Het Overzicht. Collection Complète 1921-1925

[p. 73]

Te Parijs in trombe

1 Brussel-Parijs

Het tragies aventuur van Brussel
- een hart gevierendeeld tussen Noord en Zuid -
is het ijskoude water ingevallen
2000 voet in de diepte 2000 voet.

Bij de vertraagde weergraaf staan aller harten stil
geen struikgewas langs de rotswand
geen doek door geheime handen gespannen
geen verliefde vliegenier
zelfs geen perronkaartje meer te bekomen
want het station wordt gesloten
en de eindelike plons

is het vertreksein van de nachttrein VOOR PARIJS.

Één zucht uit duizend borsten...
FINALE. En aller harten slaan opnieuw
de maat van vreugde hartstocht
hoop en hoogmoed
razend potpourri in altijd wilder tempo
....totdat de lichten uitgaan
en de lange tunnel begint
waarop een versleten wiegelied loerde
van achter de gordijntjes.

De nachtmerrie onder de banken
is betaald om de brusselse film
een laatste espisode te geven:
doodstrijd tegen de golven
tot zesmaal toe
is het slachtoffer terug boven water gekomen
maar op redding geen hoop
en bij het laatste hulpgeroep
- (de bossen van Chantilly) -
is de opgaande zon
EEN WEKKENDE GONGSLAG
OP DE VOORHOOFDEN

En weer leven de blikken over plannen en kranten

maar de seconden zijn geteld
en

o wee!

GEWELDIGE SLAG...

de stenen massa heeft niet toegegeven
aan de sprong van de ram
- Paris-Nord tout le monde descend -
gebroken gevrichten duizeling

veerkracht der lichamen

KATAPULT

en de heerszucht der veroveraars
de hoogmoed der zakemannen
en het tragies aventuur
van de vreedzame vlaming die ik ben

tuimelt de statie uit

met plannen en kranten

met pakken en zakken

holderdebolder

diep in de stad

tot tegen de Hallen

en heerszucht en hoogmoed en kommer zijn zoek
tussen afval van groenten en fruit is een hoek.

2. Halles centrales

Uit Beance, Brie en zelfs Normandië,
komen ze aangewaggeld

de boeren

vanaf middernacht
nevens het gedweeë beest
vertrouwelik langs de gaslantarens
met weinig vreugde in de pijp

(vlucht der limouzinnen

bergafwaarts naar Père-Lachaise

uit schrik voor spoken)

MAAR BIJ HET KRIEKEN
ziet hoe de zaaiërs de stad ziel inblazen
ziet hoe de dorsers het verse bloed
met emmers in de aderen ranselen
tot het zog kookt onder de tepels
ziet hoe de maalders de dyuamo in werking brengen
dat de lucht beeft van aandoening.

De ernst der ploegers
heeft in de voren, van de akker gelezen:
zij profetiseren
maar de grootste bijval is voor de zaaiërs
die werpen hun dageliks eurèka te grabbel
in pochettes-surprise
hen is de hoogste wijsheid ingeboren
want hun lyrism kan de zon bekoren
nougat bonbons caramels chocolat
Dames en Heren het grote levensmysterie
is het ei van Kolumbus:
een gedachie in de tweede macht
vermenigvuldigd met de hiëroglyphen
van de voorhang die misschien nooit scheuren zal
+ de tastbare inhoud van dit flesjé
(enig en onfeilbaar middel tegen kiespijn)
= EMOTIE DER EMOTIES ALLES IS EMOTIE!
50 centimes les bananes
voyez les belles oranges
vitamines madame vitamines!

[p. 74]

 

en groenselwijven

 

hotelbediénden

 

huisvrouwen

 

winkeliers

 

(ijverige disiepelen)

 

ijlen de straten in

 

werpen de deuren open

 

bellen het uit op alle hoeken

 

spannen magnetiese draden

 

weten de politie om te kopen

 

heersen van de Nation tot de Porte Maillot

 

en planten hun dagelikse vrijheidsboom

 

IN MEMORIAM

 

dixseptcent-quatrevingt-neuf

 

 

 

die in deze nerveuse grond opschoot tot de wolken

 

en in het 15^e jaar van zijn groei ten hemel is geklommen.

