Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De spieghel der menscheliker behoudenesse (1949)

Informatie terzijde

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.19 MB)

XML (0.63 MB)

tekstbestand






Editeur

L.M.Fr. Daniëls



Genre

poëzie

Subgenre

vertaling
leerdicht


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De spieghel der menscheliker behoudenesse

(1949)–Anoniem Spieghel der menscheliker behoudenisse–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

VIII

 
In dat hier voren staet ghescreven,
 
Heb ic u te kennen ghegheven
 
Van onser vrouwen boodscap zonderlanghe
 
En ooc van ons heren ontfanghe.
 
Ende int capitel hier voor oghen
 
Zal ik u ghewaerleke toghen
 
In waerre tale, in waerre woort,
 
Ons heren vleesschelike gheboort.
 
Welke gheboorte van onsen here
 
Niet begherden te ziene zere
 
Die inglen vanden hemel allene,
 
Maer die mensche met hen ghemeene.
 
Die helighe vaders, die inder hellen
 
Laghen in dat bitter quellen
 
In pinen ende in tormenten mede,
 
Na dese gheboorte was al haer bede.
 
Elc wachte na dese gheboorte lofsam
 
Ende riepen lude: zent huut dijn lam,
 
Want du best here boven al,
 
Die heersceip houden in terdsche dal.
 
Ooc riep zij: god der ewichede,
 
Zent huut dijn licht ende waerhede,
 
Toghe ons dijn glorieuse anschijn
 
Ende wij sullen behouden sijn.
 
Zent ons den zuene der waerheden,
[Folio 18c]
[fol. 18c]
 
Dien wij zouken ende na beiden.
 
Verghave god, dattie hemel te male
 
Scuerde ende hi neder dale
 
Ende ons loste vanden banden
 
Der hellen ende des viands handen.
 
Boghe den hemel ende dale
 
In de werelt huut dijnre zale.
 
Almachtich god, eweghe waerheit,
 
Reic huut dijn hand dijnre maiesteit
 
Ende los ons vander deimsterhede
 
Ende vander donker hellen stede.
 
Wilt ghedinken, hemelsch drochtijn,
 
Der ontfarmicheden dijn.
 
Here, wi bidden u, dat ghi
 
Ghewerdicht te comen, dat daer bi
 
Dine vriende, dine helighe propheten,
 
Warachtich moeten zijn gheheiten,
 
Ende die belooften, die zij
 
Beloveden vander comste van di,
 
Moeten comen te dien fine
 
Bi dijnre comst warachtich te zine.
 
Daelt, here, huut uwes vader scoot,
 
Spoet u, here, met haesten groot;
 
Ne wilt beiden nochte letten,
 
Lost ons van des viands netten.
 
Gheen inghel noch mensche mede
 
Ne hevets de moghenthede
 
Ons te lossen, dat es waerheit,
 
Van deser quader deimsterheit.
 
Nu los ons selve ende dale up deerde,
 
Die ons te sceppene gheweerde.
 
Met desen roupene, metteser bede
 
Was god met zire goedertierhede
 
Vermuerwet, dat hi neder quam
 
Ende de menscheit ane nam,
 
Om dat hi jeghen zinen vader
 
Over zine liede allegader
 
Zoude maken goede zoene,
 
Ende hi te niete zoude doene
 
Smenschen bandoen ende pine,
 
Daer hem langhe in stont te zine.
 
Hi die wileneer zeide en trouwen,
 
Dat hem nalix was berouwen,
 
Dat hi den mensche had ghescepen,
[Folio 18d]
[fol. 18d]
 
Heift de mensheit an ghegrepen,
 
Om dat hine verlossen woude,
 
Die langhe ghevaen bliven zoude.
 
Ende dit was, als men ons leert,
 
Wileneer ghefigureert
 
Langhe te voren in vreimden doene
 
Bi den scinkre van pharaoene,
 
Ende hoet ghevel, dat vindi claer
 
In de figuur die volcht hier naer.
 
 
 
Nu hoort van desen scinker voorseit:
 
Hi was in vanghenesse gheleit
 
Ende in enen carker diep.
 
Up een tijt lach hi ende sliep
 
Ende zach, in waren dinghen,
 
Enen droom zire verlossinghe.
 
Dese scinkre van pharaoene
 
Zach voor hem enen wijngaerd groene,
 
Die utermaten scone bloeyde
 
Ende uter eerden groeyde
 
Ende hadde na der waerhede
 
Drie scone thelghen, docht hem mede.
 
Dese wijngaerd, daer ghi of hoort,
 
Ne brocht gheen druven rechte voort,
 
Maer in zijn visioen hem dochte,
 
Dat hi altemet voort brochte
 
Eerst bloesemen ter selver stede
 
Ende daer na druven mede.
 
Ende doe docht hem voort an,
[Folio 19a]
[fol. 19a]
 
Dat in de hand die ghevanghen man
 
Hielt pharaons zijns heren nap
 
Ende duweder in der druven zap
 
Ende hi gaf drinken pharaoene,
 
Also hem dochte in visioene.
 
Daer na, als hi wakende zij,
 
Hoorde van zinen drome hi
 
Interpretacie ende vray bediet
 
Zonder daer in te lieghen yet:
 
Als dat in drien daghen na dien
 
Hem verlossinghe zoude ghescien.
 
Na der lettre was dat wel
 
Dat rechte bediet ende niet el.
 
Maer dese droom es gheestelike
 
Figure ons heren zekerlike,
 
Also hier na wel word ghehoort.
 
Want vor gods menschelike gheboort
 
So was dat menschelike gheslachte
 
Ghevanghen in des duvels wachte,
 
In welken carker zij laghen ghebonden
 
Om des eersten menschen zonden.
 
Maer dat dese grote wijngaerd
 
Ghegroeyt uter erden waert,
 
Daer drie spruten stonden ane,
 
Hier bi es cristus te verstane,
 
Bi desen wijngaerd hier voorseit.
 
Hi es die wijngaerd der waerheit,
 
Die uter erden up es comen,
 
Ende mensheit heift anghenomen
 
Van marien, zijt zeker das,
 
Die een mensche van der erden was.
 
Dese wijngaerd inder waerheit
 
Drie spruten [heift], alst es voorseit:
 
Want in hem was menschelichede,
 
Eene ziele ende die gotheit mede.
 
Dese telghen waren .iij. wondren groot,
 
Doch waest also, want hijt gheboot.
 
Tere ander maniere machmen den lieden
 
Dese drie telghen ooc bedieden
 
Drie telghen dat sijn drie persone,
 
Die een de vader, die ander de zone,
 
Die helighe gheest die darde zij,
 
Daer de mensche verlost es bi
 
Vander ewigher deimsternesse
[Folio 19b]
[fol. 19b]
 
Ende vandes duvels vanghenesse.
 
Nu verstaet wel mijn bediet:
 
Ghelike dat die wijngaerd niet
 
Ten eersten vrucht voort brochte,
 
Also desen scinkere dochte,
 
Zo ne was de mensche rechte voort
 
Niet verlost na gods gheboort,
 
Maer als die wijn huut zire barst,
 
Dat es zijn zoete bloet. wert gheparst,
 
Ende dat den vader van hemelrike
 
Wart gheoffert properlike;
 
Binden darden daghe daer na
 
Ontghinc de mensche, elc versta.
 
Dese diere wijn, dit helighe bloet,
 
Brochte den vader ter sulker omoet,
 
Dat hi zine gramscap altemale
 
Up die menscheit liete dalen
 
Ende vergaf hem te dien stonden
 
Altemale die erfzonden.
 
Noch heift ons god onse here
 
Ghedaen gracien vele mere
 
Bi zire godliker caritaten
 
Ende heift ons desen wijn ghelaten
 
Ende ghestelt int sacramente
 
Up ertrike te dien atente,
 
Dat menne gode offere alle daghe
 
Over smenschen zonden ende plaghe.
 
Ende dit es grotelike van node,
 
Want alle daghe verbelghen wij gode.
 
Zine goedertierhede talre tijt
 
Moete dan zijn ghebenedijt,
 
Want waer wij bi hare niet behouden
 
Ewelike wij ghevaen zijn zouden.
 
Ghebenedijt zo moet ooc zijn
 
Marie, die zuver maghet fijn,
 
Van wien bi haerre zuverhede
 
Ende bi haerre omoedichede,
 
Om te beterne smenschen toren
 
Dese wijngaerd, god, woude zijn gheboren.
 
 
[Folio 19c]
[fol. 19c]
 
Als god dan gheboren zij,
 
Bloeyde die wijngaerd engaddi,
 
Die gods gheboorte bi figuren
 
Wel bediede na der scrifturen.
 
Ghebenedijt zo moete zijn
 
Die gheboorte shemels drochtijn
 
Ewelike ./ want daer bi
 
Ons pays ende nutsceip comen zij
 
Ende ons enten inglen mede
 
Glorie brochte. dats waerhede.
 
Bi gods menscheliker gheboort
 
Es de mensche, als ghi hebt ghehoort,
 
Verlost uten zwaren banden
 
Der hellen ./ ende der duvelen handen,
 
Ende dattie inglen waren ghevallen,
 
Dats verwonnen hier met allen.
 
