Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

[fol. 136v]

Het xxiiij. Capittel.

Saul gehoort hebbende dat David by Engedi was, vervolgt hem aldaer, vers 1, etc. komt in eene speloncke daer David met sijn volck in was, die de slippe van Sauls mantel af-snijdt, maer de hant aen hem niet en wil slaen, 4. bewijst daer mede sijne onschult tegen Saul, dien hy na gaet, ende aenspreeckt, 9. Saul wort daer over beroert, bekent sijn schult, ende neemt eenen eedt van David, 17.

1

ENde David tooch ¹ van daer op, ende hy bleef in de vestingen van ² En-gedi.

1 T.w. uyt de woestijne Maon, daer Saul hem meynde te vangen, gelijck cap. 23.25. geseyt is.

2 And. genoemt Hazazon-Thamar, Gen. 14.7. ende 2.Chron. 20.3. Het is eene stadt gelegen in de stamme Iuda, aen de soute, ofte doode Zee, nae ’t Zuyden, tusschen hooge bergen ende rotz-steenen, in het midden van de welcke veel schoone ende genoechelicke valleyen ende velden zijn, beplant met veelderleye schoone boomen, als palmen ende diergelijcke: Oock wast aldaer veel balsems, etc.

2

Ende ’tgeschiedde nae dat Saul wedergekeert was ³ van achter de Philistijnen: so gafmen hem te kennen, seggende: Siet David is inde woestijne van Engedi.

3 D. van het vervolgen der Philistijnen, die hem in’t lant waren gevallen terwijle hy David vervolchde, bov. c. 23.27.

3

Doe nam Saul drie duysent uytgelesene mannen uyt gantsch Israël: ende hy tooch henen, om David ende sijne mannen te soecken ⁴ boven op de rotzsteenen der steen-bocken.

4 D. in de hooge ende steyle rotzsen, op welcke de steen-bocken klimmen ende springen.

4

Ende hy quam tot de ⁵ schaeps-koijen aen den wech, daer een speloncke was: ende Saul ginck daer in, ⁶ om sijne voeten te decken: David nu, ende sijne mannen saten aen de zijden der speloncke.

5 And. te Gidroth Zon.

6 D. om sijn gevoech te doen, siet van dese maniere van spreken, Iudic. 3.24.

5

Doe seyden de mannen Davids tot hem: Siet den dach ⁷ [in] welcken de HEERE tot u seyt, Siet ick geve uwen vyant in uwe hant, ende ghy sult hem doen gelijck als het goet sal zijn in uwe oogen: ende David stont op, ende sneedt ⁸ stillekens een slippe van Sauls mantel.

7 D. de Heere geeft u rechtevoort sulcke bequame gelegentheyt om uwen vyant te dooden, als of hy tot u sprake, Siet, ick geve uwen vyant in uwe hant. And. daer van de Heere u geseyt heeft.

8 Of, heusschelick, behendelick.

6

Doch het geschiedde daer na, dat Davids ⁹ herte hem sloech: om dat hy de slippe Sauls afgesneden hadde.

9 Vreesende of hy Godt mochte vertoornt hebben om dat hy den Coninck dese smaetheyt aengedaen hadde. Vergel. 2.Sam. 24.10.

7

Ende hy seyde tot sijne mannen, Dat late de HEERE verre van my zijn, ¹⁰ dat ick die sake doen soude aen mijnen heere ¹¹ den gesalfden des HEEREN, dat ick mijne hant tegen hem ¹² uytsteken soude: want hy is de gesalfde des HEEREN.

10 T.weten, ’t gene dat ghy-lieden my raedt.

11 D. die uyt het bevel des Heeren Coninck over Israel gesalft is.

12 Ofte, uytstrecken, leggen, slaen aen hem. Siet Gen. 37. op vers 22.

8

Ende David ¹³ scheydde sijne mannen met woorden, ende en liet haer niet toe datse opstonden tegen Saul: ende Saul maeckte sich op uyt de speloncke, ende ginck ¹⁴ op den wech.

13 Hebr. cloof, of, verdeylde sijne mannen. D. David heeft het t’samen-rotten sijner krijchs-lieden gescheurt of verdeylt, ende te niete gemaeckt, die veerdich waren om Saul om te brengen: ofte, Doe sijne mannen van beyde zyden der speloncke voort comende Saul wouden aenvallen, so heeft hyse aen beyde zyden van malkanderen gehouden.

14 Ofte, sijnes weechs.

9

Daerna maeckte sich David oock op, ende ginck uyt de speloncke, ende hy riep Saul achter na, seggende, Mijn heere Coninck: Doe sach Saul achter sich om, ende David ¹⁵ booch sich met het aengesichte ter aerde, ende neychde sich.

15 Tot een teecken van onderdanicheyt.

10

Ende David seyde tot Saul, Waerom hoort ghy de woorden der menschen, seggende: Siet David soeckt u ¹⁶ quaet.

