Biblia, dat is: De gantsche H. Schrifture, vervattende alle de canonijcke Boecken des Ouden en des Nieuwen Testaments (Statenvertaling 1637)

Het iij. Capittel.

De Priester Iesua, ende de Vorst Zerubbabel, bouwen des Heeren altaer, ende offeren daerop de eerste offerhanden, vers 1, etc. houden oock het Loof-hutten-feest, 4. bestellen alles, wat tot den vorderen Godts-dienst ende het bouwen noodich was, 5. des Tempels gront wort geleyt, met groote vreugde ende dancksegginge tot Godt, 8. doch oock met groot geween van velen, die den voorigen Tempel gesien hadden, 12.

1

DOe nu de ¹ sevende maent ² aenquam, ende de kinderen Israëls in de steden waren, versamelde sich ’tvolck, ³ als een eenich man, te Ierusalem.

1 Genoemt Thisti, passende eensdeels op onsen September, eensdeels op October. In dese maent wert het loofhutten-feest gehouden. Lev. 23.24. Num. 29.12.

2 Hebr. aenraeckte.

3 Siet Iud. 20. op vers 1.

2

Ende ⁴ Iesua, de sone Iosadaks, maeckte sich op, ende sijne ⁵ broederen de Priesters, ende Zerubbabel, de ⁶ sone Sealthiëls, ende sijne broederen, ende sy bouwden den Altaer des Godts Israëls, om daer op brand-offeren te offeren, gelijck ^a geschreven is in de wet Mose, des ⁷ mans Godts.

4 Siet bov. cap. 2. op vers 2.

5 D. Verwanten, bloetvrienden, ende soo in’t volgende.

6 D. kints kint: want hy was een sone van Pedaja, die Sealthiëls sone was. 1.Chron. 3.17, 18, 19. Hy wort Matt. 1.12. Salathiël genoemt.

a Deuter. 12.5, 6.

7 Siet Iud. 13. op vers 6.

3

Ende sy vestichden den altaer op sijne stellinge, ⁸ maer met verschrickinge, [die] over hen was, van wegen de volcken der ⁹ landen: Ende sy offerden daer op brand-offeren den HEERE, brand-offeren des ^{b 10} morgens ende des avonts.

8 D. Sy lieten den Godtsdienst niet na, hoewel bevreest zijnde, etc. And. want vreese was op hen van, etc. D. sy sochten door de oeffeninge des waren Godts-diensts haer te versekeren tegens hare vyanden.

9 Verstaet de omliggende contreyen, daer in hare vyanden woonden. Siet ond. c. 4.1, 7, 8, 9, 10, etc.

b Num. 28.3.

10 Siet Num. 28.3, 4, etc. met d’aent.

4

Ende sy hielden het Feest der loof-hutten, gelijck geschreven is: Ende [sy offerden] brand-offeren dach by dach in getale, nae het ^{c 11} recht, ¹² elcx dagelicx op sijnen dach.

c Levit. 23.34. Num. 29.12.

11 Siet Num. 29.12, etc.

12 Hebr. het woort, ofte, de sake eens daegs op sijnen dach.

5

Daerna oock het ¹³ geduerich brand-offer, ende der ^d nieuwe maenden, ende aller gesette hoochtijden des HEEREN, die ¹⁴ geheylicht waren; oock eenes yederen die eene vrywillige offerhande den HEERE vrywillichlick offerde.

13 Siet Num. 28. op vers 6.

d Num. 28.11, etc. Nehem. 10.33.

14 Siet Levit. 8. op vers 10.

6

Van den eersten dach aen der sevender maent begonnen sy den HEERE brand-offeren te offeren: Doch de gront van den Tempel des HEEREN en was niet geleyt.

7

So gaven sy gelt aen de ¹⁵ houwers ende werck-meesters; Oock ¹⁶ spijse ende dranck, ende olye aen de Zidoniers, ende aen de Tyriers om cederen-hout van den ¹⁷ Libanon te brengen aen de zee nae ¹⁸ Iapho, nae de vergunninge van Cores, Coninck van Persen, aen hen.

15 Hout-houwers ende steen-houwers, die hout uyt de bosschen, ende steenen uyt de rotzen souden houwen: het Hebr. woort begrijpt beyde, ende beyds was tot des Tempels gebouw noodich.

16 Nae’t exempel van Salomo. 1.Reg. 5.6, 9, 11.

17 Siet 1.Reg. 4. op vers 33.

18 And. genaemt Ioppe, Act. 9.36. siet 2.Chron. 2. op vers 16.

8

In het tweede jaer nu harer aenkomste ten Huyse Godes te Ierusalem, in de ¹⁹ tweede maent, begonnen Zerubbabel, de sone Sealthiëls, ende Iesua, de sone Iosadaks, ende de overige harer broederen, de Priesters, ende de Leviten, ende alle die uyt de gevanckenisse te Ierusalem gekomen waren: Ende sy stelden de Leviten, ²⁰ van twintich jaer out ende daer boven, om opsicht te nemen over het werck van des HEEREN Huys.

19 Genoemt Iiar, passende eensdeels op April, anderdeels op Mey.

20 Hebr. een sone van twintich jaer.

9

Doe stont Iesua, sijne sonen ende sijne broederen, [ende] Kadmiël met sijne sonen, kinderen van ²¹ Iuda, als een [man] om opsicht te hebben over de gene, die het werck deden aen den Huyse Godes: met de sonen Henadad, hare sonen ende hare broederen, de Leviten.

21 Boven cap. 2.40. genoemt Hodavja, ende Neh. 7.43. Hodeva.

10

Als nu de bouw-lieden den grond van des HEEREN Tempel leyden, so stelden sy de Priesteren, ²² aengekleedt zijnde, met trompetten, ende de Leviten, Asaphs sonen, met cymbalen, om den HEERE te loven, nae de ²³ instellinge Davids, des Conincks van Israël.

22 Te weten, met de Priesterlicke kleederen.

23 Hebr. nae de handen, dat is, (als sommige verstaen) met Psalmen, die David gemaeckt ende daer toe verordineert hadde. Siet 2.Chron. 5.13. ende 29.27. ende verg. 1.Chron. 16.7, etc.

11

Ende sy songen by beurten, met den HEERE te loven ende te dancken, dat hy goedich is, dat sijne weldadicheyt tot in eeuwicheyt is over Israël: Ende al ’tvolck juychte met groot gejuych, alsmen den HEERE loofde, over de grontlegginge van het Huys des HEEREN.

12

Maer vele van de Priesteren, ende de Leviten, ende Hoofden der vaderen die out waren, die het eerste huys gesien hadden, dit ²⁴ huys in sijne grontlegginge voor hare oogen zijnde, weenden met luyder stemme: maer vele verhieven de stemme met gejuych [ende] met vreuchde.

24 Sommige aldus: die het eerste huys op sijne grontvestinge gesien hadden, dit huys [nu] voor hare oogen zijnde, etc. De sin is, dat sy de grontlegginge deses Tempels met hare oogen nu aenschouwende, ende die met den gront van den eersten Tempel vergelijckende, daer uyt lichtelick konden af nemen, hoe veel het gebouw van ’t voorgaende soude verschillen. siet Hagg. 2.3.

13

So dat het volck niet en onderkende de stemme des gejuychs der vreuchde, van de stemme des geweens des volcks: want het volck juychte met groot gejuych, dat de stemme tot van verre gehoort wert.