Nu hebwij ghehoort in waerhede
 
Van deser gheboorte nuttelichede,
 
Maer noch en hebwij niet ghehoort
 
Die maniere vander gheboort.
 
Daer om zo wille wij horen sciere
 
Van ons heren gheboort maniere,
 
Van welker manieren trechte doen
 
Beteikent die roede van aaroen.
 
 
[Folio 19d]
[fol. 19d]
 
Dese roede amandelin was,
 
Also ict in scrifturen las,
 
De welke vrucht drouch, zeit scrifture,
 
Maer dat was boven der nature.
 
Zoe drouch bladen ende vruchte mede
 
Bider cracht der godlijchede.
 
Ghelijc dat dese roede dan
 
Boven nature vrucht ghewan,
 
Zo drouch marie die helighe dracht
 
Boven der naturen cracht.
 
Deser amandeline scoten
 
Brocht hare vrucht zonder poten;
 
Ende marie hare vrucht ghewan
 
Zonder toedoen van enighen man.
 
Dese roede beteikende in dhoude wet
 
Eenen priester zonder smet;
 
Ende marie drouch zekerlike
 
Den priester der priesters ewelike.
 
In der scurtsen, des bem ic vroet,
 
Vander amandele es de keeste zoet;
 
Dit beteikent gode te rechte,
 
Die buten hadde van zinen knechte
 
Die ghedaente. maer van binnen
 
Was de gotheit, wilt verzinnen.
 
Wij vinden in dese roede voorseit
 
Van den bladren die groenheit,
 
Van den bloezemen die zoethede,
 
Die nuttelicheit der vruchten mede.
[Folio 20a]
[fol. 20a]
 
Dus hadde marie voer waer
 
Die groenheit vander zuverheit claer,
 
Van zoetheden had zoe de maniere,
 
Want zoe was zo goedertiere,
 
Ende vrucht had zoe, dat verstaet,
 
Want ewelijc was zoe verzaet
 
Mids dier precieuser dracht
 
Ende ooc met ons heren cracht.
 
God onse here van nazareene,
 
Hine toghede niet alleene
 
Den juedschen lieden hier te voren,
 
Dat hi woude zijn gheboren
 
Maer hi gaeft ooc te verstane
 
Den ongheloveghen pagane.
 
God ne quam ooc alleene niet
 
Ter werelt om dat juedsche diet,
 
Maer hi quam om dat hi zoude
 
Alt volc bringhen ten behoude.
 
 
 
Omtrent die tijt dat god gheboren
 
Woude zijn, als ghi moghet horen,
 
Zo hadde de werelt. Octiviaen
 
Meest in zine heerscepye bevaen,
 
Ende vanden roomsche properlike
 
Want hi was keyser vanden rike.
 
Entie romeynen waren zo zot,
 
Dat zine hilden over got.
[Folio 20b]
[fol. 20b]
 
Ende oeffendene in dier ghebare.
 
Recht of hi zelven god ware.
 
Ende doe was daer int lant
 
Tvroetste wijf diemen yewer vant,
 
Ende was sibilla die prophetesse;
 
Zoe verstont der scrifturen lesse
 
Ende was zo vroet in allen dade.
 
Die keyser ghinc daermede te rade
 
Ende vraghede haer, of zoe hadde vernomen,
 
Dat enich ander here zoude comen
 
Up die werelt verre of bi,
 
Die meerre mocht zijn dan hi.
 
Nu ghevielt omtrent dien pas,
 
Dat cristus gheboren was,
 
Ende recht up den selven dach
 
Sybilla bi der zonnen zach
 
Te Rome enen guldinen rinc,
 
De welke eene maghet bevinc,
 
Die een kint hadde up haren scoot.
 
Dit docht hare wonder wesen groot
 
Ende rechte voort deid soet verstaen
 
Desen keyser Octaviaen
 
Ende zoe zeide hem openbare,
 
Dat een meerre coninc ware
 
Ende machtigher verre te voren
 
Dan hi ./ ende stappans was gheboren.
 
O helich vader der waerhede,
 
Hoe groot es uwe moghenthede
 
Coninc der coninghen, here der heren,
 
Ghi bad upten mensche deren,
 
Dat zij waren in sviands handen
 
Ende ghi lostene uten banden
 
Als die keyser dit verstoet,
 
Liet hi zinken zinen moet
 
Ende duchte dese coninc groot.
 
Alom ende omme hi gheboot,
 
Dat menne niet meer heeten zoude
 
God. want hijs niet zijn ne woude.
 
Nu bidden wij gode rechte voort,
 
Dat wij zo eeren zine gheboort,
 
Dat wij moeten in ziere namen
 
Ontgaen des duvels banden. amen.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken