten prise
 
Gelegen was in derre wise
 
Ende harre beden soude plegen,
[pagina 23]
[p. 23]
 
Gevil dat si op heft geslegen
1895[regelnummer]
Hare ogen beide; ende also saen
 
Sach si beneven hare staen
 
Dis heeren sile in groten pinen;
 
Want si die vlammen sach beschinen
 
Die sile omtrent in allen staden
1900[regelnummer]
So einselic ende oc verladen,
 
Ga naar margenoot+Dat si tevoren die gelike
 
En hadde nie in erterike
 
Noch horen seggen noch gesin.
 
Dis wart die maget so van din
1905[regelnummer]
Verssaget dat si rip ‘owi’
 
Met luder stemmen: ‘segget mi
 
Van Godes halven wie gi sijt;
 
Dis manic u dat gi mi lijt;
 
Van Godes halven manies u
1910[regelnummer]
Eer gi mi naerre comet nu;
 
Want u gelike en sagic nie;
 
Dis varet mi dat ic u sie
 
Met groter vlammen dos onsteken;
 
Nu spreket, och gi moget spreken.’
1915[regelnummer]
Doe sprac degene weder dus
 
Ende seide: ‘Her Innocentius
 
Was ic genamet hir tevoren;
 
Te Rome was ic paus gekoren;
 
Mar nit ne volgedic din name;
1920[regelnummer]
Mijn leven dat was onbequame
 
Den coninc van den hogen trone;
 
Daeromme ontfa ic nu te lone
 
Die grote pine, die ic drage
 
Ende toten ijoncsten doemesdage
1925[regelnummer]
Sal moten dragen, maget goet,
 
Hen si dat gi mi helpe doet;
 
Want over waer hebbic vernomen
 
Dat gi mi moget harde vromen
 
Ende oc verwerven mi met beden
1930[regelnummer]
De meltheit van der Gods geneden,
 
Ga naar margenoot+Opdat gi willet onderstaen
 
Vor mi te biddene ende ontfaen
 
In u gedinge, maget wert;
 
Want alles dis dat gi begert,
1935[regelnummer]
Dis es u onstech ende hout
 
Die Got, die alles heft gewont.
 
Nu biddet dan, wel sute maget,
 
Hem din gi also wel behaget,
 
Dat hem ontfarme mire noet,
1940[regelnummer]
Die ic nu doege vele groet
 
Ende oc sal dragen harde swar
 
Hirna noch harde menech ijar.’ -
 
‘Acharme’, sprac met dro(e)ven moede
 
Doe weder dus Lutgart die goede;
1945[regelnummer]
‘Wel sute here, en sidi dan
 
Daer al die werelt hovef dede an
 
Ende oc van Gode wart verheven
 
So hoge, dat u was gegeven
 
Te rekkene al die werelt wijt?
1950[regelnummer]
Hoe quam dat gi dan uwen tijt
 
Bestadet so kaitivechlike,
 
Dat gi din suten hemelrike
 
En moget noch genaken nit,
 
Mar pine swar ende oc verdrit
1955[regelnummer]
Alnoch om uwe sonden doeget,
 
Gelijc dat gi mi nu betoeget?’
 
Antwerde gaf al sonder beide
 
Die sile weder ende seide:
 
‘Te rechte, vrowe, u wondert dis
1960[regelnummer]
Dat ic so dul was ende ris
 
Ga naar margenoot+Dat ic verdinde derre wraken;
 
Iedoch, drie sonderlinge saken
 
Si daden mi dat ic ontfa
 
Die pine groet, daer ic in sta;
1965[regelnummer]
Dat sijn drie commerlike sonden
 
Daer ic was lange met gebonden
 
In minen live, maget reene,
 
So groet dat igewele allene
 
Der hellen pine werdech maket
1970[regelnummer]
Die siele, daer si toe geraket;
 
Daer waric toe gewiset oc
 
Dis ikker toe mijn herte ontploc
 
Ende in genugten die ontfinc;
 
Mar eene vromelike dinc
1975[regelnummer]
Geschide mi in minen dagen
 
Dis ic en darf mi nit beclagen
 
Al noch dat het mi es geschit;
 
Want na dat mi mijn herte rit,
 
So dedic enen closter stichten
1980[regelnummer]
Daer ic in gaf van minen ghichten
 
In onser suter Vrowen eere,
 
Die ic van herten minde sere.
 
