Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De spieghel der menscheliker behoudenesse (1949)

Informatie terzijde

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.19 MB)

XML (0.63 MB)

tekstbestand






Editeur

L.M.Fr. Daniëls



Genre

poëzie

Subgenre

vertaling
leerdicht


In samenwerking met:

(opent in nieuw venster)

© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De spieghel der menscheliker behoudenesse

(1949)–Anoniem Spieghel der menscheliker behoudenisse–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

XXX

 
Int capitel dat voor desen
 
Staet ghescreven ./ machmen lesen,
 
Hoe dat god van hemelrike
 
Heit verwonnen moghentlike
 
Onsen tempteerre, den helschen viant,
 
Ende roofde hem, also ict vant,
 
Van alte male der moghenthede,
 
Die hadde up de menschelijchede.
 
Daer te voren god als man
 
Den helschen duvel ooc verwan,
 
Daer ic hier te voren of zeide,
 
Zo dat hi gheene moghentheide
 
Hadde ./ den lechame ons heren
 
Met enigher zonde te tempteren.
 
Ende nu rooft hine van al zire machte,
 
Die hi hadde up onse gheslachte,
[Folio 78c]
[fol. 78c]
 
Ende hier of zo moochdi horen
 
In een capitel hier te voren.
 
In dit capitel zal ic dan
 
Scriven up, dats mi god jan,
 
Hoe onse vrouwe verwan ooc desen
 
Bi compassien, also wij lesen.
 
Altoos hadde marie int herte
 
Grote compassien / vander smerte
 
Ons heren ./ ende onthilt voorwaer
 
Al dese dinghen, die volghen hier naer.
 
Die scaerpe naglen entie onzoete,
 
Die dor staken ons heren voete,
 
Die dorboorden ooc onse vrouwe
 
Haer helighe herte met groten rouwe.
 
Die glavie, die ons heren zide
 
Wonde ende ontdede wide,
 
Dede marien zulke smerte,
 
Dat zoe haer steken dochte in therte.
 
Die utermaten scaerpe doren
 
Daer ic of sprac hier te voren,
 
Die in thooft van onsen here
 
Staken ende deden zere
 
Ende preckelden zo onzochte,
 
Staken gods moeder, als haer dochte,
 
In hare herte in waerre woort,
 
Zo dat hare dochte al doorboort
 
Ende dorsteken ende ghewont
 
Van dien doorne talre stont.
 
Dat scaerpe zweerd, die scaerpe woorde,
 
Die onse here vanden iueden hoorde,
 
Ende onverdient van hem spraken quaet,
 
Dit dorsnijt ende dor gaet
 
Onser vrouwen ziel ende lijf,
 
Als oft waer zweerd of knijf.
 
Ghelijc dat, na der latijnsche lere,
 
Den viant verwan onse here
 
Bi ziere passien ende pine,
 
Zo heift ooc die moeder zine
 
Verwonnen den helschen viant
 
Bi compassien, es mi bekant,
 
Ende moghentlike tonder ghedaen
 
Ende heift haer selven ghedaen aen
 
Die wapine ons heren passien mede,
 
Daer zoe mede wapende haer lede.
[Folio 78d]
[fol. 78d]
 
Dat was een edel wapen cleet
 
Daer zoe haer mede heift bereet,
 
Om sterkelijc te striden mede
 
Jeghen sviants moghenthede,
 
Dien zoe verwan, na mijn verstaen,
 
Ende heiftene zelve tonder ghedaen.
 
Dese weerde moeder, als ict weet,
 
Dies dus jeghen den viant street
 
Ende heift zine macht ghedestrueert,
 
Was wilen wel ghefigureert
 
Bi enen wive, die hiet judith,
 
Van welker staet ghescreven dit
 
Dat olyfernus die coninc
 
Beleghen hadde in waerre dinc
 
Ene stede, also ict las,
 
Daer judith in wonende was,
 
Van wies minne wart bevaen
 
Dese olyfernus harde zaen
 
Ende sprac: hi zoude laten bliven
 
Die stede ./ mocht hi van dien wive,
 
Die judith hiet, lude of stille
 
Van haer ghecrighen zinen wille.
 
Als dit judith heift verhoort,
 
Ghinc zoe met haesten rechte voort
 
Ende pareerde haer over scone
 
Ende zette up haer hooft een crone.
 
Hare voete ende al hare lede
 
Hadzoe wel verchiert mede.
 
...
 
...
[Folio 80a]
[fol. 80a]
 
Ende die over bitter dranc
 
Yzope / wijn . ende myrre ghemanc;
 
Die bedinghe gods es mi bekant,
 
Doe hi bat voor zinen viant;
 
Dat roupen gods, also ict weet,
 
Dat sturten zijnre tranen heet,
 
Ende dat hi in vreimder dinc
 
Den moordenaer te ghenaden ontfinc
 
Doe hi hem om ghenaden bat,
 
Ende al dat hi sprac na dat;
 
Hoe hi van ziere liever moeder
 
Sinte jhanne maecte behoeder
 
Ende als ziere moeder wachten hiet;
 
Ende dat die zonne haer scinen liet,
 
Dat zinen gheest gaf onse here,
 
Ende longius, diene stac met ghere
 
Die wart ziende, es mi bekent,
 
Die te voren hadde ghesijn blent;
 
Die erde beefde ende wart beroert,
 
Des tempels cortine es ghescoort,
 
Zo deden ooc te male die steene;
 
Zijns bloeds sturten met water ghemene,
 
Ende centurio zeide properlike:
 
"Dits de gods zone warachtelike";
 
Ende hoe vele graven zijn ondaen,
 
Die berch van calvarien zonder waen,
 
Die .xxx. penninghe, dats waerhede,
 
Daer onse here vercocht was mede,
 
Die wanhope van judas,
 
De welke niet verlost ne was
 
Metter passien ende pijn
 
Vanden hemelschen drochtijn,
 
Met andren pinen ende met desen,
 
Die god leet also wij lesen,
 
Heift hare ghewapent onse vrouwe
 
Met haren bitterliken rouwe,
 
Ende als onse voorvechtighe machtich
 
Met gods gracien zere crachtich,
 
Heift zoe verwonnen, es mi bekant.
 
Ende tonder ghedaen onsen viant.
 
In dese vrouwe mach dan wel wesen
 
Scrifture vervullet, die wi lesen,
 
Die aldus luut na mijn verstaen:
 
O maria, "du zuls noch gaen
[Folio 80b]
[fol. 80b]
 
Up aspis, dats up een serpent,
 
Ende basiliscus", daer bi bekent
 
Es de viant ./ in goeder trouwe,
 
Daer up zal gaen onse vrouwe.
 
"Die drake ende die liebaert
 
Wort onder dine voete ghetart,"
 
Daer wi den duvel ooc bi verstaen,
 
Daer zal maria met voeten up gaen,
 
Ende du, sathanas, zuls benyden
 
Hare voetstappen tallen tiden,
 
Ende zoe zal nochtan, dies ghelooft,
 
Onder voeten tarden dijn hooft.
 
 
 
Dit was ons wilen bediet wel
 
Bi enen wive die hiet jael,
 
De welke was, zo zeide men mi,
 
Eens mans wijf abels cynei,
 
Die enen man, als ic versta,
 
Die gheheeten was sisara,
 
Met enen naghel in waerre woort
 
Zijn hooft boven heift dorboort.
 
Dese man, nader historien lere,
 
Die was prinche vanden here
 
Eens coninx, die jabin hiet.
 
Dese sysara ne liet niet
 
Te vechtene ende te wesen fel
 
Up die kindren van jsrahel
 
Ende dede hem dach na dach
 
Uploop ende quaet, daer hi mach.
 
Ten laetsten es hi in waerre woort
 
Met enen naghele doorboort
[Folio 80c]
[fol. 80c]
 
Dor den timpel van zinen hoofde
 
Van jael, die hem zijns lijfs roofde.
 
Ende aldus in deser ghelike
 
Gods moeder van hemelrike
 
Heift ooc aldus, es mi bekant,
 
Den helschen duvel onsen viant
 
Metten naglen, also ict las,
 
Doorboort ./ daer mede ghenaghelt was
 
Onse lieve behoudre cristus.
 
Als sysara was dood aldus,
 
Was van ziere moeyenesse fel
 
Verlost dat volc van jsrahel.
 
Ende als die viant verwonnen zij
 
Van onser vrouwen, zo es hi
 
Altonder / ende es, des ghelooft,
 
Gheheelike ende al gherooft
 
Van altemale der moghenthede,
 
Die hi hadde up de menschelichede.
 
Maria ooc wel beteekent sij
 
Bider coninghinne thamari,
 
Die tyerum den coninc wreet
 
Met enen zweerde zijn hooft of smeet,
 
Die menighen had brocht ter doot
 
Ende had die begherte zo groot
 
Om der lieden bloetsturtinghe,
 
Dat hine mochte met gheenen dinghen
 
Van lieden te doden zijn verzaet,
 
Ende up elkerlike sprac hi quaet
 
Ende hi vacht ooc wredelike
 
Met ziere machte up elc rike.
 
Jeghen elken hi strijt beghaert
 
Ende hi gheenen mensche ne spaert,
 
Wat dat hi ghecrighen mochte,
 
Zijn bloet sturte hi onzochte.
 
Ten laetsten was ghevanghen hi
 
Vander coninghinne thamari,
 
Die hem ghereet zijn hooft ofslouch
 
Ende waerpt, als mi tlatijn ghewouch,
 
In een vat ./ vul, dats waerhede,
 
Menschenbloeds, ende dus zoe zeide:
 
Maec di van menschenbloede zat,
 
Want ic weet voorwaer wel, dat
 
Dune mochts in dijn leven quaet
 
Van menschenbloede niet zijn verzaet.
[Folio 80d]
[fol. 80d]
 
Ende aldus die helsche viant
 
Begheerde ooc, es mi bekant,
 
Der lieder doomenesse zo zere,
 
Hine mochts zat werden nemmermere.
 
Ten laetsten, also ict bekinne,
 
Vinckene die hemels coninghinne,
 
Die bi cristus pijnlijchede
 
Ende met hare compassie tonderdede,
 
Ende heift onsen viant quaet
 
Met ewegher doemenesse verzaet,
 
De welke doemenesse, zo ict weet,
 
Hi ons lieden hadde bereet.
 
O zoete jhesu, hemels drochtijn,
 
Ghef ons metter hulpen dijn,
 
Dat also moeten verwinnen wij
 
Den viant ./ dat wij daer bi
 
Moeten verdienen in dijn rike
 
Met di te wuenen ewelike.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken