Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xl. Capittel.

D'opperste Schencker, ende Backer van Pharao, worden inde gevanckenisse gestelt, ende Ioseph bevolen, vers 1. etc. Sy droomen elck eenen droom, die Ioseph haerlieden uytleyt, met begeerte aen den Schencker, dat hy in sijn ampt, volgens sijnen droom, herstelt zijnde, sijner ten besten wilde gedencken, 5. Iosephs uytlegginge wort aen beyde gevangens metter daet bevestigt: maer de Schencker vergeet Ioseph, 20.

1

ENde het geschiedde na dese dingen, dat de ¹ Schencker des Conincks van Egypten, ende de Backer, sondigden tegen haren heere, tegen de Coninck van Egypten.

1 D. de overste van de Schenckers, ende de overste van de Backers, als blijckt uyt vers 2.

2

So dat Pharao seer toornich wert op sijne twee ² hovelingen; op den oversten der Schenckeren, ende op den oversten der Backeren.

2 Siet bov. 37. op 't vers 36.

3

Ende hy leverdese in bewaringe, ten huyse des oversten ³ der Trauwanten ⁴ in 't Gevangen-huys: ter plaetse daer Ioseph ⁵ gevangen was.

3 Siet bov. 37. op 't vers 36.

4 Siet bov. 39. op 't vers 20.

5 Hebr. gebonden. alsoo bov. 39.20. ende ond. vers 5.

4

Ende de overste der Trauwanten bestelde Ioseph by hen, dat hyse diende: ende sy waren ⁶ [sommige] dagen in bewaringe.

6 And. veel dagen. siet bov. 4. op 't vers 3.

5

Sy droomden nu beyde eenen droom, elck sijnen droom, in eener nacht, ⁷ elck nae de uytlegginge sijnes drooms: de Schencker, ende de Backer, ⁸ die des Conincks van Egypten waren, die gevangen waren in 't gevangen-huys.

7 Dat is, ten waren geene ydele droomen, maer elck hadde sijne bediedinge, die Ioseph door Godts ingeven, aen hen gedaen heeft, ende door d' uytkomste bevesticht zijn. Siet ond. vers 12,18, 19, 20, etc.

8 D. die te vooren in 's Konincs dienst hadden geweest, maer nu gevangen lagen.

6

Ende Ioseph quam des morgens tot hen, ende hy sachse aen; ende siet, sy waren ⁹ ontstelt.

9 Ofte, verbaest, beroert, het Hebreeusch woort beteeckent grote ontstellinge des gegemoets, comende uyt becommeringe, sorge, vreese, droeffenisse, ende heftige gramschap. Dit is nu den aert der droomen, die Godt den menschen toeschickt, datse deselve beroeren, ende ontstellen. siet ond. 41.8. Dan. 2.1. Matth. 27.19.

7

Doe vraegde hy de hovelingen van Pharao die by hem waren in ¹⁰ hechtenisse van het huys sijnes heeren, seggende; Waerom zijn uwe aengesichten heden ¹¹ qualick gestelt?

10 Hebr. bewaringe.

11 Hebr. quaet. dat is, droevich, bekommert. Alsoo wort dit woordeken genomen, Nehem. 2.1, 2, 3. Prov. 25.20.

8

Ende sy seyden tot hem; Wy hebben eenen droom gedroomt, ende ¹² daer en is niemant die hem uytlegge: ende Ioseph seyde tot hen; ¹³ Zijn d'uytleggingen niet Godes? vertelt [se] my doch.

12 D. wy en hebben hier geenen waersegger, of droom-beduyder by ons, ende 't is ons niet geoorlooft uyt te gaen om te vragen, want sy hadden vele waerseggers, als te sien is, ond. 41.8.

13 Ioseph trecktse van de droom-bedieders af, tot Godt, als van welcken sulcke droomen, ende der selver rechte bediedingen afquamen.

9

Doe vertelde de overste der Schenckeren Ioseph sijnen droom, ende seyde tot hem: ¹⁴ In mijnen droom, ¹⁵ siet, so was een wijnstock voor mijn aengesichte;

14 D. als ick droomde, ofte, als ic in mijnen droom was.

15 Dit woordeken wort in 't verhalen der droomen veel gebruyct, om aen te wijsen, dat de selve seltsaem ende wonderlic zijn, niet alleene voor den genen diese verhalen, maer oock diense verhaelt worden. Siet bov. 37.7, 9. ende ond. vers 16. ende 41.2, 3. Iud. 7.13. Dan. 4.7.

10

Ende aen den wijnstock waren drye rancken: ende hy was als bottende, sijn bloeysel ginck op, ¹⁶ sijne trossen brachten rijpe druyven voort.

16 Hebr. sijne trossen rijpten, ofte, volkoockten de druyven.

11

Ende Pharaos beker was in mijne hant, ende ick nam die druyven, ende drucktese uyt in Pharaos beker, ende ick gaf den beker op Pharaos hant.

12

Doe seyde Ioseph tot hem: Dit is sijne uytlegginge; De drye rancken ¹⁷ zijn drye dagen;

17 D. beteeckenen drye dagen: als oock ond. vers 18. ende cap. 41.26, 27. ende Dan. 2.38. ende 4.19. Matth. 13.18. Luc. 8.11. ende 1.Cori. 10.4.

13

Binnen noch drye dagen sal Pharao ¹⁸ u hooft verheffen, ende sal u in uwen staet herstellen, ende ghy sult Pharaos beker in sijne hant geven, nae de voorige ¹⁹ wijse, doe ghy sijn Schencker waert.

18 D. in 't oversien van sijn Officieren, sal hy u mede reeckenen onder de gene die in hun ampt sullen blijven, ofte herstelt worden. niet seer ongelijcke maniere van spreken vintmen oock Exod. 30.12. Num. 1.2. ende 26.2. etc. alwaer de hoofden verheffen, is soo veel als optellen, ende de somme eeniger menschen op nemen.

19 Het Hebreeusch woort oock alsoo genomen, Levit. 5.10. ende 9.16. ende Num. 15.24. ende 29.18. 2.Chr. 35.13. etc.

14

Doch gedenckt mijner ²⁰ by u selven, wanneer het u wel gaen sal, ende doet doch weldadicheyt aen my, ende doet mijner meldinge by Pharao, ende maeckt dat ick uyt dit huys kome.

20 Hebr. met u.

15

Want ²¹ ick ben dieflick ontstolen uyt der ²² Hebreen lant: ende oock en hebbe ick hier niets gedaen, dat sy my in desen kuyl geset hebben.

21 Hebr. ick ben gestolen wordende, gestolen.

22 D. het lant Canaan, daer de Hebreen te dier tijt als vreemdelingen woonden, ende dat hen van Godt belooft was.

16

Doe de overste der Backeren sach, ²³ dat hy eene goede uytlegginge gedaen hadde: so seyde hy tot Ioseph: ²⁴ Ick was oock in mijnen droom, ende siet, drye ²⁵ getralyde korven waren op mijn hooft;

23 Hebr. dat hy het goede uytgeleyt hadde. D. ten besten ende tot voordeel van den Schencker.

24 Verg. bov. vers 9. ende de aent. daer op.

25 And. witte, gevlochtene, ofte, vol gaten, gelijck de netten.

17

Ende in den oppersten korf was van ²⁶ alle spijse van Pharao, die Backers-werck is; ende het gevogelte at de selve uyt den korf van boven mijn hooft.

26 D. allerley.

18

Doe antwoordde Ioseph, ende seyde: Dit is sijne uytlegginge; De drye korven ²⁷ zijn drye dagen;

27 Siet bov. vers 12.

19

Binnen noch drye dagen, sal ²⁸ Pharao u hooft verheffen van boven u, ende hy sal u aen een hout ²⁹ hangen, ende het gevogelte sal u vleesch van boven u eten.

28 Ioseph gebruyct hier wel de selve woorden, die hy vers 13. gebruyct heeft, maer in eenen anderen sin, blijckende sulcks uyt de bygevoegde woorden, van op u. dewelcke te kennen geven, dat de opperbacker in 't oversien der Officieren wel mede in reeckeninge soude comen, maer alsoo, dat hem sijn officie afgenomen soude worden.

29 D. doen hangen. ende soo vers 22. And. opheffen, wechnemende het selve van u.

20

Ende het geschiedde ten derden dage, ten dage ³⁰ van Pharaos geboorte, ³¹ dat hy allen sijnen knechten eene maeltijt maeckte: ende hy verhief het hooft des oversten der Schenckeren, ende het hooft des oversten der Backeren, in het midden sijner knechten.

30 Hebr. als Pharao geboren was.

31 Siet van gelijcke maeltijt, Mat. 14.6.

21

Ende hy dede den oversten der Schenckeren weder-keeren tot sijn ³² Schenck-ampt; so dat hy den beker op Pharaos hant gaf.

32 Hebr. schenckinge.

22

Maer den oversten der Backeren ³³ hinck hy op: gelijck Ioseph hen uytgeleyt hadde.

33 T.w. door sijnen scherprechter: watmen door een ander doet, wortmen geseyt selve te doen, soo wel het quade, bov. 20.3. 1.Sam. 22.21. 2.Sam. 12.9. ende 24.10. 1.Reg. 21.19. als het goede, ende middelmatige, ond. 46.29. 1.Reg. 3.4. ende 7.1, 2.

23

Doch de overste der Schenckeren en gedacht aen Ioseph niet, maer ³⁴ vergat hem.

34 T.w. by Pharao, ende dat twee gantsche jaren lanck, als blijckt uyt het 1. vers des volgenden cap.