Dat stont mi harde wel in staden;
 
Want si, die vol es van genaden
1985[regelnummer]
Ende oc te helpene es gereet
 
Altoes hen allen die si weet
 
Dat hare dienen sonder wanc,
 
Si mi verwarf, dis hebbe danc,
 
Eer ic volquam te minen inde,
1990[regelnummer]
Dat ic mi selven wel bekinde
 
Ga naar margenoot+Ende oc die sonden alle drie
 
Versach, daer ic tevoren nie
 
Te bichten af en was gegaen;
 
Oc hevet si mi doen ontfaen
1995[regelnummer]
Daeraf van rowen ene smerte
 
Eer ic verschit, die mi dat herte
 
Dorginc met eenen groten sere
 
Bi der gewelt van onsen Here,
 
Dat ikker af te bichten ginc;
2000[regelnummer]
Also warbi dat ic ontfinc
 
De gracie van der Godes hulden,
 
Die ic met minen groten schulden,
 
Als ic u seide aldaer tevoren,
 
Wel langen tijt hadde al verloren.
2005[regelnummer]
Aldos so benic, vrowe, ontfaren
 
Dengenen die daer comen waren
[pagina 24]
[p. 24]
 
Om rui te trekkene altehant
 
Ter hellen wert, din mi ontfant
 
Die Godes moeder, onse Vrowe.
2010[regelnummer]
Oc hevet si wel grote trowe
 
Alsent getoget ane mi;
 
Ic mach u seggen, maget vri,
 
In wat maniren ende hoe:
 
In din dat si mi hevet toe
2015[regelnummer]
Verworven dat ic mochte nu
 
Hir selve comen togen u
 
Din swaren commer ende groet,
 
Ende oc die ijammerlike noet
 
Die mi verwegt in allen sinnen
2020[regelnummer]
U mochte, vrowe, doen bekinnen,
 
Ga naar margenoot+Ende oc u selven bidden dis
 
Dat gi, die hebbet uwen kis
 
Van allen din dat gi begert,
 
Magt utvercoren ende wert,
2025[regelnummer]
Te Gode badet dor genade
 
Dat hi it loessenessen dade
 
Mi armen ende mi kaitiven,
 
Die sal in pinen moten bliven
 
Tote op den ijoncsten doemesdach;
2030[regelnummer]
Dis mi failliren nit ne mach,
 
Hen si dat gi mi wilt beijagen
 
En deel afflaets van mire plagen.
 
Dis manic u bi selker trowen
 
Die gi sijt schuldech onser Vrowen,
2035[regelnummer]
Die mi hir sendet omme dat
 
Dat ic dis hebben sal te bat,
 
Dat gi, die sijt van machte rike,
 
Mi staet in staden vromelike
 
Met uwen beden, so dat mi
2040[regelnummer]
Die pine swar gecortet si,
 
Die ic wel lange doegen moet.
 
Mar wildi weten, maget goet,
 
Welc sijn die sondelike saken?
 
Hort hare, ic salse u cundech maken,
2045[regelnummer]
Die ic ontgelde nu so sware.’
 
Doe ginc hi saen betogen hare
 
Die dri mesdade al ut ende ut,
 
Die sent Lutgart, die Godes brut,
 
Oc oppenbarde al uten gronde
2050[regelnummer]
Din goeden man met haren monde,
 
Ga naar margenoot+Die hare vite sent bescreef,
 
Daer in te seggene achter bleef
 
Welc dat si waren die mesdade.
 
Mar dat was al gedaen met rade.
2055[regelnummer]
Wetti warumme het was gedaen?
 
