De fragmenten van De tweede Rose
(1958)–anoniem Rose, Die[p. 164] | |
Fragment Bl 2
+ Die bede houesche waren ende wijs
Ende vele van manieren wisten
Sone mochten si bi ghere listen3
Tswijfs herte daer toe brigen
5
No met crachte no met bedwingen
Dat si bi wilen dinc anders dade
Dan si selue worde te rade
So wien so lief ende betrouwe8
Want elke es haerre herten vrouwe
10
Bander side siin si dat wet te voren10
Bi naturen vri geboren
Niet dat ene eens wesen al12-13
Ende haren wille laten sal
Ende doen algader siin gebod
15
Nature en es oec niet sot15
Dat si doet werden marioene
Allene om enen robetsoene
Na mire besten wetenscepen
Maer sonder twiuel si heeft gescepen
20
Elken man na dien latine
Elken wiue gemene te sine
Ende elc wijf elken man gemene
Niet te wesene eens allene
Alle die daghe die si sal leuen
25
Hier bouen heeft si hem gegeuen
Orlof te doene al dat si willen
| |
[p. 165] | |
Sonder helen ende verstillen27
Ja sonder dat cracht ende recht verbiet
Dit segt die wet die ons verbiet
30
Dat weten wale some die clerke
Maer nv es die heilege kerke
Met haren gebode hier iegen comen
Ende heeft hem dese vriheit genomen
Ende elken heet hebben siin proper wijf
35
Die niet wille leden suuer lijf
Ende die wille hebben te huwen36
Om sonden ende om keefsdoem te scuwene
Daer toe gramscap ende nijt
Sceldinge slachtinge ende strijt
40
Ende naturelike vruchte te winne
Met betren nerenste onder hem beden
Dan of si waren messcien versceden
Ende ontbonden van haren trouwen
45
Om dat dit merken dan die vrouwen
Dat hare vriheit dus wert verloren
Die bi naturen hem soude siin geboren47
So pinen si hem vele te meer
Vri te wesene nv als eer
50
Ende volgen haers selfs wille gerne
So wie dat hem verbiet of werne
Of wien dat scat oec of vroemt52
Daer dicke menich vernoy af coemt
Ende quam hier vormaels dies es menich dach
55
Eer men huwelic te doene plach
| |
[p. 166] | |
Doe tfolc algader was gemene
Want elkerlijc waest groet of clene
Wilde hebben die hem bequame
Vpdatse hem starker niene name
60
Ende lietse wildi also saen
Als sine genochte was gedaen
Dat die menege dicke becochten
Hier omme streden ende vochten63
Ende lieten hare voedinge gaen te quiste64
65
Van sulken discorde van sulken twiste
Mochtic v menich exempel setten
Waendi v niet te lange letten67
Eer ic die tale brochte ten ende
En doch ten minsten dat ic vende69
70
Jn ouden iesten noch gescreuen
Dat willic v te kennen geuen
h Ier vormaels bi elenen tiden
Was menich orloge ende striden
Dor haren wille na minen wane
75
+ Tusschen die grieken entie troiane
Daer menich ridder goet om starf
Ende gedochden menich warf77
Anxene pine swaer verdriet
Maer dese en was die eerste niet
80
Noch die achterste oec sal wesen
Daer groet vernoy af es geresen
Die menege die hare herte binden82
| |
[p. 167] | |
Met wijfs minne ende haers bewinden
Daer die menege bi verriesen
85
Ende menich waruen daer omme verliesen
Siele ende lijf al eest te swaer86
Ende sullen verliesen noch hier naer
Sal dese werelt iet lange duren
Nv neemt v goem dan van naturen
90
Hoe wonderlike cracht si heeft
In elke creature die leeft
a een siet dat wilde vogeliin92
Eest merle listre of teriin93
Dat inden woude es geuaen
95
Ende sint in muten wart gedaen
Daerment hout wel tederlike
Ende voet wel delicieulike97
Het singet het maket van buten feeste
Recht alst ware in dien foreeste
100
Daert siins selfs gebruken mochte100
Nochtan so doet hem so onsochte
Dat sire vriheit es comen af
Die hem nature wilen gaf
Dat laet siin eten ende stert104
| |
[p. 168] | |
105
Somen tiden ende loept vertert105
Binnen al omtrent die mute
Ende soect tgat te vliegene vte
Weder in dat grone wout
Daert sijns selfs mach hebben gewout
110
Jn sine vriheit als dies gelike
Eest metten vrouwen namelike
Men machse nemmer so nauwe houden112
So wel gecleet so wel geuouden113
Sine soeken wech dits ongelogen
115
Hoe si harre vriheit vercoueren mogen
Eest openbaerlic ofte stille
Te vorderne haren vrien wille
Hen doe sonderlinge gracie
Hier af seget ons dus oracie119
120
Die vele' wiste van vrouwen dade
+ Die ene scare sette vter stade
Si soude weder springen daer in
Die oec wel merct in sinen sin
Elker tiere creature
125
Kert weder gerne in hare nature
Dat en wilse laten niet dies seker sijt
No dor gelof no dor arbijt127
| |
[p. 169] | |
No dor crachte no dor violente128
No dor wijsdoem no dor sciente129
130
Hen doe die hulpe van onsen here
Dat soude met rechte onsculdegen sere
Venuse ende oec andre vrouwen132
Of si breken ede ende trouwen
Ende bouen haren man mesdoen
135
Naturen crachte si doet hem doen
Die alle erdsche dinge berect
Ende meer dan .c. ossen trect
So weldich es si ende so crachtich
Hi soude oec wesen herde machtich
140
Ende vele van behendicheden connen
Die bi naturen niene werden verwonnen141
Want men vint diet wel verstaet142
Dat hare cracht vor leringe gaet
d Ie een niewe voelinc vole name
145
Alse sniemen alst vander moeder quame
Ende hielt bi nachte ende bi dage
Daert ghene merie en sage
Dies het ware comen te sinen iaren148
Ende ledent dan daer merien waren
150
Daert noit en gene hadde gesien
Het soude beginnen eerstwarf mettien151
Daerwaert te wrenscene ende te neyene152
| |
[p. 170] | |
Ende loepter vp ende weder te pleiene153
Ende breket vut sleders hant154
155
Breidel haeltre ofte bant
Om te soekene siin deliit
Dus eest metten vrouwen some tijt
Die dien bant van huwelike
Hout ende bint so nauwelike
160
Dat si haers en mogen gewouden160
+ Ende hem an enen moten houden
Die daghe die si bede leuen
Die vriheit die hem es ontbleuen
Soudsi bider minnen rade
165
Gerne vercouren had siis stade165
Met enen andren wien lief of leet
Al soudsi breken trouwe ende eet
Maer sulke sijn dies trecken achter
Dor scame ende dor der werelt lachter
170
Sulke van scamen sulke om vaer
Van pinen diere mochte naer
Comen . omme niewet el172
Dit wetic bi mi seluen wel
Want doe ic was van uwer maten
175
Haddict van scanden niet gelaten
Jc hadde wonders meer gewrocht
So menich warf wasic versocht
Van menegen sconen iongelingen
Die tote mi quamen ende ghingen
180
Ende ontfarmelic op mi saghen
Ende mi van minnen te biddene plagen
| |
[p. 171] | |
Also si some connen wele
Ende mi verhogeden met haren spele
Dat mi so dor bequame dochte184
185
Dat ict vertellen niene mochte
i C en neme vte clerc no moneke
Ridders porters no canoneke
So wat abite dat si dragen
Die comen sijn te haren dagen
190
Sine souden meer der vrouwen roeken
Dan si doen ane hem versoeken191
Minne ende dienst te voren lecgen192
Maer dat si duchten dwedersecgen
Ende haerre begerten wanen faelgieren
195
Maer kendensi der wiue manieren195
Of hare herten ende hare ghedochten196
Sine souden hem een twint niet dochten
Sine souden versoeken blidelike
Ende siin ontfaen also haestelike
200
Daer siis bi wilen minste vermoeden
+ Menich huwelic na miin beuroeden
Soude men oec breken achter lande
Ouer ere ende ouer scande
Dan soudemen laten sijt wijs daer of
205
No dor trouwe no dor gelof
No dor gedreech no dor gebod
Hen ware somech keytijf of sot
Die so verwonnen ware van minnen
Dat hi ware ene wilde minnen
| |
[p. 172] | |
210
Ende die niet laten om el ne gene210
Maer sulker minres alsic mene211
Die hem dus vaste met minnen binden
Soudemen ic wane lettel vinden