 

De ijzeren stelling die Eiftel hem bouwde

 

tot steun voor zijn tengere lenden

 

bestaat op onze dagen nog

 

en zijn phrygiaanse muts

 

hoger dan het monument op de Hudson

 

is bereikbaar mits 5 fr. met ascenseur.

 

 

 

Daarboven: de zon altijd dezelfde

 

beneden: de Seine, de Spree, de Tiber, de Theems

 

en oneindig ver achter de Gare du Nord weggedoezeld

 

de vage kleuren van sloepen op de Schelde.....

3. Antwerpen veilige haven

Er is een grote seringeboom in de tuin.
Muguet ruikt vriendelik meent het dienstmeisje.
De zon improviseert een sonate
op de muur waar de wijngaard is
en het eeuwig orgelliedje van het nabije kafé
danst nonchalant door de gekke atmospheer.
De hond likt de hand van het dubbende kind.
Nu schommelt het kind doodernstig op zijn houte paard.
Straks komen de andere kinderen van de school

(lucht aan de school, vol kommer en intrigues

lucht van de straat, vol geestdrift en verlangens)

zij bevuilen de marinere gang
van het mooië renteniershuis
hun jong gelach galmt de trapzaal door
de onverdedigde vesting wordt spelend ingenomen
en er kraakt iets onder de schedel van de oude man.

Ja Dermée de huizen zijn wit
in de steden van Vlaanderen
daarom lopen de menschen er op de tenen
en gij weet niets van hun bestaan.
Noch de vloeken der dokwerkers
noch het gedaver van vrachtautos
noch de sirenen der staemers
kunnen daar iets aan verhelpen.
De vreemde business-men zijn beaux parleurs
en het verraad der politiekers
plettert de trommelslagen tussen twee muren
dat de weergalm lijk de donder dreigt
en de manifestanten in kinemazalen vluchten
waar de glimlach van Charlie ze onthaald.

4. Wandeling

Je lach op de Pont-des-Arts
je blik brengt een dichte mist om mij
m'n longen krimpen ineen
en m'n hart druipt van het vocht.
Introduction à la vie de Paris.

Het statige luchtschip
met zijn belangrijke cijferlading

optiese bewustheid

mikroskopen teleskopen

zwaartekracht-

en evenwichtsgevoelen

is nu geheel achter de wolken verdwenen
alleen de veelkleurige wimpel
die de wind rond zet als een regenboog
is blijven hangen aan de Sacré-Coeur
ten teken van het Nieuw-Verbond
tussen het heimwee van Montmartre-bec-de-gaz
en de goden van Faubourg Saint Germain.

Het brede voorhoofd van de Place de la Concorde
heeft lang nagedacht
over die vreemde hemelgebeurtenissen
maar op het ogenblik dat zij
gewonnen door de geur
de sprong gaat wagen naar de bloemen van de Madeleine
trekken Louvre en Etoile jaloers aan de einden der koord
(waarvan ze voortdurend de banden vergeet)
en gelaten op haar kruis

onder het wakend oog van de Chambre des Députés

en de glimlach van Madeleine in 't verschiet

wacht ze de dag der verlossing:

GRÈVE DES MIDINETTES
LEUR NOMBRE DÉPASSE 5.000

meeting Place de l' Opéra
meeting Place du Théatre Français
meeting Place Vendôme
brouhaha van zijde kleedjes
schittering van spiegeltjes
kruistocht naar de Place de la Concorde
Tant qu 'il y aura des midinettes.....
en halverwege zijn allen geschaakt.

Triomf der autos rond de Obelisk
Schubert-marsj langs de Grands Boulevards
enzovoorts enzovoorts....

