Een schone ende ghenoechelijcke historie van Ioncker Ian

Dat xviij. Capittel. Hoe heer Ian den Ruese bevocht en verwan ende dede tlichaem presenteren den Coninc diet daer nae dede verbernen.

DOe heer Ian met zijn geselschap oorlof genomen hadde, zo zijn zy zoo verre ghereyst tot op een Casteel dat alder naest des Ruesen Casteel geleghen was. Daer zijn zy by malcander dien nacht ghebleven. Des anderen daechs smorghens vroech is heer Ian op gestaen, dede zijn paert sadelen wel ghe-wapendt zijnde is hy op zijn Paert ghespronghen. Guydo zijn gheselle wilde ymmers mede rijden, maer heer Ian en woudes niet hebben.

Doen ghecreghen zy een die de wegen condich was, die heeft Heer Ian mit hen ghenomen om zijn leydts-man te zijn. Alzo zijn zy van daer gescheyden. ende zijn zo verre gereden dat syt Casteel van verre saghen ende zijn leydtsman begeerde hem daer te verbeyden, want hyt Casteel niet naeder dorste comen Heer Ian dit hoorende wert lachende ende zeyde: Mijn vrient ick sie wel dat ick t'beste selve sal moeten doen, want op uwen troost en derf ic my niet verlaten, ende heer Ian is zo langhe alleene ghereeden dat hy t'Casteel begonste te genaken, dat wonderlijcken seer starc was, byden Casteele comende, zo vant hy de poorte ghesloten, ende daer stont een grooten eycken Boom voort Casteel daer hinck een Becken van fijnen goude daer heeft heer Ian zo rudelije op gheslaghen, datment op t'Casteel wel hooren mochte. De Ruese dit horende, sach van den Casteele wt een veynster den Ridder al gewapent voor der Poorten houdende. Hy swoer by Appolijn dat de Ridder zijn hoomoet becoopen zoude ende souden dien avont braden om dat hy zo rudelijc op t Becken gheslaghen hadde voor der Poorten comende sprack hy ende zeyde ghy wicht hoe zydy zoo stout dat ghy hier alleene comen dorst, ghy hebt zo rudelijck op mijn Becken gheslaghen dat ick u corts vergelden sal. Heer Ian zeyde: Ick coome v calengieren van des Coninckx van Engelants wegen dat ghy hem zijn lant verderft ende verwoest, daeromme sal ick noch t'avont v hooft hebben, eer ick van hier scheyde, ende sendent den Coninck van Enghelant. Als dit die Ruese hoorde zoo waende hy verwoeden van spijt ende zeyde: Dat sal ick v verghelden, want ick sal v noch tavont braden ende houden mijn avontmael daer meede Heer Ian dit hoorende gaf zijn paert de sporen ende reedt den Ruese op zijn borst dat hy achter ouer viel, maer eer Heer Ian tPaert keeren conde, zoo meende de Ruese den Ridder metter ghijsarmen te slaen, maer hy miste hem ende tgheraeckte t Paert van achter dat het ter aerden viel, Heer Ian spranc lichtelijck weder op en heeft zijn swaert ghetooghen, ende sloech den Ruese eer hy hem ghewachten conde een groote wonde aen zijn hals. De Ruese desen

[fol. E2r]

slach ghevoelende werdt zeer toornich ende sloech zo rudelijck nae Heer Ian indien hy hem gheraeckt hadde, zoude zijnen lesten dach geleeft hebben, maer hy weeck die slach, ende de ghijsarme sprank teghen de steenen in stucken.

