De fragmenten van De tweede Rose

(1958)–anoniem Rose, Die



[p. 97]
Fragment Ab 2 + n Arcysus was dats ware dinc Een vriedel iongelinc Ende een die scoenste die men vant Verre ofte bi in enech lant 5 Dies was hi dicke int herte vro Ene edele vrouwe hiet equo Die scone was ende rike Mindene si inhertelike Bouen allen creaturen 10 Dat soe niet mochte geduren Dor sine minne nacht ende dach Die soe droech mar alsoe sach Dat hi van hare niene rochte Was soe in ville ende in ghedochte14 15 Dat soe hem bat in stillen rade Omoedelike dat wel dade16 Ende hi hare liete ghewinnen Hulpe ende troest van siere minnen Ofte neen soe bleue doet 20 Hare pine was so groet Mar narcysus die jonchere Hi verfierde hem so sere Ende verhief hem in sine sconede Jn sine macht in sine rijchede 25 Dat soe hem werdech niet ne dochte Dat soe sine minne sochte Ende ontseide hare sonder beide Die bede die soe hem voren leide Mar als die vrouwe verhorde dat 30 Dat om niet was dat soe bat Houeschelike vp rechte vrouwe Ontfinc hare herte so groten rouwe
[p. 98]
So groten toren so groet despijt Dat soere om starf in corter tijt 35 Mar eer soe starf bat soe den god Die ouer die minne heft ghebod Dat hi narcysuse moete gheuen Sulke droefheit in sijn leuen Van enegher hopenloser minnen 40 So dat hi sine herte moeste bekinnen40 Met pinen ende met armoede Hoe onsachte es hem te moede Die sine herte heuet gheleit Dar men hem allen troest ontseit 45 Die bede die de vrouwe bat Was redenlic ende omme dat Dedese god gestade wesen Als wi van hem beeden lesen Als die vrouwe dus wat doet 50 Dat scade was ende iammer groet + Gheuiel dar naer vp enen dach Dien ic ghenomen niene mach Dat dese narcysus lose amoer53 Jn dese stede iaghen voer 55 Als hi plach met sinen honden So verre dat die bracken vonden Enen euer starc ende coene Dien iageden si tote ouer noene Dat hine te velde niene brochte59 60 Hi blies hi riep hi reet onsochte So verre dat hi quam ghereden Bi auenturen in der steden Daer hi die fontenne vant63 Hi beette neder alte hant 65 Ende ghinc hem rusten in die scade
[p. 99]
Van den dorne met groenen blade Dat weder was scone claer ende heet Hi adde gheberst dat hem tsweet Neder liep van groter hitte 70 Hem dorste ende hi ginc te pitte Ende leide sijn hoeft in die fonteine Die claer was zuuer ende reine Dar hi vp tie fonteine lach Sijns selfs gedane hi dar in sach 75 Die scoenre wesen niene mochte Mar siere dulre herten dochte Ouer waer dat adde ghesijn Een ouer cuusch magedijn Dus was hi bi sijns selfs scaden 80 Sere bedrogen ende verraden Hi taster na hine vanter niet Hi seide dicke wats mi gesciet Ne saltu iegen mi niet spreken Al dus began die minne wreken 85 An hem sine ouermoedechede Sijn dangier ende sine fierhede Want hi lach so langhe daer Ende minde in die fonteine claer Dat hi began sijns selfs scade 90 Te minne bi der minnen rade Mar hi mochte van siere minnen Goet no ere no troest gewinnen No bliscap oec in geenen sinne Van rouwen voer hi vten sinne 95 Ende starf dar na in corter wile Vptie fonteine om sulke gile Dus was hi brocht tsinen lone Dat hi die goedertiere scone Van siere minnen liet bederuen 100 Ende troesteloes van rouwen steruen + g Hi mageden vrouwen ende ioncheren An dit exempel suldi leeren Dat ghi om hue sconeit niet
[p. 100]
Te hoge ne heft wat soes gesciet104 105 Jegen v lief eist arm eist rike None ontsegget onwerdelike Hue minne eist vroe eist spade Daert met omoeden soect genade Doedi des niet dat vant verstaen 110 Gi sullets sulken loen ontfaen Als die scone narcysus dede Die dus verhorde sijns liefs bede112 n V hort van diere fonteinen vort Dies gi noch niet ebt gehort 115 Soe was leuen end cout115 Ende claerre dan seluer of gout Nacht ende dach liepen daer vte Tuee scone beken bi condute118 Dar die beesten te drinkene plagen 120 Jn midden der fonteinen lagen .IJ. scone steene van kerstale Die diere waren dat weetic wale So claer ne sach noit man negeen So weltijt dattie sonne sceen 125 Jn dat water vpdat cristal Togeden si die sconeit al Entie varwe entie ghedane Properlike na minen wane Van algader den vergiere 130 Namelike indie maniere Dattie spiegel te togen pleget Die dinc die men vor hem leget d Jt es die spiegel dats ware dinc Daer narcysus die iongelinc 135 Sijn scone aensichte in besach
