Leven van Lutgart

(1899)–Anoniem Lutgart, Leven van– rechtenstatus


XII. Van din dat si verledegde ene nonne die metten viant beseten was ende ene andre die die alf bedrogen hadde. Hebdi vernomen altemale 3450[regelnummer] Van ere nonnen mine tale Die ic getellet hebbe nu, So salic voert ontbinden u Wat daer noch seget in die vite Die vroede man, die Jacobite, 3455[regelnummer] Die derre viten meester was. Gelijc dat ic van derre las, So telt hi noch van eere aldaer En ander bispel harde swar; Oc seget hi dat hise sach 3460[regelnummer] Degene dire ic doe gewach: Hi seget daer, ende ic u voert, Dat die viant, die gerne coert Din goeden mensche in allen stonden, So roekeloes hadde eene vonden 3465[regelnummer] Der grawer nonnen ende lat Tin dogeden, dat hi besat Bi Gods gedoege din lichame. Dat was en ghast wel onbequame Daerbinnen ende en fel gebur; 3470[regelnummer] Want hi der nonnen makde sur Ga naar margenoot+Har leven al met groter pinen, Daer hise mede plach carinen Sere utermaten ende sware; Want hi bi wilen dede hare 3475[regelnummer] Harselven bluwen ende slaen; Bi wilen hevet hi gedaen Die arme nonne so geberen Dat igewelc plach hem ververen Die sach har einselic gelaet. 3480[regelnummer] Oc was so dorper ende quaet Die felle viant, daer si mede Verladen was, dat hise dede Wel dikke leven met onrasten, Wel dikke waken ende vasten 3485[regelnummer] Beide over tijt ende over macht. Dos heft die viant sine cracht Getoget over die ijonfrowe. Dis hadden dikke groten rowe Die andre nonnen, die se sagen 3490[regelnummer] Selc overlast van pinen dragen. Dis vonden si in haren rade Dat si die noeselike schade, Daer si die nonne in sagen sijn, Der maget edel ende fijn, 3495[regelnummer] Lutgarden, souden maken cont,
[pagina 38]
Die allewege in staden stont Getrowelic al sonder sparen Dengenen die verpinet waren, Opdat si harre baten rochten 3500[regelnummer] So vele dat si helpe sochten Ga naar margenoot+Och raet an hare van mesquamen, Daer si it schaden ave namen. Mettesen rade brachten si Die nonne toter maget vri 3505[regelnummer] Seerlic mesbaerende utermaten Dis hare en wilde nit verlaten Noch nit verdragen die viant; Want over waer hi ondervant Doe hi began Lutgarden naken, 3510[regelnummer] Dat sine vluchtech sude maken Ende oc verijagen met gewoude, Opdat sijs hare pinen woude. Daromme wart hi also gram Tirst dat hi bi Lutgarden quam, 3515[regelnummer] Dat hi hem pijnde quellen meer Die nonne dan hi noit eer Gepinet hadde hem dis tevoren. Mar doe die maget utvercoren, Die fine Godes brut, Lutgart, 3520[regelnummer] Also die nonne sach verswart Van din viant, began si doen Al sonder beide en orison So stare, dat sine dede criten Van pinen ende van weewitenGa naar voetnoot1, 3525[regelnummer] Ende al verwoeden in dat vat Dat hi met crachte noch besat. Mar doe die bede was gedaen Ende op die maget was gestaen, Began hi roepen over lut: 3530[regelnummer] ‘Lutgart, ic wille varen ut! Ga naar margenoot+Aï, Lutgart, hebd mijns genade!’ - ‘Neen, sprac die vrowe, het es te spade, Fel ghast; hoe wardi ie so coene Dat gi bestondet dit te doene?’ - 3535[regelnummer] ‘Aï, Lutgart, in mochtes nit, Want si mi hars gebruken lit, Sprac hi, met harre quader hoeden; Ende oc met dingen, die messtoeden, Gaf sijs mi macht; mar laett mi nu 3540[regelnummer] Enwege vlin, dis biddic u; Want uwe bede en canic nit Gedogen. Wach! wats mi geschit Dat mi en wijf dos onderbringet!’ - ‘Wat helpet dat gi lange dinget, 3545[regelnummer] Fel losengir, die vrowe seide; Ic manu dat gi sonder beide Enwege vart; want u bedwanc Heft hir geweset al te lane.’ Eer dese wart gesproken waren, 3550[regelnummer] So es die viant utgevaren So lise, dat ter selver stont Die nonne weder wart gesont Ende al verloestt van harre noet, Die si gedoeget hadde groet, 3555[regelnummer] Dat heft si saen gedaen in schine; Want sonder commer ende pine So stont si op, blide ende vro Dat si ontcommert was also Van haren ghast; dis si wel sere 3560[regelnummer] Sent lange dankede onsen Here Ga naar margenoot+Omodelic met goeder trowen Ende oc Lutgarden, der ijonfrowen. Nu merkt, gi alle, dat u lone De hogste coninc van den trone, 3565[regelnummer] Die wart die ic u brenge voert; Hebdi die tale mijn gehoert Die ic u segge van Lutgarden, Hoe si met haren starken warden Din losengir so achterdreef 3570[regelnummer] Dat hi altoes verwonnen bleef, Dat quam bidie, al sonder waen, Dat si van Gode was ontfaen Te sire sonderlinger minnen; Dat mach men wel daeran bekinnen 3575[regelnummer] Dat si din viant so bedwane, Dat hi te derne was te crane Hen allen daer hem hare bede Lutgart, die maget, over dede. Daromme, als ic u nu vertrac, 3580[regelnummer] So wie dat dogede ongemac Van selker dinc, quam hi te hare, Der baten schire wart geware. Dat provic noch bi ere nonnen, Die so tin tiden was verwonnen 3585[regelnummer] Van din viant fel ende wreet, Dat si van hem wel menech leet Te do(e)gene alle dagen ontfinc Van ere wonderliker dinc. Ic sal u seggen welkertiren: 3590[regelnummer] Die viant, die wel can visiren Ga naar margenoot+Met sire lust die lose treken Daer hi met pleget avebreken Den dommen lieden sonder hoede Die gracie, die hen Got die goede 3595[regelnummer] Verle(e)nen pleget omme dat Dat si dis souden hen te bat In goeder ufeningen proeven, (Dis alle menschen wel behoeven), Hi plach ter nonnen comen lise 3600[regelnummer] In eenes ijongelinges wise Die vol van sire ijogde scheen. Want wel gesett op sine been So was hi, als en ijonc sarient, Schone, amoreus ende achemant.
[pagina 39]
3605[regelnummer] Aldos ter nonnen comen plach Die viant lise op elken dach, Daer hise in hemeliken steden Betrapede, ochte in haren beden, Ochte elre, daer si plach te sine. 3610[regelnummer] Daer hevet hi gedaen in schine Met loser talen, dat hi ware Geminnet gerne also van hare, Alse een die valsche minne dreget Int herte, die hem so verweget 3615[regelnummer] Dat hi ne can gehermen nit, Mar dar na poget ende spit Dat hi en simpel magedijn, Daer hi gemint af willet sijn, Te sire minnen moge bringen. 3620[regelnummer] Dos plach met boser ufeningen Ga naar margenoot+Die viant suken sijn gevoech An die ijonfrowe, die verdroech Wel dikke ongerne sijn getrachte; Want hise so in dole brachte 3625[regelnummer] Mettin dat hi hare aneleide, Dat hare al die bedachtechheide Ontgeven wart, ende al die raet Daer si met mochte sijn baraet Beschiwet hebben, hadde si 3630[regelnummer] Betide raet gesochtt, warbi Dat si dis mochte sijn onstaen. Mar dis en heft si nit gedaen, Omdat si waende dat het ware En mensche, die daer quam te hare, 3635[regelnummer] Een van din risen ijongelingen, Die ommegaen met selken dingen Daer si met taenen die ijonfrowen, Din si van minnen ende trowen Doen een gelof schone ende loes, 3640[regelnummer] Daer si bedrigen met altoes Degene dis hen nit ne hoeden; Want dar si minst dis schampes vroeden, Dar schrinkenGa naar voetnoot1 sise dikke meest. Mar sider dat die evel gheest 3645[regelnummer] So verre ontdekkede sijn spel Dat die ijonfrowe wiste wel Dat het en ware mensche nit Die hem so wonderlic gelit Te hare wert, mar een viant, 3650[regelnummer] En drogenere ende een triwant, - Ga naar margenoot+Een van din valschen losengiren Din hen bi wilen plegen kiren In menschen vormen ende sijn In didsche, na din wane mijn, 3655[regelnummer] Genoemet alve ende oc elvinnen, Na din dat si hen doen bekinnen Din lieden ende laten schowen In manne vormen ende in vrowen; Want daer si mannes wise toegen 3660[regelnummer] Ende om der vrowen lachter poegen, Daer sijn si alve; mar daer si Din mannen willen comen bi, Daer sijnt elvinnen, want si dan Der vrowen vorme dragen an. 3665[regelnummer] Geliker wise dat die quade, Die pogde na der nonnen schade, Hem togede in ens mans gelike, - En wiste si in erterike Wat rade suken, daer si mochte 3670[regelnummer] Die viant, die se so besochte Nachts ende dags, beschiwen mede; Want so si meer daer iegen dede Met beden och met andren saken, So si gereeder vant te wraken 3675[regelnummer] Din viant, alse hi weder quam; Want alse hi iwent dis vernam, So hevet hi te hare wert Geschouden so ende oc gebert, Dat si was blide ho sijs begaf. 3680[regelnummer] Dos hevet al tebroken af Ga naar margenoot+Die losengir ende afgewonnen Met sire lust der armer nonnen Dat goet van vromeliken daden; Want si so sere was verladen, 3685[regelnummer] Dat si ne wiste plegen wis, Warbi si mochte dat verlis Beschiwen, ende sijn ontgaen Den viant, die se hilt gevaen. Oc segt van hare al over waer 3690[regelnummer] Die Jacobijn, die here mar, Die meester derre viten was, Dat si so sere in dat gedwas Verblindet wart in corten tide, Dat si gelaten sonder mide 3695[regelnummer] Die heilege ordene hebben woude Ende oc ut haren clostre soude Wel hastelike sijn gegaen, En hadt die grote cracht gedaen Van starken beden, daer si plagen 3700[regelnummer] Dat mede ontkiren die se sagen Din commer dogen also swar. Mar selke liede waren daer Die terre dinc noch bat gerieden; Die seiden dat men soude ontbieden 3705[regelnummer] Al dese dinc met waren warden Der vriër Godes brut, Lutgarden (Die hadde macht van onsen Here Van allen commere ende seere Te loecene igewelken, dis 3710[regelnummer] Behoevede ende sijn verlis Ga naar margenoot+Ontbant van selken stukken hare) Ende dartoe bidden dat si ware Ontfarmech dire cranker nonnen,
[pagina 40]
Die van den viant was verwonnen 3715[regelnummer] So ijammerlic, dat si die doet Begerde meer dan in die noet Ende in die commerlike pine Van herten langer it te sine. Aldos beraden die ijonfrowen 3720[regelnummer] Onboden al te goeder trowen Van derre nonnen die mesquame Der maget fijn van goeden name, Lutgarden, die van derre dinc Dergerre bede gerne ontfinc, 3725[regelnummer] Die over die ijonfrowe baden. Do ginc die magt met goeden staden Te Gode senden ene bede Vor die ijonfrowe, die si dede Met selken wille, dat si saen 3730[regelnummer] Van onsen Here was ontfaen. Dat hevet men wel sent vernomen; Want doe die bede was volcomen, So wart getroestt der nonnen moet So dat harre herte in rasten stoet 3735[regelnummer] Meer dan het dede nie tevoren; Want die se willen plach becoren, Die alf, die felle losengir, Hi heft verloren sinen kir, Dat gaen, dat comen, altemale 3740[regelnummer] Te hare al sonder wedertale; Ga naar margenoot+Want sider dat Lutgart, die goede, Die nonne ontfinc in hare hoede, En was die viant noit sider So machtech dat hi conde wider 3745[regelnummer] Aldaer dis comens it geplegen. Dos heft die maget wel gedegen, Lutgart, din viant al vercrachtt Ende oc der nonnen so gesachtt Din commer daer si ave qual, 3750[regelnummer] Dat si vergat hars leedes al Ende alles commers ende pinen. Dat dede si wel sider schinen Volcomelic in haren dagen; Want al degene, die se sagen, 3755[regelnummer] An hare welgerakde leven, Dat si texemple heft gegeven Hen allen, hebben wel verstaen Dat si van Gode was ontfaen Te sire nameliker minnen. 3760[regelnummer] Dartoe so mote wi gewinnen Din selven spoet daer si die mede Verwarf, dat was Lutgarden bede, Der maget edel ende goet, Die menechwerf in staden stoet 3765[regelnummer] Dengenen die it schaden namen Van commere ochte van mesquamen Daer si af wilden sijn genesen. Gebenedijt so motsi wesen!	margenoot+ f.65r^o. [tekstkritische noot]3550 l. soude. [tekstkritische noot]3601 Vgl. II, vs. 1467. margenoot+ f.65v^o. voetnoot1 d. i. pijn. \|Zie Boëth 225 c: ‘wij werden met weewijten ter wereld brocht’, en vgl. Taalk. Bijdr. 2, 63 vlg.; Kil. p. 792. Zie ook III, 5498, 5628. margenoot+ f.66r^o. margenoot+ f.66v^o. margenoot+ f.67r^o. [tekstkritische noot]3647 Gheen. aan den voet der bladzijde, om na ware in te lasschen. Nuttelooze wijziging van een latere hand. [tekstkritische noot]3670 l. Din viant. margenoot+ f.67v^o. voetnoot1 d. i. ten val brengen. Vgl. Tijdschr. XVI, 16. margenoot+ f.68r^o. margenoot+ f.68v^o. margenoot+ f.69r^o. [tekstkritische noot]3736 l. wilen. - 3757 Si, in margine, om vóór hebben in te lasschen. Zie vs. 3647. margenoot+ f.69v^o.

Vorige Volgende

XII. Van din dat si verledegde ene nonne die metten viant beseten was ende ene andre die die alf bedrogen hadde.