Heer Ian dit siende spranck hem weder rasschelijck in, ende sloech den Ruese besijden in zijnen hals, meer dan half ouer, ende doorsmeet alle de principael aderen ende senuen, zoo dat het Hooft op zijn schouderen hinck, ende hy viel neder zo swaer als een osse. Die vanden Casteel dit ziende quamen wt geloopen wel vijftich sterck, ende sloegen alle op Heer Ian, Heer Ian dit siende heeft onsen Heere om hulpe aengeroepen, ende heeft zoo vromelijck inden hoop gheslaghen, dat hyder thien ter aerden sloech, die daer nae niet meer op en stonden, de ander dit ziende en dorsten hem niet meer zoo stoutelijck oploopen, want het al naeckte boeven waren, zoo haest dese moorders vanden Casteele waeren heeft de Poortier de Poorte ghesloten, ende heeft alle de ghevanghen los ghelaten, ende zeyde: Wapent u nu een yegelijck zo gy best cont ende haest u want de Ruese is verslagen, ende alle de Moorders zijn van tCasteel gheloopen om den selven te dooden die den Ruese verslaghen heeft zy sijn ter plaetsen gheloopen daer de poortier een yeghelijck Wapen gaf ende zijn zoo buyten der poorten gheloopen daer heer Ian stondt en vocht teghen zijn vyanden, zy riepen alle ouer luyt, Heer Ridder hebt v vromelijck teghen dese Moorders wy comen u te hulpe. Heer Ian was metten eersten seer bevreest, doen hy den grooten hoop te hem waerdts sach coemen maer doen hy sach datse hem te hulpe quamen, zo heeft hy een moet ghegrepen, ende heeft op een nieuw Ridderlijcke inden hoop gheslaghen, hy en spaerde niemandt: de ghevanghen Cooplieden weerden haer zo vromelijck dat alle dese moorders binnen twee uren alle versleghen waren, alzo datter niet een en ontquam Daer nae zijn hem alle de ghevangen te voete gevallen ende hebben hem seer ghedanckt dat hijse vander Doot verlost hadde. Ende de poortier vertelde heer Ian, hoe dat hy by bedwanck de Poorte moeste bewaren, ende doen hy sach dat de Ruese verwonnen was ende alle zijn volck vanden Castele ghelopen waren om hem te verslaen, zoo hadde hy alle de ghevangenen verlost ende wapen ghedaen, om datse hem te hulpe zouden comen, heer Ian dancte den Poortier van zijn bystandicheydt ende zeyde dat hijt noch verdienen zoude, ende hy sandt een bode aen zijn leydtsman, dat hy by hem comen zoude opt Casteel twelck hy ghaerne dede. Heer Ian is dien nacht met alle de gevangen Coopluyden opt Casteel ghebleven. Des anderen daechs heeft hy zijn gheselschap de weete ghedaen, die opt naeste Casteel ghebleven waeren hoe dat de Ruese verwonnen was De heeren dit hoorende zijn terstondt met blijschappen derwaerts gereden, doen zy daer quaemen ende den Ruese saghen hebben zy haer seer verwondert hoe dat hy twerck hadde dorven bestaen, ende bewesen hem alle groote eere, ende boven al was Guydo zijn ghesellle seer verblijt. Daer na dede hy een waghen comen ende den Ruese daer op legghen ende heeft den Poortier daer van den last bevoolen, dat hy by den Coninck reysen zoude ende hem altemale vertellen, hoe ende in wat manieren de Ruese verwonnen ware, ende dat hy niet van daer reysen en zoude voor dat hy daer selve quame, t'welck de Poortier gheloofde gijtrouwelijck te volbringhen, ende zoo is hy van daer nae de Coninck gereyst, doen zy binnen der stadt quam wasser zo grooten ghedrange van volck om den dooden Ruese te zien, dat hy nauwelijck tot des Conincx hof ghecomen en mochte

[fol. E2v]

Doen hy byden Coninck quam is hy hem te voete ghevallen, ende heeft hem inden name van heer Ian t'doode lichaem ghepresenteert. De Coninck verblijde hem seer van deser victorien, ende heeft den Poortier groote giften ghegheuen. De poortier vertelde den Coninck van beginsel totten eynde hoe dat het gheschiet was, de Coninck en conde hem niet ghenoech verwonderen van de grootheyt des Ruesen, ende dat de jonghe Ridder sulcken vromen feyt bedreuen hadde, hy verblijde hem hier inne, hopende dat hy den Ridder met groote ghiften by hem int Landt houden zoude, maer dat was al om niet, want Heer Ian en begeerde daer int Landt niet te blijuen. De Coninck dede des Ruesen Lichaem buyten der Stadt voeren ende daer openbaerlijc verbernen. Doen tvolck daer omtrent vernamen dat de Ruese verwonnen was ende zy daer af verlost waren, doen was tgheheele Landt verblijt ende quamen alle te gader om den Ridder te sien ende brochten hem groote gaven, ende riepen alle ghebenedijdt moet hy zijn die ons dese sware plaghen ende diens baerheyt vanden hals genomen heeft. Heer Ian heeft hen allen geboden dat zy haer lant weder souden comen bouwen ende de plaetse bewoonen, vanden gheroofden ghoede dat hy opt Casteel ghevonden heeft, ende dat den gevangen Cooplieden ontweldicht was heeft hy hen weederomme ghegheven, voort heeft hy den Dorpluyden oock mildelijcken wederomme ghegeven tgheene dat zy verlooren hadden, ende gheholpen dat een yeghelijck zijn lant ende hoftstede weeder bewoonde, hy heeft daer sulcken schadt opt Casteel ghevonden dat een Lantschap waerdich was, de Huysluyden danckten hem seer ende presenteerden haeren dienst wanneer hijs van doen hadde. Heer Ian is opt Casteel xij. daghen stille gelegen om alle dinck wel te ordineren. Daer na heeft hy t'Casteel bevolen te bewaeren een ghetrouw dienaer, tot dat hy ander tijdinghe vanden Coninc vername, ende dat de Huysluyden des nachts, oock opt Casteel coomen waken, op avontueren ofter van des Ruesen Gheselschap noch yemandt ware diet weder in nemen mocht, wandt het vander gheleghenheyt der plaetsen seer sterck was. Daer na heeft hy den schat die daer noch ghebleeven was met hem ghenomen ende een deel opt Casteel gelaeten om t'selue daer meede te helpen onderhouden, ende zo is hy van daer met zijn gheselschap ghetrocken. Alle de plaetsen daer zy door passeerden is hy heerlijcken ontfanghen, want men door tgheheel Landt wist dat de Ruese verslaghen was van een vreemt Ridder die cortelinghe int Lant gecomen was. De Coninc vernemende dat hy op wege was, is hem buyten Loonen tegen gereden, doen hy op hem quam heeft hy hem in zijn armen ghenomen ende heeft hem zo groote eere bewesen dat heer Ian hem des schaemde, ende inder stadt comende zo waren alle de straten behanghen, daer was groote blijschap inder stadt. Ende de Coninc is met Heer Ian ghereden al coutende tot dat zy int Hof quamen daer zy wel ontfanghen waren, doen zy af geseten waren nam de Coninck Heer Ian by hem ende moeste neffens hem zitten ter Tafelen, daer worde ghedient van alderhande gherechten gelijckt in sulcken heeren houen de ghewoonte is.

Nae dat de Tafelen opghenomen waren is een yeghelijck in zijn ruste ghegaen. Des anderen daechs heeft heer Ian den Poortier van den Casteele by hem ghenomen ende isser meede voor den Coninck gecomen ende heeft gezeyt Heer Coninck dese bode is des Ruesen Poortier gheweest, ende dat door bedwanghe, den selven heb ick aen uwer ghenaden ghesonden om te kennen te geven, hoe ende in wat manieren den

[fol. E3r]

Ruese verwonnen werdt, zoo is waerachtich dat zonder zijn hulpe en soude ickt nimmermeer ontcomen hebben, overmits den oploop die my des Ruesen Volck deden, want hy alle de ghevangenen verloste, ende dede my daer onderstant mede. Daerom begere ick van uwer genaden ootmoedelijck dat ghy hem voor zijnen arbeyt wilt gheuen den Ruesen Casteel met het landt daer toe behoorende, ende dat hy tselue van u te leen ontfanghe. De Coninck hoorende dat het een eerlicke bede was heeftet hem gheconsenteert, alzo heeft hy tCasteel vanden Coninc te leen ontfanghen, ende na dat dit ghedaen was heeft hy met grooter danckbaerheydt aenden Coninck ende den Ridder oorlof ghenomen, ende is nae zijnen Casteele ghereyst.