[p. 101]
Daer hi sider doet omme lach Dit es die spiegel van vreesen Die vrie herten maket weesen138 Alser die oghen dus in scouwen 140 Die grote sconeit vanden vrouwen Die menechs mans herte trijnt141 Ende ongenadelike pijnt Wie dat in desen spiegel siet Hi mach ontuchten swar verdriet144 145 Want hi den oghen doet bekinnen145 Den rechten pat die gaet ter minnen Menegen bringet hi in die noet Ende menegen leuert hi ter doet Dar toe ter glauien enten swerde + 150 Alsi dor dier vrouwen werde Tornieren vechten ende iosteren Ende hem seluen affoleren Die beste die vroetste sonder waen Heft hi bi wilen eerst geuaen 155 Ende doet wandelen haer gedachte Alsiere alre meest om wachte156 Mids der werdecheit vander minnen Die hi hem sent in therte binnen So dat hem niemen mach geraden 160 No met crachte staen in staden Hine bliue doet ofte geuaen Hines so dapper dies mach ontgaen Want cupido dat verstaet Hi heuet gesait der minnen saet 165 Al omme ende omme die fonteine
[p. 102]
Dese viertuut nes niet cleine Dar buten heft hi doen setten Sine strecke ende sine netten Mede te vane scone ioncheren 170 Riddren papen clerke heren Vrouwen ioncfrouwen magedine Hine ghert andre vogeline Bi deser reden dat suldi weten Es die fonteine in dietsch geheten 175 Die fonteine vander minnen Want wie so hem besiet dar binnen Hi moet der minnen eygin bliuen Mach haer saet in hem becliuen j N dese fonteine besagic mi 180 Ter suaerre tijt want bedi Jc sach daer sulke sconeit in Die mi benam herte ende sin Van ongeualle ic mi vruchte Dicke beuedic ende suchte 185 Vpten pitte daer ic lach Daric die sconeit binnen sach Want ic sach dat mi mine oghen Hadden verraden ende bedrogen Addic teuoren mi wel bedacht 190 Sine viertuut ende sine cracht Jnne adde mi niet dar in besien No gespiegelt want bi dien Jc wart dar omme geleet int strec Dar mi af quam grot ongerec194 195 v Te menegen dinge die ic sach Jn die fonteine dar ic vp lach Vercoes mijn herte enen rosier Die daer stont in dien vergier Die scone was wijt ende groet
[p. 103]
200 + Geladen al met rosen roet Die florentine te houdene plach201 Nerenstelike nacht ende dach Met haren vrienden met haren lieden Alsic v namaels sal bedieden 205 Jn des bosscelkijns gheuerde205 Mar bouen al mijn herte gherde Te ebbene enen rose knop Die die rosier droech inden tsop Die noit met dauwe was ontploken 210 Want hi sceen van soetster roken Dicke pensdic in minen moet Die mochte ebben enen hoet Van sulken rosen als dar waren Hi adde geluckelic geuaren 215 Ende salechlike in alre wijs Om al die rikeit van parijs Die arde groet es vtermaten Sone addic niet gelaten Dat dochte mi in soude gaen 220 Daric sach die rosen staen Doe mi die dulheit adde beuaen Die menegen andren heft ondaen Jc ging vort met sulker vart Den rechten pat ten rosen wart 225 Om ene te pluckene of ic mochte Te hant viel ic in een gedochte Dat ic mi duchte dat berouwen Want het mochte der ioncfrouwen Ende haren lieden wesen suaer 230 Quamic den rosen iet so naer h Jet omme nochtan ne lietic niet Jnne ginc vort wat soes ghesciet
[p. 104]
Toter hagen van dien rosiere Dar binnen stont die goedertiere 235 Ende nam te haren rosen goem Gherne addic gecust den boem Dar die scone botte vp stoet Roder vele dan enech bloet Mar ic ne dorste dor die waerde 240 Dorne destelen scarpe caerde Die den rosier stonden bi Al omme ende omme werden mi242 Want si mi so onsache staken Dat ic niet dorste ghenaken 245 Der botten no den bome groene Want ic vreesede te mesdoene Mijn her cupido die coninc Die mi bespiede war dat ic ginc Stont onder den oliuier 250 Ende sach mi staen vorden rosier + Dies roke dat mi wel beqcuam Hi sach tehant wel ende vernam Dat ic die botte als teuoren Adde begert ende vercoren 255 Ende hi mindene meer tewaren Dan alle die rosen die daer waren Hi wart tornech ende verbolgen Hine wilde mi niet langer volgen En sette in voruoets ter stede 260 Ene vlieke hiet sconede Ende scoet mi dor die oghe int herte Ene wonde met groter smerte Dat mochtic arme clagen boude Bouen vp thoeft namic een coude264 265 Dat mi dor ginc alle die lede Ende viel in onmacht daer ter stede Van vare die mi onder nam267
[p. 105]
Mar doe ic te mi seluen quam Vander onmacht daric in lach 270 Endic mi al omme besach Was mi arde suaer te moede Jc waende vele van minen bloede Ebben geloset mar nenic niet Die scarpe vlieke die sconeit hiet 275 Daric mede was geraect Adde mi die wonde so diep gemaect Dat van mi noit dropel bloets Ne conste gesceeden / al doe voruoets278 Dedic mine hande anden scichte 280 Ende wanet vte trecken lichte Mar hen mochte also niet wesen Jc lutste ic trac dat scicht met desen So lange dat thout vte brac Ne waer dat yser datter in stac 285 Bleef stekende in mijn herte binnen Soe diepe in const dar vte gewinnen m Jin rouwe mijn anxene ende mijn seer begonsten wassen in lanc so meer Want ic ne wiste medicine289-90 290 No ersatre no rachine Die mine wonde heelen mochte Die mi dede doe onsochte Sonder alleene die rose fijn Dar mi toe droech dat herte mijn 295 Die mi die adde willen gheuen Hi adde mi wel behouden tleuen Weder int rieken of int sien So soete was soe ende mettien Keerdic weder ter rosen waert 300 Die mijn herte adde besuaert	+ i r^o a 14 ville, 1. wille. 16 dat wel dade, 1. dat hi wel dade?; de bet. is: ‘dat hij zo goed zou willen zijn om haar de troost van zijn liefde te laten verwerven’ (verg. Mnl. W. 2, 248). 40 So dat hi sine herte, 1. So dat sine herte? + i r^o b 53 lose amoer, ‘trouweloze minnaar’?; de vorm amoer ontbreekt in het Mnl. W. 59 ‘zonder dat hij hem neer kon vellen’. 63 fontenne, 1. fonteine. + i r^o c 104 heft, ‘u verheft’. 112 verhorde, ‘geen acht sloeg op’. 115 leuen: 1. leuende; het Mnl. W. kent levende water, ‘stromend water’ alleen uit Plantijn en Kiliaen. end, 1. ende. 118 bi condute, ‘door een (overwelfde?) waterleiding’. 138 ‘die onafhankelijke harten berooft van hun onafhankelijkheid’; weesen zal hier nl. wel moeten worden opgevat als een zelfst. gebruikt praed. bnw.; Mnl. W. 9, 2337 geeft drie voorbeelden van dit wese (bliven, werden, maken), alle Westvlaams. 141 trijnt, ‘met kommer vervult’; in het Mnl. W. alleen twee plaatsen uit Parthenopeus. 144 ontuchten (d.i. ontduchten), ‘vrezen’; niet in Mnl. W. 145 hi: nl. de spiegel. + i v^o a 156 ‘als zij er het meest tegen op hun hoede waren’. 194 grot: er staat in het hs. g^o t, wat normaal grot moet betekenen; dus òf er is een e vergeten, òf we hebben hier een herinnering aan een ouder spellingssysteem, waarin o ook de lange oo in gesloten syllabe kon aanduiden; de spelling grot voor groet is ook in andere teksten wel aangetroffen. + i v^o b 201 houdene, ‘bewaken’. 205 des bosscelkijns gheuerde, ‘de lotgevallen, de geschiedenis van het bosje (= ‘de hage van dien rosiere’ uit r. 233?)’; verg. Mnl. W. 2, 1777 en 1, 1388 (alwaar ook de, aan deze situatie herinnerende, uitdrukking si es doer haer boschkijn ghejaecht, ‘zij is geen maagd meer’). 242 onsache, 1. onsachte. + i v^o c 264 namic, ‘kreeg ik’. 267 ondernam, ‘vastgreep, overweldigde’; deze bet. niet in Mnl. W. 278 na gesceeden staat in het hs. een leesteken. 289-90 verg. Al 31-2.

Vorige Volgende

De fragmenten van De tweede Rose (1958)

Fragment Ab 2