Wildi, ic saelt u doen verstaen:
 
Die goede man, diet achter lit
 
Te seggene, hine wilde nit
 
Van also sondeliken saken
2060[regelnummer]
Din pans te nimaren maken;
 
Daromme latic achter nu
 
Die saken oc te seggene u;
 
Want dat men van din paus seide
 
Warbi dat sine werdechheide
2065[regelnummer]
Besmettet worde, en vugde nit.
 
Daromme dat al achter lit
 
Die vroede man, die iacobijn,
 
Die tirst volmakede in latijn
 
Der vrowen vite; oc latic dat
2070[regelnummer]
Te seggene u, want vele bat
 
Dis swigen mi nu dunket vugen.
 
Dis motti laten u genugen
 
Dat selve dat ghijs hebt gehoert.
 
Wildi nochtan, ic seggu voert
2075[regelnummer]
Hoe si van een gescheeden sijn,
 
Die sile ende oc die maget fijn.
 
Tirst dat die sile in derre wise
 
Getalet hadde, es si wel lise
 
Al sonder beide enwech gecregen.
2080[regelnummer]
Doe ginc Lutgart van irsten plegen
 
Ga naar margenoot+Wel starker beden over hare;
 
Want dat dis wel te doene ware
 
Si hevet over waer vernomen.
 
Oc es Lutgart, die vrowe, comen
2085[regelnummer]
Dis anders dages na den sede
 
Betide in die kapittelstede
 
Ende allen din ijonfrowen daer
 
Heft cont gemaket ende maer
 
Gestadelic met groten gome,
2090[regelnummer]
Dat doet die paus was van Rome,
 
Daer die ijonfrowen min no mere
 
En wisten af; oc bat si sere
 
Din nonnen dat si allegader
 
Die sile hars gheestelikes vader
2095[regelnummer]
Van harre pinen swar ontloeden
 
Met beden ende in staden stoeden
 
Getrowelike sonder wanc:
 
Want si dis souden hebben danc
 
Van Gode ende oc van onser Vrowen,
2100[regelnummer]
Waert dat si dat met goeder trowen
 
Ende oc met goeden wille daden,
 
So dat het mochte staen in staden
 
Der silen, die so was verswart.
 
Oc heft die maget fijn, Lutgart,
2105[regelnummer]
Al hare macht daer toe gedaen,
 
Warbi si mochte in staden staen
 
Dis paus silen Innocents
 
Ende ave coepen dis torments
 
En deel, daer si om hare sonden
2110[regelnummer]
So vaste mede was gebonden.
 
Ga naar margenoot+Si ginc te hant met disciplinen
 
Har lijf castiön ende pinen
 
Ende oc met moruliken tranen
 
Der silen Gode so vermanen
2115[regelnummer]
Wel dikke ende oc wel menechfout
 
Dat hi, die alles heft gewout
 
Ende oc beschikket alle dinc,
 
Lutgarden bede gerne ontfinc
 
Over der silen pine swar.
2120[regelnummer]
Dat darric seggen over waer,
[pagina 25]
[p. 25]
 
Want Got bi sire ontfarmechheide
 
Lutgarden noit nit nonsseide
 
Van selken dingen; mar te hant
 
Gereet si allewege vant
2125[regelnummer]
Dat si van Gode wilde ontfaen:
 
So hevet si oc nu gedaen.

[tekstkritische noot]1857 l. pardoen. - 1890 l. jugeerde.
voetnoot1
Innocentius III, geboren 1161, overleden 16 Juli 1216. Hij was paus van 1198 tot 1216.
margenoot+
f.37vo.
margenoot+
f.38ro.
[tekstkritische noot]1916 l. hoefdede. Zic Mnl. Wdb. op hoveden, le Art.
margenoot+
f.38vo.
margenoot+
f.39ro.
margenoot+
f.39vo.
margenoot+
f.40ro.
[tekstkritische noot]2086 hs. Betide in tide....
margenoot+
f.40vo.
margenoot+
f.41ro.
margenoot+
f.41vo.
margenoot+
f.42ro.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken