Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het iij. Capittel

Hoe Og, d’ ander Koninck der Amoriten, van Israël overwonnen, ende sijn lant ingenomen zy, vers 1, etc. het welcke, als oock het Koninckrijcke Sihons, Mose gegeven heeft den Rubeniten, Gaditen, ende den halven stam Manasse, 12. Iosua tot successeur van Mose gesterckt, 21. hoe Mose biddende om in ’t lant Canaan te mogen komen, van Gode afgeslagen, 23. ende het lant hem getoont zy op eenen berch, 27, 28.

1

DAerna ^a keerden wy ons ende togen op, den wech van Basan: ende Og, de Coninck van Basan, trock uyt ons te gemoete, hy, ende al sijn volck, ten strijde, by Edreï.

a Num. 21.33. ende Deuter. 29.7.

2

Doe seyde de HEERE tot my; En vreest hem niet, want ick hebbe hem, ende al sijn volck, ende sijn lant, in uwe hant gegeven: ende ghy sult hem doen, ^b gelijck als ghy Sihon, den Coninck der Amoriten, die te Hesbon woonde, gedaen hebt.

b Num. 21.34.

3

Ende de HEERE onse Godt gaf oock Og, den Coninck van Basan, ende al sijn volck, in onse hant: so dat wy hem sloegen, tot dat wy hem ¹ niemant lieten overblijven.

1 Hebr. geen overblijfsel, of, overgeblevene.

4

Ende wy namen te dier tijt alle sijne steden; daer en was geene stadt, die wy van hen niet en namen: tsestich steden, de gantsche ² lantstreke van Argob, het Coninckrijcke van Og in Basan.

2 Hebr. koorde, ofte, touw, snoer, als oock ond. vers 13. om datmen de landen te dier tijt met koorden gewoon was af te meten ende uyt te deylen.

5

Alle die steden waren met hooge ³ muren, poorten, ende grendelen gesterckt: behalven seer vele ⁴ onbemuerde steden.

3 Hebr. muer, poorte, ende grendel.

4 And. steden der lantlieden: dat is, lant-stedekens.

6

Ende wy ⁵ verbanden de selve, gelijck wy Sihon, den Coninck van Hesbon, gedaen hadden, verbannende alle steden, mannen, wijven, ende kinderkens.

5 Siet bov. cap. 2.34.

7

Doch al ’t vee, ende den roof van die steden roofden wy voor ons.

8

So namen wy te dier tijt het lant uyt de hant vande twee Coningen der Amoriten, die aen dese ⁶ zijde vande Iordane waren: vande beke ⁷ Arnon tot den berch ⁸ Hermon toe:

6 De Oost-zijde.

7 In ’t Zuyden.

8 In ’t Noorden, Hebr. Chermon.

9

(De Zidoniers noemen ⁹ Hermon, ¹⁰ Sirion: maer de Amoriten noemen hem ¹¹ Senir.)

9 Oock genoemt Sion, siet ond. cap. 4.48. Iud. 3. op vers 3. 1.Chron. 5.23.

10 Hebr. Schirjon.

11 Hebr. Schenir. dat is, (als eenige meynen) Sneeu-berch: om dat dese berch van wegen de schrickelicke hoochte, altijts vol sneeu was, gelijck de Alpes.

10

Alle de steden des platten lants, ende het gantsche Gilead, ende het gantsche Basan, tot Salcha ende Edreï toe: steden des Coninckrijcx van Og in Basan.

11

Want Og de Coninck van Basan, was ¹² alleen van de overige der Reusen overgebleven; siet, sijne bedstede, zijnde eene bedstede van yser, isse niet te ¹³ Rabba der kinderen Ammons? negen ¹⁴ ellen is hare lengte, ende vier ellen hare breette, nae eens mans ellenboge.

12 Dit dient tot vergrootinge van de macht des HEEREN, die hy in ’t verdelgen van desen Reus ende al sijn volck bewesen heeft.

13 De hooftstadt der Ammoniten. Siet 2.Sam. 12.26. De sin is, dat dese bedstede voorseker daer noch voor handen was.

14 Siet Gen. 6. op vers 15.

12

Dit selve lant nu ^c namen wy te dier tijt in besit: van Aroër af, dat aen de beke Arnon is, ende de helft van’t geberchte Gileads, met de steden van dien, gaf ick den Rubeniten, ende Gaditen.

c Num. 32.33.

13

Ende het overige van Gilead, mitsgaders het gantsche Basan, het Coninckrijck Ogs, gaf ick aen den halven stam van Manasse: de gantsche lantstreke van Argob, door ’t gantsche Basan; dat selve wert genoemt, der Reusen lant.

14

¹⁵ Iaïr, de sone van Manasse, kreech de gantsche lantstreke van Argob, tot aen de lantpale der ¹⁶ Gesuriten ende Maachatiten: ende hy noemdese nae sijnen naem, Basan ¹⁷ Havvot Iaïr, ¹⁸ tot op desen dach.

15 Siet Num. 32. op vers 41.

16 Hebr. Geschuri. D. den Geschuriter. Gesur ende Maacha waren beyde gelegen aende Noorder grenzen van Canaan. siet 2.Sam. 3. op. vers 3. ende 10.6.

17 Hebr. Chavvot. dat is, Iaïrs dorpen, ofte Iaïrs hoeven. siet Num. 32.41.

18 Verstaet, zijn die alsoo genoemt, sy hebben desen naem behouden: alsoo elders dickwijls.

15

Ende ¹⁹ Machir gaf ick ²⁰ Gilead.

19 Dese is geweest de soon van Manasse. Genes. 50.23.

20 Verstaet, een gedeelte van Gilead, uyt vergelijckinge van vers 12. ende 13. ’t schijnt dat dit eygentlick den naem van Gilead gehadt heeft, ende het deel der Rubeniten ende Gaditen, de helft van Gilead, vers 13. ende Iaïrs deel, Havvoth Iaïr. vers 14. Gelijck oock eenige Caerten dat alsoo hebben: vergel. oock 2.Reg. 10.33.

16

Maer den Rubeniten ende Gaditen gaf ick van Gilead af tot aen de beke Arnon, ²¹ het midden van de beke ende de lantpale: ende tot aen de beke Iabbok, de lantpale der kinderen Ammons.

21 D. tusschen de beke, etc.

17

Daer toe het vlacke velt, ende de Iordane, mitsgaders de lantpale: van ²² Cinnereth af tot aen de zee des vlacken veldes, de ²³ Soutzee, onder ²⁴ Asdoth Pisga tegen ’t Oosten.

22 Siet Num. 34.11. Ios. 12.3. naderhant genoemt, de zee Gennesareth. Luc. 5.1, etc.

23 Siet Gen.14. op vers 3.

24 And. beneden den afloop der heuvels tegen ’t oosten. nae sommige Caerten leyt de stadt Asdoth Pisga, tusschen den hoogen berch Pisga, ende den berch Pehor. siet oock Ios. 12.30. ende 13.20.

18

Voorts ²⁵ geboodt ick ^d ulieden ter selver tijt, seggende: de HEERE uwe Godt heeft u dit lant gegeven om het te erven; alle dan, die strijtbare mannen zijt, treckt gewapent door voor het aengesicht uwer broederen, der kinderen Israëls.

25 Dit gebot ginck aen den Rubeniten, Gaditen, ende den halven stamme van Manasse.

d Num. 32.20.

19

Behalven uwe wijven, ende uwe kinderkens, ende u vee (ick weet dat ghy veel vees hebt) sullen blijven in uwe steden, die ick u gegeven hebbe:

20

Tot dat de HEERE uwen broederen ruste geve, gelijck u lieden: dat sy oock erven het lant, dat de HEERE uwe Godt hen geven sal aen gene zijde der Iordane: dan sult ghy wederkeeren elck tot sijne erffenisse, die ick u gegeven hebbe.

21

Oock ^e geboodt ick Iosua ter selver tijt, seggende: Uwe oogen die sien al-

e Num.27.18.

[fol. 84r]

les, wat de HEERE ulieder Godt desen ²⁶ twee Coningen gedaen heeft; alsoo sal de HEERE allen Coninckrijcken doen, nae dewelcke ghy henen doortreckt.

26 T.w. den koninck Sihon, ende den Koninck Og.

22

En vreestse niet: want de HEERE uwe Godt die strijdt voor u lieden.

23

Oock badt ick den HEERE om genade, seggende ter selver tijt:

24

Heere, ²⁷ HEERE; ghy hebt begonnen ²⁸ uwen knecht te toonen uwe ²⁹ grootheyt, ende ³⁰ uwe stercke hant: want ^f wat Godt isser inden hemel ende op der aerde, die doen kone nae uwe wercken, ende nae uwe mogentheden.

27 In ’t Hebr. staen de letteren van ’t woort Iehova, maer hebbende de puncten van ’t woort Elohim: gelijck oock elders.

28 D. my, die ick uwe knecht ben.

29 Siet ond. cap. 11.2.

30 Ofte, uwe hant, die sterck is.

f Psal. 89.7, 8, 9.

25

Laet my doch overtrecken, ende dat goede lant besien, dat aen gene zijde der Iordane is; dat ³¹ goede geberchte, ³² ende den Libanon!

31 D. schoon, ende vruchtbaer.

32 And. te weten den Libanon.

26

^g Doch de HEERE verstoorde sich seer ³³ om uwent wille over my, ende en hoorde niet nae my; maer de HEERE seyde tot my; ³⁴ ’T zy u genoech; ³⁵ spreeckt niet meer tot my van dese sake.

g Bov. 1.37. ende 31.2. ende 34.4.

33 Siet bov. cap. 1.37

34 Ofte: ghy hebt genoech. Verg. hier mede, 2.Cor. 12.8, 9.

35 Hebr. en doet niet toe, ofte, en vaert niet voort te spreken.

27

Klimt op de ³⁶ hoochte van Pisga, ende heft uwe oogen op nae ’t westen, ende nae ’t noorden, ende nae ’t suyden, ende nae ’t oosten, ende ³⁷ siet toe met uwe oogen: want ghy en sult over dese Iordane niet gaen.

36 Hebr. het hooft.

37 T.w. nae het lant Canaan.

28

³⁸ Gebiedt dan Iosua, ende versterckt hem, ende ³⁹ bekrachtigt hem: want hy sal voor het aengesichte deses volcks henen overgaen, ende salse dat lant dat ghy sien sult, doen erven.

38 D. onderwijst ende bericht hem van alles, wat hem tot uyt-voeringe sijns ampts sal noodich wesen volgens mijn voorschrift.

39 D. spreeckt hem eenen goeden moet aen, ende maeckt hem hertich tegens alle voorvallende swaricheden.

29

Also bleven wy in dit dal tegenover ⁴⁰ Beth-Peor.

40 And. het huys van Pehor. Sommige Caerten hebben hier eene stadt, genoemt Beth-Peor, liggende aen den voet eens berchs van gelijcken naem, dichte by Pisga ende Nebo.