Vp dat ic noch ware int saysoen
215
In soude met meerre luste doen215
Haer herte verroren ende verwandelen
Moesten si een stic met mi wandelen
n Ature ons meestert ende verwint
Die onser herten ghenochte mint
220
Bi den welken ver venus was220
Te min te blamerne sijt seker das221
Ouer minne die si began222
Een goetstic vulcanus bare man223
Micte daerom bede stille ende openbare224
| |
[p. 173] | |
225
So dat hijs niet wart geware225
Dat erde hem bi daghe ende bi nachte226
Ten ionxsten dede bi mene wachte227
Dat hise bede tegader vant
Jn enen bedde ende altehant
230
Togede hise den goden die doe waren
Dier omme loegen ende hilden sceren231
Ende maectent wide ende side mare
Dies was vulcane te moede sware
Dat hi swoer te meneger stont
235
Hi liet hem costen hondert pont
Ende hijs den goden niene hadde gewagen
Want dese .ij. alsi versagen
Dat si den lachter dor comen waren
Noit sider twint sone wildsi sparen
240
Sine daden te gader al open doren
+ Dat si stolinghe daden te voren
Doe droefde vulcanus vtermaten
Hem ware lieuer haddi gelaten
Dat bedde te nopene doe hi sach244
| |
[p. 174] | |
245
Dat deen in sanders arme lach245
Hine hadde wederkeert ter vaert246
Vter cameren ende hadde gebaert
Als niet hadde gewesen van dien
Dan dat hijt dede den goeden sien
250
Die wijdden ende bredden sine lachter250
Haddi nemmermeer daer achter
Begert te hebne raet of daet
Of goet samblant of goet gelaet
Van venuse der scoenre vrouwen
255
Hier op souden die gene scouwen255
Die siin wijf of oec sijn lief
Hoet ende wacht als een dief258-9
Dies hise ducht van andren man
Ende met sire dulre .m. wacht dan
260
Doet hi so vele dat hise beuart
Met haren amise sijt dies gewart
| |
[p. 175] | |
Sine sal te bet niet doen daer naer
Maer vele te wers dat wet vorwaer
Ende nemmermeer na die wile
265
Dat hise dus voert met sire ghile
Ne sal hise te pointe vaen
No goet gelaet van hare ontfaen
Grote dulheit es dan met allen
Dus in ialousien vallen
270
Want ialousie die maecte al gader270-1
Es ene der onsalechster qualen
Die der ialousien minres herten272
Torment met sorgen ende met smerten
Ende doet leuen met arbeide
275
Maer dese daer ic v eerst af seide
Die haren amijs tijt andre amien276
Sal wachten sulker ialousien
Die toget sise buten in gelike278
Ende claget haer seluen geuensdelike
280
Om te verledene dien musaert
+ Met haerre bedriegeliker aert
Ende ane hare te haelne te bat282
Ic weet oec wel die waerheit te bat283
So sine meer aldus versoect
285
Ende maect gelaet dat si sijns roect
Ende sine begerte ende sinen sinne286
Meer sullen bernen in hare minne
Dies en darf si twiflen niet
Es oec dat sake dat hem gesciet
290
Ende hine gewerdege tonsculdegene hem
| |
[p. 176] | |
Ende seget om hare te makene grem291
Dat hi een lief heuet bouen hare
Vertoge hare droue in hare gebare
Maer wachte hare dats hare niet int herte ga
295
Ne gene droefheit maer segge daer na
Maer vrient ende lief vor al dat leuet296
Sint dat v herte geworpt mijns heuet297
Ende mint enen andren bouen mi
Scone of lelic wie so soe si299
300
So hebdi mi te sere gehoent
God ne laet v niet ongeloent
Als hi en sal hen doe geluc
Sint ghi mi doet sulken tuc
Ende iegen mi oec maect dus vremde304
305
So eest tijt dat ic mi tu verwende305
So salic oec ghewaerliken306
Metten seluen salic mi wrenken307
Ende sal enen andren amijs beiagen
Ende saels v genen orlof vragen
310
Hoe naer dat dan mire herten gaet310
Als dan die gene dit verstaet
Hi sal in swaren pointe siin
Ende meer besorget int herte siin
Dan hi was mint hise twint
315
Want man die wijf met herten mint
Ne mach van sinen lieue niet horen
| |
[p. 177] | |
|