Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
DBNL Logo
DBNL Logo

Hoofdmenu

  • Literatuur & Taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taal
    • Limburgse literatuur
    • Friese literatuur
    • Surinaamse literatuur
    • Zuid-Afrikaanse literatuur
  • Selecties
    • Onze kinderboeken
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • E-books
    • Publiek Domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Gebruiksvoorwaarden
    • Hergebruik
    • Disclaimer
    • Informatie voor rechthebbenden
  • Over DBNL
    • Over DBNL
    • Contact
    • Veelgestelde vragen
    • Privacy
    • Toegankelijkheid
De fragmenten van De tweede Rose

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1,02 MB)

Scans (8,55 MB)






Editeur
K.H. Heeroma



Genre
poëzie

Subgenre
roman
gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

 

De fragmenten van De tweede Rose

(1958)–anoniem Rose, Die

Vorige Volgende
[p. 97]

Fragment Ab 2

 
+ n Arcysus was dats ware dinc
 
Een vriedel iongelinc
 
Ende een die scoenste die men vant
 
Verre ofte bi in enech lant
5
Dies was hi dicke int herte vro
 
Ene edele vrouwe hiet equo
 
Die scone was ende rike
 
Mindene si inhertelike
 
Bouen allen creaturen
10
Dat soe niet mochte geduren
 
Dor sine minne nacht ende dach
 
Die soe droech mar alsoe sach
 
Dat hi van hare niene rochte
 
Was soe in ville ende in ghedochte14
15
Dat soe hem bat in stillen rade
 
Omoedelike dat wel dade16
 
Ende hi hare liete ghewinnen
 
Hulpe ende troest van siere minnen
 
Ofte neen soe bleue doet
20
Hare pine was so groet
 
Mar narcysus die jonchere
 
Hi verfierde hem so sere
 
Ende verhief hem in sine sconede
 
Jn sine macht in sine rijchede
25
Dat soe hem werdech niet ne dochte
 
Dat soe sine minne sochte
 
Ende ontseide hare sonder beide
 
Die bede die soe hem voren leide
 
Mar als die vrouwe verhorde dat
30
Dat om niet was dat soe bat
 
Houeschelike vp rechte vrouwe
 
Ontfinc hare herte so groten rouwe
[p. 98]
 
So groten toren so groet despijt
 
Dat soere om starf in corter tijt
35
Mar eer soe starf bat soe den god
 
Die ouer die minne heft ghebod
 
Dat hi narcysuse moete gheuen
 
Sulke droefheit in sijn leuen
 
Van enegher hopenloser minnen
40
So dat hi sine herte moeste bekinnen40
 
Met pinen ende met armoede
 
Hoe onsachte es hem te moede
 
Die sine herte heuet gheleit
 
Dar men hem allen troest ontseit
45
Die bede die de vrouwe bat
 
Was redenlic ende omme dat
 
Dedese god gestade wesen
 
Als wi van hem beeden lesen
 
Als die vrouwe dus wat doet
50
Dat scade was ende iammer groet
 
+ Gheuiel dar naer vp enen dach
 
Dien ic ghenomen niene mach
 
Dat dese narcysus lose amoer53
 
Jn dese stede iaghen voer
55
Als hi plach met sinen honden
 
So verre dat die bracken vonden
 
Enen euer starc ende coene
 
Dien iageden si tote ouer noene
 
Dat hine te velde niene brochte59
60
Hi blies hi riep hi reet onsochte
 
So verre dat hi quam ghereden
 
Bi auenturen in der steden
 
Daer hi die fontenne vant63
 
Hi beette neder alte hant
65
Ende ghinc hem rusten in die scade
[p. 99]
 
Van den dorne met groenen blade
 
Dat weder was scone claer ende heet
 
Hi adde gheberst dat hem tsweet
 
Neder liep van groter hitte
70
Hem dorste ende hi ginc te pitte
 
Ende leide sijn hoeft in die fonteine
 
Die claer was zuuer ende reine
 
Dar hi vp tie fonteine lach
 
Sijns selfs gedane hi dar in sach
75
Die scoenre wesen niene mochte
 
Mar siere dulre herten dochte
 
Ouer waer dat adde ghesijn
 
Een ouer cuusch magedijn
 
Dus was hi bi sijns selfs scaden
80
Sere bedrogen ende verraden
 
Hi taster na hine vanter niet
 
Hi seide dicke wats mi gesciet
 
Ne saltu iegen mi niet spreken
 
Al dus began die minne wreken
85
An hem sine ouermoedechede
 
Sijn dangier ende sine fierhede
 
Want hi lach so langhe daer
 
Ende minde in die fonteine claer
 
Dat hi began sijns selfs scade
90
Te minne bi der minnen rade
 
Mar hi mochte van siere minnen
 
Goet no ere no troest gewinnen
 
No bliscap oec in geenen sinne
 
Van rouwen voer hi vten sinne
95
Ende starf dar na in corter wile
 
Vptie fonteine om sulke gile
 
Dus was hi brocht tsinen lone
 
Dat hi die goedertiere scone
 
Van siere minnen liet bederuen
100
Ende troesteloes van rouwen steruen
 
+ g Hi mageden vrouwen ende ioncheren
 
An dit exempel suldi leeren
 
Dat ghi om hue sconeit niet
[p. 100]
 
Te hoge ne heft wat soes gesciet104
105
Jegen v lief eist arm eist rike
 
None ontsegget onwerdelike
 
Hue minne eist vroe eist spade
 
Daert met omoeden soect genade
 
Doedi des niet dat vant verstaen
110
Gi sullets sulken loen ontfaen
 
Als die scone narcysus dede
 
Die dus verhorde sijns liefs bede112
 
n V hort van diere fonteinen vort
 
Dies gi noch niet ebt gehort
115
Soe was leuen end cout115
 
Ende claerre dan seluer of gout
 
Nacht ende dach liepen daer vte
 
Tuee scone beken bi condute118
 
Dar die beesten te drinkene plagen
120
Jn midden der fonteinen lagen
 
.IJ. scone steene van kerstale
 
Die diere waren dat weetic wale
 
So claer ne sach noit man negeen
 
So weltijt dattie sonne sceen
125
Jn dat water vpdat cristal
 
Togeden si die sconeit al
 
Entie varwe entie ghedane
 
Properlike na minen wane
 
Van algader den vergiere
130
Namelike indie maniere
 
Dattie spiegel te togen pleget
 
Die dinc die men vor hem leget
 
d Jt es die spiegel dats ware dinc
 
Daer narcysus die iongelinc
135
Sijn scone aensichte in besach
[p. 101]
 
Daer hi sider doet omme lach
 
Dit es die spiegel van vreesen
 
Die vrie herten maket weesen138
 
Alser die oghen dus in scouwen
140
Die grote sconeit vanden vrouwen
 
Die menechs mans herte trijnt141
 
Ende ongenadelike pijnt
 
Wie dat in desen spiegel siet
 
Hi mach ontuchten swar verdriet144
145
Want hi den oghen doet bekinnen145
 
Den rechten pat die gaet ter minnen
 
Menegen bringet hi in die noet
 
Ende menegen leuert hi ter doet
 
Dar toe ter glauien enten swerde
 
+ 150 Alsi dor dier vrouwen werde
 
Tornieren vechten ende iosteren
 
Ende hem seluen affoleren
 
Die beste die vroetste sonder waen
 
Heft hi bi wilen eerst geuaen
155
Ende doet wandelen haer gedachte
 
Alsiere alre meest om wachte156
 
Mids der werdecheit vander minnen
 
Die hi hem sent in therte binnen
 
So dat hem niemen mach geraden
160
No met crachte staen in staden
 
Hine bliue doet ofte geuaen
 
Hines so dapper dies mach ontgaen
 
Want cupido dat verstaet
 
Hi heuet gesait der minnen saet
165
Al omme ende omme die fonteine
[p. 102]
 
Dese viertuut nes niet cleine
 
Dar buten heft hi doen setten
 
Sine strecke ende sine netten
 
Mede te vane scone ioncheren
170
Riddren papen clerke heren
 
Vrouwen ioncfrouwen magedine
 
Hine ghert andre vogeline
 
Bi deser reden dat suldi weten
 
Es die fonteine in dietsch geheten
175
Die fonteine vander minnen
 
Want wie so hem besiet dar binnen
 
Hi moet der minnen eygin bliuen
 
Mach haer saet in hem becliuen
 
j N dese fonteine besagic mi
180
Ter suaerre tijt want bedi
 
Jc sach daer sulke sconeit in
 
Die mi benam herte ende sin
 
Van ongeualle ic mi vruchte
 
Dicke beuedic ende suchte
185
Vpten pitte daer ic lach
 
Daric die sconeit binnen sach
 
Want ic sach dat mi mine oghen
 
Hadden verraden ende bedrogen
 
Addic teuoren mi wel bedacht
190
Sine viertuut ende sine cracht
 
Jnne adde mi niet dar in besien
 
No gespiegelt want bi dien
 
Jc wart dar omme geleet int strec
 
Dar mi af quam grot ongerec194
195
v Te menegen dinge die ic sach
 
Jn die fonteine dar ic vp lach
 
Vercoes mijn herte enen rosier
 
Die daer stont in dien vergier
 
Die scone was wijt ende groet
[p. 103]
200
+ Geladen al met rosen roet
 
Die florentine te houdene plach201
 
Nerenstelike nacht ende dach
 
Met haren vrienden met haren lieden
 
Alsic v namaels sal bedieden
205
Jn des bosscelkijns gheuerde205
 
Mar bouen al mijn herte gherde
 
Te ebbene enen rose knop
 
Die die rosier droech inden tsop
 
Die noit met dauwe was ontploken
210
Want hi sceen van soetster roken
 
Dicke pensdic in minen moet
 
Die mochte ebben enen hoet
 
Van sulken rosen als dar waren
 
Hi adde geluckelic geuaren
215
Ende salechlike in alre wijs
 
Om al die rikeit van parijs
 
Die arde groet es vtermaten
 
Sone addic niet gelaten
 
Dat dochte mi in soude gaen
220
Daric sach die rosen staen
 
Doe mi die dulheit adde beuaen
 
Die menegen andren heft ondaen
 
Jc ging vort met sulker vart
 
Den rechten pat ten rosen wart
225
Om ene te pluckene of ic mochte
 
Te hant viel ic in een gedochte
 
Dat ic mi duchte dat berouwen
 
Want het mochte der ioncfrouwen
 
Ende haren lieden wesen suaer
230
Quamic den rosen iet so naer
 
h Jet omme nochtan ne lietic niet
 
Jnne ginc vort wat soes ghesciet
[p. 104]
 
Toter hagen van dien rosiere
 
Dar binnen stont die goedertiere
235
Ende nam te haren rosen goem
 
Gherne addic gecust den boem
 
Dar die scone botte vp stoet
 
Roder vele dan enech bloet
 
Mar ic ne dorste dor die waerde
240
Dorne destelen scarpe caerde
 
Die den rosier stonden bi
 
Al omme ende omme werden mi242
 
Want si mi so onsache staken
 
Dat ic niet dorste ghenaken
245
Der botten no den bome groene
 
Want ic vreesede te mesdoene
 
Mijn her cupido die coninc
 
Die mi bespiede war dat ic ginc
 
Stont onder den oliuier
250
Ende sach mi staen vorden rosier
 
+ Dies roke dat mi wel beqcuam
 
Hi sach tehant wel ende vernam
 
Dat ic die botte als teuoren
 
Adde begert ende vercoren
255
Ende hi mindene meer tewaren
 
Dan alle die rosen die daer waren
 
Hi wart tornech ende verbolgen
 
Hine wilde mi niet langer volgen
 
En sette in voruoets ter stede
260
Ene vlieke hiet sconede
 
Ende scoet mi dor die oghe int herte
 
Ene wonde met groter smerte
 
Dat mochtic arme clagen boude
 
Bouen vp thoeft namic een coude264
265
Dat mi dor ginc alle die lede
 
Ende viel in onmacht daer ter stede
 
Van vare die mi onder nam267
[p. 105]
 