[p. 75]

 

Maar

 

THÉATRE MARIVEAUX

 

is de plaats waar de dingen van de wereld

 

een einde hebben:

DOUGLAS FAIRBANKS

DANS

ROBIN DES BOIS

en al wat het universum vult
is het mooië gelaat van Myriam
en het gebaar van Huntington
breed als een zonnige dag
hoo-gop als de fontein van de Luxembourg

ENVOI VAN DE BALLADE!

5. Berlijn vriespunt

De regen hangende lip na middernacht
strompelt achteraan met zijn harmonika
en zucht bij elke valse noot.

Nu eerst begrijp ik de rol van
CHAUSSURES RAOUL
in het leven van Parijs:
de gloeidraad en de rode plas op het gaanpad.

De bloedgod Seine wacht op zijn offerande.

Mijn hotelkamer rue Champollion
geeft op een ingesloten koer de regen
wat is men met confort moderne
zonder dageliks brood.

Zo vergaan dagen uren minuten maanden
tot Potsdammerplatz die vijandig de rug toekeert
aan al wie stijgt van 't hauptbahnhof,
(want het is een laakbaar plichtsverzuim
met Kerstnacht zich op straat te tonen).

De regen hangende lip
en de eenzame agent die ons de weg wijst.
Van het Centrum tot Halensee
aan elk verlichte venster omlijste kerstboomschim
schrik aanjagend als een spin
die de open weg vlucht en de lichten van de straat
poten neergestreken tot een pijl naar boven
het heil verwachtend van een verborgen leer,
apokalypties uitgedost.
Maar een sentimenteel kerstlied is onmiddelik geruststellend.

De straten van Berlijn zijn breed en koud
alsof het alle dagen Zondag was.
De mooië gevels van Charlottenburg
lijken wel reuzachtige vraagtekens
die in iedere kamer een altaar verbergen
aan de Goede Geesten van de stam.
De winkelhuizen van Berlinerstr. en Kurfûrsten Dam
hebben knappe tekenaars
en vindingrijke impressario's
zij brengen het punt van het vraagteken in beweging
door een druipend kraantje met gobelet:
PROBIEREN IST ANNEHMEN!

Lyriek der duizenden in conditoreiën en restauranten.
Mittagtisch 3.000 ohne wein.
B.-Z. am Mittag L'Intran. 3^e

Les Grandes Manifestations à Berlin

's Zondags predikt het Leger des Heils
voor het Rijksdaggebouw
met vaandels fanfare en koor
en geen twintig mensen heilaas geven aandacht
op het armgezwaai van zwaar bebaarde mannen.
Zij echter fikseren een stip in de lucht
en wanen het roer van de wereld in hun hand.

Land van de epiese Rhijn en het pastorale Harz
AUF WIEDERZEHN!

6. Etoile!

De autobussen in troepjes dartel als gazellen
maken Parijs bucoliek.
Vrouwen autos schouwen vieren feest
shimmy dolle rondedans.
Maar de man met de kepi
heeft zijn toverstok getoond

en de straten worden weer recht.

De zeven koetsen op de muren van Babylon
zijn de twaalf boulevards
O ETOILE
die over de wereld de roem verspreiden

van uw modebladen

van uw losbandigheid

van uw sensibiliteit

van uw levens-hypertrophie
ten schade van wat de Germanen ‘het andere’ noemen.

De twaalf sporten van de ladder der kennis
troffen een magneties centrum bij de val van Eva
(‘Mens ken uzelven en gij zult de wereld kennen’)
zij werden de twaalf spaken
van de dierenriem Petite Ceinture
het eeuwig draaiënd rad.

Maar Parijs O ETOILE-HOUBIGANT-CAPITEUX
weet niets van Mythen, God en Metafysika
Parijs is ongeletterd, - Het Wilde Meisje (kino-repertorium)
zij danst in haar mooie Ceinture
zij lacht met de wijsheid der tijden
dat het galmt in Londen, in Rome, Den Haag en Berlijn
zij weet hoe de geur van haar keurslijf bedwelmt
en houdt er 't geheim van haar glimlach bewaard.

M. SEUPHOR