Neerlandia. Jaargang 98

[p. 156]

Taal

Engels irritant...

Onnodig en overbodig gebruik van Engelse woorden wekt de irritatie op van PTT-baas ir. Wim Dik. Benamingen als ‘CitySpace’, ‘EuroSpace’ voor tarieven voor het mobiele netwerk, ‘sales managers’ in plaats van verkoopleiders, zouden wat hem betreft in gewoon Nederlands gesteld moeten worden. Het meest ergert hij zich aan ‘Greenpoint’, de plaats waar mobiel gebeld kan worden. ‘Groenpunt’ is net zo'n goed woord en wie vindt dat dat niet kan moet maar bedenken dat ‘Greenpoint’ Engelstaligen net zo belachelijk in de oren moet klinken.

... maar teveel Frans ook!

Geen enkel Engels woord mag meer gebruikt worden in de Franse media en geschriften, was de strekking van de omstreden taalwet van de Franse minister van Cultuur en Francophonie. Het gebruik van Engelse termen zou verboden moeten worden op uiteenlopende plaatsen als op radio en tv, in reclames, in contracten en op congressen. Aan gebruik van de woorden zou een straf verbonden zijn. De Franse pers was niet scheutig met pesterijen als het citeren van de door het ministerie opgestelde woordenlijst. Deze synoniemen voor veelgebruikte Engelse woorden waren soms op het belachelijke af. Videoclip moest zo vervangen worden door een bande vidéo promotionelle. Een hele mondvol voor een filmpje van zo'n 2 minuten. Echter, het Conseil Constitutionnel, de hoogste gerechtelijke instantie, stelde vast dat de wet ongrondwettig is. De wet zou in strijd zijn met de in de grondwet vastgelegde ‘fundamentele vrijheid van gedachte en expressie’. De wet van Toubon blijft wel van kracht, maar de burgers mogen zelf uitmaken wat zij wel of geen Frans vinden. Dus als iemand een ‘bulldozer’ net zo Frans vindt als een ‘bouteur’, dan mag dat woord rustig gebruikt worden. Haar eigen instellingen, dus de overheid zelf, zullen de wet wel volledig implementeren.

Franse champagne op Vlaamse feestdag

Het serveren van Franse champagne op de 11-juliviering is een Vlaamse bierbrouwer in het verkeerde keelgat geschoten. ‘Bij een Vlaamse feestdag hoort toch Vlaams bier?’ was zijn terechte

Liever Vlaams bier

vraag. Juist iedere genodigde, binnen- of buitenlands, had de gelegenheid moeten krijgen Vlaams bier te drinken. Champagne moest maar gereserveerd blijven voor de 14e juli, aldus de verontwaardigde bierbrouwer.

Taalkundigen tegen vrouwlijke beroepsnamen

Twee onderzoekers van het departement linguïstiek van de KU Leuven, Professor Willy van Langendonck en Jeannine Beeken, verzetten zich tegen het voornemen van de Vlaamse overheid om beroepsnamen te vervrouwlijken. Ze wijzen er beiden op dat net als in het Engels de uitgangen en vrouwlijke achtervoegsels langzamerhand zullen verdwijnen. Ze zijn het niet eens met het voornemen omdat bij voorbeeld veel woorden nooit een vrouwlijke uitgang kunnen hebben. Voorbeelden zijn woorden die eindigen op een klinker (paria, impressario) of éénlettergrepige woorden als arts of tolk. Door het plaatsen van een achtervoegsel zijn er beroepen die veranderen van betekenis en daardoor als minder beschouwd worden. Men kan bijvoorbeeld een staatssecretaris en een staatssecretaresse qua functie niet met elkaar vergelijken. Het mannelijk woord geeft hier de neutrale omstandigheid aan en het vrouwlijke woord houdt een nuanceverschil in.

De taalkundigen waarschuwen tot besluit dat ‘er termen zijn die in de schrijf- en spreektaal gebruikt worden die na kunstmatige ingrepen tot mislukken gedoemd zijn. Het ‘unisex’-systeem is volgens hen het beste systeem. Hoe zouden woorden als roker, konsument of koper in een vrouwlijke vorm gegoten kunnen worden?

Friese Waddeneilanden in Zuid-Afrika

Een Vlielander heeft de burgemeesters van de Waddeneilanden gevraagd een vriendschapsverdrag te sluiten met gelijknamige landgoederen in Zuid-Afrika. Hij kwam er via een aardappelzak achter dat er in Zuid-Afrika een boerenbedrijf genaamd ‘Vlieland’ bestaat. Bij een bezoek aan Zuid-Afrika bleken de naastgelegen landgoederen Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog te heten. De landgoederen hebben volgens de Vlielander veel gemeen met de eilanden. Eigen electriciteit, eigen waterleiding en ziekenvervoer per helikopter. Hij hoopt op een culturele en economische uitwisseling in de toekomst. In afwachting daarvan brengen de eigenaren van landgoed Vlieland een bezoek aan Vlieland, waar ze ontvangen zullen worden door de burgemeester.