Mar doe ic te mi seluen quam
 
Vander onmacht daric in lach
270
Endic mi al omme besach
 
Was mi arde suaer te moede
 
Jc waende vele van minen bloede
 
Ebben geloset mar nenic niet
 
Die scarpe vlieke die sconeit hiet
275
Daric mede was geraect
 
Adde mi die wonde so diep gemaect
 
Dat van mi noit dropel bloets
 
Ne conste gesceeden / al doe voruoets278
 
Dedic mine hande anden scichte
280
Ende wanet vte trecken lichte
 
Mar hen mochte also niet wesen
 
Jc lutste ic trac dat scicht met desen
 
So lange dat thout vte brac
 
Ne waer dat yser datter in stac
285
Bleef stekende in mijn herte binnen
 
Soe diepe in const dar vte gewinnen
 
m Jin rouwe mijn anxene ende mijn seer
 
begonsten wassen in lanc so meer
 
Want ic ne wiste medicine289-90
290
No ersatre no rachine
 
Die mine wonde heelen mochte
 
Die mi dede doe onsochte
 
Sonder alleene die rose fijn
 
Dar mi toe droech dat herte mijn
295
Die mi die adde willen gheuen
 
Hi adde mi wel behouden tleuen
 
Weder int rieken of int sien
 
So soete was soe ende mettien
 
Keerdic weder ter rosen waert
300
Die mijn herte adde besuaert
+
i ro a
14
ville, 1. wille.
16
dat wel dade, 1. dat hi wel dade?; de bet. is: ‘dat hij zo goed zou willen zijn om haar de troost van zijn liefde te laten verwerven’ (verg. Mnl. W. 2, 248).
40
So dat hi sine herte, 1. So dat sine herte?
+
i ro b
53
lose amoer, ‘trouweloze minnaar’?; de vorm amoer ontbreekt in het Mnl. W.
59
‘zonder dat hij hem neer kon vellen’.
63
fontenne, 1. fonteine.
+
i ro c
104
heft, ‘u verheft’.
112
verhorde, ‘geen acht sloeg op’.
115
leuen: 1. leuende; het Mnl. W. kent levende water, ‘stromend water’ alleen uit Plantijn en Kiliaen. end, 1. ende.
118
bi condute, ‘door een (overwelfde?) waterleiding’.
138
‘die onafhankelijke harten berooft van hun onafhankelijkheid’; weesen zal hier nl. wel moeten worden opgevat als een zelfst. gebruikt praed. bnw.; Mnl. W. 9, 2337 geeft drie voorbeelden van dit wese (bliven, werden, maken), alle Westvlaams.
141
trijnt, ‘met kommer vervult’; in het Mnl. W. alleen twee plaatsen uit Parthenopeus.
144
ontuchten (d.i. ontduchten), ‘vrezen’; niet in Mnl. W.
145
hi: nl. de spiegel.
+
i vo a
156
‘als zij er het meest tegen op hun hoede waren’.
194
grot: er staat in het hs. go t, wat normaal grot moet betekenen; dus òf er is een e vergeten, òf we hebben hier een herinnering aan een ouder spellingssysteem, waarin o ook de lange oo in gesloten syllabe kon aanduiden; de spelling grot voor groet is ook in andere teksten wel aangetroffen.
+
i vo b
201
houdene, ‘bewaken’.
205
des bosscelkijns gheuerde, ‘de lotgevallen, de geschiedenis van het bosje (= ‘de hage van dien rosiere’ uit r. 233?)’; verg. Mnl. W. 2, 1777 en 1, 1388 (alwaar ook de, aan deze situatie herinnerende, uitdrukking si es doer haer boschkijn ghejaecht, ‘zij is geen maagd meer’).
242
onsache, 1. onsachte.
+
i vo c
264
namic, ‘kreeg ik’.
267
ondernam, ‘vastgreep, overweldigde’; deze bet. niet in Mnl. W.
278
na gesceeden staat in het hs. een leesteken.
289-90
verg. Al 31-2.

Vorige Volgende