Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het xj. Capittel.

Rehabeam soeckt den Israeliten de oorloge aen te doen, vers 1, etc. maer 't wert hem van Godt verboden door den Propheet Semaja, 2. hy bouwt sterckten, de welcke hy voorsiet van allerley voorraet, 5. ontfangt, ende herbergt de Priesters, ende Leviten, die Israel verlaten om de afgoderye Ierobeams, 13. neemt vele vrouwen, ende by-wijven, by de welcke hy vele kinderen krijcht, 18. die hy tot Gouverneurs maeckt sijner stercke steden, 23.

1

^{a 1} DOe nu Rehabeam te Ierusalem gekomen was, vergaderde hy het ² huys Iuda, ende ³ Benjamin, een hondert, ende tachtentich duysent uytgelesene, ⁴ geoeffent ter oorloge, om tegen Israël te strijden, op dat hy het Coninckrijcke weder aen Rehabeam brachte.

a 1.Reg. 12.21.

1 Siet de breeder verklaringe deses c. 1.Reg. 12.21, etc.

2 D. den stam van Iuda. Siet 1.Reg. 15. op vers 27.

3 Verst. het deel deses stams, het welcke den stam van Iuda volchde.

4 Ofte bedreven inde oorloge. Hebr. doende krijch, ofte oorloge.

2

Doch het woort des HEEREN geschiedde tot Semaja ⁵ den man Godts, seggende:

5 D. Prophete. siet Iudic. 13. op vers 6.

3

Segt tot Rehabeam den sone Salomons, den Coninck van Iuda; ende tot het gantsche Israël ⁶ in Iuda, ende Benjamin, seggende:

6 D. die in Iuda, ende Benjamin woonden, ende Rehabeams ondersaten waren, genaemt 1.Reg. 12.23. het overige des volcks.

[fol. 203r]

4

Soo seyt de HEERE; ^b Ghy en sult niet optrecken, nochte strijden tegens ⁷ uwe broederen, een yeder keere weder tot sijn huys; want dese sake is ⁸ van my geschiedt: ende sy hoorden de woorden des HEEREN, ende sy keerden weder van tegen Ierobeam te trecken.

b 1.Reg. 12.24

7 N. de kinderen Israels. welcke verklaringe uytgedruckt is, 1.Reg. 12.24. broederen worden genaemt, die van eene natie, ende volck zijn, Exo. 2.11. Lev. 10.6. Deut. 15.12. Rom. 9.3.

8 Siet 1.Reg. 12. op vers 15.

5

Rehabeam nu woonde te ⁹ Ierusalem: ende hy ¹⁰ bouwde steden tot vasticheden in ¹¹ Iuda.

9 De hooft-stadt sijnes Coninckrijcks.

10 Verst. dit meest vande versterckinge deser steden, die te vooren gebouwt waren. alsoo onder 14.6. ende 16.1, 5.

11 D. in dat deel des lants, dat noch met hem hielt, ende onder sijn gebiedt stondt, als voornemelick de stamme van Iuda; daer onder dat oock quam een deel van Simeon, ende van Benjamin.

6

Hy bouwde nu ¹² Beth-Lehem, ende ¹³ Etam, ende ¹⁴ Tekoa.

12 Gelegen inde stamme Iuda, ende daerom genaemt Bethlehem Iuda, Matth. 2.5, 6. onderscheyden van een ander Bethlehem gelegen in Zebulon, Ios. 19.15. Siet Genes. 35. op vers 19. alwaer dit Bethlehem in Iuda oock genaemt wort Ephrara.

13 Een stadt in Simeon, ontrent de westpale van de stamme Iuda, 1.Chron. 4.31, 32.

14 Dese stadt, ende de drie volg. zijn in Iuda gelegen. Siet van dese viere, Ios. 12.15. ende 15.35, 58. 2.Sam. 14.2. 1.Chron. 2.24, 45.

7

Ende Beth-Zur, ende Socho, ende Adullam:

8

Ende ¹⁵ Gath, ende ¹⁶ Maresa, ende Ziph:

15 Siet van dese stadt, 1.Reg. 2. op vers 39.

16 Dese stadt, ende de vier volg. waren in Iuda gelegen. siet van de selve, Ios. 10.10. ende 15.24. 2.Reg. 14.19. 1.Chron. 2.42. ende 4.21. Ier. 34.7.

9

Ende Adoraim, ende Lachis, ende Azeka:

10

Ende ¹⁷ Zora, ende ¹⁸ Aialon, ende ¹⁹ Hebron, dewelcke in Iuda, ende in Benjamin de vaste steden waren.

17 Men leest van een Zora in den stam Iuda, Ios. 15.33. ende van een ander in Dan, Ios. 19.41.

18 Daer waren oock meer steden van desen naem, maer verstaet hier een Ajalon in Benjamin, ende onder het rijck van Iuda sorteerende. Vergel. Ios. 19.42. 2.Chron. 8.13.

19 Siet Gen. 23. op vers 2.

11

Ende hy sterckte dese vasticheden, ende leyde ²⁰ Overste daer in, ende schatten van spijse, ende olye, ende wijn:

20 Verst. Gouverneurs, ende Bevel-hebbers, den welcken hy de bewaringe der selver steden, ende des lants daer onder, ende daer ontrent gelegen, tegen allen vyandelicken inval heeft bevolen. hier toe heeft hy sijne sonen verkoren. Siet ond. vers 23.

12

Ende in ²¹ elcke stadt ²² rondassen, ende spiessen; ende stercktese gantsch seer: so was Iuda, ende Benjamin sijne.

21 Hebr. Alle Stadt ende Stadt. siet Gen. 7. op vers 2.

22 Verstaet allerley wapen-tuych, soo wel tot beschadinge van sijnen vyant, als tot sijns selfs bescherminge dienende.

13

Daertoe de Priesteren, ende de Leviten, ²³ die in het gantsche Israël waren, stelden sich by hem uyt alle hare lantpalen.

23 D. die door het gantsche gebiedt, ende Coninckrijcke Ierobeams met hare wooningen verspreyt waren.

14

Want de Leviten verlieten hare voorsteden, ende hare besittinge, ende quamen in Iuda, ende in Ierusalem: want ^c Ierobeam, ende sijne sonen haddense verstooten, van het ²⁴ Priesterdom den HEERE te mogen bedicnen.

c 2.Chron. 13.9.

24 Vergel. 1.Reg. 12.27, etc.

15

Ende hy ^d hadde sich Priesteren gestelt voor de ²⁵ hoochten, ende voor de ²⁶ duyvelen, ende voor de ²⁷ kalveren, die hy gemaeckt hadde.

d 1.Reg. 12.31.

25 T.w. die hy den Afgoden ter eere, ende ten dienste hadde laten oprichten, 1.Reg. 12.31. van de hoochten, siet Lev. 26. op vers 30.

26 Siet Lev. 17. op vers 7.

27 Siet 1.Reg. 12.28, 29. ende d'aenteeck.

16

Na ²⁸ die quamen oock uyt alle stammen Israëls tot Ierusalem, die haer herte begaven, om den HEERE den Godt Israëls te ²⁹ soecken, datse den HEERE den Godt harer vaderen offerhande deden.

28 N. Leviten; van de welcke in 't voorgaende 14 vers gesproken is.

29 D. recht te leeren kennen, suyverlick te dienen, vyerichlick aen te roepen, trouwelick te gehoorsamen, ende in allen desen gestadelick te volherden, om hier na in eeuwicheyt met hem te leven. Alsoo ond. 15.2, 12, 15. Psal. 69.33. Ierem. 50.4. Amos 5.4.

17

Also sterckten sy het Coninckrijcke van Iuda, ende bekrachtichden Rehabeam den sone Salomons drie jaren: want ³⁰ drie jaren ³¹ wandelden sy inden wech van David, ende ³² Salomo.

30 Daer na verlieten sy den Heere. Siet ond. 12.1.

31 Siet 1.Reg. 15. op vers 26.

32 Salomo wort alhier den lof der godtvruchticheyt toe-geschreven, ten aensiene van de eerste jaren sijner regeringe, ofte oock ten aensiene van het eynde, om datmen houdt, dat hy sich voor sijne doot van sijne sonden, ende ydelheden bekeert heeft, ende tot bewijs daer van het boeck genaemt Ecclesiastes, ofte de Prediker, in sijnen ouderdom schijnt geschreven te hebben. Overweecht insonderheyt de twee laetste versen des laetsten capit.

18

Ende Rehabeam nam sich, ³³ beneven Mahalath, de dochter Ierimoths des soons Davids, ter vrouwe, Abihail de dochter ³⁴ Eliabs des soons Isai.

33 Van dit woordeken siet 1.Reg. 11. op vers 1.

34 Oock genaemt Elihu, 1.Chron. 27.18.

19

Dewelcke hem sonen baerde, Ieüs, ende Semaria, ende Zaham.

20

Ende na haer nam hy ^{35 e} Maacha de dochter ³⁶ Absaloms: dese baerde hem Abia, ende Atthai, ende Ziza, ende Selomith.

35 Oock genaemt Michaja, ond. 13.2.

e 1.Reg. 15.2.

36 Verst. niet den sone des Conincks Davids: want die sonder kinderen na te laten gestorven was, maer eenen van Gibea, and. Uriel genaemt, ond. 13.2.

21

Ende Rehabeam hadde Maacha Absaloms dochter liever dan alle sijne wijven, ende sijne ³⁷ bywijven, want hy hadde achtien wijven genomen, ende tsestich bywijven: ende hy gewan acht-en-twintich sonen, ende tsestich dochteren.

37 Siet Gen. 22 op vers 24.

22

Ende Rehabeam stelde Abia den sone van Maacha ³⁸ tot een Hooft, om een Overste te zijn onder sijne broederen: want het was om hem Coninck te maken.

38 Waer in hy sondichde tegen de wet, Deut. 21.15, 16. In dien Abia de eerstgeboren niet en was, gelijck hy uyt 't vers 19. niet en schijnt geweest te zijn ten ware, dat hy om dit te doen een speciael bevel door eenigen Propheet van Godt gehadt hadde. waer van niet geschreven en staet.

23

Ende ³⁹ hy handelde verstandelick, dat hy van alle sijne sonen door alle landen van Iuda, ende Benjamin, in alle vaste steden verspreydde; ⁴⁰ den welcken hy spijse gaf in overvloet: ende hy ⁴¹ begeerde de veelheyt van wijven.

39 Hebr. hy verstont, ende verspreydde, etc. T.w. vreesende voor vorderen afval.

40 T.w. sijnen sonen: om 't volck niet te belasten.

41 Verst. dat hy vele vrouwen van der selver ouderen voor sijne sonen heeft versocht: ofte dat hy voor hem selven tot veelheyt der vrouwen genegen was.