De spieghel der menscheliker behoudenesse

(1949)–Anoniem Spieghel der menscheliker behoudenisse– rechtenstatus


XL
[Folio 102b]
Int capitel hier voorscreven Hebbic u te kennen ghegheven, Hoe cristus onse behoudre weert Te gheenen tiden ne cesseert Van te biddene zinen vader Over de zondaers allegader, Ende hoe hi hem toocht zijn wonden, Die hi ontfinc dor onse zonden. Voort hebbic u ghemaect vroeder, Hoe gods ghebenedide moeder Haer kint met beden an cleift, Dat hi ons onse zonden vergheift. In dit capitel, dat ic hier zal Nu scriven ./ zuldi horen al, Hoe zere nauwe dat onse here Die menschen zal examinere, Ende hoe hi den zondaer wil doemen Als die uterste dach es comen. Ende hier of heift onse here Ons ghegheven goede lere In ene parable, dats waerhede, De welke hi den iueden zeide,
[Folio 102c]
Van dat eens gaen woude .j. man In een rijc verre van dan. Ende daer zoudi een rijc ontfaen Ende keren dan weder zaen. Zine knechten riep hi mettien, Zinen scat zo deeldi dien Om de redene, dat hi woude Dat elc daer mede winnen zoude, Ende als hi keerde, dat men hem gave Den scat / ende den wasdom daer ave. Ziere vaerde zo ghinc dan Dese voorghenoemde man. Zijn rijc ontfinc hi eer yet lanc. Daer na cort zo dede hi ghanc Te zinen knechte, dien hi ghegheven Hadde zijn goed ./ dus eist bescreven, Ende begheerde dien scat, al ./ met zom, Ende ooc mede den wasdom. Die hem vele wasdoms gaf Ende vele loons haddi daer af; Ende niet zo vele loons hi <g>heift Die niet zo vele wasdoms gheift; Die gheenen wasdom gheift te male, Dien dedi lecghen in groter quale Ende correngierdene mede Over zine roukelooshede. Ende aldus in deser ghelike Zal doen onse here van hemelrike
[Folio 102d]
In dien dach, zij u bekent, Als wesen zal dat jugement. Allen zal hi gheven loon Na verdiensten inden throon. Die niet verdient heift in tghevouch, Het ne werd hem niet ghenouch, Also ic in scrifturen versta, Dat hi gheenen loon ontfa Maer hi werd ghecorrengiert Als roukeloos ende ghepuniert, Ende zalzine roukeloosheit bequellen Ewelike in der hellen. Ooc zal onse here, also ict weet, Danne wesen zo over wreet, Dat hi vreselike zal mayen Daer hi noyt bestont te zayen, Want hi zal vanden paghanen Goed begheren na minen wanen, Daer nochtan te voren weet hi, Datter niet ghepredict zij; Ende aldus zo mayt hi dan Daer hi te zayen niet began. Ende des eist recht, dat onse here Zo vele te meer van ons beghere, Wien hi bi ziere gracien weert Zo vele goeder leeren leert. Ooc eist niet ghenouch, verstaet, Dat men die quaetheit achter laet, Maer het hoorter mede toe, Dat een mensche weldaden doe. God zal ons toghen zine wonden, Die hi ontfinc dor onse zonden, Om die redene, dat wi bi dien Dan zullen merken ende zien, Hoe grote passie ende pijnlicheden God dor den zondare heift leden. Alle die wapinen ons heren pijn Zullen jeghen den zondaer zijn, Ende zine wonden zullen te waren Wrake roupen up die zondaren. Alle creaturen zullen dan Wapine upten zondare doen an. Die elementen zullen claghen Over den zondare in dien daghen.
[Folio 103a]
De eerde zal haer beclaghen des, Dat hi van hare ghedraghen es, Ende dat zoene heift ghevoet Met haren vruchten, die waren goet, Ende hise ondierlijc heift beslaghen, Als een boom, die niet mach draghen. Tvier zal claghen ooc om ditte, Dat het hem gaf licht ende hitte, Ende hine wilde den maker zijn, Dat ware licht, niet kennende zijn. Die lucht zal hare beclaghen das, Dat zoe tsinen adem bereet was, Ende hi was gode van hemelrike Van zinen ghiften ondankelike. Die inghel, die zijn bewaerre es, Die zal hem ooc beclaghen des, Dat hi hem na ziere macht Dach ende nacht heift bewacht, Ende hi zonde dede onbekent, Daer god ende hi was present. Die moeder der ontfarmicheit, Die hem nu altoos es bereit, Die ne zal gheen hulpighe wesen, Noch gheene advocate desen. Die alre goedertierste god Zal lachen ende houden zijn spod Met hem, die verdoemt sullen wesen, Die zelve nochtan over desen, Als wi hier voren hebben verstaen, Die bitter dood heift ontfaen. Die duvelen sullen te dien stonden Ontdecken alle verhoolne zonden, Die inglen sullen verzecghen al Die roukeloosheit groot ende smal Van den duegheden, daer hi Dickent in ghebreke of zij. Ende cristus, zijt zeker des, Die nu zo ghedoochsame es Jeghen ons ende zo goedertieren, Zal ons dan hardelijc jugieren, Dat hi dor gheens helichs bede, Noch dor niements tranen mede, Die sentencie zal willen slaken Noch veranderen in gheenen saken.
[Folio 103b]
Al weende zijn lieve moeder marien Ende al die inglen, gheloves mie, Ende zij daer om wilden prighen, Zo ne zoudzij niet ghecrighen Eene inkele ziele alleene Uter verdoemder hoop ghemeene. Dese grote scaerpheit, godweet, Van desen juge aldus wreet, Dat heift ons god gheopenbaert In dewangelie ende verclaert In eene parable, des zijt ghewes, Die van .x. maechden sprekende es, Daer of datter vive vroet waren Ende vive zot na mijn verclaren. Die vroede ne wouden, es mi bediet, Den zotten gheven olye niet, Bi welken wel es te verstaen, Dat die de glorie sullen ontfaen, Ne zullen den verdoemden boeven In haer liden niet mede droeven. Ende sullen hem waernen, dats waerhede, Die olye der ontfaermichede; Ende vander wrake, zonder waen, Die god hemlieden heift ghedaen, Daer in sullen zij tien tiden Niet verdroeven maer verbliden. Die vroede maechden / metten zotten Begonden te folen ende te spotten Ende zeiden: up ons durdi niet hopen, Maer gaet tot hemlieden diese vercopen,
[Folio 103c]
Ende coopter tuwen bouf aldaer. Dies ghelike, zo weet voorwaer, Als die uterste dach comt, Zo sullen zij met den lieden verdoemt Lachen, spotten ende bordeeren Die vercoorne zalighe ons heeren Ende zecghen: ghi hebt vercocht ende ghegheven Om ydele weilde teweghe leven; Nu moochdi weder gaen lopen Tot hem deweghe glorie vercopen, Ende copen daer ander, of ghi muecht. Al u aelmoesen ende u duecht Ende goede werken, die ghi doen mocht, Hebdi om lieder lof vercocht. Wat baet u nu hoverdichede Of ooc ydele glorie mede? Waer es die lof, der lieder prijs? Wat profijt of bate hebdijs In uwen bitterliken vernoye Vander corter lidender joye? Als dit die zotten hebben vernomen, Zocht zij ghenade anden brudegome Ende baden hem dor ghenade, Dat hi hem die duere ooc up dade. Maer zine vonden daer ter stede An hem gheen ontfaermichede, Maer hi sprac tot hem wreedelike "Ic ne kenne u niet, zekerlike". Dus zalt ten utersten daghe ghevallen Den zondaren al met allen, Want zine vinden ontfaermichede In gode noch in zinen helighen mede.
[Folio 103d]
Hoe god ende in wat manieren Den mensche ten utersten zal iugieren, Was ons wilen ghedaen becant Ten tiden dat ons heren hant An de weech screef, zijt ghewes: Mane / tethel / phares, Daer balthaser die coninc zat Te ziere maeltijt ende at. Tbediet van desen .iij. woorden al Dat [es] divisie / ghewicht / ghetal. Want gods vonnesse werd te male Gheordineert al bi ghetale Ende bi ghewichten, als ict weet, Ende daer na sullen doen versceet Ende sullen deen van andren sceeden, Die goede ende die quade beede. God zal iugieren die lieden al Na haerre zon den groot ghetal. Want hi zal tellen ende merken Onse woorden ende al onse werken, Onse peinsen, onse ganc, onse wille Zal hi weeten lude ende stille Al die tijt van onsen leven, Die hi ons hier heift ghegheven, Dit zal hi merken al, godweet, Ende hoe wij hebben ooc beleet. Alle zine ghiften groot ende smal, Die hi ons gheift, hi tellen zal, Ende hoe wi beleeden ditte Ende hoe langhe wise bezitten. Als hi dese dinghen al Ghetellet heift / dan hi zal Dit in ene balanche weghen Ende weder anzien der jeghen, Of zi yet weert sijn of doghen Ende hi zal vor hem allen toghen: Also zere zal weghen dan Die halling vanden armen man Als die rijcheit of die scat Eens groten heren, ic zecghu dat. Meer zal weghen te dien stonden Een halling, ghegheven zonder zonden, Als met hooftsonden al dat ghelt, Dattie paeus heift in zijn ghewelt.
[Folio 104a]
Meer zal een pater noster dieden, Devotelilc gheseit vanden lieden, Dan zonder devocien een groot deel Bedinghen ./ of een zouter gheheel. Ten laetsten volchter an phares, Dat divisie bediedende es, Want dat ghetal, also wi lesen, Van hem die verdoemt sullen wesen, Zal zijn ghesceeden, des hebsij toren, Vanden zalighen vercoren. Dan sullen metten vianden zaen Die verdoemde ter hellen gaen. Die goede sullen gaen algader In die bliscap van haren vader. Ter welker bliscap zonder blijf Ons moete bringhen na dit lijf Die metten vader ende metten gheest Leift ende regneert in een vulleest, Ewelike ghelijc te zamen Als een god ghebenedijt. amen

Vorige Volgende

XL