16 D. uwen onderganck ende verderf.

11

Siet te desen dage hebben uwe oogen gesien, dat ¹⁷ de HEERE u heden in mijne hant gegeven heeft in dese speloncke, ende ¹⁸ men seyde ¹⁹ dat ick u dooden soude, doch ²⁰ [mijne hant] verschoonde u: want ick seyde, Ick en sal mijne hant niet uytsteken tegen mijnen heere, want hy is de gesalfde des HEEREN.

17 Siet bov. vers 5.

18 D. sommige der gener die by my waren rieden my, dat etc.

19 Hebr. Om u te dooden.

20 Hebr. sy verschoonde u, T.w. mijn hant, ofte, mijn ziele, of mijn ooge, of, mijn sweert.

12

²¹ Siet doch mijn vader, ja siet de slippe uwes mantels in mijne hant, want als ick de slippe uwes mantels afgesneden hebbe, so en hebbe ick u niet gedoodt, bekent ende siet, ²² datter in mijne hant geen quaet noch overtredinge en is, ende ick tegen u niet gesondicht en hebbe: nochtans ²³ ghy jaecht mijne ziele, dat ghyse wech nemet.

21 Met dese lieflicke aensprake soeckt hy Saul te bewegen, dat hy afstant soude doen van sijn quaet voornemen.

22 D. dat ick tegen uwen persoon niet quaets hebbe bedacht, of, voor-genomen met mijne hant te doen.

23 T.w. gelijck de jagers het wilt na-speuren, het selve na-jagende door bosschen ende op ’t velt, op bergen, ende in dal. Siet bov. vers 3. ende cap. 26.20.

13

De HEERE sal richten tusschen my ende tusschen u, ende de HEERE sal my wreken aen u: maer mijne hant en sal niet tegen u zijn.

14

²⁴ Gelijck als het spreeck-woort der Ouden seyt, ²⁵ Van de godtloose komt godtloosheyt voort: maer mijne hant en sal niet tegen u zijn.

24 Hebr. na de spreucke des Ouden. D. der Ouden. T.w. die lange voor desen tijt geleeft hebben.

25 Als of hy seyde, Ghy en hoeft u voor my niet te vreesen, ick en sal mijne handen aen u niet leggen: Godtloose menschen begaen sulcke Godtloose daden: Godtsalige mannen en wreken haer selven niet, maer sy geven Gode de wrake op: also sal ick oock doen, ick en sal mijne handen met het bloet des Conincx niet besoetelen.

15

Nae wien is de Coninck van Israël uytgegaen? wien jaecht ghy na? ²⁶ na eenen dooden hont? na een eenige vloo?

26 David wil seggen, ten is de pijne niet weert, nochte niet eere genoech, dat een Coninck van Israel, sulcken moeyte soude doen, om met soo veel volcx my na te jagen, die ick doch niet byten noch schaden en kan, niet meer krachts noch machts hebbende, als een dooden hont, ofte vloo. siet dergelijcke maniere van spreken ond. cap. 26.20.

16

Doch de HEERE sal zijn tot richter, ende richten tusschen my ende tusschen u, ende sien daer in, ende twisten mijnen twist, ende richten my van uwe hant.

17

Ende ’t geschiedde doe David ge-eyndicht hadde alle dese woorden tot Saul te spreken, so seyde Saul: Is dit uwe stemme, mijn sone David? doe hief Saul sijne stemme op, ende weende.

18

Ende hy seyde tot David: Ghy zijt rechtveerdiger dan ick: want ghy hebt my goet vergolden, ende ick hebbe u quaet vergolden.

19

Ende ghy hebt my heden aengewesen: dat ghy my goet gedaen hebt: want de HEERE hadde my in uwe hant besloten, ende ghy en hebt my niet gedoodt.

20

So wanneer yemant sijnen vyant gevonden heeft, ²⁷ sal hy hem op eenen goeden wech laten gaen? de HEERE nu vergelde u het goede, voor desen ²⁸ dach dien ghy my heden gemaeckt hebt.

27 D. Sal hy hem gaen laten, sonder hem eenige schade aen te doen?

28 In welcken ghy my het leven behouden hebt. Verg. de maniere van spreken met Psal. 118.24.

21

Ende nu, siet, ick weet dat ghy ²⁹ voor seker Coninck worden sult, ende dat het Coninckrijcke Israëls in uwe hant ³⁰ bestaen sal.

29 Hebr. Coninck wordende sult Coninck worden.

30 D. stedich ende vaste blyven sal.

22

So sweert my dan nu by den HEERE, ³¹ So ghy mijn zaet na my sult uytroeyen; ende mijnen name sult uytdelgen van mijnes vaders huys!

31 Dit is een maniere van eedt-sweeren, siet Genes. 14.22, 23.

23

Doe swoer David aen Saul: ende Saul ginck in sijn huys, maer ³² David ende sijne mannen gingen op inde vestinge.

32 Want hy en dorst Saul noch niet vertrouwen, dewijle hy sijne ongestadicheyt genoechsaem bevonden hadde in de versoeninge die hy voor desen met hem gemaeckt hadde, cap. 19. Het heeft oock gebleken, dat Saul hier na tot sijne voorige vervolginge weder gekeert is.